NT - 22.12.1984, Blaðsíða 11

Ilí
Laugardagur 22. desember 1984 11
n metnaðar
gis í skugga verkfallsátaka
Og meira radíó
Á fyrstu dögum þingsins,
18. okt. flutti Ragnhildur
Helgadóttir frumvarp um út-
varpslög. Þegar frumvarpið
var lagt fram var miðað við að
lögin tækju gildi um miðjan
nóv. og þótti mörgum farið
geyst í málið.
Málið fékk dræmar undir-
tektir á þingi og sagði Páll
Pétursson, formaður þing-
flokks Framsóknarflokksins:
„Þeir sem snarráðastir voru og
höfðu nóg af peningum settu
upp ræningjastöðvar og hófu
útvarpsrekstur án beinnar
stoðar í lögum. Sú reynsla,
• Hvað gerist er við-
skipti eru gerð að'
stjórnmálum,
stjómmál að trúar-
brögðum og um-
ræða að messu*
haidi.
sem við höfum fengið af þess-
um útvarpsstöðvum, hefur
sýnt okkur að á þessu sviði er
það ekki þetta sem við eigum
að sækjast eftir.“
Aðrir þingmenn tóku undir,
en auk Ragnhildar tók enginn
sjálfstæðismaður til máls. Mál-
inu var vísað til menntamála-
nefndar.
Þrátt fyrir að margir þing-
menn séu fylgjandi rýmkuðum
reglum hvað útvarpsrekstur
varðar, þá þykir mörgum sem
á frumvarpinu séu nokkrir
ágallar og þar vanti atriði svo
sem jafnan aðgang, réttindi
minnihlutahópa og hlutfalls-
skilyrði íslensks efnis.
Svo virðist sem þingmenn
Sjálfstæðisflokksins hafi farið,
ef notað er nýtt tískuorð í
þingsölum, offari í þessu máli,
því ekki komst það úr nefnd
fyrir jólaleyfi, og miðað við
undirtektir ýmissa þingmanna
er Ijóst að gera verður allveru-
legar breytingar á því áður en
það verður samþykkt sem lög.
Pólitísk
trúarbrögð
Hvað gerist er viðskipti eru
gerð að stjórnmálum, stjórn-
mál að trúarbrögðum og um-
ræða að messuhaldi?
Það er verið að semja við
Alusuisse.
í haust gerði iðnaðarráð-
herra samning m.a. um nýtt
orkuverð við svissnesku ál-
bændurna Alusuisse. Sem fyrr
Bjórinn - bjórinn
- svæfður í nefnd þing eftir þing
■ Eru stjórnmál aðeins
ákvarðanir um kjaraskerð-
ingar?
Þegar það mál sem hvað
mest hefur verið ritað um og
rætt hér á landi síðustu ár var
rætt á þingi var slík mannfæð
í þingsölum að fresta þurfti
atkvæðagreiðslu um málið.
Hér er að sjálfsögðu átt
við bjórmálið, en frumvarp
um að lögleiða bruggun og
sölu áfengs öls var til umræðu
26. nóv. sl. í neðri deiid.
Flutningsmaðurinn Jón
Baldvin, endurflutti þar
greinargerð sem Jón Magn-
ússon hafði flutt á síðasta
þingi, en þá dagaði málið
uppi í allsherjarnefnd neðri
deildar, og eru horfur á að
svo verði aftur.
Hér eru notuð önnur
vinnubrögð en þegar álsamn-
ingurinn var staðfestur.
Hann fór svo hratt í gegn um
þingið að leita þurfti af-
brigða frá þingsköpum við
flestar umræður, þar sem of
skammt var liðið frá fyrri
umræðum.
Ekki skulu þingmenn
átaldir fyrir vönduð vinnu-
brögð, og víst er að flas er
ekki alltaf til fagnaðar-en að
þingmenn skuli þing eftir
þing koma sér hjá að taka
afstöðu til máls sem þjóðin
hefur öll tekið afstöðu til
fyrir löngu.
Benda má á að þegar málið
kom til umræðu varð aðeins
einn þingmaður til þess að
taka til máls; Steingrímur
Sigfússon og lýsti hann and-
stöðu við málið.
Pótt ekki séu allir sammála
afstöðu Steingríms er virð-
ingarvert hjá þingmanninum
að taka afstöðu og skýra frá
henni.
Vera má að ýmsum þing-
mönnum finnist hér um lítið
mál að ræða og að ekki sé við
hæfi höfðingja að fjalla um
öl en finnist stórmannlegra
að ræða prósentur, prómill,
kjaraskerðingar og fjárlög.
En minnumst þess að þingið
er kjörið af þjóðinni til þess
að setja þjóðinni lög - og
þjóðin á fulla heimtingu á að
þingið geri akkúrat það en
komi sér ekki hjá því að taka
afstöðu til umdeildra mála -
ekki hrjáir afstöðuleysið þeg-
ar ræddar eru kjaraskerðing-
ar upp á tugi prósenta eða
skattaálögur upp á hundruði
milljóna.
beindist mjög athygli manna
að álinu, og skiptust menn
mjög í fylkingar - ekki hvað
varðaði gæði samningsins, að
því er virtist, heldur trúarlegar
En áður en stefnuX
ræðan ýtti Betlaróp-
erunniútafdagskrá
útvarps hafði farið
fram önnur útvarps-y
umræða...
fylkingar með andstæðar
kennisetningar.
Hjörleifur Guttormsson
kvaddi sér hljóðs utan dag-
skrár þann 25. október, en þá
var hann á förum utan og allt
útlit fyrir að hann yrði fjar-
staddur við umræðu um samn-
inginn.
Það hlýtur að vera nokkuð
skiljanlegt að Hjörleifur hafi
yiljað tjá sig um málið; fáir
íslendingar hafa lagt jafn mikla
vinnu í þetta mál.
Fátt eitt nýtt hefur komið
fram við þessa umræðu alla og
saka aðilar, þ.e. íslenskir þing-
menn (ekki aðilar viðskipt-
anna) hvorn annan um helgi-
spjöll. Þannig segir Hjörleifur
iðnaðarráðherra hafa sagt
ósatt á þingi og segir jafnframt
að samningurinn sé lélegur og
vildi fella hann.
Sjálfstæðismenn sökuðu
Hjörleif á móti um að hafa
spillt málstaðnum fyrir íslend-
ingum og Bandalag jafnaðar-
manna sagðist styðja samning-
inn - ekki af því hann væri
góður, helduraf því að miklum
tíma hefði verið eytt í hann og
dýrt yrði að hefjast handa að
nýju.
Síðan fengu útvarpshlust-
endur að hlýða á boðskapinn
þann 29. nóvember sl. er samn-
ingurinn var afgreiddur sem
lög frá alþingi.
„...og lyngið á LÖgbergi
helga, blánar af berjum hvert
Kvótinn
eitt ár enn
Og áfram hélt þingið við
daglegan rekstur þjóðarbús-
ins. Þann 14. nóvember mælti
sjávarútvegsráðherra, Halldór
Ásgrímsson, fyrir framleng-
ingu kvótans. í frumvarpi ráð-
herra var gert ráð fyrir 3 ára
gildistíma kvótans, og sögðu
þeir er vit þykjast hafa á
málum, að Halldór hefði haft
það 3 ár, svo hann hefði eitt-
hvað til að slaka á, handa þeim
sem andvígir eru kvótaskipt-
ingu.
Það er of langt mál að fara
að rekja þá umræðu sem varð
um kvótann enda hefur hann
mætt mótstöðu margra.
Þetta frumvarp sem nú var
lagt fram var endurskoðuð út-
gáfa síðustu kvótalaga.
Annað afgreiðslumál kom
til kasta þings nú í desember.
Fjárlagafrumvarpið var lagt
fram 26. nóvember og hefur
sjaldan komið fyrir augu
þingmanna svo seint sem nú.
Þá var lánsfjáráætlun fyrst lögð
fram 20. desember, en venju-
lega fylgjast þessi tvö mál að -
þó svo að venjulega skakki 2
vikum.
Fjárlagagerð er mikið mál og
umræða um fjárlög tekur mik-
inn tíma frá öðrum þingstörf-
um. En það er athygli vert að
mikið af útgjöldum ríkisins
eru bundin í lög, en með
hverju fjárlagafrumvarpi fylgir
listi yfir þau lög sem alþingi
ætlar að brjóta - þ.e. skerða
lögbundin framlög,
Það væri því kannski athug-
unarefni fyrir þingheim að
slaka aðeins á í lagasetningu
sem útheimtir fjárútlát, meðan
ekki er unnt að standa við
lögbundin framlög.
En eins og jafnan þegar
fjárlög eru til umræðu streyma
breytingatillögur stjórnarand-
stöðunnar að, þrátt fyrir að
allir viti að hverfandi líkur eru
á að þær verði samþykktar.
Virðist þá stundum eins og
fram fari keppni um yfirboð,
þ.e. þingmenn flytji breytinga-
tillögur um aukin framlög til
ákveðinna liða, aðeins til að
vera flottari á því við viðkom-
andi starfssemi en sessunautur-
inn.
Fjárlög voru afgreidd á síð-
asta degi fyrir jólafrí og með
margumtöluðu fjárlagagati.
Fastir liðir
eins og...
Eins og venjulega flutti for-
sætisráðherra stefnuræðu sína
og ríkisstjórnar sinnar. Þeirri
umræðu sem á eftir fylgdi var
að sjálfsögðu útvarpað al-
menningi til upplýsingar.
Ekkert nýtt kom fram í um-
ræðunni. Stjórnarandstaðan
stóð á því fastari fótunum að
stjórnin væri vond og ætti að
segja af sér. Stjórnarsinnar
voru ekki á því en viðurkenndu
að ekki væri allt sem skyldi.
Almenningur varð mun upp-
lýstari en áður hafði verið.
En áður en stefnuræðan ýtti
Betlaraóperunni út af dagskrá
útvarps hafði farið fram önnur
útvarpsumræða - í það skiptið
um vantruast á ríkisstjórnina.
Þann 8. nóvember flutti
Svavar Gestsson vantrauststil-
lögu á ríkisstjórnina að hefð-
bundnum hætti.
Vantrauststillagan var felld.
í ræðu sinni það kvöld sagði
Steingrímur Hermannsson
m.a. að stefnt væri að viðhaldi
kaupmáttar á næsta ári, og
einhverjum kjarabótum handa
hinum lægst launuðu. Stjórn-
arandstaðan sýndi takmarkaða
hrifningu.
Jón Baldvin Hannibalsson
sagði í ræðu sinni: „Þessi ríkis-
stjórn hefur því miður
brugöist.
Kristófer Már Kristinsson
(BJ) sagði: „Ríkisstjórnin ráf-
Ríkisstjórnin ráfarN
að því er virðist
stefnulaust um hall-
ærisplan Framsókn-
aráratugarins..
ar nú að því er virðist stefnu-
laust um hallærisplan Frani-
sóknaráratugarins og enginn
veit hvar hún endar."
Halldór Ásgrímsson, sjávar-
útvegsráðherra, vísaði þessum
málfíutnigni stjórnarandstöð-
unnar á bug og sagði: „Boðskap-
ur stjórnarandstöðunnar hér í
kvöld er verðbólga, erlend
skuldasöfnun og háhugaleysi
um aukna verðmætasköpun.
Ríkisstjórnin mun óhikað og
ótrauð verja þá undirstöðu
sem við höfum byggt upp á
undanförnum árunt og byggja
á henni sókn í atvinnumálum
og í bættum lífskjörum."
Löggjafínn
í daglegum
rekstri
Starf þingmanna er mikið og
erilsamt. Það ber flestum sam-
an um. En hvort það skili alltaf
árangri er annað mál.
Eins og sagði framar í pistli
þessum bera þingstörf merki
þess að þar fer fram daglegur
rekstur þjóðarbúsins. Þar eru
skipulögð fjárframlög til ársins
til einstakra stofnana, ákveðin
fiskveiðistjórn og ræddirsamn-
ingar við erlend iðjuver.
Tiltölulega fá mál eru veru-
lega stefnumarkandi hvað
varðar langtímaþróun atvinnu-
og efnahagsmála. Þó skal ekki
dregið úr mikilvægi mála sem
unnið er að svo sem endurbæt-
ur á tryggingarlöggjöfinni,
fæðingarorlofsmál, skattamál
o.s.frv.
En fá mál sem lögð hafa
verið fram á þessu þingi bera
það með sér að þar sé mótuð
einhver framtíðarstefna, eða
markaður grundvöllur fyrir fram-
tíðaruppbyggingu. Ber þó
að minnast á þingsályktunartil-
lögu Bandalags jafnaðar-
manna um eflingu atvinnulífs
með stuðningi við smáfyrir-
tæki.
En menn skyldu varast að
ganga í hóp með þeim er vinna
það sér til frægðar að níða
skóinn af Alþingi og alþingis-
mönnum. Meðal þingmanna
er sjálfsagt misjafn sauður í
mörgu fé, en hollt er að minn-
ast þess að þeir eru kjörnir af
þjóðinni og fær þjóðin ekki þá
stjórnendur sem hún á skilið.
Tekið á
framtíðinni
- efling atvinnulífs framtíðarinnar
■ Þingmenn Bandalags
jafnaðarmanna lögðu fram
fvrir skömmu tillögu til
þingsályktunar um eflingu
atvinnulífs.
Þrátt fvrir að máli þessu
hafi verið helgað minna
pláss í tjölmiðlum en mörg-
um öðrum, þá er hér um
athyglisvert mál að ræða -
kannski aðallega fyrir það að
þar er tekið á framtíðinni -
ekki aðeins á málum líðandi
stundar.
í stuttu máli fjallar tillagan
um eflingu atvinnulífs með
margvíslegum stuðningi við
smáfyrirtæki. Stuðningurinn
er hugsaður bæði sem fræðlsa
og tækniaðstoð svo og í formi
fjárhagsaðstoðar.
Hugmyndum sem þessum
hefur verið hrundið í fram-
kvæmd í ýmsum nágranna-
löndum okkar og færa þing-
mennirnir, í greinargerð með
þingsályktunartillögunni.
rök að því að smáfyrirtæki
geti frekar sýnt nýsköpun og
vaxi hraðar en gróin fyrirtæki
og stóriðjufyrirtæki.
Þá segir í greinargerðinni:
„Á næstu 15 árum, þ.e. til
aldamóta, mun gífurlegur
fjöldi ungmenna koma á
vinnumarkaðinn, eða líklega
nærri 20 þúsund talsins."
Þarna koma þingmennirn-
ir að kjarna málsins. Skapa
þarf hér á landi fjölda nýrra
starfa - og ljóst þykir að
landbúnaður og sjávarútveg-
ur geti ekki tekið við fleira
fólki en þar vinna nú.
Stóriðjufyrirtæki eiga það
sammerkt að vera dýr fjár-
festing þar sem vinna tiltölu-
lega fáir og leysa því greini-
lega ekki þetta vandamál.
í greinargerð þingmann-
anna er bent á að vænlegustu
fyrirtækin til að taka við öllu
þessu nýja vinnuafli séu
smáfyrirtæki er byggi á þekk-
ingu og tækni.
Enn hefur ekki farið fram
umræða um þingsályktun-
artillöguna, en fróðlegt verð-
ur að fylgjast með henni er
þar að kemur.