NT - 23.03.1985, Qupperneq 2

Lútur, lakk eða málning
Rætt við Þórhall Jónsson verslunareiganda um meðferð á panel
■ Umárabilhefurþaðverið
tíska að klæða veggi og loft
húsa hér á landi með panel.
Fólk hefur sóst eftir að hafa
hreinan við í híbýlum sínum,
það hefur skapað hlýjan og
notalegan blæ. Því eru það
margir sem hafa farið út í að
lakka panelinn í þerri trú að
einungis á þann hátt sé hægt
að halda sérstæðum blæ hans
og að öll þrif verði auðveld-
ari. Þetta hefur orðið sérís-
lenskt fyrirbæri.
Þórhallur Jónsson eigandi
verslunarinnar Hústré hefur
aðrar hugmyndir um hvernig
á að meðhöndla panel. Blað-
ið snéri sér til hans og fékk að
heyra skoðanir hans á þessu
máli.
Lúturinn
„Ég er undrandi á öllu þessu
lakkstandi hér á landi eftir að
hafa séð hvað nágrannaþjóðir
okkar gera við panelinn. Ég
var staddur á stórri byggingar-
vörusýningu í Danmörku. Þar
voru margir framleiðendur
með panel til sýnis. Það var
ekki einn einasti sem sýndi
vöru sína lakkaða. Ég var
undrandi á þessu og spurði
hvers vegna ekkert væri
lakkað. Þá ráku menn upp stór
augu og spurðu hver annan
hvaðan þessi maður væri eigin-
lega.
Stór hluti af panelnum á
sýningunni var, eins og Danir
segja „lutbehandlet". Það þýð-
ir að borinn var á hann sápulút-
ur.hann er gerður á einfaldan
hátt. í einn lítra af vatni eru
sett 100 grömm af grænsápu og
ein matskeið af glusseríni. Það
á að nota fasta grænsápu ekki
fljótandi sápu, því þá verða
hlutfölin önnur. Þessa aðferð
hafa nágrannaþjóðir okkar
notað í langan tíma. Hver
einasta kerling þekkti aðferð-
ina, þetta var bara eins og að
setja sápuvatn í skúringarföt-
una.
Það sem sápulúturinn gerir
fyrir viðinn er að draga úr
litbreytingum í honum. Hann
verður eins og vaxborinn,1
mattur og hlýr. Ég hef kómið
í nærri tvö hundruð ára gamalt
hús í Holmenkollen í Noregi
þar sem allir veggir voru sápu-
þvegnir. Ég spurði.getur þetta
verið gamalt? Þetta er allt svo
hreint og þó ólakkað. Veggirn-
ir höfðu verið sápuþvegnir í öll
þessi ár. Glusserínið er galdra-
efni fyrir viðinn og það er
keypt í apótekinu um leið og
asprínið.
öfgar hér á landi
Öfgarnar eru miklar hér á
landi. Ef viðurinn er ekki lakk-
aður er bara ekkert gert fyrir
hann. Ég segi oft við fólk, það
versta sem þú gerir er að gera
ekkert. Þurrt tré er eins og
þerriblað, það dregur allan
skít í sig. Og ef menn ætla að
þrífa það eftir einhvern tíma,
þá þýðir það að hefla tréð
niður og það er vonlaust. Þá er
nú árans lakkið betra. En ef
veggurinn er lakkaður í upp-
hafi getur maður ekkert breytt
honum. Viðurinnhelduráfram
að roðna þótt búið sé að lakka
hann. Það verkar eins og
glerplata sé sett yfir viðinn,
hann heldur áfram að roðna
fyrir það.
Þegar sápulúturinn með
glusseríninu er notaður er eins
og viðurinn taki á sig endan-
lega mynd. Það verkar þannig
að það eins og flýtir fyrir að
viðurinn eldist, flýtir því að
nýjabrumið fari af viðnum.
Lútur með kalki
Á markaðnum er til sápulút-
ur með kalki eða krít í. Þegar
hann er settur á við kemur
fram eins konar hvít slikja. En
það eru ekki allir sem óska
eftir því að panelinn verði
aðeins hvítur í upphafi. Og því
spyr ég: Getið þið ekki bara
gert þetta sjálf með sápulút.
Að fá hvíta blæinn á er þá hægt
Ný málningarvöruverslun: Litahúsið
■ Um mánaðamótin jan/febr.
opnaði ný málningarvöruverslun
að Hringbraut 119 í Reykjavík
við hliðina á JL matvörumark-
aði. Hin nýja verslun sérhæfir
sig í sölu á málningarefnum frá
málningarverksmiðjunum Int-
ernational paint í Svíþjóð.
í fréttatilkynningu frá Daníel
Þorsteinsson & Co. h/f sem er
eigandi verslunarinnar segir
meðal annars: Framleiðslulína
verksmiðjunnar spannar yfir öll
svið málningar, frá flóknustu
kerfum til varnar gróðri og ryði
á botnsúð skipa til áferðarfalleg-
ustu innanhússmálningar. Með-
al nýjunga má nefna plastmáln-
ingu, sem hefur innbyggðan
herði í ákveðnum styrkleika
sem gerir blöndun auka herðis í
lokaumferð óþarfi.
Markmið verslunarinnar er
að bjóða viðskiptavinum sínum
fyrsta flokks vöru á lægsta
mögulega verði. Þessu hyggjast
forráðamenn verslunarinnar ná
með hagkvæmum innkaupum
og milliliðalausum innflutningi.
Þess má geta að á undanförn-
um árum hafa yfir 200 skip og
bátar frá trillum til togara fengið
meðhöndlun í skipasmíðastöðv-
um landsins með International
BWA vinil botnmálningu, sem
útgerðarmenn þekkja sem gráu
botnmálninguna.
Verslunarstjóri hinnar nýju
verslunar er Friðrik Wendel og
nafn verslunarinnar er Lijahús-
ið. Hún mun nú yfirtaka póst-
kröfuþjónustu í International
málningu, og getur því fólk á
landsbyggðinni sett sig beint í
samband við Litahúsið í síma
91-16550 og fengið senda þá
málningu sem pöntuð er sam-
dægurs og ókeypis á flutninga-
miðstöð í Reykjavík.
Litahúsið er opið daglega frá
9-6, föstudaga 9-7 og laugardaga
9-4.
VERSLANIR - KAUPFÉLÖG
Yinnusvuntur
fyrir húsasmiði
og aðra
iðnaðarmenn
LEÐURVINNUSTOFAN
V0GALANDI6 simi 83140
Má benda þér á góðan kost?
Ef þú vilt taka á leigu eða kaupa álvinnupall á hjólum,
komduþáeða hringdu í okkur.
Barnapeysa úr Marino
Stærð: 104-110 cm.
Efni: 3 hnotur Zareska
Marino lit nr. 57, dekkra
turkís, 2 hnotur Zareska
Marino iit nr. 56, Ijósara
turkís og 2 hnotur Zareska
Marino litur nr. 30, hvítt.
Prjónar: 1 hringprjónn nr.
m og 1 hringprjónn nr. 4.
Bak: Fitjið upp 62L. með
dekkra turkís á prjóna nr.
3ió. Prjónið 5 cm 1L. slétt og
1L. brugðin. Skiptið yfir á
prjóna nr. 4 og aukið um leið
út um 6L. Þá verða á prjónin-
um 68L. Prjónið nú slétt
prjón. Til að skifta stykkinu
niður í mynsturliti er fyrsti
prjónninn prjónaður þannig:
P rjónið 10L. í ljósara turkis
cn 58L. í dekkra turkís.
Mynstrið er síðan þannig að
Ijósari turkísliturinn er auk-
inn út urn 1L. í annarri hverri
unrferð þangað til jafnmarg-
ar L. eru af hvorum lit á
prjóninum. Þá er byrjað á
hvíta litnum og eru. fyrst
prjónaðar 2L. af honum og
aukið út um 1L. báðum meg-
in í annarri hverri umferð.
Því er haldið áfram stykkið
út. Nú er prjónað í mynstri
24 cm en þá er fellt af báðum
megin fyrir handveg 3L.
Prjónið síðan þangað til
stykkið mælist 40 cm. Fellið
laust af.
Framstykki: Það ui-
að eins og bakið j <' til
búið er að fella íyrir
handveg. Þá eru prji . )ir 8
crn og síðan felldar al : íL. í
miðju fyrir hálsmáli. Prjónað
upp sitt hvoru megin þangað
til stykkið mælist 40 cm. Fellt
laust af.
Ermi: Vinstri ermin er
prjónuð í dekkra turkís og
hvítu en sú hægri er prjónuð
í Ijósara turkis og hvítu.
Fitjið upp með prjónum nr.
31/2 í turkís 36L. Prjónið 4
cm. 1L. slétta og 1L.
brugðna. Skiftið yfir á prjóna
nr. 4 og aukið út um 8L. Þá
eru á prjóninum 44L. Prjón-
ið síðan slétt en aukið út um
1L. báðum megin í 6. hverri
umferð þangað til 66L. eru á
prjóninum. Þegar ermin
mælist 18 cm er byrjað á
mynstrinu. Þá eru 2L. á miðj-
um prjóni prjónaðar í hvítu
og hvíti liturinn aukinn út
um 1L. sitt hvoru megin í
annarri hvorri umferð erm-
ina út. Prjónið þangað til
ermin mælist 36 cm. Fellið
laust af. Prjónið hina ermina
eins en í hinni litasamsetn-
ingunni.
Frágangur: Saumið saman
axlasaumana. Takið nú upp
meðfram báðum hliðum í
hálsmálinu og í bakinu eins
margar L. og hægt er. Prjón-
ið 1L. brugna og 1L. slétta í
um það bil 10 cm. Fellið
frekar þétt af. Saumið n iður
kragann á misvíxl og gætið
þess að strekkja ekki of mik-
ið á. Saumið nú ermarnar í
og síðan hliðarsaumana.
Þvoið nú peysuna upp úr
\olgu vatni og leggið á
st> kki.