NT - 10.05.1985, Blaðsíða 5

w
Föstudagur 10. maí 1985
Útgerðarfélag Skagfirðinga:
Færri sókn
ardagar
■ Taprekstur Útgerðarfé-
lags Skagfirðinga á Sauðár-
króki nam helmingi lægri
upphæð á síðasta ári en var
1983, eða aðeins 12 milljón-
um króna. Ásamatímajókst
heildarafli skipa félagsins um
31% og var 9.122 tonn á
árinu en sóknardagar voru
þó færri en á árinu á undan.
Búist er við enn batnandi
rekstri á þessu ári.
Þetta kom fram í samtali
við Bjarka Tryggvason fram-
kvæmdastjóra þar nyrðra, en
nýlega var aðalfundur félags-
ins haldinn þar sem reikning-
ar voru lagðir fram. í þeim
kom meðal annars fram að
skuldir félagsins nema tæp-
um 180 milljónum eða rúm-
um 50 milljónum meira en
nemur bókfærðum eignum
þess, sem skráðar eru á 124
milljónir.
Bjarki benti á að aflaverð-
mæti fyrstu þrjá mánuði árs-
ins í ár er rúmum 40% meira
en á sama tíma í fyrra og
stafaði það af auknum hlut
þorsks í aflanum.
Atvinnulausir nú verulega færri en s.l. tvö ár:
Vinnumarkaðurinn bíð
ur eftir skólafólkinu
Veruleg eftirspurn eftir vinnuafli viða um land
■ Skráðir atvinnuleysis-
dagar í apríl voru langt í
þrisvar sinnum færri en í
mars, og jafnframt mun færri
en í aprílmánuði bæði árið
1984 og 1983. Samkvæmt
upplýsingum Vinnumála-
skrifstofu félagsmálaráðu-
neytisins vantar nú fólk til
starfa víða um land, en von-
ast er til að úr því rætist með
því um 10 þúsund manna
liði sem búist er við að bætist
á vinnumarkaðinn næstu vik-
urnar þegar skólum lýkur.
Atvinnuástand virðist
einnig hafa breyst mjög til
batnaðar á þeim stöðum sem
átt hafa við hvað mest at-
vinnuleysi að stríða að
undanförnu. Frá marsmán-
uði hefur atvinnulausum á
Akranesi t.d. fækkað úr 169
í 71, á Akureyri úr 236 í 102,
á Húsavík úr 100 í 42 og í
Keflavík úr 155 í 44 atvinnu-
lausa í apríl.
Skráð atvinnuleysi í apríl
jafngilti því að um 850
manns hafi ekkert haft fyrir
stafni allan mánuðinn (um
0,7% af mannafla) en þeir
voru um 2.150 í næsta mán-
uði á undan.
Um 3,8 millj. króna halli hjá Kaupfélagi Skagfirðinga:
„Vaxtastef nan langt út
Zii
fyrir alla skynsemi
Vextir afurðalána hækkað einir vaxta þrátt fyrir bókun
ríkisstjórnarinnar um hið gagnstæða
Kviknaði í
sprautuvagni
■ Slökkvilið Reykjavíkur
var kallað út í gærdag til þess
að slökkva eld sem kviknað
hafði í vagni sem Reykjavík-
urborg á. Vagnin er notaður
til þess að mála akreinalínur
á götur borgarinnar.
Eidurinn kviknaði þegar
starfsmenn voru að hita pott
á vagninum, þar sem massinn
sem sprautað er á göturnar
er bræddur. Ekki tókst betur
til en svo að eldur varð laus.
Allar líkur benda til þess að
eldsupptök hafi veirð í gas-
slöngu, sem fór í sundur.
Greiðlega gekk að ráða
niðurlögum eldsins.
■ Mikilogmegnóánægjameð
vaxtastefnuna, sem menn töldu
komna langt út fyrir alla skyn-
semi, kom fram í umræðum
manna á aðalfundi Kaupfélags
Skagfirðinga. Samþykktar voru
ályktanir til ríkisstjórnar og Al-
þingis um þau mál, þar sem
skorað er á stjórnvöld að taka
vaxtamálin til gagngerrar
endurskoðunar. Var m.a. bent
á að þrátt fyrir bókun ríkis-
stjórnarinnar um að vextir af-
urðalána skyldu standa óbreytt-
ir frá í des. s.l., hefðu þeir einir
vaxta hækkað nú nýverið, á
sama tíma og ofurlítillar til-
hneigingar hefði þó gætt til
lækkunar almennra vaxta.
Að sögn Ólafs Friðrikssonar,
kaupfélagsstjóra hafði þróun
vaxtamálanna á s.l. ári veruleg
áhrif á rekstur félagsins, þó
einkum síðustu fjóra mánuðina,
er hafi m.a. leitt til þess að um
3,8 milljón króna halli væri á
rekstri félagsins. Heildarvelta
kaupfélagsins varð 838 millj.
króna á árinu, en um 950 millj.
króna þegar Fiskiðjan væri talin
með. Fastráðnum starfsmönn-
um fækkaði nokkuð á árinu og
voru alls 263 í árslok, þar af 54
í hlutastarfi. Heildarlauna-
greiðslur á árinu 1984 námu 107
millj. króna að viðbættum 12
millj. til greiðslu samnings- og
lögboðinna gjalda af launum.
Heildarfjárfestingar Kaupfé-
lags Skagfirðinga námu tæpum
14 millj. króna árið 1984, en
auk þess fjárfesti Fiskiðja Sauð-
árkróks, dótturfyrirtæki KS,
fyrir 38 millj. króna og hefur nú
tekið í notkun hið nýja fiskiðju-
ver sitt.
Frumvarp til laga um fram-
leiðslu og verðskráningu bú-
vöru, sem nú liggur fyrir Al-
þingi, var ítarlega rætt á aðal-
fundinum og þá einkum það er
snýr að afurðasölufélögunum.
Stjórnarformaður, Gunnar
Oddsson, kvað brýna nauðsyn
bera til að gerðar verði veruleg-
ar lagfæringar á frumvarpinu,
svo ekki komi til enn frekara
hruns hinna dreifðu byggða og
enn frekari fólksflótti af lands-
byggðinni.
Eina mótspyrnan kom
frá þvottakonunni
■ „Ég man mjög glöggt eftir
10. maí 1940. Ég var þá farinn að
læra prent hjá pabba í Steindórs-
prenti. Ég var ansi erfiður á
morgnana, en þennan morgun
átti ég ekki í neinum vandræð-
um með að vakna því pabbi
vakti mig með þeim fréttum að
það lægju 7 herskip úti á legu og
hann sagði; „Það er búið að
hemema landið.“ Þá var klukkan
sjö og klukkan hálf átta var ég
kominn upp í strætó á leið niður
í bæ, en við bjuggum við Laug-
arásveg, sem var fyrir utan
bæinn á þeim tíma. Þegar ég
kom í miðbæinn var þar um að
litast eins og um miðjan dag,
krökkt af fólki.“
Þannig segist Guðjóni Einars-
syni skrifstofustjóra hjá okkur á
NT frá hinum örlagaríka degi
fyrir 45 árum. Hann var þá 16
ára gamall prentnemi og hafði
eins og flestir sem komnir voru
til vits fylgst með fréttum af
stríðinu. En nú var það komið
tii íslands.
„Ég heyrði læti frá Landsíma-
húsinu við Austurvöll og fór
þangað. Þar voru hermenn að
sprengja upp dyrnar. Þegar því
var lokið þustu þeir inn og ég
hef það fyrir satt, að eina mót-
spyrnan sem þeir fengu hafi
verið frá þvottakonu, sem var
við vinnu sína inni í húsinu og
spurði gustmikil hver fjandinn
gengi á.
Menn voru ekkert á þeim
buxunum að fara að vinna þarna
um morguninn, heldur gengu
um og fylgdust með. Ég man að
ég var staddur í Kirkjustrætinu
og sá að hermenn voru komnir
að bústað þýska ræðismannsins,
þar sem þýska sendiráðið er
núna. Ég fór inn í Aðalstræti og
beið þar og fljótlega komu her-
menn í skrúðgöngu með ræðis-
manninn fanginn á milli sín og
á eftir komu hermenn veifandi
stórri mynd af Adolf Hitler eins
og sigurtákni.
Seinna um daginn þegar ég
var kominn upp í prentsmiðju í
vinnu, þá kom þangað offisér
og litaðist um og kallaði síðan
pabbi á eintal, en hann var
verkstjóri. Erindið var að vita
hvers vegna við værum með
þýskar vélar í prentsmiðjunni.
Pabbi sagði að það væri af því
að þær væru betri en þær bresku
Hann útskýrði það síðan að
þýsku vélarnar mældu leturhæð-
ina í sentimetrum, en þær bresku
í tommum. Offisérinn gerði sig
ánægðan með það.
Þessir Bretarsem komu hing-
að höfðu verið drifnir í herinn í
skyndingu og höfðu enga þjálf-
un sem hermenn. Það var allt
annað þegar Kanadamennirnir
komu, ég tala nú ekki um
Bandaríkjamennina.
Nei, við unglingarnir fundum
ekki til hræðslu, okkur fannst
frekar að þetta væri spennandi,
fullorðna fólkið var hins vegar
áhyggjufyllra, gerði sér betur
grein fyrir alvörunni."
■ Guðjón Einarsson við hurð pósthússins, sem hermennirnir
sprengdu upp fyrir 45 árum. N'i-mynd: svemr
Jæja Þorsteinn minn, við
sendum víst ekki út í dag
■ Þorsteinn Ö. Stephensen
leikari var starfandi þulur við
útvarpið á stríðsárunum og maiK
glöggt 10. maí 1940. „1 þá daga
var ekki byrjað að senda út fyrr
en um hádegi, það var ekkert
morgunútvarp.
Ég hafði vaknað um morgun-
inn við flugvélagný mikinn og
þegar ég fór til vinnunnar vissi
ég hvað hafði gerst. Útvarpið
var þá í Landsímahúsinu og
þegar ég kom niður á Austurvöll
mætti ég Jónasi Þorbergssyni
sem þá var útvarpsstjóri og
hann sagði við mig: „Jæja Þor-
steinn minn, við sendum víst
e.kkert út í dag.“ Og þar með
skildi ég að það var búið að
hernema útvarpið. Her-
mennirnir höfðu brotið upp
dyrnar á Landsímahúsinu og
tekið það, bæði útvarpið og
annað og rofið allt samband
okkar við umheiminn.
Útsendingar hófust reyndar
um kvöldið með ávarpi Her-
manns Jónassonar forsætisráð-
herra. En það voru ströng fyrir-
mæli um að minnast ekki á ýmsa
hluti, til dæmis mátti ekki senda
út veðurfregnir né veðurlýsing-
ar. Það mátti heldur aldrei
minnast á hernámsliðið, þótt
eitthvað gerðist sem fréttnæmt
taldist mátti ekki minnast á það
í útvarpinu. Veðurfregnir voru
sendar út með símskeytum og
festar þar sem fólk gat lesið þær.
Þetta var náttúrlega ekki í
fíjótu bragði mjög skemmtileg-
ur atburður, en flestum þótti
gott að það voru þó Bretar, en
ekki Þjóðverjar sem komu. Það
var almenningsálitið og það
slævði sáraukann yfir að ísland
var orðið hernumið land.“