NT - 28.08.1985, Blaðsíða 15

Miðvikudagur 28. ágúst 1985 15
Tækni
Hríðskota... bor
■ Fremst á bornum má sjá rauða hettu á enda eins hlaupsins en
þau eru þrjú. Hægt er að setja byssurnar á næstum hvaða borgerð
sem er og má víst einnig fjarlægja þær að notkun lokinni.
hans að sama skapi. En sá
skuggi lá sífellt yfir, að Margrét
var jafnan heilsuveil og ekki
fékkst bót á því. Hún andaðist
á Sjúkrahúsi Isafjarðar20. sept.
1927. Börn þeirra Njáls og Mar-
grétar voru þrjú: Kristín Jósef-
ína, f. 22. júlí 1896, Skarphéð-
inn, f. 28. mars 1899 og Gunnar
f. 2. febrúar 1901. - Af þeim er
nú Skarphéðinn einn á lífi, bú-
settur á (safirði.
Það var mannmargt í Norður-
firði á mínum uppvaxtarárum.
Fjölskylda mín var barnmörg
og þar við bættust börn á nág-
rannabæjunum, Steinstúni og
Njálsstöðum. Allir þeir ungling-
ar, sem þar voru þá að alast upp
höfðu mikið saman að sælda í
leikjum og starfi. Þeirra tíma er
gott að minnast. Ég minnist
þess ekki að nokkurntíma kæmi
þar upp misklíð eða sundurlyndi
af nokkru tagi. Störf og leikir
unglinganna fóru fram með
fullri ábyrgðartilfinningu fyrir
þeim sjálfum og fjölskyldum
þeirra. Þeir áttu framtíðina fyrir
sér í bjarma nýrri og betri tíma
þrátt fyrir kröpp kjör á mörgum
sviðum. Það reiðileysi og
vonleysi, sem nú er talað um
meðal uppvaxandi æskufólks,
var óþekkt fyrirbæri í þeim
félagsskap og þeirri kynslóð sem
þá var að vaxa úr grasi. Veit ég
að allir sem ólust upp í því
umhverfi eiga um það góðar
minningar, sem enst hafa ævina
út.-íöllu þessu varð Gunnar
þátttakandi eftir að hann kom í
fjörðinn og ávallt vel metinn leik-
félagi. Hann var snemma lipur
og fylginn sér í leik og starfi. Er
mér minnisstætt hvað hann var
leikinn með knöttinn þegar far-
ið var í fótbolta, sem oft vargert
á tunglskinskvöldum, og endra-
nær er tími gafst til. Hann var
katt mjúkur í snúningum og
hlaupari. Þannig liðu upp-
vaxtarárin við leik og störf
heima og heiman þar sem vinnu
var að fá. Vandist hann snemma
smíðurn með föður sínum og
varð vel liðtækur smiður og
þurfti ekki til annarra að leita
um það þegar hann fór að búa í
haginn fyrir sig og sína fjöl-
skyldu.
Árið 1925 verða þáttaskil í
lífi Gunnars. Þann 18. júlí það ár
gekk hann að eiga Valgerði
systur mína. Settust þau að á
Njálsstöðum í sambýli við for-
eldra Gunnars. Þar með hófst
nýr kapituli í lífi þeirra. Þröngt
var um þau í fyrstu, en Gunnar
hófst fljótt handa að auka við
húsnæði sitt. Fjölskyldan stækk-
aði og brýn þörf var á að bæta
um húsakostinn. Þau eignuðust
6 börn, þrjá syni og þrjár dætur,
sem öll komust upp og eru enn
á lífi. Allt ágætis fólk og
duglegt.
Eins og áður var getið fylgdi
ekkert jarðnæði þeim litla
bletti, Njálssöðum sem Njáll
fékk við heimkomu sína. En
samt kom þar upp nokkur
bústofn. Til að framfleyta hon-
um þurfti að fá fjarlægarslægjur
að mestu. Var það óhagstætt og
tímafrekt. Úrþví rættist lítillega
þegar faðir minn seldi þeint úr
sínum jarðarhluta svokallaðan
Giljapart í hlíðinni upp frá
Njálsstöðum. Var sá partur
grasgefinn og grasgóður. í
höndum Gunnars varð hann að
góðum töðuvelli. Auk hins litla,
en notadrjúga búskapar, vann
Gunnar mikið utan heimils bæði
við kaupfélagið og á öðrum
stöðum eftir því sem til féll og
einnig var róið til fiskjar til
gagns og búdrýginda. Með
þeirri ráðdeild, sem þeim hjón-
um var báðum í blóð borin
farnaðist þeini vel og höfðu
ávalt nóg fyrir sig og sína, en
gæta varð sparnaðar og hófs um
alla hluti, langt fram yfir það
sem nú er orðið algengt og óvíst
gagn er að. Valgerður systir
mín var að upplagi mikil bú-
kona, fór vel með alla hluti,
hagsýni og myndarskapur var í
öllum störfum hennar. Með
þeim var fullkomið jafnræði á
því sviði.
Fram að því er Valgerður
giftist mátti segja að hún hafi
helgað foreldrum og systkinum
alla starfskrafta sína. Þær voru
ekki orðnar gamlar systurnar
hún og Gíslína þegar þær tóku
á sig stóran hluta af heimilis-
störfunum í Norðurfirði og léttu
með því á störfum móður
okkar, hvor á sínu sviði. Og úr
förðurgarði fóru þær ekki með
annað en þann grundvöll, sem
það lagði að framtíð þeirra og
lifshamingju. Þar er stórs að
minnast og þakka fyrir okkur
systkinin öll og ekki síst þau
sem yngri voru.
■ Tæknin lætur ekki að sér
hæða og það eru ekki alltaf þeir
sem best eru menntaðir sem sjá
út nýjar hugmyndir. Hríðskota-
borinn er byggður á samblandi
tveggja mismunandi aðferða,
þeirri að bora gat á eitthvað og
skjóta gat á það. Samanburður
við venjulegan bor af sömu gerð
án byssu sýndi að vopnaði bor-
inn boraði nteir en 100% dýpri
holu á sama tíma og entist
einnig betur. Tilraunin var gerð
með borun í járngrýtislög í
Minnesota í Bandaríkjunum.
Hugmyndin var einstaklega
snjöll, vitað var að þegar
byssukúla skellur í grjót eða
jarðveg þá myndast höggbylgjur,
sé tveim eða fleiri skotið nálægt
hvor annarri með lítinn sem
engan tíma á niilli þá flæða
álagsbylgjurnar saman og
mynda óteljandi sprungur í
steininum. Borinn borar sig því
í gegnum berg sem búið er að
„mýkja"og borar því bæði hrað-
ar og auðveldar. Nú má ekki
nota hart efni í skotin því að
það gæti skemmt borinn, þess
vegna var það ráð tekið að nota
keramikkúlur sem sundruðust
er þær skullu á skotmarkinu.
„Byssan skýtur allt að fjórum
sinnum á mínútu og er hraði
skotanna í kringum 1500 m/
sek,“ segir David Dardick, for-
stjóri Tround International sem
framleiðir byssurnar. Til að ná
nægjanlegri stjórn á skottíma
og hraða þá notumst við við
cylinderaðferðina en í stað
Af því sem hér hefur veriö
sagt má ráða, að alla tíð var
þröngt um þau Gunnar og Val-
gerði hvað jarðnæði og margt
annað varðaði. Ekki síst þegar
börnin komust upp og þurftu að
neyta starfskrafta sinna og at-
vinnumöguleikar á öðrum svið-
um drógust mjög saman svo að
til tiðinda dró og burtflutnings
fólks úr hreppnum. Því fór
Gunnar að svipast um eftir betri
möguleikumm fyrir athafna-
semi sína og yngri barnanna,
sem enn voru í föðurhúsunt. í
þeirri eftirgrennslan var hann
svo stálheppinn að detta niður á
jörðina Suður - Bár í Grundar-
firði, cina af fallegustu jörðum
þessa lands, vel í sveit setta og
fögru umhverfi. Árið 1952 festi
Itann kaup á þeirri jörð og flutti
sig búferlum þangað unt vorið,
ásamt sonum sínum og yngstu
dótturinni. Það voru mikil og
góð umskipti fyrir athafnasemi
og búhneigð þeirra beggja.
Verkefnin biðu og blöstu við.
Fljótt var hafist handa um rækt-
un og byggingar á þessari fallcg-
um jörð og áður en langt leið
voru byggð upp nálega öll hús
jarðarinnar, íbúðar-ogpenings-
hús, með nútíma þægindum og
sniöi. Þar nutu hugur og hönd
þeirra beggja sín svo sem best
mátti verða. Og uppkomin
börnin lögðu sitt af mörkurn til
þess framtíðarstarfs. í Bár bún-
aðist þeim, Gunnari og Valgerði
vel og þar bjuggu þau myndar-
búi þar til þau létu af búskap
árið 1964 og fluttu til Grundar-
fjarðar, en létu jörð og bú í
hendur Njáls sonar þeirra og
Helgu konu hans þar sem þau
hafa búið rausnarbúi síðan.
Eftir að Gunnar settist að í
Suður - Bár gerðist hann virkur
þátttakandi í ýmsum framfara-
og félagsmálum þar í sveit. Átti
hann frumkvæði að sumurn
þeirra mála, s.s. Mjólkurstöð í
Grundarfirði, stofnun Kaupfé-
lagsins o.fl. ogsat í stjórn þeirra
stofnana. Jafnframt var hann
góður styrktarmaður öðru því
sem til umbóta og framfara
horfði. Má þvf segja að hann
hafi markað spor í framvindu
félags- og framfaramála á sínum
nýju heimasjóðum.
Þegar hann fluttist til Grund-
arfjarðar byggði hann f félagi
við Kjartan son sinn myndarlegt
venjulegra kúlnaslífa notum við
þríhyrndar slífar sem þrí-
hyrndum skotunum er rennt í.
■ Svona lítur hleðslan út,
svarta efnið er púðrið en kera-
mikskotin eru í slífum sínum.
■ Horft neðanfrá á byssu-
hlaupin, þar sem þau stinga sér
niður á milli borkeilnanna.
Þrátt fyrir að borinn eigi vcl við
í hörðu bergi er vafasumt að
hann nýtist með byssum í mjúku
bergi.
tvíbýlishús og átti þar heima
upp frá því. Stóð hann sjálfur
að smíði þess með sonum
sínum. - Þegar þau hjónin lctu
af búskap í Bár var heilsu Val-
gerðar tckið að hnigna og henni
þört' á að minnka umsvif sín.
Ágerðist heilsubrestur hnnar
upp frá því svo hún varð að leita
sjúkrahúsvistar uppfrá því öðru
hverju. Hún andaðist í septem-
ber 1971 á Sjúkrahúsi Stykkis-
hólrns.
Eftir að Gunnar fluttist í
Grundarfjörð gekk hann að
ýmsum störfum meðan hcilsa
og starfskraftar leyfðu. Hin síð-
ari ár fór hann að kenna van-
heilsu og var hættur störfum. að
kalla, enda orðinn háaldraður
og slitinn af löngu starfi. Var
hann þá mikið á vegum Þórdísar
dóttur sinnar, sent búsett er f
Grundarfirði, en stundum hjá
sonum sínum, Njáli í Bár og
Tryggva á Brimilsvöllum og
lagði hagar hendur að ýrnsu
eftir því sem kraftar leyfðu. Öll
sýndu börnin honum þá umönn-
um, sem þau gátu honum í té
látið og gerðu honum cllina og
einstæðingsskapinn eftirlát Val-
gerðareinsléttbærogunnt var.
Fyrir rúmu ári fór hann að
kenna þess meins, sem dró hann
til dauða. Sl. vetur var hann
heima í Bár hjá þeim Helgu og
Njáli, sem lögðu sig fram um að
veita honum þá aðhlynningu
sem þau gátu, oft sár þjáðum.
En þar kom að hann varð að
fara á sjúkrahúsið í Stykkis-
hólmi og þar andaðist hann cins
og áður er frá sagt. Hann var
búinn að Ijúka miklu og giftu-
sömu ævistarfi, orðinn aldraður
og sjúkdómsþrautirnar óbæri-
legar nema hverfa á vit
ómynnisins fyrir áhrif lyfja.
Dauðinn beið hans eins og Ijós-
móðir sem hvílu reiðir nýju lífi
á öðru tilverustigi. Þeirrar hvílu
og umskipta var honum gott að
njóta úr því sem komið var. -
Fari hann í firði á vegum nýs
lífs. Friður Guðs blessi hann. -
Fyrir mína hönd, konu minnar,
tengdamanna og annarra fyrr-
verandi sveitunga hans sendi ég
hugheilar samúðarkveðju börn-
um hans og öðrum ættingjum
og vinum hans, og bið þeim
blessunar.
Guðmundur P. Valgeirsson,
Bæ.
Refir til sölu
Blárefur og Shadow til sölu. Aðeins flokkuð
og frjósöm dýr seld. Tryggið ykkur lífdýr í
tíma.
Upplýsingar í síma 91-667181 á kvöldin.
Frá Kvennaskólan-
um í Reykjavík
Skólinn verður settur mánudaginn 2. sept-
ember kl. 9.00,þá verða afhentar stundatöflur
og bókalistar gegn greiðslu 1200 króna
innritunargjalds.
Skólastjóri.
Varnarliðið á
Keflavíkurflugvelli
Óskar eftir að ráða: Skrifstofustjóra til að
annast fjármál og stjórnun og annan dagleg-
an rekstur í stjórnsýsludeild, stofnunar verk-
legra framkvæmda. Þekking á tölvuvinnslu
ásamt reynslu við gerð fjárhagsáætlana er
áskilin. Umsækjendur hafi góða stjórnunar-
hæfileika, eigi gott með að vinna með öðrum,
séu opnir fyrir nýungum og geti unnið undir
álagi. Menntun á sviði viðskipta eða sam-
svarandi reynsla æskileg. Krafist er mjög
góðrar enskukunnáttu. Umsóknir sendist
ráðningarskrifstofu Varnarmáladeildar, Kefla
víkurflugvelli, eigi síðar en 4. september n.k.
Upplýsingar veittar í síma 92-1973.
Skagflrðingar
Hiö árlega héraösmót framsóknarmanna I Skagafirði veröur
haldiö í Miögaröi laugardaginn 31. ágúst og hefst kl. 21. Ávarp
flytur Haraldur Ólafsson, alþingismaöur. Einsöng og tvísöng
flytja Páll Jóhannesson, óperusöngvari og Signý Sæmunds-
dóttir viö undirleik Þóru Fríöu Sæmundsdóttur. Aö skemmti-
atriðum loknum leikur hin vinsæla hljómsveit Geirmundar
Valtýssonar fyrir dansi.
Undirbúningsnefnd.