Sunnudagsblaðið - 19.02.1961, Blaðsíða 3

FYRIR langa-löngu bjuggu
bjón nokkur á bæ; þess er
fekki getið, hvar það var. —
Bóndinn var meinhægðar-
maður og enginn skörungur,
en konan var ofstopi mikill,
tók öll ráð af bónda sínum og
réð ein öllu á heimilinu; var
hún einstök nánös og því illa
þokkuð af almenningi. Mæð-
ur þeirra hjóna voru báðar á
lifi, gamlar orðnar. Voru þær
í horninu hjá börnum sínunx
og var högum þeirra mjög
misháttað, enda voru þær ó-
líkar í flestu. Móðir bónda var
góð kona og vildi öllum gott
gera, en móðir konunnar var
hin mesta norn, spillti öllu, er
hún mátti, á heimilinu og kom
hvarvetna fram til ills eins.
Þær mæðgur voru mjög sam-
hentar í öllu, enda voru þær
næsta skaplíkar. Vönduðu
þær ekki atlætið við móður
bónda í orði né verki, létu
hana hafa vont og lélegt við-
urværi og skapraunuðu henni
sem mest þær máttu. Voru
kraftar hennar og heilsa á
þrotum vegna illrar vistar,
en móðir konunnar var við
góða heilsu,enda átti hún góða
daga og naut alls hins bezta,
er heimilið gat f té látið. —
Bóndi gerði sitt til að fá bætt
an hag móður sinnar, en fékk
ekki að gert fyrir ráðríki
þeirra mæðgna.
Eins og víða var siður á fs-
landi, var busmali nytjaður
í seli á sumrum; var selið upp
til dala, all-langt frá byggð.
Eitt sumar, er flutt var í sel-
ið, fundu þær mæðgur upp á
því að móðir bónda skyldi
fara þangað til sumardvalar;
feváðu hina mundu hressast
við útiveru í fjallalofti. Var
bóndi þessu mjög mótfal'linn,
en svo varð að vera, sem kona
hans vildi. Um haustið, þegar
flutt var heim úr selinu, var
móðir bónda með hressasta
móti. því að um sumarið hafði
hún haft frið fyrír þeim
mæðgum, en þá sögðu þæt, að
sjálfsagt væri að hún yrði á-
fram í selinu næsta vetur, úr
því að fjallaloftið ætti sýni-
lega svo ákaflega vel við
hana; mætti búa vel um hana
þar og skilja eftir hjá hénni
nægan matarforða. Bóndi
varð nauðugur viljugur að
láta að vilja mæðgnanna; var
gamla konan skilin ein eftir í
selinu, búið út flet handa
henni í einu horninu og látið
eftir nokkuð af vistum, en sízt
var það valið af betri endan-
um, sem konan ætlaði tengda
móður sinni til vetrarins. Þær
mæðgur voru hinar kátustu
yfir aðgerðum sínum og þótt-
ust vissar um að nú mundi
gamla konan bráðum dragast
upp af sulti og kulda. —
Hitt vissu þær ekki, að bóndi
lét á laun dytta nokkuð að
sélinu og gera það vistlegra
en áður, og sömuleiðis bæta
um vistforða móður sinnar.
Nú er að segja frá kerlingu,
að hún hírðist ein £ selinu
fram eftir vetrinum. Þótti
henni vistin dauf, en þó ekki
óbærileg, á meðan eitthvað
var til að borða. Um nýárs-
leytið fór að grynnast á vist-
unum og þrem vikum síðar
átti hún ekki annað eftir en
skyrslettu í kollu. Hugsaði
hún til þess með skelfingu. er
sulturinn færi, að sverfa að,
en svo var hún máttlítil og
hrum orðin, að hún treysti sér
ekki til að léita mannabyggða.
Þá var það éinn dag, að hún
heyrði þungt fótatak .úti fyrir
og því næst var selshurðinni
hrundið upp. Kom inn maður
mikill vexti; var hann síð-
hærður og síðskeggjaður, með
gláa hettu S höfði og klæddur
gráum kufli; allur var hann'
grár af hélu frá hvirfli til ilja.
Varð kerlingu mjög bilt við
komu mahns þessa, en herti
þó upp huganrt og spurði hann
að heiti. Hann kvaðst Þorri
héita, — „og muntu hafa
héyrt mín getið áður“. Var
sem hann hreytti orðunum út
úr sér og harðlégur var hann
á svip, eh þó var kerling ekki
verul'ega hrædd við hann. Lit
aðist komumaður um og
hugði vandlega að forða kérl-
ingar, en þegar hann sá að
ekki vár annað eftir en skyr-
slettan í kollunni, sagði hann
víngjarnlega; „Vaxi og þiðni
í kollú þinni, kerli mín“. —
Gekk hann síðan snúðugt út og
kvaddi ekki. Þegar hann var
farinn, fór kerling að gá í koll
una, og sá hún þá að hún var
orðih full upp á barma af
skyri, slátri, súrum sviðuna og
ýmsu öðru góðgæti; var líka
orðið þítt í henni, en áður
hafði allt verið frosið. 'Varð
kérling glöð við og þótti hafa
vænkazt sitt ráð.
.. Leið nú heill mánuður, og
fór þá afíúr að grynnast í koll
unni. Þá var það eitt sinn að
hún heyrði hvatlega gengið
að dyrunum og var hurðinni
hrundið upp. Kom þá inn stór
vaxin kona og fasmikil; lagði
af henni kuldanæðing. Hún
var klædd hvítri skikkju og
var kuldaleg á svip. Þótt kerl
ing væri skelkuð, áræddi hún
þó að spyrja konu þessa að
heiti, „Góa er ég kölluð“, svar
aði konan, „og muntu hafa
heyrt mín getið“. Fór hún
eins að og Þorri að hún hugði
að matarbirgðum kerlingar
og mælti svo; „Vaxi og þiðni
í kollu þinni, kerli mín“. —
Snaraðist hún síðan út skyndi
lega og skellti hurðinni aftur
á eftir sér. Leit kerling þá í
kollu sína og sá að hún'var
orðin barmafull af góðum
mat. Lifði hún góðu lífi í heil-
an mánuð á því, sem í koll-
unni var en þá var enn farið
að lækka ískyggilega mikið i
henní.
Það var eitt sinn tímanlega
dags, að kerling heyrði dyn aí
þungu fótataki; var selshurð-
inni hrundið svo harkalega
upp á gátt, að brakaði í hverri
sþýtu. Kom inn á selsgólfið
jötunn afarstór og illúðlegur;
voru klæði hans öll stokkfreð
in og andlit og skegg hélað;
héngu klakaströnglar niður
úr hári hans og að öllu var
hann hinn ferlegasti. Varð
kerlingu svo felmt við, að húua
áræddi ekki að spyrja hann
að nafni. Jötuninn fór að öllu
sem hinir fyrri gestir, og er
hann hafði litið £ kollu kerl-
ingar. mælti hann: „Vaxi og
þiðni í kollu þinni, kerli mín‘‘.
Að svo mæltu rauk hann á
dyr og skellti hurðinni í lás
svo hranalega, að hrikti í öllu
selinu. Kerling gáði þá í kollu
sína og sá að í hana var kora-
inn matarforði, sem nægja
mundi til margra vikna.
Leið nú og béið og fór loks
að lækka í kollunni. Þá var
það einn góðan veðurdag, að
kerling heyrði létt fótatak úti
fyrir; var selshurðin lipur-
lega opnuð og inn kom ung
mær, svo forkunnarfögur á-
sýndum, að kerling þóttist
al'drei hafa séð neina þvílíka.
Húh var klædd grænum
kyrtli og hafði rósaveig á
höfði, én af svip hennar skein
svo mikil mildi og ástúð, að
Framhald á G. síðu.
af Hannesi Jónssyni frá Hleióargarði.
íeikning: Óskar Lilliendahi
Sunnudagsblaðið 3|