Sunnudagsblaðið - 22.12.1963, Síða 22

ÓTlMABÆRT jólahald
Frh. af bls. 219
ríkari. Nú eru jólin líka stund-
um kölluð viðskiptahátíð —- há-
tíð peninganna. Fjárausturinn
er óhemja; mörgum vikum áð-
ur byrja verzlanir að auglýsa
vörur sínar með brauki og
bramli, jólaskrauti og jólasvein
itm. Og allt þetta er kennt við
blessuð jólin — hátíð barnsins
í jötunni lágu. Ósjálfrátt fljúga
manni í hug orð þessa sama
barns, þegar það var komið á
legg: „Mitt hús á að vera bæna-
hús, en þér hafið gert það að
ræningjabæli.”
Geipifé er varið til að skreyta
götur bæjanna: risavaxin jóla-
tré gnæfa á torgum og gatna-
mótum; fólkið hnngsólar í fag-
urgljáum skrautbifreiðum milli
verzlunarhúsanna og kaupir —
kaupir. Og seðlunum rignir —
það glamrar glaðhlakkalega í
peningakössunum.
Og allt í einu er komið að-
fangadagskvöld jóla, heilög
nótt. Danskar gæsir og amer-
ískir kalkúnar hafa víða útrýmt
„Já, það er munur að eiga
duglegan eiginmann. Hann bjó
þennan lampa til úr gamalli
flösku."
hangiketinu íslenzka. Ojbará,
sveitalegur og gamaldags mat-
ur! Hjá jólatrénu mikla liggur
mýgrútur jólagjafa, virði hund-
raða eða þúsunda, eftir efna-
hag heimilanna.
En sálin, sálin — hvað hugs-
ar hún þá? Hvað um hina
sönnu jólaglcði? Er hún kann-
ski daufari við bjarma allra raf-
magnsljósanna en við glætu
kertisins, „sem brann on’í
stjakann?” í hana hafa ef til
vill verið höggvin stór og læ-
vísleg skörð. Það dregur úr á-
hrifamagni sjálfrar sælunnar
að taka forskot á hana — ekki
sízt í svo stórum stíl sem nú
er gert á jólagleðina.
En það eru ekki bara kaup-
sýslumennirnir, sem upphefja
jólasönginn löngu fyrir hátíðar.
Þeim er það líka nokkur vork-
unn. Þeir eru nefnilega að
sperrast við að græða á jóla-
gleðinni, mannagreyin. En
þeir, sem eru að rembast við að
uppfræða æskulýðinn f skólum
landsins, eiga enga fjárhags-
von í því að teygja jólin fram
á við, en þeir gera það samt,
liklega af einhverri misskilinni
áráttu til að gleðja börnin og
unglingana. Við, kennararnir,
sem leggjum á okkur mikla
aukavinnu til að undirbúa þessi
aukajól skólanna, sem kölluð
cru hinu lágkúrulega nafni
„litlu jól!” M.ö.o,- vasaútgáfa
af „stóru jólunum.” (Þessi
mannfagnaður ætti auðvitað að
kallast jólafagnaður). Jólasálm
ar, leikþættir o.fl. er æft af kost
gæfni, og er það í sjáliu sér
allra þakka vert. Skólastofur
og gangar eru skreytt. Allt
þetta getur verið gott og bless-
að og haft sitt uppeldisgildi,
cn þarf ekki endilega að miðast
allt við jólin, sem eiga öðrum
fremur að vera hátíð heimil-
anna. Jafnvel viku fyrir jól
dynur þessi ótimabæri jóla-
fagnaður yfir með pompi og
pragt. í sumum barnaskólum
stendur fagnaðurinn yfir heil*
2|g SUNNUDAGSBLAÐ - ALÞÝÐUBLADS) Á
an dag, byrjar í kolamyrkri á
morgnana og stendur fram á
rauðanótt. Nemendur koma í
jólafötunum. í hátíðasal skólans
gnæfir fjallhátt jólatré úr út-
lendum skógi, glitrandi allt í
stjörnum og borðum eins og
forseti í drottningarveizlu. Upp-
hefst síðan i stækkaðri mynd
stæling á jólahaldi heimilanna.
Nú kann einhver að segja,
að þetta sé allt gert vegna
barna, sem eiga að litlu að
hverfa heima hjá sér á jólun-
um; vegna fátæktar ellegar
ömurlegs heimilisbrags. Aldrei
hefi ég samt heyrt þess til-
gangs getið, enda væri slíkum
börnum líklega meiri þörf á
annars konar hjálp.
Nú, nú, svo rennur loksins
upp hin rétta hátíð heima. —
Legið getur við, að börnin séu
orðin hálfþreytt og of södd á
öllu tilstandinu í borg og
skóla; finnist jólatréð lítið og
viðhöfnin rislág. Er þá „for-
skotið” ekki orðið full dýru
verði keypt?
Nú kann einhver að segja
við mig, og það með réttu: „En
góði maður, þú stjórnaðir
sjálfur skóla árum saman. Af-
namstu þá ekki þetta ótíma-
bæra jólahald í þínum skóla?”
Svar; Nei, það getur enginn
einstakur skólastjóri. Venjan
er orðin sterk. Hér þurfa að
koma til umræður, nákvæm at-
hugun og íhugun yfirvalda.
Þau hlutast til um margt það
í skólahaldi, sem minna máli
skiptir en umrætt atriði.
Valdimár Briem kallar jólin:
liátíð gleðinnar, hátíð friðar-
ins, hátíð frelsisins, hátíð ljós-
anna og — síðast en ekki sízt:
hátíð barnanna. Hátíð barnanna
má ekki spilla með ótímabæru
jólahaldi, né skerða tilhlökk-
un þeirra, þá mætu guðs gjöf.
Jólahald þárf ekki að vera rík-
mannlegt, óhóflegt né margra
vikna langt til þess að skapa
fögur jól. Þorsteinn Erlingsson
segir:
„Þó nú sé af einglum orðið fátt
og álfarnir burt úr hólunum,
þá gleður það enn að gefa smátt
að gamni sínu á jólunum.”
rjóh.