Sunnudagsblaðið - 07.11.1965, Side 6

En það verður heldur lítið úr
sumrinu. Hitinn fer sjaldan upp
fyrir frostmark, og sumarmánuð-
irnir líða án þess að nein merki
sjáist þess að um ísinn sé að
losna. Þegar langt er liðið á ág-
úst, eru vonbrigðin farin að sjást
á síðum dagbókar de Longs.
„Hvað gagnar það manninn að
hann búi yfir hreysti og orku, ef
hann fær engin tækifæri til að
beita henn.i?" skrifar hann. En
síffa'n nær bjartsýnin altur yfir-
höndinni: „Það verður þó að
vona liið bezta. Það er alltaf dimm-
ast rétt fyrir dögun“.
1. september flýtur skipið á
íslausri rennu. En það kemur þeim
að litlum notum, því að strax
daginn eftir er skollinn á hörku-
vetur. ísinn umlykur skipið á ný,
n" þeir sjá fram á vetursetu í ísn-
m ' *. víru befur þá rekið með
ísnum allan tímann, stundum allt
að því átta mílur á dag, en rekið
er órégiulegt, og stundum rekur
þá í öfuga átt. í ágúst eru þeir
t. d. staddir talsvert suðaustur
af þeim stað, sem þeir voru á í
maí.
Það er kaldara þennan vetúr en
hinn fyrri, frostið er stundum svo
mikið að kvikasilfrið í hitamæl-
unum frýs, en að öðru leyti líður
veturinn á svipaðan hátt og hinn.
Dauenhower er sjúkur áfram, og
aðrir leiðangursmenn kenna sér
stöku sinnum einhvers kvilla, en
enginn þeirra verður þó varan-
lega sjúkur. Segja má, að heilsan
hafi yfirlejtt verið góð, og mönn-
um tekst að halda gleði sinni, jafn
vel enn betur en fyrri veturinn.
í maímánuði 1881 gerir leiðang-
urinn fyrstu uppgötvun sína. Hann
rekst á smáeyju, sem er gefið
nafnið Jeanetteeyja. Viku síðar
finna þeir aðra eyju, sem þeir
gefa nafnið Henrietteeyja. Að
öðru. leyti rékur þá áfram án
þess að ‘neitt beri fyrir þá. Um-
byltingar hafa verið tíðar .í ísn-
um allan veturinn, en þær hafa
yfirleitt verið kraftminni en vet-
urinn áður, og skipið hefur átt
auðvelt með að þola þrýstinginn.
Vorið kemur snemma og virðist
lofa góðu. Þeir sjá íslausar renn-
ur víðs vegar kringum skipið, og
strax þann 11. júní er Jeanette
komin á auðan sjó.
Nú er de Long vonbetri en
nokkru sinni fyrr. En vonir hans
áttu ekki eftir að rætast. Strax
næsta morgun leggst ísinn aftur
að skipinu, og nú með svo mikl-
um þunga, að þeim verður ljóst,
þegar á daginn líður að skipið
getur ekki þolað þann þrýsting.
Þeir hefjast handa við björgun-
arstörfin. Allt, sem þeir telja
sig hafa not fyrir, er tekið úr
skipinu og flutt út á ísinn. — Um
kvöldið slá þeir upp tjaldbúðum
á ísnum, en um miðnætti verða
þeir að flytja sig til, því að ís-
inn var farinn að springa skammt
frá þeim. Þeir eru talsverðan
tima að flytja sig til á ísnum, en
skömmu eftir að þeir hafa lokið
því, sjá þeir að Jeanette, skipið
sem hafði verið heimili þeirra í
Þ'ö ár er að niðurlotum komin
? Q-, klukkan 4
um morguninn sekkur skipið.
Leiðangurinn á nú ekki nema
um eitt að velja. Reyna að kom-
ast heilu og höldnu til byggða.
Þá hefur nú rekið með ísnum
samfleytt í 22 mánuði, og það
eru að minnsta kosti 500 sjómíl-
ur til næsta byggða bóls á norð-
urströnd Síberíu. Þangað verða
þeir leiðangursmenn að komast,
hvað sem það kostar. En þeir eiga
langa og erfiða ferð fyrir hönd-
um, og vistirnar nægja ekki nema
í tvo mánuffi.
Þeir skipta öllu, sem þeir ætla
að taka með sér, niður á fimm
sleða, sem menn og hundar draga
í sameiningu. Auk þess taka þeir
með sér þrjá stóra báta. Síðan
hefja þeir heimferðina. En hún
gengur verr en þá hafði órað
fyrir. ísinn er með eindæmum
erfiður yfirferðar, hann er ó-
sléttur og svo sprunginn, að þeir
þurfa stundum að krækja marg-
ar mílur úr leið til þess að komast
fyrir ísrennur eða þá þeir verða
að brúa þær eða stjaka sér yfir
þær á jökum. Sleðarnir eru svo
þungir að þeir verða allir að
hjálpast að við að draga þá, en
það þýðir að þeir verða að marg-
ganga hvern spöl sem þeir kom-
ast áleiðis. Oft komast þeir ekki
nema eina eða tvær sjómilur á-
fram á dag.
Eftir tveggja vikna ferð verð-
ur loks nógu heiðskírt til að de
Long geti lekið sólarhæðina. Þá
kemur í ljós að þeir eru staddir
28 sjómílum norðar en þar sem
Jeanette sökk. Hann endurtekur
mælinguna, en alltaf er útkoman
hin sama. Þá hefur rekið hraðar
í , norðurátt en þeir hafa gengið
í suður. Þessu þorir de Long
ekki að skýra mönnum sínum frá.
Hann trúir aðeins Melville og
lækninum fyrir því“. Við megum
aklrei örvænta” skrlfar hanxi í
dagbók sína þennan dag, og síðan
skipar hann mönnum sínum að
halda áfram, gefast ekki upp og
vona liið bezta.
Fyrst eftir mánaðarferð eru
þeir aftur komnir á móts við
staðinn þar sem Jeanette fórst.
Og úr því fer þeim að ganga
greiðara. í júlílok rekast þeir á
oli-tó'-a r> i'i sem er skírð Benn-
’\r- i—lia't þeir •
vlkutíma tll að hvíla sig og kanna
eyna. Síðan halda þeir áfram. ís-
inn er nú farinn að verða ótraust-
ur, og þeir þurfa eins mikið að
nota bátana og sleðana. Hund-
arnir verða órólegir, þegar á að
flytja þá í bát, og því eru þeir
skotnir og skildir eftir. Aðeins
einum eru gefin grið; þeir tíma
ekki að skjóta hann.
Þeir fara hraðar yfir eftir því
sem meira verður um auðan sjó,
þar sem þeir geta komið bátun-
um við. í ágústlok koma þeir að
einni Nýsíberíueyjanna og stíga
þar á land. í fyrsta skipti í tvö
ár standa þeir á auðri jörð, á
grasi. Gleði þeirra á sér engin
takmörk, og þó er þeim ljóst að
þeir eiga mikla erfiðleika fram
undan. Þeir mega engan tíma
missa. Vistirnar eru að ganga til
þurrðar. Að vísu tekst þeim að
skjóta eitt hreindýr þarna, en það
segir lítið.
Sleðarnir eru skildir eftir á
þessari ey, en leiðangursmennirn-
ir skipta sér niður í bátana. de
Long tekur sjálfur að sér stjórn
eins bátsins, en yfir hina eru
þeir Melville og Chipp settir. —
Þeir hafa samflot til 12. septem-
ber, en þá lenda þeir í ofviðri
utan við Lenuósa og þar skilja
leiðir.
Fáeinum dögum siðar veður de
Long í land mitt á milli kvísla
Lenu, og með honum þrettán
550 SUNNUDAGSBLAÐ ~ - ALPÝÐUBLAÐIÐ