Sunnudagsblaðið - 30.08.1964, Side 14

í MIÐRI Persíu, aðallega í borg-
unum Yczd og Kcrman í jaðri
cyðimcrkurinnar miklu búa nokkr
ar tugþúsundir Zoroastriana, - sér-
trúarflokks, scm játa Zaraþústra-
trú, - cn hún cr kcnnd við spck-
inginn Zaraþústra, er var mjög á-
hrifamikill í Norður-Persíu um
það bil sjö öldum fyrir Krist.
•í margar aldir voru kenningar
Zaraþústra, sem ritaðar voru á
hína helgu bók, Zcnd Avcsta, trú
pcrsncskra yaldhafa jafnt sem al-
þýðunnar, en á 8. öld f. K. ruddu
arabískar innrásarsvcitir, sem þá
strcymdu inn í ríkið, þcssum sér-
kcnnilcgu trúarbrögðum úr vcgi.
Nú á dögum mynda Zoroastrían-
arnir lítið sérsamfélag í milljóna-
hafi hinna persnesku Múhameðs-
trúarmanna. Eins og trúbræður
þeirra, Parsarnir á Indlandi, til-
biðja þeir einn guð, Ahura Mazda
cða Ormuzd, hinn ,,vitra lávarð”
scm „hina æðstu veru” og líta á
cldinn scm tákn guðdómsins cnda
hafá þeir hlotið hcitið „cldsdýrk-
endur”; þó að ckki tilbiðji þcir
eidinn í raun réttri.
Kenningar Zaraþústra lcggja
fylgismönnum sínum ýmsar arf-
gengar skyldur á hcrðar, scm þcir
vcrða stranglcga að framfylgja
cnn þann dag í dag. Zoroastrian-
arnir vcrða fyrst og fremst að gcfa
sig alla við akuryrkju og land-
búnaði. Auk þcss verða þcir að
halda boðorð trúarbragða sinna
heilög og lifa guði-þóknanlcgu
lífi. Þeir verða að láta að orðum
hans, hjálpa fátækum og taka vel
á móti ókunnugum.
í hcimi Múhameðstrúai'mann-
anna fer það orð af áhangcndum
Zaraþústra, að þcu- séu hinir
mestu „maogarar” en ákaflega
traustir og heiðvirðir í öllum við-
skiptum. Þeir eru þckktir að góð-
vild og göfuglyndi.
„Zaratoshti” eins og þeir nefna
sig sjálfir, hafa sitt eigið tungu-
mál - Dari-tungu cða cyðimcrkur-
mál . sem hinir persnesku Mú-
hamcðstrúarmcnn skilja ckki.
Öndvert við . siðvcnjur Múha-
meðstrúarmanna cr „Zaratoshti”
leyft að ncyta áfengra drykkja. En
tóbaksreykingar eru ákaflega
sjaldgæfar þcira á meðal. - Ópí-
umsreykingar, sem cru sorglcga
tíð sjón í Persíu yfirleítt, - eru
alls óþckktar á mcðal „Zarat-
oshti”. Og cins og Múhamcðstrúar-
mcnn ncyta „Zaratoshti” ekki
svínakjöts.
Það er mikill mismunur á heim-
ilislífi Múhameðstrúarmanna og
„Zaratoshti”. Hinir síðarncfndu
giftast ekki fyrr en að minnsta
kosti 18 ára gamlir cn giftingar-
aldur á meðal Múhamcðstrúar-
maima er yfirlcitt tólf ár. Ein-
kvæni tíðkast á meðal „Zarat-
oshti” cn Múhamcðstrúarmcnn
mcga hafa fjórar ciginkonur. —
Hjónaband „Zaratoshti” cr ævar-
andi, cn Múhameðstrúarmcnn geta
auöveldlega skilið.
Þjóðfélagsleg aðstaða hinna zoro
astríönsku kvcnna cr eftirtcktar-
vcrð. Til dæmis ber kvenfólkið
aldrci blæjur fyrir andliti. Og cig-
inkonan skipar virðulcgan sess inn
an fjölskyldunnar og hýtur íull-
komins jafnréttis við bónda sinn.
Kvenfólk klæðist litum, grænn
við jarðarfarir og dánarafmæli
er hátíðaliturinn, hvítt er aðaiiitur
cins og 27. dcscmbcr, scm cr minn
ingardagur Zaraþústra.
Það sem setur aöallega svip
sinn á hina zoroastríönsku ijol-
skyldu og raunar allt samfélag
„Zaratoshti” er hin mikla sam-
hyggð, og hinn ríki félagsandi. Til
marks um þetta er það, að ef illa
fer fyrir einhvcrjum, þá eru liinir
stra\ reiðubúnir að rétta honum
hjálparhönd, veita honurn mat, cf
hann á við skort að stríða og
fatnaö, ef klæðleysi hrjáir hann.
Það kemur þó afar sjaldan fyrir,
að mcnn verði að leita á náðir fé-
laga sinna innan liins zoroastri-
anska samfélags, þvf að þar cru
flestir sjálfum sér nógir og hafa
gnægð nauðsynja, því að alls stað-
ar er vel unnið og afraksturinn
því góður. Og það undarlega við
samfélag „Zaratoshti” er, að þar
þekkist engin stjórnmálabarátta
og þó njóta allir jafnra réttinda.
Á undravcrðan og aðdáunarvcrð
an hátt Iicfur „Zaratoshti” tekizt
að varðveita trú sína, siðvenjur og
velmegun í gegnum aldirnar jafn-
framt því, sem þeir hafa verið
dyggir verðir fornra þjóðlcgra
vcrðmæta. Þeir hafa unnið } kyrr-
þcy en orðið þcim fyrirmynd, scm
meira hafa látið á sér bcra.
Þcgar einhver deyr á meðal
„Zaratoshti” er efnl til jarðarfar-
ar og fólkið fer í hópgöngu út úr
borginni til hæðanna utan hennar.
Þar staðnæmist fylkingin og syrgj
endurnir setjast að crfi í látlausri
cn virð.ulegri b.vggingu. Svo er
aftur lialdið af staö og fctað upp
hlíðina að einum af „turnum þagn-
arinnar”, sem standa cfst á hæð-
inni. Þar er líki hins látna búinn
staöur í lágum moldarkofa. Og
prestar búnir sem vofur í snjó-
'hvítum kyrtlum með hvítar grím-
ur og húfur setja ógleymanlcgan
svip á athöfnina. Og á likbörurnar
eru lagðar grænar greinar og á-
vextir og safi úr granatepli er lát-
inn drjúpa niöur á likklæðin.
gl4 SUNNVCAGSBLAÐ - ALÞÝÞUBLAÞiU