Sunnudagsblaðið - 30.08.1964, Blaðsíða 15

HVERNIG VERÐUM
VIÐ ÁRID 1970?
ÞAÐ liggur nolcliumveginn ljóst
fyrir, að sá stjórnmálaflokkur, sem
heppnast bezt að spá fyrir félags-
lcga sti-auma í þjóðfélaginu næstu
fimrn til tíu árin, ætti að liafa
nicsta sigurmögulcika.
Um þessar mundir, þegar mikið
ber á stjórnmálaráðstefnum, fyrir-
heitum og fimm-ára áætlunum,
ætti að vera gagnlegt að reyna að
skyggnast fram í tjmann, segjum
til ársins 1970, og leiða getum að,
með hjálp nýjustu rannsókna,
liverskonar kjósendur stjórnmála-
mennirnir eigi þá við að glíma.
Einhver athyglisverðasta til-
raunin i þessa átt, sem gcrð hefur
verið nýlcga, er stórsnjöll ritgerð,
„Vestrænimaðurinn áriö 1970”
eftir franska sagnfræðinginn og
guðfræðinginn, prófessor Jaeques
Ellul. Myndin scm Iiann dregur
upp, cr hrollvekjandi, sérstaklega
fyrir rorystumenn stjórnmála-
flokkanna.
Prófcssor Ellul lieldur fram, aö
maðiu’ ársins 1970 láti sig ekki
mikiu skipta kcnnisetningar hinna
ýmsu stjórnmálastefna, enda mót-
ist stjórnarfarið af lýðræðislegri
stjórn, þar sem alhliða hagræðing
sé í heiðri höfð ásamt vilja til að
draga úr viðsjám, þjóða í milli og
skapa frið á jörð.
Svo er líkið hafið á ný og hald-
ið upp í „turn þagnarinnar”. Á
opnum palli ofarlega í turninum er
iíkið lagt á meðal beinagrinda lát-
inna manna og síðan hcldur fólk-
ið til baka. Og innan skamms náig-
ast hræfuglaruir turninn til að éta
hið dauðlega hold.
Maður framtíðarinnar dæmir
stjórnmálaástandið eftir þeim lífs-
kjörum, sem boðið er upp á. Hann
verður auðvitað fyrir þeim áróðri
á nokkui’ra ára fresti, að hann
verði að kjósa þann flokk, sem
hafi fram að færa hina „réttu”
Jausn á þjóðfélagsmálunum. En á-
. róðiu’hm verkar nú ekki eins
sterkt á hanji og oft áður; hann
íhugar málin frá ýmsum liliðum
eins og heimspekingur og tekur
meira tillit til þess, sem fram-
kvæmt cr, en þess sem boðað er
mcð orðum einum.
Er hugsanlcgt, að þesskonar
fráhvarf frá liinni blindu dýrkun
á flokkum og forystumönnum sé
á næsta leiti? Já, ýmislcgt styður
þessa spá. Það talar sínu máli, að
stjórnmálamenn hafa séð sig til-
neydda til að færa ýmsum sér-
fræöingum í hendm’ ákvarðanir og
völd og gerast hreinir áróðurs-
menn og axialdapparar, brosandi
andlit,' sem einungis hefur gildi
sem slíkt. Fyrir hinn vinnandi
mann er afkoma fjölskyldunnar
aðalatriðið en ekld kenningar
stjórnmálamaimanna eða valda-
barátta þeirra.
Ýmsar kannanir á liegðun
manna og skoðunum liafa leitt í
ljós, að útlit sé fyrir, að í frain-
tíöinni verði fjölskyldurnar sam-
heldnai’i en nú er, leiti síður
skemmtana og dægradvala út á við
eða á tvístringi. Á þetta bendir
prófessor Ellul og bætir við, að
samstaða fólks á vinnustöðum auk
ist einnig, vinnan verði fremur
starf ílokka en eiustaklinga og
starfsgleðin meiri vegna aukinn-
ar kunnáttu og hæfni.
Umfram allt verði maður fram-
tiðarinnar meiri samfélagsþegn, «
virkur liluti af heild: á vinnustað,
þar sem þörf er á samstarfi og
tillitssemi; á heimilinu við tóm-
stundaiðju, liússtörf og hvíld; í
umíerðinni á götum og vegum úti,
þar sem sýna þarf fyllstu aðgát
og lipurð. Hvarvetna er nauðsyn-
leg og heillavænlegt að vera góður
þegn.
Maður framtíðarinnar mun ekki
afrækja félagslíf út á við, þóti
hann verði heimilisrækinn. En
hann notar tímann vel, reynir að
vera jákvæður og virkur, — góður
félagsmaður. Þessvegna vcrður
hann líka hlédrægur og hlýöinn
settum reglum, þegar það á við;
góður áheyrandi og tillitssamur
við skoðanir annarra.
Maður framtíðárinnar hýtur
sjálfvirkni en verður ekki fórnar-
lamb liennar. Til að mynda á allt
skipulag og tækni varðandi um-
ferð farartækja að breytast í átt-
ina til sjálfvirkni. En það gerir
stjórnendur farartækjanna ekki að
vélum, heldur þvert á móti léttir
af þeim vélrænu starfi, svo þeir
geti beint huganum að því, sem
þeir kjósa hclzt og verið lausir við
taugaspennuna, sem stafar af ör-
yggisleysi og erfiði í illa skipu-
lagðri umferð. Tekjur hans verði
meiri en í dag og daglegt líf fág-
aðra og menningarlegra.
i tómstundimum, sem verða
nokkuð margar, mun hann horfa
á sjónvarp, lesa baikur og blöð,
hlusta á liljómplötur, stunda eitt-
livert sérstakt tómstuudagaman,
sækja hverskonar skemmtanir út
á við. Til þess arna gefst honum
miklu drjúgari tími en nútíma-
manninum sakir styttri vimiutíma
og betra skipulags. En er þetta
hin sanna „menning”? Það vitum
viö ckki, vitum aðeins, að einn
meginþáttur lífsins er framþröun,
og viö því verðúr ckki spornað.
Ritstjóri: Högni Egilsson
Útgefandi: Alþýóublaöíð
Prentun: Prentsniiðja
Alþýðublaðsíns.
ALÞÝÐUBLA0IÖ - SUNNU0AGSBLAÐ gjg