Vikublaðið - 12.11.1993, Side 7

VIKUBLAÐIÐ 12. NOVEMBER 1993
Samfélagið
7
á eiginhagsmunagæslu skriffinn-
anna innan velferðarkerfisins. A ní-
unda áratugnum réðst Nýja-
hægrið svokallaða og helstu full-
trúar þess, Thatcher í Bretlandi og
Reagan og Bush í Bandaríkjunum,
á grunnhugmyndir velferðarríkis-
ins og grófu undan áhrifum verka-
lýðsfélaga. Markmiðið var minni
umsvif hins opinbera og meiri sam-
keppni á markaðnum. Engu að síð-
ur hafa íhaldsöflin þurft að við-
halda þeirri almannaþjónustu sem
fyrir var og jafnvel Járnfrúin sjálf
dirfðist ekki að gera neinar meiri-
háttar breytingar á bresku heil-
brigðisþjónustunni. í staðinn er
reynt að hamla gegn útgjaldaaukn-
ingu og takmarka ffekari umsvif.
Þáttur Hillary
1 Bandaríkjunum er það enginn
annar en forsetafrúin sjálf, Hillary
Rodham Clinton, sem er í farar-
broddi þeirra sem knýja á um um-
bæturnar og eru að vinna þeim
fylgis. Síðan í ársbyrjun hefur hún
verið formaður sérstakrar verkefn-
issveitar á vegum forsetans sem
hefur það hlutverk að afla umbóta-
áætlun forsetans í heilbrigðisþjón-
ustunni stuðning þingmanna,
hagsmunasamtaka og almennings.
Hún þurfti að takast á við hina
hefðbundnu karlrembuskothríð
sem birtist m.a. í skopmyndum af
henni á hárgreiðslustofum eða þá
að henni var úthúðað fyrir að vera
feministi. Illar tungur voru hins-
vegar fljótar að snúa sér að öðru
þegar inenn áttuðu sig á röksnilld
hennar og hversu pottþéttur undir-
búningur hennar var auk þess sem
menn hrifust af því hversu alvar-
lega hún tók hlutverk sitt. I grein
sem birtist fyrir skömmu í TIME
(11. okt. s.l.) var ekkert verið að
fara í felur með óblandna aðdáun á
hæfni hennar til að vinna fólk á sitt
band.
Umbótaáætlun Clintons er bæði
viðamikil og flókin. Hillary út-
skýrði í sjónvarpi hvernig hin
svokölluðu heilsubandalög, sem
gerð er tillaga um, eigi að virka
sem tengiliður milli sjúklinga og
lækna þeirra. Gefin verða út
heilsukort sein eiga að tryggja að
fjárhagslegt hrun blasi ekki við
þeim milljónum manna sem verða
veikir, þurfa á lyfjum að halda eða
gangast undir aðgerðir á sjúkrahús-
um - og hafa undir núverandi að-
stæðum engin efni á dýrurn einka-
tiyggingum. Hagsmunahópar inn-
an t.d. heilbrigðisstétta, lyfjafyrir-
tækja og tryggingarfélaga munu
reyna að sporna gegn hvers lcyns
umbótum, á nákvæmlega sama hátt
og þeir reyndu árið 1965 að koma í
- ' 'í,, ' X
1» - Ww "

(£ Umsóknir um bætur
Velferðarkerfið
á undir högg að
sækja í Evrópu
en á sama tíma
hafa Banda-
ríkjamenn
komist að þeirri
niðurstöðu að
heilbrigðiskerf-
ið verði að
byggjast á
félagslegum
lausnum.
veg fyrir að Lyndon B.
Johnson þáverandi
Bandaríkjaforseti næði
að hrinda áformum um
hið svokallaða Med-
icaid (heilbrigðisþjón-
usta fyrir fátæka) og
Medicare (fyrir aldr-
aða) í framkvæmd.
Nú saka þingmenn
repúblikana Clinton
um að vilja „þjóðnýta“
sjöunda hluta efna-
hagslífsins, en einka-
heilbrigðisgeirinn velt-
ir um þúsund milljörð-
um dala. Sumir fjár-
málasérfræðingar eygja
inótsögn milli þeirra
tveggja markmiða að
byggja upp heilbrigðis-
þjónusm fyirr alla og
að halda aftur af kostn-
aðarhækkunum.
Líklega tekur það
heilt ár að koma þess-
um viðamiklu og urn-
deildu frumvörpum í
gegnum þingið.
Ilversu inikið stendur
þá eftir af upphaflegu
áætluninni veltur að
miklu leyt'i á starfi Hill-
ary og verkefnissveitar
hennar. Umræðan í
Ályktun um fram-
boðsmálfrá
Æskulýðsfylking-
unni í Reykjavík
Tilraunir til að ná and-
stæðingum Sjálfstæð-
isflokksins saman um sam-
eiginlcgt frainboð í Reykja-
vík hafa engan árangur
borið sem er ckki síst vcgna
þátttöku Alþýðuflokksins í
núverandi ríkisstjóm sem
ráðist hcfur harkalega á
kjör fólks og velferðarsam-
félagið.
Æskulýðsfylkingin legg-
ur til að reynt verði að
koma á annars konar sam-
vinnu þeirra flokka sem
bjóða Jfram gegn ílialdinu í
Reykjavík.
Annars vegar verði reynt
að ná samstöðu um mál-
efiiasamning þar sein lögð
er þung áhersla á nokkur
brýnusm úrlausnarefnin og
sett fram raunhæf áætlun
um hvernig leyst verði úr
þeim. Þannig verði alveg
Ijóst hvaða aðalmál sé verið
að kjósa um.
Hins vegar felst þcssi
samvinna í því að boðið
verði upp á sameiginlegt
borgarstjóraefni til að kjósa
um eða komist vcrða að
samkomulagi um ákveðna
reglu ttm hver verði borg-
arstjóri, til dæmis efsti
maður á þeim lista sem
vinni inest á í kosningun-
:: J ::
Bandaríkjunum og nú nýlega innan
Evrópubandalagsins (félagsmála-
sáttmálinn sem formaður fram-
kvæmdastjórnar EB, Jacques
Delors, hefur lagt fram) sýnir þó
svo ekki verði um villst að velferð-
arríkið verður ekki slegið af þrátt
fyrir tímabundna efnahagslega erf-
iðleika.
1) New perspectives on the Wclfare
State in Europe. F.dited by Cather-
ine Jones. Routledge 1993.
Fæst hjá Máli og
menningu.
HEIMILISLINA
BÚNAÐARBANKANS
„Frá og með deginum
í dagþurfum við ekki
að borga dráttarvexti ‘
RADGJOF OG AftHANAGERD
GRIIDSIUJOENUN
GREJOSIUMÓNUSTA
VERÐBREFANONUSTA
VERÐBREEAVARSLA
UTGJÖLDUMARSINS ER DREIFTA JAFNAR
MÁNAÐARGREIÐSLUR - REIKNINGARNIR
GREIDDIRÁ RÉTTUM TÍMA.
Kannast þú við það hve erfítt er að láta enda ná saman suma mánuði?
AfLorgunin af húsnæðisláninu, tryggingarnar og fasteignagjöldin bætast ofan
á önnur útgjöld, þú neyðist til að bíða með að borga og dráttarvextirnir
hrannast upp. Aðra mánuði áttu fé afgangs.
Heimilislínu Búnaðarbankans er ætlað að jafna út þessar sveiflur og
mynda stöðugleika í fjármálum einstaklinga og heimila.
SVEIFLURNAR ÚR SÖGUNNI- JAFNVÆGIALLANÁRSINS HRING
í Heimilislínunni áttu kost á að dreifa útgjöldum ársins á 12 jafnar
mánaðarlegar greiðslur. Þú gerir samning við bankann um reglubundnar
millifærslur af launareikningi yfir á sérstakan útgjaldareikning.
Ef innstæðan á útgjaldareikningnum dugar ekki til að
greiða reikninga mánaðarins lánar bankinn það sem upp
á vantar. t>ú þarft ekki að hafa áhyggjur, reikningarnir
eru alltaf greiddir á réttum tíma og engir dráttarvextir.
INNGÖNGUTILBOÐ
Félagar fá handhœga skipulagsbók og
möppu Jyrir fjármál heimilisins.
Auk þess eru fjármálanámskeiðin á
sérstöku verði fyrir félaga.
HEIMILISLINAN
- Heildarlausn áfjármálum
einstaklinga.
@BÚNAÐARBANKI
ÍSLANDS