Vikublaðið - 12.11.1993, Síða 10

10
VIKUBLAÐIÐ 12. NOVEMBER 1993
Flældngsklausan sem birtíst í
blaðinu fyrir hálfum mánuði
hefur dregið dilk á eftir sér.
Var þar fjallað utn einn dándimann
að norðan, varaþingmann Sjálfstæð-
isflokksins, og lýst þeirri reynslu að
koma inn í þingflokk Sjálfstæðis-
flokksins í fyrsta sinn. Nú hefur
Runólfúr Birgisson, varaþingmaður
■"Sjálfstæðisflokksins fyrir Norður-
land vestra haft samband við blaðið
og beðið um Ieiðréttíngu. Segir
hann klausuna alranga, einkum og
sérílagi það atriði að Davíð Oddsson
hafi ekki heilsað honum við upphaf
fyrsta þingflokksfúndar hans.
Köttur sá er flækist um í skúma-
skotum dregur hér með þau uinmæli
til baka að téður Davíð hafi ekki
heilsað. Það er óneitanlega eitt lykil-
atriði varðandi pólitíska framtíð
hvers og eins hver heilsar hverjunt
og hver ekki heilsar hverjum og því
getur flækingskömirinn óvitandi
hafa stefnt framtíð varaþingmanns-
ins í voða með því að gera því skóna
að réttur maður hafi ekki heilsað
honum á réttum tíma. I lið rétta er
að Davíð heilsaði, þó ekki tækist
honum að komast fyrstur að vara-
þingmanninum til að
heilsa honum af
tvennum sökum; í
fyrsta lagi skapaðist
þröng um varaþing-
manninn þegar
óbreyttir þingmenn
skóku hönd hans og í
öðru lagi munu lík-
amsburðir forsætis-
ráðherra gera hann
nokkuð svifaseinan
þannig að hann
komst ekki að tíl að
heilsa fyrr en aðrir
voru búnir að heilsa.
Samflokksmenn
Runólfs linntu ekki
látunum eftir birt-
ingu klausunnar og
töldu jafnvel að Run-
ólfur væri að senda
þeim skeytin sjálfúr,
en eins og allir vita
éiga varaþingmenn á
þingi í fyrsta sinn að
~ taka dvöl sinni sem
hverri annarri starfs-
kynningu og Iáta það
eiga sig að æða upp á
dekk þó sjómenn séu.
Runólfúr sver það af
sér að klausan sé ætt-
uð frá honum sjálfum
(og það getur flæk-
ingskötturinn stað-
fest) og er helst á því
að fornir fjendur í
kommabælinu á
Siglufirði hafi komið
þeirri sögu á kreik í
minnkunarskyni að
Davíð hafi ekld heils-
að, enda væri til lítíls
' fyrir plássið að eiga
varaþingmann ef
honum er svo ekki
einu sinni heilsað.
Hann er hinsvegar
hinn hæglátastí mað-
ur sem ekki dettur í
hug að styggja neinn,
allra síst þegar sest er
á þing í fyrsta sinn og
allra, allra síst hæst-
virtan forsætísráð-
herra.
Ekki óvitlaust
Eitt algengasta neitunarorðið
í íslensku er atviksorðið
ekki. Með því að setja ekki
fyrir framan nafnorð, lýsingarorð
o.s.frv. gefum við þeim orðum
andstæða merkingu: vinur - ekki
vinur, viss - ekki viss. Því sama má
oft ná fram með forskeytinu ó- sem
einnig gefur þeim orðum sem það
tengist andstæða merkingu, sbr. ó-
vinur, óviss.
En forskeytið ó- sýnir einnig á
Þóra Björk
Hjartardóttir
sér aðrar hliðar. Það er gjarnan
notað tíl að gefa orðum neikvæðan
blæ án þess að um eiginlega and-
stæðu sé að ræða: óbragð, óleikur, ó-
veður. Þessi notkun sést einkar vel í
þeim orðum sem ekki lifa sjálf-
stæðu lífi án forskeytisins ó-: ófe'ti,
ósvífni. Orðin/éf/ ogsvifiii eru ekki
til og því getur ekki verið um að
ræða merkingarlega andstæðu milli
mynda með og án ó-. I öðrum til-
vikum er forskeytið ó- einungis
notað tíl áherslu: óþefiir - þefur, ó-
hljóð - hljóð, ódaunn - daunn, óheti -
leeti. Orðmyndirnar með og án ó-
hafa nokkurn veginn sömu merk-
ingu, eini munurinn er einhvers
konar áherslumunur.
Stundum er tvöföld neitun not-
uð setn stílbragð til að draga úr
fullyrðingunni. I stað þess að segja
hræddur er þá sagt ekki óhræddur,
ekki ótítt í stað tttt, ekki ófagur í stað
fagur o.s.frv. Þetta er þó ekki alltaf
einhlítt því að stundum hefur það
sem virðist vera tvöföld neitun
önnur áhrif. Þannig hefur t.d. ekki
ófáir merkinguna margir, þrátt fyr-
ir að ófáir eitt sér merki margir og
ekki ófáir ætti því að merkja and-
stæðuna þess, þ.e. fáir. Það sama
gildir um ekki ósjaldan sem merkir
oft og ekki óvitlaus sem merkir skyn-
samur, gáfaður. Hér hefur forskeyt-
ið o- því áherslumerkingu en ekki
andstæðumerkingu þegar neitun-
arorðið ekki stendur fyrir framan
þó svo að það hafi ótvírætt and-
stæðumerkingu án þess.

Sumir halda...
...að íslenskur landbúnaður sé vágestur
í íslenskri náttúru og mergsjúgi landið og þjóðina.
ÍSLENSKUR
LANDBÚNAÐUR
En rétt er...
...að bændur eru mikilvægir lííverðir
í íslenskri náttúru og vinna af krafti að
náttúruvernd og margþættu ræktunarstarfi.
Landgræðsla og skógrækt eru til dæmis
ört vaxandi þættir í starfi íslenskra bænda.