Vikublaðið - 03.11.1995, Qupperneq 3

VTKUBLAÐIÐ 3. NOVEMBER 1995
ANDSKOTAR
„Eggert Haukdal, fyrrverandi
alþingismaður Sjálfstæðis-
flokksins á Suðurlandi, flutti
tillögu um vantraust á alþingis-
menn flokksins í kjördæminu
[Þorstein Pálsson og Ama
Johnsen] á aðalfundi hjá Sjálf-
stæðisfélaginu Kára í austurhluta Rangárvallasýslu í síð-
ustu viku. Eíirir að firávísunartillaga hafði verið fielld á
jöfinum atkvæðiun dró Eggert tillöguna til baka.“
Sunnlenska fréttablaðið
I bakspeglinum
„Auðvitað er það svo að
Eimskipafélagsmenn ráða
öllu hjá Flugleiðum sem þeir
vilja. Menn þurfa ekki annað
en líta á samsemingu stjórnar
til að fá sönnun þess. I þessu
litla þjóðfélagi okkar tel ég
ekki að þetta sé æskileg skipan
mála.“
Sigurður Helgason í kveðjuræðu
sinni sem stjórnarformaður
Flugleiða, fimmtudaginn 21.
mars 1991.
Úr alfaraleið
Sameining eyfirskra sveit-
arfélaga
„Eftir að tillaga urn samein-
ingu sveitarfélaga við Eyja-
íjörð í eitt sveitarfélag var
felld, hefur legið í loftinu að
sveitarfélög við utanverðan
fjörðinn myndu efla samstarf
og jaínvel stefna að samein-
ingu. Þetta er að koma á dag-
inn. Auðvitað er ómögulegt
að segja til hvers þessar þreif-
ingar leiða, en víst er að þessi
leið til sameiningar er örugg-
lega sú sem iíkleg er að gangi
upp. En megin'tnálið er að það
er skynsamlégistéfna að sam-
eina svéitjnfé|ög • við ..utan-
verðan Eyjafjqr^; og reyndar
löngu tímabært að huga í al-
vöru að henni.“
Dagur, Akureyri.
Framhaldsskólanemar illa
læsir
„Helmingur nemenda í
grunnáföngum íslensku í
Fjölbrautaskóla Suðurlands
stóðst ekki lestrarpróf sem
lagt var fyrir þá nýlega. Sig-
urður Sigursveinsson skóla-
meistari segir að niðurstöð-
umar komi nokkuð á óvart og
reynt verði að ’ bregðast við
þeim.“
Sunnlenska fréttabfaðiö, Sel-
fossi . • . •
Bændur axli ábyrgð
„...sérstaklega er mikilvægt
að bændur vinni saman á sviði
slátrunar og vinnslu sauðfjár-
afurða. Þar verða bændur að
axla meiri ábyrgð en þeir hafa
gert. Markmiðið er að lækka
kosmaðinn og nýta betur fjár-
festingar og bæta stjórn og
skipulag þessara rnála. Hér er
um að ræða mál sem bændur
verða að vinha heimafyrir.
Bændasamtökin sem slík geta
að sjálfsögðu aðstoðað menn
við þetta en' frutnkvæðið og
lokaákvarðanir verða að vera
heimamanna."
Bændablaðið, Reykjavík
Borgfirskt þakstál til Rúss-
lands og Færeyja
„Vírnet hf. hefur hafið út-
flutning á þakstáli. Selt var
þakstál á tvö hótel í Kam-
Vikublaðstölur
Jarðir á Islandi voru í fyrra
alls 6474. Þar af voru í eyði
1836 jarðir eða 28,4%. Á síð-
ustu fimm árum hafa 196
jarðir farið í eyði eða að
meðaltali 39 á ári. Með sama
framhaldi vcrða jafnmargar
jarðir í ábúð og eyði eftir 36
ár eða árið 2031.
tchatka í Rússlandi í júnímán-
uði, og svo hafa einnig verið
sendar fimm sendingar til
Færeyja í sumar. Viðbrögðin
við þakstálinu hafa verið mjög
góð og er ætlunin nú í vemr
að vinna að frekari markaðs-
setningu og undirbúa aukinn
útfluming á næsta ári.“
Borgfirðingur, Borgarnesi

Gömlum sjómönnum
finnst hlálegt að einhverj-
um skuli detta í hug að
framleiða ísmola út í
brennivín. En er það nokk-
uð hlálegt ef menn vilja
verða fullir í údöndum og
borga extra fyrir það að fá
þúsund ára gamlan ísinola
út í glasið sitt? Þannig er
það oft með nýjar hug-
myndir. Jaftivel þær bestu
þykja oft fjarstæðu-
kenndastar þegar þær eru
settar frain. Því er vert að
skoða alla möguleika áður
en þeim er hent í ruslaföt-
una. Það er áríðandi að
Austur-Skaftfellingar vinni
sameiginlega að því að við-
halda byggð í sýslunni.
Ekki með því að halda á-
fram að offramleiða kinda-
kjöt og særa fé úr úr ríkis-
stjómum. Ekki með því að
fara í bréfaskóla eða stinga
niður plöntum og særa fé
út úr ríldsstjómum fyrir at-
viimubótavinnu. Heldur
með því að leggja rækt við
nýjar og ferskar hugmyndir
og skapa nýjar atvinnu-
greinar sem skila raunvem-
legum arði. Það stoðar ekki
að standa skælandi á
bryggjunni með gúmmí-
vettlingana reyrða upp að
öxlum. Fiskurinn í sjónum
er búinn.
Eystra-horn, Hornafirði
Umræða að utan
Eftir að Disney keypti ABC
sjónvarpsstöðina og West-
inghouse CBS sjónvarps-
stöðina eru nálega allar
sjónvarpsfréttastofur sem
eitthvað kveður að í heimin-
um í eigu fyrirtækja sem
reka sjónvarpsstöðvar sem
aukabúgrein, til hliðar við
mun ábatasamari reksmr.
Eina undantekningin er
BBC sem er fjármögnuð
með skattfé almennings.
Stjórnarformaður Disney,
Michael D. Eisner, út-
skýrði stöðu fréttastofu
ABC í móðurfyrirtækinu.
Með kaupunum hyggst Dis-
ney koma ár sinni fyrir borð
í afþreyingariðnaðinum sem
leggur áherslu á „ópólitíska
skemmmn og íþróttir."
Ekkert hefur verið gert úr
þeirri staðreynd að Eisner er
núna orðinn yfirmaður
ff éttastofu sem hefur mesta
áhorf í Bandaríkjunum og
ráðandi dagblaða í tveim
stórborgum, Kansas City
I Star og Forth Worth Star.
[ Eisner eða framkvæmda-
stjóri hans, Michael Ovitz,
rnunu fá erindi og umkvart-
anir frá Hvíta húsinu og
i öflugum þingmönnum
vegna sjónvarpsstöðvarinn-
ar. Sömu aðilar hafa ráð
Disney-fyrirtækisins í hendi
I sér þegar kemur að ýmsum
opinberum ákvörðunum er
1 varða reksmrinn. Þótt fjöl-
miðlafyrirtæki vilji ekki
kannast \tð það hafa kaup
stórfyrirtækja á sjónvarps-
stöðvum og daghlöðum
sömu afleiðingar í för með
sér og leyfisveiting ríkisins á
útgáfu og útsendingu myndi
hafa. Hvorugt leiðir til
i beinnar ritskoðunar en
| sjálfs-ritskoðunin verður hin
sarna.
- Index on Censorship
u
Kreppa 1
ekki á íslandi
P ó I i t í s k t I e s m á I
Ársskýrsla Tölvunefndar 1994
Tölvunefnd hefúr starfiið í
nokkur ár og sjálfsagt ekki van-
þörf á, nú á tölvu- og upplýsing.i-
öld. Eitt mikilvægasta verkefni
nefhdarinnar er að passa upp á
skráningu og vemda persónuupp-
lýsingar og er ljóst á ársskýrslunni
að nefndin hefúr nóg að gera. Af-
greiddi nefndin 268 erindi á ár-
inu, sem er met og reyndar sjö-
unda árið í röð sem metið er sleg-
ið.
Lesning ársskýrslunnar leiðir
meðal annars í ljós að mikill fjöldi
margvíslegra rannsókna og kann-
ana er sífellt í gangi sem almenn-
ingur heyrir annars ekkert af. Stór
hluu þessa er vegna læknisfræði-
legra mála og vegna lokaritgerða í
Háskólanum. Dæmi um rann-
sóknar- eða könnunarsvið:
Tengsl kynlífshegðunar við sjálfs-
traust og líkamsímynd. Sykursýki
meðal íslenskra bama og ung-
ARSSKYRSLA
TÖLVUNEFNDAR
1994
linga. Áhættuþætdr slagæða-
þrenginga í ganglimum karla.
Náms- og starfeval unglinga sem
em í 10. bekk grunnskóla. Land-
búnaðarslys í Borgarfjarðarhér-
aði. Hvemig búið er að ofvirkum
bömum í skólum. Astæður þess
að stúlkur hætta fremur en piltar í
íþróttum í gmnnskóla. O.fl. Alltaf
er nokkrum beiðnum synjað, nú
t.d. hafnaði nefndin beiðni Morg-
unpóstsins um að fií upplýsingar
úr fasteignaskrá um 10 verðmæt-
ustu einbýlishús á Reykjavíkur-
svæðinu.
I ársskýrslunni má meðal ann-
ars lesa um afgreiðslu á máli þar
sem Oddur Benediktsson spurði
um lögmæti þess að umboðs-
menn stjómmálaflokka (lesist:
Sjálfetæðisflokks) væm á kjör-
fúndi að skrá hverjir kjósa. Tölvu-
nefnd taldi að um væri að ræða
einkaupplýsingar sem falla undir
lög um skráningu og vemd per-
sónuupplýsinga, en að í raun
heimili kosningalög þetta ráðslag.
Tölvunefnd er augljóslega elcki
hrifin af því.
Svo em líka fommileg mál
eins og tilraun Iögfræðings Versl-
unarráðs Islands til að hefta fjöl-
núðla í því að nota álagningaskrár
til að reikna út tekjur einstaklinga.
Einhverjir skjólstæðingar ráðsins
fólu lögffæðingi þess að kamia
lögmætið. Ekki var afgreiðsla
Töb'unefndar skjólstæðingum
Verslunarráðs í hag, en síðar setti
nefndin ffam verklagsreglu sem í
raun bannar útreikning á tekjum
einstaklinga út ffá álagnir.ga-
skrám nema á þeim tíma (15 dög-
um) sem skráin er til sýnis.
Kannski má kalla þetta jafútefli.
Til umhugsunar má velta því fyr-
ir sér hvort þetta sé eklci áþreifan-
legasta aðgerð Vilhjálms Egils-
sonar, formanns efúahags- og
ríðskiptanefndar Alþingis og
ffamkvæmdastjóra Verslunar-
ráðsins, gegn eftirlitsnefúdum um
skattsrík.
Hmlb^rjjSribmtc
- en
Félagsfræði er ffæðigrein í
kreppu. Félagsfiræðideildum
við bandaríska háskóla er
lokað vegna skorts á nem-
endum og nafntogaðir
fræðimenn skrifa bækur og
ritgerðir um ógöngur
greinarinnar. Á Islandi, aff-
ur á móti, er félagsfræðin í
örum vexti. Nemendum við
Háskólann hefúr fjölgað um
þriðjung á tveimur árum og
í fyrra var í fyrsta sinn boðið
upp á nám til meistaraprófs.
I nýjasta heffd tímaritsins
Utne Reader er samantekt á
kreppunni sem einkennir þá
grein félagsvísindanna sem til
skamms tíma þótti hvað nyt-
samlegust. Irving Horowitz
skrifaði bók á síðasta ári, The
Decomposition of Sociology,
þar sem hann telur að félags-
ffæðin eigi á hvorugum staðn-
um heima; hvorki meðal „-
hreinna“ vísinda, s.s. efnaffæði
og líflfæði, né meðal heim-
spekideildargreina. Félags-
fræðin hefur aldrei getað gert
upp við sig hver aðferðaffæði
greinarinnar á að vera.
Einn þekktasti kenninga-
smiður félagsffæðinnar, Ant-
hony Giddens, gagnrýnir fag-
ið úr annarri átt. I nýlegri rit-
gerð í New Statesman segir
Giddens að tölfræðiárátta fé-
lagsffæðinga hafa orðið grein-
inni að fjörtjóni. Aðrir taka
tmdir þetta sjónarmið, t.d. fé-
lagsffæðingurinn John
Torpey. Nathan Glazer legg-
ur til í grein í The Atlantic
Montlily að félagsffæðin
Á meðan alþjóðleg kreppa er í félagsfiræði fjölgar nemendum í
greininni við Háskóla Islands og námsffamboð eykst.
kannist við tvíeðli sitt og vinni
jöfnum höndum í anda heim-
spekideildargreina og
„hreinna“ vísinda.
Fræðileg kreppa kemur
m.a. fram í því að æ færri inn-
ritast í félagsffæðinám og af
þeim sökum hefur heilum
deildum verið lokað við
bandaríska háskóla. Hér á Is-
landi er annað uppi á teningn-
um. Á liðnum tveim árum
hefur nemum ríð félagsffæði í
Háskólanum fjölgað um þriðj-
ung, úr 103 í 135. Til skamms
tíma var aðeins boðið upp á
grunnnám til BA-prófs í fé-
lagsfræði en núna hefúr verið
bætt ríð tveggja ára meistara-
prófsnámi. Samkvæmt upplýs-
ingum ffá Háskólanum er að-
eins einn skráður í ffamhalds-
nám í félagsffæði - kannsld
vegna þess að eftir BA-próf
rennur það upp fyrir stúdent-
um að ffæðigreinin er rírki-
lega í vanda stödd.
t .M. flu.- \i h K>i.li-lM:r.4llulkiili \tjr<Xuie»
Intcmational Herald Tribune
Intemadonal Herald Tribune,
IHT, er erna alþjóðlega dagblaðið
sem stendur undir nafni. Upp-
runa blaðsins má rekja ril þess að
sonur blaðaútgefandans James
Gordon Bennet flúði ril Parísar á
níunda áratug síðustu aldar eftir
að hafa hneykslað heldri borgara í
New York. Bennet yngri kunni
ekkert annað en að gefa út dag-
blað og til að stytta sér stundir í
Evrópu var ákveðið að gefá út
Parísarútgáfú af New York Her-
ald. Dagblaðið var skrifað fyrir
Bandaríkjamenn í Frakldandi og
birri fféttir og greinar fra móður-
blaðinu í New York. Blaðið hefur
komið reglulega út ef frá er skilið
þegar Þjóðverjar hemámu Frakk-
land í seinrú heiinsstyrjöld. Eftir
að New York Herald sameinaðist
New York Tribune fékk blaðið
nýtt nafú og því var ekki breytt
þegar Herald Tribune fór á haus-
inn á sjöunda áratugnum og IHT
komst í sameiginlega eigu New
York Times og M'ashington Post.
Með þessa öflugu bakhjarla hefur
blaðið náð að skipa sér sérstakan
sess. Uppistaðan er sem fyrr efni
úr bandarísku stórblöðunum en
IHT hefúr einnig eigin ritstjóm
sem aðallega sér um innblaðsefni
s.s. umfjöllun um ríðskipri, lífestíl,
bíla, matargerð og menningu.
Leiðaraopnan er jafnan með 3-4
forystugreinum úr New York
Times og Washington Post og
úrvali úr skrifúm dálkahöfúnda
þessara blaða. Margir dálkahöf-
undanna hafa vemlega þyngd í
pólitíslcri umræðu vestan hafs, t.d.
jim Hogland, George F. Will og
Aithony Levrís. Það besta ríð
IHT er sanit sem áður það að
blaðið fæst á íslandi sama dag og
það kemur út á meginlandi Evr-
ópu. Um kaffileytið er hægt að
rölta sér niður í bókabúð og
kaupa glóðvolgt tölublað fyrir
tvöhundruðkall. Það rennur upp
ferir manni að alltaf verður betra
og betra að búa á Íslandi. Ruglið
sldljum ríð eftir í údöndum en
njóturn þess besta sem þaðan
kemur - samdægurs.