Frjáls þjóð - 03.11.1952, Blaðsíða 1

FRJALS ÞJOÐ
1. árg.
Mánudaginn 3. nóvember 1952
9. tbl.
Stjórnarflokkarnir hafa ákveðið að
hafa samvinnu við næstu kosningar
Lokun herstöðvanna:
Aiit
sr. Þorsteins
Björnssonar
Hr ritstjóri.
Sem svar við spurningu
heiðraðs blaðs yðar til presta
bæjarins um, hvort þeir telji
rétt að fá lokað herbúðunum é
Keflavíkurflugvelli, vil ég
segja þetta: Eins og mér virðist
reynslan vera tel ég rétt að
fara fram á það.
Á hinn bóginn get ég ekki
varizt þeirri hugsun, að harla
bágborinn sé siðferðisstyrkur-
inn hjá þjóð vorri, ef menning
hennar og mál er í voða af því
að nokkur hundruð útlendra
hermanna spígspora hér um
götur og sitja á kaffihúsum.
Enga tröllatrú hef ég á bönn-
um og lagafyrirmælum til
verndar siðgæði. En eflaust get-
ur þessháttar verið til nokkurs
stuðnings fyrir unga og ó-
reynda. Og þegar um æskuna
er að ræða verður náttúrlega
að reyna allt, sem að einhverju
gagni getur komið til varnar
því, að hún lendi í sorpinu. Ég
tel sjálfsagt að vinna að þvi,
að það almenningsálit skapist
og verði sterkt, að það sé van-
sæmd að hafa meiri mök við
herliðið en atvinna manna og
önnur brýn nauðsyn krefur.
Þeir hafa dæmt Alþýðuflokkinn
leik“ í íslenzkum stjórnmálum

ur
Allt til þessa hafa menn búizt við því, að í orði
kveðnu yrði látið skerast í odda með stjórnarflokkun-
um nú á þessu þingi. Hefur þess einkum verið vænzt af
Framsóknarflokknum, að hann mundi leika sama leik
og fyrir síðustu kosningar: rjúfa stjórnarsamstarfið
og látast taka upp harðvítuga baráttu gegn „allri fjár-
plógsstarfsemi“, íhaldsöflum“ og „braskstéttum‘‘,
svo að notað sé orðalag Tímans, þegar hann bregður
sér í „betri buxurnar“.
En þetta verður ekki svo.
Stjórnarflokkarnir eru búnir að
ákveða það að halda fullum
friði sín á milli og ætla ekki að
berjast innbyrðis við næstu
kosningar. Kjósendanna vegna
þora þeir þó ekki að hafa op-
inbert bandalag við kosningar.
Á yfirborðinu verður þar um
sýndarýfingar að ræða, en engin
barátta háð í alvöru. í vissum
kjördæmum verður boðið
„veikt“ fram, til þess að skaða
ekki samstarfsflokkinn, og allur
kosningaundirbúningur miðað-
ur við það, að flokkarnir fái
sameiginlega sem flest þing
sæti.
Ráð Eysteins og
Bjarna.
Þessi ráðagerð er runnin
Öll umgengni vor við það ætti
að einkennast af kurteisi og
tómlæti.
Þorst. Björnsson.

Helgi Pétursson
furinn restur
undan rif jum Eysteins Jónsson-
ar og Bjarna Benediktssonar.
Þeir eiga vel skap saman og
una sér hið bezta í ráðherra-
stólunum hlið við hlið. Þeir
komust sameiginlega að þeirri
niðurstöðu, að heimskulegt,
væri að eyða kröftunum í inn
byrðis baráttu. Vænlegra væri
að snúa bökum saman og
hreiðra um sig sem bezt. Þeir
telja kjósendafylgi flokkanna
það öruggt, að ekki þurfi að
óttast um þingmeirihluta þeirra
í náinni framtíð.
Misjafnan byr fær þessi ráða-
gerð hjá öðrum forustumönn-
um þessara flokka, þingmönn-
um þeirra og fleiri, svo sem að
líkum lætur. En því er treyst,
að húsbóndavaldið á flokks-
heimilunum sé það traust, að
engir af áhrifamönnum flokk-
anna þori að gera uppreisn Hins
vegar gæti hent eitthvert það
„slys“, sem hindraði á síðustu
stundu góða sambúð flokkanna
t.d. í sambandi við mál Helga
Benediktssonar.
Helgi Pétursson, fram-
kvæmdastjóri útflutnings-
deildar S.Í.S. er nýfarinn til
Ameríku. Mun því verða
nokkur bið á því, að lesend-
um FRJÁLSRAR ÞJÓÐAR
veitist sú ánægja að lesa
grein frá Helga um kjötsölu-
málin.
För Helga vestur um haf
mun væntanlega vera í sam-
bandi við markaðsleit fyrir
tæp 200 tonn af dilkakjöti
af fyrra árs framleiðslu, sem
þar liggja óseld enn, að
sjálfs hans sögn. Mun hann
nú ekki ætla að láta lengur
sitja við orðin tóm um að
nota þetta árs gamla kjöt
„til að kanna sem flesta
möguleika og finna sem
traustastan grundvöll til að
byggja söluna á í fram-
tíðinni.“
Má vænta þess, að Helgi
hafi fréttir að færa, þegar
hann kemur að vestan og
verði þá viðræðugóður um
kjötsölumálin.
Þess má svo að lokum geta
til gamans, að nokkur fyrir-
staða varð á því, að Helgi
fengi ferðaleyfi til Banda-
ríkjanna. Hann hefur einu
sinni gist ríki Stalins, og
þótti það ærin ástæða til að
fjalla um umsókn hans um
vegabréfsáritun til Banda-
ríkjanna af þeirri sérstöku
varúð, sem við er höfð, þegar
öryggi Bandaríkjanna er
talið í hættu. Stjórnarvöld í
Washington gáfu þó þann
úrskurð, að þjóðskipulagi
Bandaríkjanna mundi ekki
hætta búin, þó að Helgi
kæmi vestur þangað, en þá
hafði för hans drcgizt um
nokkra daga frá því, sem
fyrirhugað var.
WWWWWWWVWWWVWWVWWVWVWWWWWUWWWVWWVWWWWW^rtíW!
Gunnar Thoroddsen
tekinn í sátt.
Ekkivar unnt að taka endan
lega ákvörðun um samstöðu og
samvinnu þessara tveggja
flokka í framtíðinni meðan allt
var á huldu um örlög Gunnars
Thoroddsen og fylgismanna
hans. Var því undinn að því
bráður bugur fyrir skömmu
að finna lausn á því máli. Hefur
Gunnar nú verið tekinn í fulla
sátt af flokksforustunni. Er á
ný farið að boða hann og fylg-
ismenn hans á fundi í fulltrúa-
ráði flokksins og Gunnar sjálf-
ur valinn sem einn af fram-
sögumönnum á fundi í Varðar-
félaginu fyrir nokkrum dögum.
Talið er, að einn liður
sættarinnar sé sá, að Ólafur
Thors láti af formennsku
Sjálfstæðisflokksins áður en
langt líður og Bjarni Bene-
diktsson og Gunnar Thor-
oddsen taki báðir við for-
mennsku flokksins. Er for-
dæmi fyrir slíku tveggja for-
manna kerfi hjá Sósíalista
flokknum.
Ekki veit FRJÁLS ÞJÓÐ
fullar sönnur á þessari frétt,
en reynslan mun leiða í ljós,
hvað hæft kann að vera
henni.
ilutur
Alþýðuflokksins.
Allan síðastliðinn vetur og
allt fram á vor athugaði sam-
eiginleg nefnd Alþýðuflokks-
ins og Framsóknarflokksins
möguleika á náinni samvinnu
þessara flokka í næstu kosn
ingum. Að lokum tók Hermann
Jónasson af skarið í þessum
efnum. Kvað hann fjárhag A1
þýðublaðsins og Alþýðuflokks-
ins með þeim hætti, að öll
samvinna þessara tveggja
flokka væri útilokuð, áhrifa
miklir Sjálfstæðismenn hefðu
líf Alþýðublaðsins í hendi sér
og gætu stöðvað það, hvenær
sem þeir vildu. Væri því úti-
lokað fyrir Framsóknarflokk-
inn að eiga nokkuð undir sam-
starfi við Alþýðuflokkinn.
Var þessum viðræðum þá
hætt við svo búið. Eru ekki
lengur nokkrir minnstu mögu-
leikar á samstarfi þessara
tveggja flokka.
Það, sem gerzt hefur í
sambandi við Alþýðuflokk-
inn er í stuttu máli þetta:
Báðir stjórnarflokkarnir
hafa „afskrifað“ hann eins
og slitna flík, sem ekki verð-
ur notazt við lengur. Þeir
telja eymd hans og niður-
lægingu svo mikla, að hann
geti aldrei orðið athvarf
þeirra fylgismanna Fram-
sóknarflokksins og Sjálf-
stæðisflokksins, sem una
illa hinu nána samstarfi
þessara flokka, og þess
vegna stafi þeim engin hætta
af honum. Þeir treysta því
einnig, að kjósendur þessara
flokka hverfi ekki í stór-
hópum til Sósíalistaflokks-
ins vegna andúðar á
Moskvudýrkun flokksins.
Þjóðartekjur og ríkis-
álögur 1935—1950
í nýkomnum Hagtíðindum (okt. 1952) er áætlun um ■
heildartekjur þjóðarinnar 1935—1950, gerð eftir framtöluni i
til skatts. Þetta er sú eina opinbera áætlun um þjóðartekjur;
okkar, sem kunn er, því að sú þjóðartekjuáætlun, sem fjár-
málaráðherra sagði frá í fjárlagaræðu sinni, að hann hefðij
látið gera, hefur ekki komið fram, og er jafnvel haldið, að J
liún sé týnd. Samkvæmt Hagtíðindum og ríkisreikningum J
hafa þjóðartekjurnar og ríkistekjurnar verið sem hér segir: i
Þjóðartekjur Ríkistekjur Hluti ríkisins a
Ár millj. kr. þús. kr. þjóöartekjum
1935 106 15.826 14.93%
1936 108 16.143 14.94 -
1937 118 18.296 15.50 -
1938 120 19.533 16.28 -
1939 129 19.931 15.45 -
1940 213 27.311 12.82 -
1941 349 50.382 14.44 -
1942 544 86.736 15.94 -
1943 710 110.785 15.60 -
1944 794 127.395 16.04 -
1945 862 165.845 19.24 -
1946 1025 198.650 19.38 -
1947 1216 242.827 19.97 -
1948 1199 264.698 22.08 -
1949 1184 294.931 24.91 -
1950 1320 306.236 23.20 -
Árið 1951 voru tekjur ríkisins 413.542 þús króna, en áætl-
un um þjóðartekjurnar er ekki til. Líklega hafa þær verið
eitthvað meiri en 1950 að krónutölu, en þó má telja víst, að
ríkið hafi tekið til sinna þarfa meira af þjóðartekjunum
það ár en nokkru sinni áður.
Berast búfjársjúkdóm-
ar með herliðinu?
Klíkurnar telja
sig öruggar.
Þetta er í stuttu máli við-
horfið í íslenzkum stjórnmálum
í dag. Klíkurnar, sem hafa
breiðrað um sig í valdastöðum
þjóðfélagsins, telja sig ekki eig-'
neinn hættulegan andstæð-
ing á stjórnmálasviðinu. Þess
^’egna sé óhætt að skipta bráð-
inni bróðurlega á milli sín 1
stað þess að berjast um hana.
Hin víðtæka óánægja kjósend-
r.nna er þeim að miklu leyt:
Framhald á 4. síðu.
Sá hluti Bandaríkjahers,
sem staðsettur hefur verið
hér á landi frá því í maí
1951, hefur ekki talið sér
henta, eða e.t.v. ekki talið
sér samboðið að leggja sér til
munns okkar ágætu búvöru,
MJÓLK og DILKAKJÖT.
En þar sem hann heils-
unnar vegna, gat ekki án
þessara vörutegunda verið,
hafa þær verið fluttar hing-
að til lands x ríkum mæli, m.
a. frystar. Vegna slæmra
geymsluskilyrða á Keflavík-
urflugvelli, hafa þessar
frystu vörur stundum þiðnað
upp og skemmzt svo, að þær
voru taldar óætar. Hefur
þeim þá á stundum verið
fleygt í sjóinn.
FRJÁLS ÞJÓÐ hefur
snúið sér til sérfræðings í
búfjársjúkdómum og fengið
það álit staðfest, að þarna
geti verið um stórkostlega
gróðrarstíu fyrir búfjársjúk-
dóma að ræða, og að mjög
mikil hætta geti verið á því,
að slíkir sjúkdómar berist
til landsins með þessum bú-
vöruinnflutningi herliðsins.
Það þarf ekki að lýsa því
fyrir almenningi, hver voði
væri á ferðum fyrir þjóðina
í heild, ef þessi þarflausi bú-
vöruinnflutningur hersins
skyldi verða til bess að
crlendir búfjársjúkdómar
bærust til landsins. Til þess
eru dæmin of nærtæk.
En vesaldómur ríkis-
stjórnarinnar gagnvart þessu
framferði herliðsins, er þeim
mun átakanlegri, sem þau
dæmi eru ljósari. Síðastliðin
ár hefur barátta við erlenda
sauðf jársjúkdóma kostað
þjóðina hundruð milljóna
króna, ef framleiðslutapið er
meðtalið. En þegar Banda-
ríkjaher gerir sér það að
leik að þarflausu að flytja
þennan voða að bæjardyrum
íslenzku þjóðarinnar, horfir
ríkisstjórnin á þann ljóta
leik mánuðum saman án
þess að hafast að.
Hefðu þó margir í lengstu
lög viljað trúa því, að ríkis-
stjórnin hefði það lágmark
manndóms til að bera, að
hún snerist til varnar bú-
smala landsmanna, ef hættur
steðjuðu að honum, bó að
hún léti sér hættu bá, sem
mannfólkinu stafar af dvöl
hersins hér í léttu rúmi
liggja.
Tímabær
hugvekja
í nýútkomnu Læknablaði
birtist grein eftir Vilmund
Jónsson landlækni, sem höf.
nefnir Mýll og miski og fjallar
um trúnaðargát lækna. —
Með því að FRJÁLS ÞJÓÐ taldi
hér um tímabæra hugvekju að
ræða, mæltist blaðið til þess að
mega birta greinina. Varð höf-
undurinn og ritstjórn blaðsins
góðfúslega við þeirri beiðni og
birtist greinin neðanmáls á 2.
og 3. síðu blaðsins.
Landlæknir ritar grein sína
í tilefni af því, að fyrir nokkru
birti eitt dagblaðanna hér í bæ
Framh. á 4. síðu.