Frjáls þjóð - 13.12.1958, Side 21

JÓLIN 1958
FRJÁLS ÞJÓÐ
21
VIKINGASYNIR
Frh. af 14. siðu.
an Sjóborg frá Klakksvík í Fær-
eyjum á leið frá íslandi til
Aberdeen á Skotlandi með ís-
fiskfarm. 13. ágúst var hún
stödd í liafi nær 100 sjómílur
vestur af Suðurey, er ógurleg
sprenging varð undir bógnum.
Skipið tættist sundur að fram-
an og sökk á skammri stundu.
Þrír skipverja fórust við
sprenginguna, og skipstjórinn
kastaðist á sjó út, þar sem
hann náði í sprek til þess að
halda sér á floti á um tuttugu
faðma frá skipinu. Annar
björgunarbáturinn brotnaði í
spón, en hinn laskaðist tals-
vert. Fjórir menn voru eftir
lifandi á skútunni, og tókst
þeim að koma laskaða bátnum
á flot, áður en skútan sökk,
og bjarga skipstjóra sínum.
En þessir fimnt menn voru
ekki sérlega vel settir. Þeir
sátu úti á reginhafi í lekri
kænu, illa klæddir og áttavita-
iausir. En þeir vissu, að Fær-
eyjar voru næsta land. Það var
ekki um annað að velja en
freista þess að ná þangað.
Allt í kringum þá var órofa
haf með þungum öldum, sem
komu æðandi hver af annarri
einhvers staðar langt úr vestri.
Fátt var, sem þeir gátu áttað
sig á, og Færeyjar voru aðeins
sem klettur úr hafinu einhvers
staðar í austri. Það mátti ekki
rniklu skeika um stefnuna til
þess, að þeir færu fram hjá
Suðurey.
En þeir settu samt upp segl
og lögðu út árar. Úr höfðu
þeir, og svo miðuðu þeir
stefnuna eftir stöðu sólar, vind-
átt og öldu. Dagurinn leið, og
þeir sigldu og reru. Nóttin
fór að, og þá höfðu þeir
bjarma í norðrinu sér til leið-
sagnar. Þetta varð löng nótt,
cn loks rann nýr dagur, og
enn héldu þeir áfram í þá átt,
cr þeir hugðu iSuðurey vera í.
Byr hafði verið hagstæður, og
þeirn hafði miðað drjúgum
áfram, svo að þeir fóru senn
að vonast eftir því að sjá land,
ef rétt væri stefnt. Enginn lét
í Ijós æðru né kviða, en ef-
laust hefur eftirvænting þeirra
verið mikil, er kom fram á
morguninn. Voru þeir á réttri
leið?
Og viti menn! Þarna risu
hamratindar úr hafi. Suðurey
var beint fyrir stafni. Þeim
hafði ekki orðið það að fóta-
kefli, þótt þeir væru áttavita-
lausir,
Klukkan fjögur um daginn
sigldu þeir að landi r Sunn-
bæ. Heimamenn þar sáu litla
bátskel koma af hafi og hugðu
þar útlenda skipbrotsmenn á
ferð. Þeir hrundu báti á flot
og fóru á móti þeim, ef hjálp-
at kynni að vera þörf. Undrun
þeirra varð mikil, er þeir hittu
fyrir landa sína, og gleði í
byggðinni, þegar þeir stigu þar
á land, heilir á húfi. Þó var
sú gleði blandin beizkju, því
að þrír Færeyingar höfðu hlot-
ið hinzta legurúm í Atlants-
hafinu, ásamt skipi sínu.
En eitt _hafði sannazt. Niðj-
um víkinganna skeikaði ekki
að finna eyjarnar sínar, þótt
engan hefðu þeir áttavitann
til þess að styðjast við.
KÍMILEGIR
SPEKINGAR
Frh. af 11. siðu.
fornsögurnar. Sagt er, að dag
nokkurn hafi hann alveg horf-
ið, og það var leitað lengi, áður
en hann fannst undir eidhús-
tröppunum ákaflega hryggur.
Móðir lians spurði áhyggju-
full, hvað að honum amaði.
„Veiztu þá ekki, að það er ár-
tíð iSverris konungs í' dag?“
var svarið. Sú innlifunargáfa,
sem þessi saga ber vitni um,
entist honum alla ævi. En sam-
úð hans með Sverri konungi
var brátt á enda. Þessi lág-
vaxni maður, sem kom utan
frá útskeri og varð konungur í
Noregi og gerði út ,af við
gamia aðalinn í landinu, var
í augum Daae eins konar
vinstrimaður, fyrirrennari Ue-
lands og Jóhanns Sverdrups. Og
þegar Björnson orti ljóð sitt
um Ueland og lýsti komu hans
til himnaríkis, þar sem
Saa mangen gammel Herre
Sig reiste og gik fram;
Men först blandt dem
Kong Sverre:
Han var i Slægt med ham!
þá hefur Daae getað sagt eins
og Piene í „Pál Lange og Þóru
Parsberg": „í þetta sinn hefur
háttvirtur andstæðingur minn
rétt fyrir sér — og bregður þar
út af venju sinni!"
Daae nefndi •okkur oft sem
eina eftirlætisritgerð sína
greinina í Historisk Tidsskrift
„Var Sverrir konungsson?", þar
sem hann þóttist hafa sannað,
að Sverrir hefði verið vísvit-
andi svikari. Einkennandi eru
einnig orð Daae um Björnson
einhvern tíma á níunda tug
aldarinnar: „Þessi maður hefur
alið á öllum auvirðilegustu
hvötum þjóðarinnar. Ef hann
hefði verið uppi á tólftu öld,
hefði hann vafalaust logið því
upp, að hann væri konungs-
son og fyllt geðslega þrenn-
inguna með þeim Sigurði
slembidjákn og Sverri presti!"
: Nælon-teygju-
j korselett
: Sterk nælon-teygja, sem
J teygist á báða vegu, sex
■ sokkabönd, svo sokkarn-
: ir snúist ekki.
j OLYMPIA,
; Laugavegi 26. Simi 15186.
Höfuðstöðvar Indíánamennmgarinnar
Víðs vegar um Suður-Ameríku eru stór-
kostlegar rústir ævafornar, sem vitna um
háþróaða menningu hinna fornu Indíána-
ríkja og alveg sérstæða byggingarlist. Af-
ar mikil mannvirki hafa verið hlaðin úr
stórum björgum, sem eru felld svo ná-
kvæmkgía saman, að þar verður ekki
stungið hnífsoddi á milli. Frægastar eru
rústirnar í Tíahúanakó, sem taldar eru
vera frá dögum þeirrar þjóðar, sem ríkti
á þeim slóðum á undan Inkunum.
Thor Heyerdahl, hinn frægi norski vís-
indamaður, heldur því fram, að menn af
þessum forna þjóðflokki hafi siglt á balsa-
flekum og sefbátum vestur um allt Kyrra-
haf og fengið sér bólfestu á ýmsum eyj-
um og hafizt þar handa um svipaða mann-
virkjagerð. Þessar kenningar sínar hefur
hann rökstutt í bókunum Kon-Tiki og
Akú-akú. I hinni síðari segir meðal ann-
ars frá fornum mannvirkjum og líkneskj-
um, sem hann fann á Páskaey og þóttist
þekkja á handlag forvera Inkanna í Suð-
ur-Ameríku.
Barnabœkur
IÐUNNAR
í ár:
Ævintýri tvíburanna, hörkuspennandi ævintýra-
saga, eftir Davíð Áskelsson.
★ Staðfastur strákur eftir Kormák Sigurðsson.
Táta tekur til sinna ráða, telpusaga eftir Merete
Petersen.
-£- Marselínó, spænska barnasagan, sem samnefnd
kvikmynd var gerð eftir.
^ Fimm í ævintýraleit eftir Enid Blyton.
-Á Fimm á flótta eftir Enid Blyton.
IÐUNN,
Skeggjagötu 1 — Sími 1-29-23