Frjáls þjóð - 03.09.1960, Blaðsíða 2

Þegar ég á góðveðursdegi
lagði leið mina i Vesturbæinn,
til þess að hitta frú Ólafiu Ein-
arsdóttur, fannst niér erindið
kannski dálitið út i hött. Því
hver luigsar um altankassa og'
kerblóm i þessum bæjarhluta,
sem er svo umvafinn gróðri, að
íbúum steineyðimarka Austur-
bæjarins finnst þeir vera
komnir i erlendau ævintýra-
lieim innan um margra metra
há tré og ilmandi blóm. Og
það, að ætla sér að sþvrja konu
Rætt við
Ölafíu Einarsdóttur
um garðrækt
, i

um þessa liluti, sem alið hefur
mestan sinn aldur i Vestur-
bænum, gæti vir/.t fiarstæða,
ef eklci ’væri vitað að íuin tief-
ur látið sig manna mest skipta
allan gróður heimiJauna, einn-
ig þann, sem garðJ-mst fólk
verður að íáta sér nægja.
„Finnst vður ekki að altan-
iRiiiiítSiit
KVENNASfÐA
kassar og alls konar gróður á
svölum og tröppum liljóti að
veita eigendum einhverja upp-
bót fvrir garðleysi og mundi
líka vera mikil prýði fyrir um-
hverfið?“
„Ég hef einmitt livað eftir
annað vikið að þessu í fyrir-
lestrum, sem ég hef lialdið um
lilómarækt lieimilanna. Slík
ræktun ætti að geta orðið til
ánægju og augnayndis bæði
þciin, sem i húsunum búa, svo
og yegfarendum, auk Jiess sem
gróðurinn gefur liúsum og um-
hverfi hlýlegan svip.“
„Teljið þér að erfitt nnini
vera að koma þessu við, t. d.
að fá viðeigandi útbúnað og
ílát?“
„Það þarf ekki að vera. A
svölum margra húsa eru
blómakassar steyptir um leið
og húsin eru byggð, cn allteins
er liægt að nota kassa úr ýmsu
cfni, t. d. sandsteini, sem er
ágætur, timbri, sem líka er
gott vegna þess hvc illa það
Jeiðir liita og kulda, og úr leir
og fleiri efnum. Þessi ilát má
festa á svalir og handrið á
tröppum eða láta þau standa
þar á heppilegum stöðum.
Slika kassa má lika liafa undir
glugga.“
„Ég sá einmitt einn glugga-
kassa á leiðinni liingað vestur
eftir, en þeir eru held ég mjög
sjaldgæfir liérna. Hann var á
Blómvallagötu 2, liessi kassi.“
„Já, liann er mjög fallegur,
en hann er lika steyptur við
húsið.“
„Hvernig á að búa að plönt-
unum í altankössum?“
„Þeir mega helzt ekki ve’ra
grynnri en 20 cm. og rúmgóð-
ir. í botninn er gott að láta
smámöl, til þess að vatnið si
ist úr moldinni, þegar blautt
cr. Síðan er kassinn fylltur af
vel feitri mold, ekki leir-
kenndri. Góður áburður er
lirossatað. Annaðhvort er svo
fræi sáð i kassana, eða plönt-
ur gróðursettar í þá. Gott cr að
liafa mosa ofan á moldinni,
milli plantnanna. Bæði varnar
mosinn því að moldin rjúki, og
einnig lieldur hann ralca i
moldinni. Gott er að liafa við
hcndina smágler eða spjöld,
sem stinga má i kassana hér
og Jiar til lilífðar.“
„Hvaða blóm eru lieppileg-
ust i slíka kassa?“
„Vegna Jiess live storma-
samt er hér, er eðlilegast að
velja lágvaxnar, sterkar jurtir
í kassana. Klifurjurtir eru yf-
irlcitt vafasamar lil Jiessara
nola. Hvítt Alýssum er lág-
vaxin planta, sem breiðir úr
sér og verður að einni hvítri
breiðu, ef nokkrum eða mörg-
um er plantað saman. Til er
líka fjólublátt afbrigði, lítið
eitt hávaxnara. Þá er I.obeli,
blá að lit, og verður líka l>élt-
vaxin. Svo er brúðarslör. Þess-
ar jurtir er fallegt að hafa
annaðhvort einar sér í kösstim
eða sem botn með öðrum
plöntum hávaxnari. Þar má
’nefna Tagetes (flauelisblóm
svokallað), l.inaríu, Iberis,
Parisar-gyldenlak óg Begoní-
ur, sem eru fallegar og lit-
skrúðugar. Það má geyma
laukana af Jieim yfir veturinn
og láta þá þorna, byrja svo að
koma þeim til aftur í april og
hafa þá inni, en setja þá út í
júni. Frælinúða Jiarf að klípa
af, þegar blómin eru Jiroskuð,
svo að jurtin leggi ekki kraft
sinn í fræjjroskun, heldur
meiri blómgun. Fleiri tegund-
ir koma náttúrlega til greina,
en i byrjun er rétt að reyna
við það,seni auðveldast er.
Grískt Levköj, Gheirantus
maritimus, andar frá sér góð-
um ilmi á kvöldin og Reseda
ilmar líka vel, en liún er ekki
sérlega ásjáleg.“
„Hér er svo ein ný tegund,
sem ég hef 'verið að rækta,“
segir frúin og leiðir mig út
á svalirnar og bendir á fallega.
lágvaxna og sterklega jurt með
rauðum blónium. „Hún lieitir
Mesembryantemum, ég man
ekki íslenzka nafnið, en hann
Ingólfur Daviðsson vill nú
lielzt að þau séu nefnd með.“
Ég lofaði Jivi hálfvegis að
komast að, livað það lieitir á
íslenzku, en sveik það, svo les-
endur þessa blaðs verða þvi að
tungubrjóta sig á latinunni í
þetta sinn.
„Getið þér nefnt fleiri teg-
undir?“
„Það má minnast á. að smá-
runnar geta verið mjög
skemmtilegir i pottum og ker-
um, t. d. sitt livoru megin við
dvr. Syrenurunnar hafa ver-

■
' <
ið. Það gæti verið alveg eins
mikil prýði að sliku fyrir bæ-
inn i heild og er að görð-
unum. Annars mætti ýmislegt
segja, sem varla verður rúm
l'yrir hér, iim verðlaunaveit-
inguna. Er t. ’ d. veitt fyrir
notagildi garðanna, eða fyrir
umhirðuna eða Jiá garða, sem
skrautlegastir eru og liafa
kostað mesta peninga? Þarna
geta svo mörg sjónarmið kom-
ið til greina, að eiginlega
þyrftu verðlaunin að vera
margþætt.“
l, I ,'nrtr 1 . I, r- <5 mjjg smi;-- -<j
ið ræktaðir hér, með bláum og
hvitum blóinum. í kössunum
niá líka breyta til yfir sumar-
ið, liafa t. d. vorlauka fyrst og
sumarplöntur á eftir. latt
blóm, sem gaman er að rækta,
en blómstrar að visu mjög
seint, er Plilox. Það er injög
litskrúðugt. Stjúpur eru alltaf
l'allegar og iðnar við að
blómstra og Strandlevköj er
mjög fljótvaxið. Litlar barr-
trésplöntur geta líka verið í
pottum og geta þá staðið úti
allan ársins hring. Margt fleira
mætti nefna og er óliætt að
fullyrða að mikla fjölþreytni
er liægt að liafa við svoiia
ræktun og allt fyrirkomulag.“
„Það hefði nú e. t. v. verið
heppiíegra að tala um þetta
seinni liluta vetrar, þegar fólk
fer að undirbúa allt undir
vorið.En mér datt þetta í hug
í sambandi við verðlaunaveit-
ingar fyrir fegurstu garða hér
og annars staðar í kaupstöðum.
Mætti ekki samtimis veita
verðlaun fyrir fallegasta altan-
kassann eða aðra skrevtingu á
húsuni með gróðri?“
„Það findist mér vel til lund-
iHjíi i’1’ < i 'ih S!ll!ili!íí||lf!iH í. (<tl
RiTSTJÓRI: GUÐRÍOUR GISLADÚTTIR
Hi
',5,>J'11Í! l . iíliilli i ll!l i
’ • i
Bátar á uppboð
Framh. af 1. síðu. ' ,
Af þessum sökuni var ljóst
við byrjun vertíðar, að venju-
legur síldarbátur mundi
þurfa að veiða 10 til 15 þús-
und mál til að bera sig.
Þrátt fyrir þessa augljósu
staðreynd, veittu stjórnar- j
völdin nú fleiri bátum en áð-'
i ■
ur síldveiðileyfi eða um 240
—260 bátum.
Þeir, sem um þessi mál fjalla
af hálfu ríkisstjórnarinnar lýsa
þó jafnframt og aðspurðir vfir,
að J>eim sé ljóst, að einungis
100—150 af {>eim skipstjórum,
sem á síldveiðum voru í sumar,
Jtunni nægilega vel á þau marp-
brotnu tæki, sem nú eru notuð
vlð veiðarnar til þess að nokk-
ur von sé til, að þeir geti veitt
þegar síldin hagar sér eins og
hún hefur gert að undanfrnu.
Engu að síður voru veiði-
leyfin veitt, enda þótt raun-
verulega væri vitað fyrir
fram, að mikill f jöldi bátanna
hlyti að koma af veiðum
með mörg hundruð þúsund
króna skuldabagga.
Of lagt síldarverð.
Það eykur svo auðvitað á tap
bátanna, að þeim hefur verið
greitt óskiljanlega lágt verð fyr-j
ir síldina að þessu sinni, því
eins og kunnugt er hefur þeim
í ár verið greitt LÆGRA verð
fyrir sílditia en í fyrra, þrátt
fyrir 133% gengisfeliingu. ,
í þvi sambandi má undir-
strika það, sem áður hefur
verið birt opinberlega að við
greidduni nú t. d. kr. 73.33
fyrir hektólítrann af síld
komna að bryggju á verk-
smiðjustað á saina tíma og
Norðnienn t. d. greiddu um
kr. 146.— fyrir hektólítrann
kominn í flutningaskip úti á
miðunum, óravegu frá verk-
smiðjustað.
Hvað gerir
ríkisstjómin ?
Spurningin, sem margir velta
fyrir sér nú um þessar mundir
er því sú, hvað ríkisstjórnin geri
í þessum málum. Vitað er að frá
síldarflotanum verða bornar
fram mjög harður kröfur um
•styrki. Togaraflotinn hefur
vegna beinna afleiðinga af
gengisfellingunni og viðreisn-
inni verið rekinn.með nelmingi
meira tapi á þessu ári en i fyrra.
Kröfurnar frá honum verða því brot, gegn þ^óðfélaginu. sem
engu minni. | ,,viðreisn“ hennar var?
Bátar og togarar hafa þegar
neitað að greiða lögskipuð 0llu3rUtV6gSn6inD —
tryggingargjöld, og krafizt þess Framh af 8 síðu
að ríkið greiddi þau. Það er því hærraen færeyska verðið. Þetta
alveg augljóst að um aðeins er hártogun. íslenzk síld hefur
tvennt er að ræða fyrir ríkis- verið seld hærra verði en fær.
stjóinina. ' eysk, af þvi að hún þykir betri.
Láta meginhluta veiðiflotans Ef verð íslenzku síldarinnar er
fara undir hamarinn, eða lækkað og nálgast færeyskt
taka upp nýtt styrkjakerfi, verð, stórminnka sölumögu-
og BRJÓTA um leið hið leikar Færeyinga. Hvort þetta
trausta efnahagskerfi, sem nefnist undirboð eða ekki, mega
stjórnarblöðin hafa fjálglega svo málfræðingar og rökfræð
lofað síðustu mánuði. ingar þrasa um. .
Hér skal engum getum að 4) Samkvæmt fréttum ís-
því leitt, hvað ríkisstjói’nin lenzka ríkisútvarpsins kvörtuðu
muni gera. Hún hefur sjálf lýst Færeyingar um, að íslendingar
því yfir, að nýtt styrkja- og hefðu undirboðið þá á sænskum
uppbótakerfi væru fjörráð við síldarmarkaði. - .
tilveru þjóðarinnar. Ætlar hún 5.) í svari nefndarinnar er
að fremja þau fjörráð, eða hvergi minnzt á aðalatriði
mætti e. t. v. vænta af henni greinarinnar: að verðlækkunin
}>ess œanndóms, að hún segði varð aðeins tap fyrir íslend-
af sér og játaði á sig það af- inga sjálfa.
I
Frjáls hjóC - Laugardaginn 3, sef»tRfwl>er 1960