Frjáls þjóð - 22.10.1960, Blaðsíða 1

22. október 1960
laugardagur
41. tölublað
9. árgangur
Andstaða alménnmgs reyndist of kröftug og ríkis-
stjórnm sló samnmgum á frest. Valdhafarnir treystu
sér ekki til að standa gegn vilja þjóðannnar og svíkja
gefin heit — þeir voru ekki búmr að undirbúa jarð-
vegmn nógu vel. Þeir áttu eftir að sljóvga dómgreind
almenmngs. Nú er það verk haíið. I fyrstu lotu beita
þeir nokkrum togaraskipstjórum fynr sig.
I Morgunblaðinu s.l. 'sunnu-
dag eru fimm togaraskipstjórar
látnir vitna. Fjórir þeirra vilja,
að samið verði við Breta unú
undanslátt frá tólf mílna land-
helgi. Hvaða rök færa nú þess-
ir menn máli sínu til stuðnings?
Einu röksemdirnar, senr unnt
| er að lesa úr vangaveltum
Á opnu blaðsms cr viðtal við Magnús Hákonarson, bónda á þeirra eru þær, að fiskmarik-
Nýlendu í Hvalsneshverfi. Hann segir þar frá sjóhrakningum, aðurinn í Englandi standi okk-
sem hann lenti í rúmlega tvítugur, er róðrabáturinn Hafmeyjan ur opinn, ef við föllumst á að
fórst. Þeir, sem af koniust sjá hér á myndini, talið frá vinstri: As- hleypa erlendum togurum inn
geir Daníelsson, Magnús Guðmundsson og Magnús Hákonarson. í landhelgina, og einnig sé
USA-stjórn heimtar framsókn í
ríkisstjórn með íhaldi og krötum
Vdtað er, að umboðsmenn Bandaríkjamanna hér áj
landi leggja nú mikla áherzlu á þá kröfu húsbænda
sinna, að Framsóknarflokkurinn verði tekmn ínn í
stjórn. Þykir sýnt, að stjórnarílokkunum mum ganga
ílla að svíkja í landhelgismálinu og troða efnahagskerfi
sínu upp á þjóðina, meðan stjórnarandstaðan er svo
sterlc sem raun ber vitm.
Stjórnarflokkarnir eiga erf-
iða daga um þessar mundir. Af-
leiðingar „viðreisnarinnar“ eru
þegar farnar að sýna sig,
kreppuástand er að skapast í
útgerðarmálum og verðbólgan
verður gífurlegri með degi
hverjum. Nýafstaðnar alþýðu-
sambandskosningar sýna einn-
ig, hvernjg almenningur lítt- 1
ur á þessi mál: fylgið lirynur
af stjórnarsinnum. Þar á ofan
bætist, að ríkisstjórnin vill
semja við Breta um landhelgis-
málið og svíkja þannig fyrri
loforð. En það er erfitt að ljúga
því að almenningi, að kommún-
istar einir séu á móti samning-
um við Breta meðan jafn sterk-
ur aðili og Framsóknarflokkur-
inn er £ stjórnarandstöðu. Bjarni
Benediktsson mun því vera
farinn að impra á því við fram-
sóknarieiðtoga samkvæmt skip-
un húsbænda sinna í vestri, að
þeir komi með íhaldi og kröt-:
um í nýja ríkisstjórn. Fram-
sóknarflokkurinn hefur margar
veikar hliðar um þessar mund-
ir. Olíufélagið á í erfiðleikum,
svo sem kunnugt er, Sambandið
stendur höllum fæti og mjög
kreppir nú að bændastéttinni.
Bjarni mun því hafa aðstöðu til
að bjóða mjög vel.
Getur ekki
þegið bdðið.
En geta framsóknarmenn
þegið þetta boð? Því er fhjót—
svarað, að eins og á stend-
ur nú, er enginn vegur fyrir
þá að taka boðinu. Fáir eða
engir leiðtogar framsóknar-
manna munu - hafa lyst á að
gleypa ofan í sig fyrri stóryrði,
enda er ekki hugsanlegt, að til-
boð Bjarna sé svo girnilegt, að
þeir vilji fórna flokknum fyr-
ir það. Því að víst er, að færi
Framsóknarflokkurinn nú í
stjórn með íhaldi og krötum og
hjálþaði þeim við að svíkja í
landhelgismálinu, þá væri til-
veru hans lokið í íslenzkum
stjórnmálum. Svo einbeittir eru
framsóknarmenn um land allt
að styðja vinstri stefnu og
berjast gegn allri erlendri á-
sælni, hvort sem hún birtist í
hernaðarbrölti Bandaríkja-
manna eða ofbeldi Breta á Is-
landsmiðum, að skyndivinátta
flokksins við íhaldið myndi
óhjákvæmilega boða fylgis-
hrun.
slysahættan á. miðunum svo
ægileg við núverandi ástand.
En eru þetta einhver ný sann-
indi? Hvað veldur því, að þess-
ar „röksemdir“ koma ekki
fram fyrr en nú?
í mörg ár hefur þjóðin verið
einhuga um að slaka ekki á í
baráttunni fyrir endurheimt
miðanna í kringum landið. All-
ir hafa verið sammála um að
láta sig engu skipta, þótt Bret-
ar settu löndunarbann á ís-
lenzkan fisk og beittu okkur
efnahagslegum þvingunum.
Menn hafa líka verið á. einu
máli um að láta ekki ofbeldis-
hótanir og herskipaárásir „vina-
þjóðanna" breyta nokkru um
stefnu okkar í landhelgismál-
inu. Sú stefna byggist á því að
semja ekki við einn eða neinn
um íslenzkt innanríkismál.
Fyrsta veturinn eftir að land-
helgisdeilan hófst var vissu-
lega mikil slysahætta á miðun-
um. En ekkert slys varð og síð-
an hfefur hættan farið minnk-
andi. Nú skyndilega, þegar
fullur sigur er skammt undan,
rísa upp falsspámenn og reyna
að telja mönnum trú um, að
nauðsynlegt sé að semja vegna
brezka markaðarins og slysa-
hættunnar. Ástandið hefur ekk-
ert breytzt nema hvað slysa-
hættan hefur minnkað. Hvað
hafa þessir menn verið að hugsa
undanfarin ár? Eða hafa þeir
ekki þorað að segja aukatekið
orð fyrr en nú, þegar Bjarni
Ben. er búinn að gefa þeim lín-
una.
Það er vissulega stórfurðu-
legt, að sjómenn skuli láta
hafa sig út í bað óhæfuverfc
að telia kjark úr þjóðinni.
Ástæðan er vafalaust sú, að
eins og á stendur er það hag-
kvæmara fyrir útgerðar-
menn að sigla með aflann en
láta vinna úr honum hér
heirna. Frá sjónarmiði þjóð-
arheildarinnar er hins vegar
óhagkvæmara að sigla mcð
fiskinn. FRJÁLS ÞJÓÐ
væntir þess, að enginn Is-
lendingur láti blekkjast a£
úrtölumönnum, þótt úr sjó-
mannastétt komi. Ef við hefð-
um í uppliafi fallizt á rök
þeirra um slysahættu og
markaðsvandræði hefðu
Bretar getað skammtað okk-
ur þrjár mílur strax. Við
féllumst ekki á þessi rök og
þess vegna höfum við náð
þetta langt.
Bingo Og
hagfræði
Síðustu dagana hafa stjórn-
arblöðin gert sér mikinn mat
úr ræðu, sem Gylfi Þ. Gísla-
son hefur nýlega flutt, þar
sem hann heldur því fram, að
gjaldej’risaðsfaðan hafi batn-
að síðan „viðreisnin“ hófst,
sem nemur 7,5 milijónum
króna í frjálsum gjaldeyri.
Ef talnakúnstir ráðherrans,
sem blöðin nota til áróðurs,
eru rannsakaðar kemur í
Ijós, að hann reiknar hvergi
með þeim skuldum, sem ein-
stök fyrirtæki hafa fengið
leyfi til að safna seinustu
mánuðina og nema fast að
tvö hundruð millj. króna.
Spurningin er, hvort er Gylfi
ráðherra að tala um hagfræði
með slíkum málflutningi eða
kenna mönnum bingóspil?
Dregio
25. okt.
AÐEINS
3700 fnioar
Þrír gamlir skipbrotsmenn:
Af hverju vilja þeir NU fórna
landhelgi fyrir enskan markaö?
Hvi þögöu þessir menn í tvö ár?