Frjáls þjóð - 26.11.1960, Blaðsíða 2

Hitabylgja. Smásögur eft-
ir Baldur Óskarsson. —.
Fróði 1960.
Sögurnar eru 12, síðurnar
j| 155, letrið stórt, Skífnisbrot.
Hitabylgja. — Það gengur
illa með þurrkinn. Ungi bónd-
inn bíður óþreyjufullur, Iiús-
freyjan komin af blómaskeiði
í sárum eftir barnsburð, stjúp-
'sonurinn kann á farmalinn,
gömul móðir er á bænum og
Kollan rétt sköpuð stelpa með
I brjóst og annað sem heyrir.
— Svo kemur' þurrkurinn,
| hitabylgja, góðar starfslýsing-
ar, tækniorð •— en allt stefnir
þó að einum punkti, miklu
drama mannlegrar náttúru. ,,—
Æi, hvað gengur á hérna í Mið-
|f koti'? sagði gamalmennið.“
Sólarhringur í iandi. — „Það
var dökkhærður unglingur,
oftast þögull og lítið mann-
blendinn. Hann hafði komið af
heimilinu í Breiðuvík og skips-
höfnin vissi það en það hafði
aldrei togazt upþ úr honum,
hvers vegna hann fór þangað."
Það koma fleiri menn og kon-
ur við sögu. Við sjáum brot af
heimi þessa fólks.
Við landamærin. — Sagan
gerist í Finnlandi á friðar-
tímum, en á vígstöðvum síð-
asta striðs. Ógróin sár lands
og sagna. Maður fellur.
Maðkurinn. — 17 ára strák-
ur í sveit virðir fyrir sér hús-
móður sina. Sýnishorn: „Þjó-
hnapparnir minntu liann á illa
gerðar sátur, sem stóðu hlið
við hlið,“ en líklega hefur
þetta verið kaupstaðarpiltur
fi-á sjó, því svo kemur: „Mag-
inn breiður, þungur og ával-
ur og ofaná honum svömluðu
brjóstin líkt og tveir lóðabelg-
ir ‘ o. s. frv. Svo kemur til
sögunnar jafnaldra stráksins.
ísraelsblóminn grætur á
Efraímsfjöllum. •— Söguefnið
cr sótt i Dómarabækurnar. —
Dóttur höfðingjans verður að
fórna drottni sem brennifórn
til þakklætis fyrir unninn sig-
Hitabylgja
ur. Þetta er ung stúlka, sem
ekki hefur notið lystisemda
ástarinnar, og liún fer ásamt
stallsystrum sinum upp i fjall-
ið lil að gráta.
Skrið. — Það er verið að
smala afréttirnar, ineð i för-
inni er drengur. Það er lians
fyrsta ferð og mannraun.
Spurt til vegár. — Saga um
kjötbúð holdsins. „Þau kysst-
ust á götunni og við útidyrnar
($> í stiganum og við dyr i-
búðarinnar. Ög þau opnuðu og
læddust inn“ .. . „Og þau
ferðuðust mikið um nóttina.“
Hangikjöt !il jólanna. —
„Hann var ættaður að vestan,
rauðbirkinn, lágur vexti, flat-
nefjaður og bólugrafinn og
hefði á skútuöld Fransmanna
þótt álitlegur í beitu.“ Svona
byrjar þessi saga. Maðurinn
kemur ekki bilgarminum i
gang. Hann ætlaði að skreppa
á aðfangadagskvöldi lil skvísu,
"sem var góð við liann. Hann
verður að fara labbandi, byrj-
ar á innilialdi . jólapelans
og verður fyrir óvæntri freist-
ingu á leiðinni.
Vaya cón Ilios. — Sögumað-
ur er tekinn til fanga á Spáni.
Hressileg frásögn um það.
Þjóðhátið. — Þetta er saga
frá Vestmannaeyjum. Hvala-
vaða kemur þegar verst gegn-
ir. Ungur piltur er með hugann
við Góu í kaupfélaginu. Svo er
skurðinum lýst.
Munnsopi af vatni. — Sög-
una segir vatnssali á mark-
aðstorginu í Tanger. Hann
hefur orðið að kaupa vatn
dýru verði einu sinni á æv-
inni.
Vertíðarlok. — Vinir og lier-
bergisfélagar fara í hár sam-
an út af kvenmanni. Þar eru
livorki atviks- né sagnorðin
valin af smásmygli, þegar efn-
ið krefst þess.
Þessi upptalning gefur nátt-
úrlega ekki nema takmarkað-
ar upplýsingar um efni og stíl
þessarar bókar, en við þetta
verður að sitja.
Efnisvalið er hblzti einhæft,
en hér er glaður sögumaður.
Þetta er ein þeirra bóka, sem
ánægjulegt er um að fjalla,
gaman að nálgast ungan nýj-
an liöfund, sem sýnir þegar i
fyrstu sporum rithöfundarfer-
ils sins ótvíræðar gáfur. — Jú,
jú, það er hér kominn nýr
prósamaður, um það er ekki
að villast. Augljóst er að hann
h'efur gengið á hinn mikla
skóla þeirra Hemingways og
Caldwells — en þar hafa nú
fleiri en hann stungið inn
kolli, enda verða ungir höf-
undar að velja 'sér lærimeist-
ará við sitt hæfi.
hans við höfund þessarar bók-
Næstu verkefni jiessa unga
manns er að kynnast sjálfum
sér dálítið betur en cnn er
orðið. — Eg gæti trúað því
að það gæti bara orðið tölu-
vert interesant.
Myndskreýtingin ■ er eins og
allir vita eftir Jón Engilberts,
ómótmælánlegpn liatamann,
en dálitið vafasamur er greiði
hans við höfund þessarar bók-
ar, nema frá auglýsingasjónar-
miði séð. Hér þurfti ekki að
undirstrika það sem Jón legg-
ur mesta áherzlu á. í sjálfu sér
eru myndirnar skemmtilegar
og hafa sjálfsagj notið sín vel
á myndlistarsýningu erlendis,
en hér eiga þær ekki allar
lieima.
Jón úr Vör.
•VÍ
j:Hj

Danskar
kven og herrainnitöflur.
ASalstræti 8 — caugavegi 20 — Snorrabraut 38

Auglýsið í FRJÁLSRI ÞJÓÐ
zhjsm
Sjávarútvegurinn
Framh. á 5. síðu.
skipta eða vegna vangreiddra
útgerðarlána, sem síSan hef-
ur verið samið um að gera
að föstu lánL
Sama er að segja um fisk-
vinnslustöðvarnar, verðbólg-
an hefur hjálpað til, þannig
að matsverð mannvirkjanna
hefur hækkað að krónutölu.
svo að vanskilum hefur ver-
ið hægt að bæta á skulda-
listann, eftir að nýtt fast-
eignamat hefur farið fram.
Enda er auðvelt að kaupa
frystihús eða fiskiskip í dag,
það er aðeins að skrifa nafn-
ið sitt nógu oft, því að öll at-
vinnutækin eru meira eða
minna í skuld, með örfáum
undantekningum. Það er því
yfirleitt um yfirtöku skulda
að ræða.
Það er hroðalegt, að við
skulum ekki hafa getað fund-
ið fótum okkar forráð, þann-
ig að þessi tæki séu rekin,
eins og gert er ráð fyrir að
reka eigi fyrirtæki í menn-
ingarþjóðfélagi. Afskriftir og
afborganir á lánum vegna
stofnkostnaðar þarf að vera
hægt að inna af höndum. Það
er meðal annars ástæðan fyr-
ir þvi að Norðmenn geta gef-
ið hærra verð fyrir síld í
bræðslu, heldur en þekkist
hér, að flestar verksmiðjur
þeirra hafa þegar verið af-
skrifaðar að mestu. Þannig
Þetta stónnerka ættfræðirit er komið út
Bókin er í úniar 600 hlaðsíðui
L jörn Magnússon
ÆTTIR
SlÐU-
PRESTA
Askrifendur vinsamlegast vitji bóka yðai
Iijá bókaútgáí'unni Norðra, Sambandshúsinu
— Sími: 13987.
Askriftarverð kr. 290.00.
eru Nörðmenn betur undir
það búnir að mæta erfiðleik-
um heldur en við.
Það er til marks um ástand
sjávarútvegsmála okkar í
dag, að ávísanir og víxlar,
sem útvegsmenn hafa innt
af höndum greiðslur með, eru
ekki talin gjaldgeng vara.
Hefur myndast sérstakt and-
rúmsloft varðandi slíka út-
gerðarmanna-pappíra í við-
skiptalífi okkar.
Hér verður því ítrekað það,
sem rætt hefur verið í fyrri
greinum, að það verður að
komast á jafnvægi og útveg-
urinn verður að geta starfað
á heilbrigðum grundvelli, án
þess að þurfa að standa í
verkfallastríði eða skulda-
basli.
En hvað á þá til bragðs að
taka?
Við verðum að tileinka
okkur frjálsari viðskipta-
hætti varðandi útflutnings-
verzlunina. Útgerðarkostnað-
urinn þarf að lækka, án þess
að skerða hlut hinna vinn-
andi manna, sem síður en
svo bera of stóran hlut frá
borði. Það þai'f að lækka
tryggingar, veiðarfærakostn-
að og ýmsan fastakostnað
útgerðarinnar. Og síðast en
ekki sízt, útflutningurinn
verðui' að fara í gegnum
hendur þeirra sem mest fyr-
ir afurðirnar gefa, og
tryggja verður að allt af-
urðaverðið renni til þjóðar-
búsins.
Það er því einskoruð krafa
allra, að fram fari allsherjar
athugun á afurðasölumálum
okkar með tilliii til, hvort
þar er ekki að finna þá
lausn, sem útveguririri þarfn-
ast.
Frjáls þjóð - Laugardaginn 26. nóvember 1960