Alþýðublaðið - 30.05.1922, Blaðsíða 1

Alþýöublaðið
1922
Þriðjudaginn 30. maf.
121. töiubUð
A>listinn er listi Alþýðuflokksins. Pið, sem úr bænum farið,
munið að kjósa hjá bæjarfógeta áður en þið farið. Skrifstofan opin kl. 1—5.
Síldarsalan.
Hvað eftir annað hefir farið svo
undanfarið um síldarsöluna, að
stórtap hefir orðið á henni, bæði
íyrir einstaka útgerðarmenn og
verkamenn og þjóðina í heild.
Eins og markaði síldar er hátt
að, má gera ráð fyrir, að sama
sagan endurtakist aftur og aftur,
xneðan fyrirkomulagi sölnnnar er
ekki breytt og meðan ekki rýmk
ast markaðurinn svo um munar.
í sumar er búist við að erlend
ir menn geri miklu meira út á
sfld en undanfarin ár. Norðmenn
hafa selt alla síldarframlelðslu
sfna frá i vetur, Markaður mun
því Ifklega verða tölnverður f snm-
ar og eftirspurn eftir sild meðan
ekki fréttist að meira sé veitt en
kaupendurnir erlendis vita að
markaður er fyrir.
Sennilega gera íslenzkir menn
íafsvert út, og eins og vant er
mun hver selja sfna framleiðslu
hæstbjóðanda, ef eftirspurn er
næg, en bjóða niður sfldina, ef
Iftil yrði eftirspurnin. Þetta er sá
venjulegi gangur síldarverzlunar*
innar hér.
Erlend skip munu f sumar salta
talsvert »( sig', sem kaliað er,
<og sigla út jafnskjótt og þau eru
hlaðin. Á þann hátt verður mikið
af fslenzkri síid komið á markað-
inn áður en Islendingar eru til-
ibúnir að sencja út sfna sfld. Þetta
er auðvitað allhættulegt og getur
valdið verðlækkun, eins og venja
er til þegar mikið berst i einu af
sömu vöru á sama staðinn. En
með samtökum íslenzkra sfldarút-
gerðarmanna og skipulagi á sölu
sfldarinnar, sem landsmenn ráða
yfir, er hægt að draga stórum úr
þessari hættu.
Síld sem söltuð er á skipsfjöl
og fiutt út ómetin stendur ver að
vfgi þegar um sölu er að ræða,
og er oftast verri vara en sú siid
sem á landi er söituð og metin
samvizkusamlega af iögboðnum,
eiðföstum matsmönnum. Hættan á
slæmri sötu iiggur þvf f rauo og
veru ekki mest f þvf, að þessi
ómetna sfld útlendinga fylli mark
aðinn, heldur miklu fremur í þvf,
að innlendir sfldarútvegsmenn
spenni bogann of hátt f upphafi,
kreQist of mikils verðs fyrir metnu
sfldina. En svo komi aðrir rétt á
eítir, sem þurfa að selja, og bjóði
sfna sfld fyrir lægra verð. Þetta
er vitanlega sú ,frjálsa samkepni".
En er hún skynsamleg? Væri ekki
hyggilngra og lfklegri leið til
sæmilegs hagnaðar af útgerðinni,
ef allir sfidarútvegsmennirnir gætu
komið sér saman um fastákveðið
sanngjarnt veið þegar í upphafi,
létu slldina alla vera á einni hendí,
og leituðu tilboða erlendis hjá
þeim rfkjum, sem helzt þurfa á
sfld að halda, og sendu sfldina
ekki út fyr en vissa væri fyrir,
að hún seldist. Smáslatta mætti
svo senda til reynslu þasgað sem
síld hefir ekki selst áður, til þess
að reyna að færa markaðinn út.
Jafnframt þyrfti að vekja athygli
almennings á .tiiraunasvæðinu" á
þessari ágætu fæðu, bæði með
auglýsingum og skýrandi greinum
i biöðum á staðnum. Þetta mundi
bygginn maður gera og hag-
sýnn.
Sú leið er ekki happadrjúg, að
láta erlenda menn ætið hafa fyrir
þvf að ryðja brautina; þvf þess
meiri árangurs má vænta, sem
meiii dugur er f landsmönnum
sjálfum.
Heppilegast væti auðvitað að
rfkið sjálft hefðf sölu sildarinnar
á hendi, er eg geri ekki ráð fyrir
að útgerðarmcun fallist i það,
jafnve! þó reynslan hafi sýnt, að
sú leiðin er farsælust.
Vöruvöndun og eftirlit með
vörugæðum er auðvltað gott, það
sem það nær, en það er engan
veginn nægilegt. Varan verður að
seljast. Eftirspurn þarf að vera
eftir henni, og samtök um að
nota sem haganlegast núvefandi
markað, jzfnframt þvf sem reynt
er að færa hann út og margfalda
þannig eftirspurn. Sanngjarnar
kröfur en ekki ósanngjarnar þarf
að gera til kaupenda. Um fram
alt má það ekki eiga sér stað,
að markaðnum sé spilt með
heimskulegu kapphlaupi um að
bjóða upp vöruna innanlands með-
an gott er útlitið, en halda henni
f svo háu verði að hún seljist
ekki nema eigendum f skaða,
þegar eftirspnrnin minkar. Út-
gerðarmenn þurfa þegar í upphafi
að gera sér Ijóst hvað framleiðsl-
an kostar, svo þeir viti hvað lægst
megi selja sfldina og selja hana
svo með hæfilegum hagnaði. En
þessu verður ekki komið í kring
nema með þvf móti, að síldin
verði öll á einni hendi og samtök
um að koma sem hagfeldostu
skipulagi á sfldarsöluna.
Sfldveiðin þarf að verða sem
allra öruggastur atvinvuvegur, en
ekki heimskulegt fjárglæfraspil eins
og hún hefir óneitanlega verið
hingað til. Og hér að framan
hefir verið bent á ráðið. Fram-
kvæmdirnar verða að koma frá
þingi og stjórn, en þó fremur frá
þeim f sameiningu, sem atvinnuna •
stunda.
Angantýr.
Eftirtektaverð grein um dóma-
skipun hér á ’izndi eftir hæsta-
réttardómara Lárus H. Bjarnason
er i nýútkomnum Andvara.