Frjáls þjóð - 12.05.1967, Síða 4

Guðrún Helgadóttir:
SKULDASKIL
í von um, að þeir yrðu eldd
sviknir einu sinni enn.
Þessir reykvísku borgar-
ar hafa verið sviknir einu
sinni enn. Þær vonir, sem
bundnar voru við Alþýðu-
bandalagið hafa gjörsam-
lega brugðizt. Með mér hef-
ur lengi leynzt sá ótti, að
svo kynni að fara. Um það
saimfærðist ég endanlega á
Hinn 15. apríl sendi ég
Magnúsi Kjartanssyni, rit-
stjóra Þjóðviljans, greinar-
stúf þennan. Ég hafði þá
fyrir fáum dögum sagt mig
úr Alþýðubandalaginu og
þóttist þurfa að gefa Alþýðu
bandalagsfólki skýringu á
því. Magnús fór þess á leit
við mig í fullri vinsemd, að
ég féllist á að bíða með að
birta greinina, þar eð hann
taldi, að ekki bæri að skara
i eld þann, sem þegar log-
aði innan bandalagsins. Ég
féllst á það, vegna þess að
ég vonaði þá líka, að takast
mætti að halda hópinn. Sú
von er nú að engu orðin,
enda hefur harla lítið ver-
ið aðhafzt, til þess að svo
mætti verða.
Ég á enn eftir að gefa
skýringu á úrsögn minni úr
Alþýðubandalaginu. Ég
fæ ekki séð, að það þjóni
nokkrum tilgangi að draga
það lengur. Birtist því grein
in: orðrétt.
í fyrravor komu nokkrir
menn að máli við mig og
sögðu mér frá fyrirhug-
aðri stofnun Alþýðubanda-
lags, sem skyldi sameinast
um framboð til borgar-
stjórnarkosninga. Mikil og
merk mál voru í fæðingu:
hið nýja bandalag skyldi
vera bandalag ungra og
frjálslyndra vinstri manna,
sem saman ætluðu að reisa
úr rústum íslenzk stjórnmál
í samvinnu við hin róttæku
verkalýðsfélög borgarinnar.
Ný viðhorf mundu koll-
varpa gömlum og úreltum
flokkasjónarmiðum og eig-
inhagsmunapólitík, upp
væri runninn röðull nýs
tíma í íslenzkum stjórnmál-
um. Alls staðar mátti finna
ungt fólk, sem notið hafði
góðrar menntunar heima og
erlendis, verkafólk, iðnað-
armenn, sjómenn, fólk, sem
einungis beið eftir vett-
vangi til þess að vinna sam-
an á að bættum lífskjörum
og betra þjóðfélagi á sósíal-
ískum grundvelli. Mér leizt
þetta að sjálfsögðu glæsi-
lega og var fús til að leggja
mitt að mörkum til þess, að
þessi draumur yrði að veru-
leika. Þegar framboð mitt
barst í tal, var ég öllu treg
ari af tveim ástæðum: ég
hafði aldrei haft áhuga á
stjórnmálalegum frama, og
auk þess átti ég erfitt um
vik vegna heimilisástæðna.
Fyrir þrábeiðni lét ég þó til
leiðast. Hafizt var handa
um kosningabaráttu á ell-
eftu stundu, baráttu, sem
aldrei var skipulögð, heldur
töluðu menn og skrifuðu
sem þeim sjálfum bjó í
brjósti. Eins og menn muna
tókst sú barátta framar
allra vonum og sigur okkar
var óumdeilanlegur. Þús-
undum reykvískra borgara
fannst það tilraunarinnar
vert að styðja þetta ungviði
fundi þess s.l. mánudag.
Löngun mín til setu í borg-
arstjórn eða á öðrum virðu-
legum stólum er ekki nógu
sterk til þess að ég varpi
siðferðiskennd minni fyrir
borð, og því sagði ég mig
úr Alþýðubandalaginu á
umræddum fundi. Þar sem
ég hef heyrt menn skýra þá
afstöðu mína á ýmsa vegu,
vil ég leitast við að láta
sannleikann koma í ljós.
Vænti ég, aðmálgagn hinna
frjálslyndu samtaka, Þjóð-
viljinn, birti skýringar mín-
ar breytingalaust.
Alþýðubandalagið í
Reykjavík hefur verið ó-
starfhæft í heilt ár vegna
innbyrðis flokkadrátta og
valdastreitu. Það ætti að
vera öllum ljóst, að menn,
sem ganga í bandalag, þurfa
að sýna lit á samvinnuvilja,
þó að þá greini e. t. v. á
um ýmis smáatriði. Sá hóp-
urinn innan bandalagsins,
sem einn hefur ráð á fjár-
magni og flokks „apparati“
hefur reynzt ófáanlegur til
að vera annað en það, sem
hann hefur alltaf verið:
Sósíalistafélag Reykjavík-
ur. Honum hefur aldrei
komið Alþýðubandalagið
neitt við nema til þess eins
að safna atkvæðum. Þessi
vinnubrögð hafa tíðkazt á
íslandi um langan aldur, en
Alþýðubandalagið byggðist
aldrei á þess háttar sam-
vinnu. Sorgarsaga Sósíalista
félags Reykjavíkur er sú, að
það hefur orðið nátttröll í
íslenzku þjóðlífi. Þar er
margt gott fólk, sem ég ber
mikla virðingu fyrir, fólk,
sem hefur orðið að horfa á
helgustu hugsjónir sínar
troðnar niður í svaðið og
þarafleiðandi gripið til
þeirra mannlegu viðbragða
að hjúfra sig lwer-t að öðru
og einangra sig frá því þjóð
félagi, sem það lifir í, mátt-
vana, aðgerðarlaust. Það
var því viturlegt að leita til
yngra fólks með nýtízku-
legri viðhorf til samtímans,
þetta fólk gat kennt okkur
Framh. á bls. 6.
Svavar Sigmundsson:
ORD AF ORÐI
Hörmulegur málstaður
Sj ónvarpsgagnrýnandi
stærsta blaðs landsins sagði
um daginn um þáttinn „Á
öndverðum meiði“, þar
sem þeir rökræddu um Viet
nam málið Thor Vilhjálms
son og Jón E. Ragnarsson,
að málflutningur rithöfund
arins hefði verið hörmuleg-
ur. Hann sagði í framhaldi
af því: „Gott var þó að fá
það fram í dagsljósið í eitt
skipti fyrir öll, að þessi
framámaður og spekingur
hinnar svonefndu Vietnam-
nefndar skuli segja og trúa
því, að Viet Cong hreyfing-
in eigi ekkeít skylt við
kommúnisma.“
Það er nú svo. Þéssi fram
ámaður er ekki einn um
það að halda því fram, að
Viet Cong hreyfingin sé
þjóðfrelsishreyfing en ekki
kommúnistar. í sama blaði
og sjónvarpsdómur þessi
birtist, voru tilfærð um-
mæli aðalritara Sameinuðu
þjóðanna, U Thants, er
hann flutti á fundi með stú-
dentum í New York kvöld-
ið áður. Hann sagði: „ . . .
að það væri þjóðernis-
hyggja, sem væri driffjöð-
urin að baki andstöðuhreyf-
ingunni í Vietnam og ætti
hún rót sína að rekja til ára
tuga baráttu gegn erlend-
um stórveldum. Lýsti U
Thant styrjöldinni sem um-
fangsmikilli og markvissri
baráttu fyrir þjóðerni og
sjálfstæði, sem ekki væri
heilög styrjöld fyrir ein-
hverri hugmyndafræði.“
Það kann að vera erfitt
fyrir okkur að gera okkur
fulla grein fyrir því, sem
er að gerast í Vietnam, af
því að fréttunum er ekki
treystandi ■ út í yztu æsar.
En við vitum þó það mikið,
að við getum ekki stungið
höfði 1 sand um atburði þar.
Við höfum tæplega efni á
að lýsa yfir vanþóknun á
ummælum aðalritara, sem
sjálfur er Asíumaður og
skilur betur en flestir Vest-
urlandamenn, hver hugur
Vietnambúa gagnvart er-
lendri íhlutun er. Þjóðin
hefur barizt gegn henni
um aldaraðir með þeim ár-
angri, að hún er enn þjóð
með vakandi sjálfstæðis-
kennd, en ekki kommúna 1
Kínaveldi.
Ég tel fyrir mitt leyti
vænlegra að taka afstöðu í
þessu máli eftir því sem
Burmabúinn U Thant lítur
á það fremur en Texasbú-
inn L. B. Johnson, og ég
tel, að í þessu máli beri að
taka afstöðu. „Það er glæp-
ur að þegja“, eins og Mart-
in Luther King sagði um
Vietnam-styrjöldina.
Þeir sem dylja fyrir sér,
að Þjóðfrelsishreyfingin sé
annað en kommúnismi,'
ganga á snið við mikilsverð
ar staðreyndir, og það er
einmitt það, sem heldur
styrjöldinni gangandi. —
Bandaríkin telja sér trú um,
að þau séu að berjast hinni
helgu baráttu fyrir lýðræði.
Jón E. Ragnarsson minnt
ist á Grikkland í rökræðu
sinni við Thor. Það hefði
hann tæplega gert, ef þeir
atburðir hefðu þar orðið,
sem síðar gerðust. Valdarán
hersins varpar skýru ljósi á
hugmyndir þær, sem þróast
með hernaðarþjóðum Nato,
hugmyndir um lýðræði,
tryggt með vopnavaldi, ekki
eftir vilja meirihluta þjóð-
anna.
Það er ekki víst, að lög-
lærðum mönnum hafi þótt
Thor nógu snjall í málflutn-
ingi sínum gegn stríðinu, og
hann hefði getað notað
sterkari röksemdir stund-
um. En um Vietnamstríðið
skiptir ekki máli, hvort mál
flutningur er slæmur eða
góður. Heiðarlegur málstað
ur skiptir öllu.
4
Frjáls þjóð — föstudaginn 12. maí 1967