Þjóðvakablaðið - 13.03.1995, Blaðsíða 2

2_____________________________________________
f ÞJÓDVAKI
rödd fólksins
1. árgangur • 3.tölublaö • 13. mars 1995.
Ritstj. og ábm. Olína ÞorvarSardóttir • Sími ritstjórnar 552 8100
Fax 562 7060 • Utgáfustj.: Marías Sveinsson
Undirbúningsvinnsla: K-Prent hf. • Prentað í ísafoldarprentsmiðju í 20 þúsund eintökum.
Hugtakið „trúnaður" er nýtt í stjórnmálaumræðu á Islandi.
Þetta yfirlætislausa hugtak - sem felur í sér orðheldni,
heiðarleika og traust - hefur raunar átt mjög undir högg
að sækja í opinberri umræðu. Við höfum undanfarna
áratugi lifað á tímum sem hafa haft í hávegum önnur og
neikvæðari gildi en þá aldagömlu siðfræði sem felst í
þessu eina orði.
Islensk „real-pólitík" hefur lengi snúist um frelsi hinna
breyttu forsendna: Vantraust, orðabrigð og hálfsannleika.
Og það er sú þrenning sem tekur völdin við hverjar
kosningar, þegar gömlu flokkarnir ganga til leiks með
„óbundnar hendur" á vit „breyttra forsendna". I þeim leik
eru kjósendur lokkaðir að kjörborðinu í þeirri trú að verið
sé að kjósa um stefnuskrár flokkanna. En ekki eru
kosningar fyrr afstaðnar, en flokkarnir troðast hver um
annan þveran til þess að komast í ríkisstjórn með þeim
stærsta og feitasta - sem jafnframt var útmálaður helsti
andstæðngurinn fyrir kosningar. I því kapphlaupi fljúga
stefnumálin fyrir lítið. Eftir sitja kjósendur frammi fyrir
þeirri staðreynd að stefnumálin sem þeir kusu eru ekki
málin sem „flokkurinn þeirra" ætlar að vinna að í nýrri
ríkisstjóm. Aftur og aftur, kjörtímabil eftir kjörtímabil er
þeim gefið langt nef að kosningum loknum.
Þjóðvaki - hreyfing fólksins er nýtt stjórnmálaafl sem
krefst nýrra áherslna; nýrrar siðvæðingar í íslenskum
stjórnmálum. Lykilhugtakið í þeirri umræðu er „trúnaður".
Trúnaður við kjósendur, trúnaður við leikreglur
lýðræðisins, trúnaður við almannahagsmuni fremur en
einkahagsmuni.
Orð og efndir
Sú ákvörðun Þjóðvaka að taka afdráttarlausa afstöðu til
stjórnarmyndunar fyrir kosningar en ekki eftir þær,
markar þáttaskil í íslensku stjórnmálalífi síðustu áratuga.
Þar með hafa hliðin verið opnuð fyrir samstarf félags-
hyggjuflokkanna; samstarf sem gæti orðið grundvöllur að
sameiningu þeirra í framtíðinni. En sú krafa hefur á
síðustu árum gerst æ háværari að félagshyggjuöflin í
landinu sameini krafta sína. Merkileg tilraun í þá átt var
gerð í borgarstjórnarkosningunum í fyrra, og gafst vel.
Með samstarfi vinstri flokkanna og Kvennalista var
kjósendum í Reykjavík gefinn nýr valkostur sem þeir þáðu.
Slíkt val hefur ekki verið til staðar í landsmálunum, þó
löngu sé orðið tímabært að skilgreina upp á nýtt afstæður
íslenskra stjórnmála; skerpa og jafnvel „leiðrétta"
átakalínur sem nú um stundir virðast fremur liggja þvert á
flokkana en milli þeirra.
Ljóst er að þær flokksgirðingar sem reistar voru fyrr á
öldinni liggja víða niðri. Gamla krafan um „Island úr
NATO" hefur vikið fyrir áleitnari hugðarefnum á borð við
aðild Islands að ESB. I innanlandsmálum eru skoðanir
skiptar um fjármögnun velferðarkerfisins, þjónustugjöld,
skattkerfisbreytingar, styrkjakerfi landbúnaðarins,
fiskveiðistjórnun, aðgerðir í atvinnuleysi ... og svo mætti
lengi telja. Allt veldur þetta meiningarmun og jafnvel
klofningi innan flokkanna, sem færir okkur heim sanninn
um það að flokkakerfið í sinni núverandi mynd þarfnast
uppstokkunar. Um leið þarf að treysta leikreglur
lýðræðisins þannig að þær virki: Að það sé í valdi
fólksins en ekki pólitískra hrossakaupmanna hvernig
stjórnað er eftir hverjar kosningar.
Eitt skynsamlegt spor í lýðræðisátt gæti verið sú
hugarfarsbreyting að ekki sé endilega „sjálfsagt" að
ganga með óbundnar hendur til kosninga. Þvert á móti sé
það sjálfsagt í lýðræðisríki að kjósendur hafi raunveruleg
áhrif á stjórnarhætti. Það geta þeir því aðeins - við
íslenskar aðstæður - að kosið sé um stjórnarmynstur og
málefnasamning. Því væri óskandi að forystumenn hinna
félagshyggjuflokkanna sýndu nú sóma sinn í því að kasta
grímunni fyrir kosningarnar og láta kjósa um
raunverulegar fyrirætlanir sínar.
Boltinn hefur verið gefinn upp - spurningin er bara: Bera
þeir gæfu til þess að grípa hann. óþ.
ÞJÓÐVAKI
Ágúst Einarsson:
Abyrgð í atvinnumálum
Meginatriði stefnu Þjóðvaka er
að byggja upp atvinnulífið á
markvissan hátt. Bætt lífskjör og
meiri atvinna byggist á aukinni
verðmætasköpun í þjóðfélaginu
og tþað eru ýmsar leiðir til þess.
Þjóðvaki bendir ein allra
stjórnmálahreyfinga á að fram-
leiðni íslenskra fyrirtækja er með
því lægsta sem gerist í Evrópu.
Framleiðni lýsir því hvaða
verðmæti koma út úr atvinnu-
rekstrinum, t.d. á hverja unna
klst. Lág framleiðni endurspegl-
ast í lágum launum og löngum
vinnudegi og slakri stöðu á
heimsmarkaði; allt einkenni sem
eiga við íslenskt efnahagslíf.
Stöðugleikinn sem var tryggður
með framlagi launafólks verður
að nýtast til að auka framleiðnina
og skapa þannig störf til lengri
tíma. Til að auka framleiðni þarf
stjómun að batna í fyrirtækjum;
öflugri markaðssetningu, meiri
tæknivæðingu og mun meiri
áherslu á rannsóknir og þróun-
arvinnu. Þetta eru allt þættir sem
ekki er nægjanlega gefinn
gaumur hérlendis.
Hér eru aðalsmerki fyrirtækjanna
jeppar framkvæmdastjóranna en
erlendis eru það sterk staða
fyrirtækja og velmegun starfs-
manna sem einkenna góðan
rekstur.
Allt verðmæti þorskaflans til
útlendinga
Hlutverk ríkisins í efnahags-
stjóm er að skapa almenn góð
skilyrði fyrir rekstur til að dafna
og leysa úr læðingi nýja mögu-
leika og auka þátttöku kvenna í
atvinnulífi og stjórnsýslu.
Við greiðum í afborganir og
vexti til útlendinga um 40
milljarða á ári en það svarar til
tæps helmings af öllum okkar
vöruútflutningi. Allur þorskafli
okkar íslendinga fer þannig í
vexti og afborganir til útlend-
inga. Við eigum ekkert eftir.
Þetta er niðurstaða síðustu ára
undir stjórn gamla flokkakerfis-
ins.
Ef kjósendur vilja að þetta haldi
áfram þá er um að gera að velja
einhvern af gömlu flokkunum
áfram. Það skiptir engu hvort
valinn er Sjálfstæðisflokkur,
Framsóknarflokkur, Alýðuflokk-
ur eða Alþýðubandalag. Fulltrúar
þessara afla snúa þessari þróun
ekki við.
Við leggjum til róttækar hug-
myndir í sjávarútvegsmálum, þ.e.
veiðileyfagjald; að allur afli fari
um innlenda fiskmarkaði; eflingu
smábátaútgerðar og að
útlendingum verði heimilt að
fjárfesta að takmörkuðu leiti í
sjávarútvegi. Þetta eru róttækar
hugmyndir og enginn stjórn-
inálahreyfing hefur jafn skýra
stefnu í þessum málaflokki og
Þjóðvaki.
Breytt tekjuskipting og bætt
menntun
Við ætlum hins vegar ekki að
efla atvinnulífið svo að fram-
kvæmdastjórarnir geti keypt sér
flottari jeppa. Við viljum breyta
tekjuskiptingunni því við erum
Sjálfsvirðing einstaklingsins er
æðsta boðorð jafnréttis og hún
skal tryggð með öllum ráðum.
Við verðum að stokka upp
vinnumarkaðinn, m.a. með því
að fjölga vinnustaðasamningum.
Vinnustaðasamningar hjá stærri
fyrirtækjum geta orðið annað
hvort með samfloti margra
verkalýðsfélaga vinnustaðarins
eða með því að allt starfsfólk á
sama vinnustað sé í einu verka-
lýðsfélagi.
Einnig þarf að brjóta upp hina
miðstýrðu launaákvörðun ríkis-
starfsmanna og hagræðing hjá
opinberum stol'nunum á að koma
fram í bættum launakjörum
starfsmanna þeirra stofnana.
Starfsfólk stærri fyrirtækja á að
fá fulltrúa í stjórn þeirra.
Vitaskuld á að hvetja erlend
fyrirtæki til að starfa hérlendis
samhliða sókn íslenskra
' fyrirtækja erlendis, Heimurinn er
allur að verða eitt markaðssvæði
og við verðum að taka fullan þátt
í þeirri þróun til að auka hér
velferð og velmegun.
Trúnaður við kjósendur
Þjóðvaki setur trúnað í öndvegi
stefnu sinna. Þess vegna eru
kosningamál Þjóðvaka ekki lof-
orð. Þau eru samningur milli
Þjóðvaka og fólksins í landinu
sem Þjóðvaki ætlar að standa
við. Við vitum að okkar draum-
sýn um betra og réttlátara
þjóðfélag verður einungis að
veruleika ef við komumst til
valda og brjótum upp flokka-
kerfið.
Sameining félagshyggjuaflanna
er okkar draumur, draumur sem
hefur ræst í öllum nágranna-
löndunum. Þessi draumur rætist
ekki nema Þjóðvaki nái árangri.
Þess vegna segjum við skýrt fyrir
kosningar með hverjum við
ætlum að starfa eftir kosningar.
Þeir sem kjósa okkur eiga að vita
hvernig við förum með þeirra
stuðning.
Hversu oft hefur fólk verið
dregið á asnaeyrunum og ríkis-
stjórnir myndaðar sem kjósendur
einstakra flokka vildu ekki.
Forystumenn gamla flokkakerfis-
ins vilja hafa frjálsar hendur til
að fara með atkvæði kjósenda
eins og þeim sýnist eftir
kosningar. Þjóðvaki tekur ekki
þátt í þessum blekkingarleik.
Uppstokkun flokkakerfis er m.a.
fólgin í því að kjósendur viti
afdráttarlaust hvaða samstarf
kemur til greina eftir kosningar.
Trúnaður við almenning er
alvöruinál hjá Þjóðvaka.
Dr. Agúst Einarsson.
búin að fá nóg af því að launa-
fólk þarf að vinna langan
vinnudag til að hafa rétt í sig og
á. Við höfnum einnig því efna-
hagskerfi þar sem þúsundir
landsmanna ganga um atvinnu-
lausir.
Með meiri kröfum til fyrirtækj-
anna í stöðugu umhverfi skapast
svigrúm til kjarabóta sem eiga að
koma til láglaunafólksins. Aukin
áhersla á útflutning á sviðum
sem við þekkjum vel, svo sem í
sjávarútvegi, ferðaþjónustu, há-
tækniiðnaði, heilsuþjónustu og
upplýsingatækni eru ótal tæki-
færi ef betur er að gáð. Hið
opinbera á að beita ívilnandi
skattalegum aðgerðum og
áhættufjármagni til sóknar á er-
lendum mörkuðum.
Opinberar aðilar geta stutt við
þessa þróun með aðstoð við
markaðssetningu en ekki hvað
síst í bættu menntakerfi. Þjóð-
vaki leggur til að framlög til
menntamála verði aukin um 8
milljarða á næstu 8 árum. Það er
engin stjórnmálahreyfing hér-
lendis með jafn skýra stefnu í
menntamálum.
Uppstokkun skattamála og
vinnumarkaðar
Þjóðvaki er einnig með tillögur
um hvemig á að fjármagna þetta.
Við viljum að tekjur af eignum
verði skattlagðar með fjármagns-
tekjuskatti; hátekjuskattur lagður
á fjölskyldutekjur á bilinu 4-500
þús. á mánuði og miklar skuld-
lausar eignir verði skattlagðar
sérstaklega. Við viljum einnig
leggja til atlögu við skattsvikin
en árlega tapast 11 milljarðar
vegna skattsvika. Það er vitan-
lega óbærilegt ástand.
Það er mjög brýnt að atvinnu-
lausir séu í félagslegum tengsl-
um við atvinnulífið, t.d. með
endurmenntun og vinnu að sér-
hæfðum nýsköpunarverkefnum.