Mánudagsblaðið - 22.12.1952, Qupperneq 1

5. árgangur Máaodagur 22. des. 1952 4€.tölul)lað.
Breytingar íjárlagarfumvarpsks
BJARNI BENEDIKTSSON var reiður. Hugsanir hans
snerust um Eystein Jónsson/og Banijveigu Þorsteins-
dóttur. Ekki verður sagt, að þær hugsanir hat'i verið
sérstaklega kristilegar né í samræmi við þær hugsanir,
sem eiga að fylla hugi allra um jólaleytið.
Kaunverulega hafði hann tapað „brennivínsstríðinu“
við Framsóknarflokkinn, og ósigurinn var aðallega að
kenna Eysteini og Rannveigu. I»að var á alira vitorði, að
Bjarni hafði fengið góð orð leiðtoga Framsóknar um það,
að þeir myndu ekki varpa steini í götu lians, um framgang
frumvarpsins um úrbót áfengismálanna. — Hann hafði
haldið snjalla ræðu um ófremdarástandið í áfengismál-
unum og talið víst, að aðrir þingmenn myndu samþykkja
nýja frumvarpið. Á síðustu stundu hafði Framsókn brugð-
izt, fellt þessa fátæklegu tilraun til úrbóta.
Ástæðan fyrir afstöðu Fram-
sóknar var margþætt. Ey-
steinn hræddist sterka ölið.
Kvað það mundu skerðavissar
tekjur ríkissjóðs. En það, sem
hann hræddist mest í samb.
við ríkissjóð, var þó hér-
aðabannið. En Eysteinn hafði
sinn djöful að draga í þessum
málum. Rannveig Þorsteins-
dóttir hafði orð á því á elleftu
stundu, að ef hennar áhrifa
gætti ekki í áfengismálunum,
Væri þingsæti hennar í Reykja
vík tapað. „Frumvarpið verð-
ur að fella, ella hefur flokkur-
inn einu sætinu færra á þingi“
sagði Rannveig, sem þó hefur
ekkert á móti að dreypa
veigum Bakkusar í góðum,
þröngum hóp.
Eysteinn lyftist af stóli sín-
um, þegar hann heyrði til-
kynninguna. Var samráð-
herra hans genginn af göflun-
um ? Fjárl. lögð í rúst. Héraða
bönnin gengin í giidi. Þessar
indælu tekjulindir, sem fjár-
málaráðherra hafði hugsað
hlýtt til, þegar hann samdi
sinn árlega ósóma, sem kall-
ast fjárlög. Útsölustaðirnir
úti á landi, Sigluf jörður, Isa-
fjörður, Seyðisfjörður, Vest-
mannaeyjar og kannske Ak-
ureyri. Þessir staðir myndu
áreiðanlega læsa dyrum sín-
um. Fimmtíu milljónir af viss-
um tekjum roknar út í vind-
inn. Aðaluppistaða fjárlaga-
frumvarpsins horfin og engar
leiðir sjáanlegar til úrbóta.
Eysteini leið ekki vel. Fjár-
lagafrumvarpið fyrir dyrum.
Þetta yrðu sannkölluð Branda
jóJ-
Ráðstöfun Bjarna var alveg
rétt. Frumvarpið um úrbót
áfengislaganna var að vísu ó-
fullkomið, en ástandið, sem
skapazt hafði, var enn verra
og alveg óoþlandi. Ábyrgðar-
leysi löggjafans var í senn
óskiljanlegt og ósvífið.
En ráðstöfun Bjarna var
ekki eins fljótfærnisleg né
slík hefndarráðstöfun, sem
hún í fljótu bragði virtist.
Hann víldi 'láta til skarar
skríða. Á bak við hann stóð
mergur nefndarinnar, sem
samdi frumvarpið.
Framhald á 8. síðu.
Frumvarpið féll
eins atkvæðis mun.
með
,,Hér skal ég at vinna/
sagði Bjarni, „og skal Ey-
steinn finna sjálfan sig í f jöru
fyrir tiltækið.“ Bjarna var
augljóst, að núverandi ástand
var með öllu óþolandi, hvað á-
fengismálin snerti. Honum
var líka ljóst, hversu bezi
væri að lrrella hrelldan f jár-
málaráðherra, svo hann ræki
minni til.
Án þess að nokkurn varði,
sneið Bjarni öll vínveitinga-
leyfi af samkomuhúsum, jafn
vel Hótel Borg, sem hefur not-
ið sérréttinda um áfengissölu
frá árinu 1930. Svo og var á-
kvæðið um héraðabönn aftur í
lög leitt. Forstöðumenn sam-
komuhúsa fengu tilkynning-
una um morguninn. Um kvöld
ið flutti útvarpið tilkynningu
dómsmálaráðuneytisins.
Jótts tteykríkings
Einasfa íýran
Jón Helgason birti á dög-
unum í einu af blöðum bæj-
arins ræðu, sem hann flutti
á fundi íslendinga í Khöfn
1. des. sl.
Þessi ræða er á margan
hátt fróðleg.
Yfirskrift heunar er:
„Ennþá logar á týrun-
um“. Týrur hafa aldrei þótt
vegleg Ijósfæri, og benda
þessi ummæli J. H. til þess,
að ekki sé bjart um oss hér
nú, þó svo hafi fyrrum
verið.
Það má svo sem vel vera,
að við íslendingar séum
orðnir tómar andlegar týr-
ur. Einu sinni var það svo,
að margir af gáfuðustu og
bezt menntu íslendingum
voru langdvölum í Dan-
mörku, og þarf ekki að
telja dæmi þess, það er svo
alkunnugt. En Kaupmanna
höfn ér fyrir löngu hætt að
vera höfuðborg ísl., sem
betur fer. Þar Ioga nú fáar
íslenzkar týrur. Það skyldi
þá vera, að prófessorinn
sjálfur væri sú einasta, sem
eftir lifir, og má það vera
aum ævi að vera cinasta ís-
lenzka týran innan um allt
hið danska manvit í höfuð-
borginni Höfn.
Er ræSan H! þess aðkoma
í veg fyrir hermffutníng
árnasafns?
Próf. J. H. dregur ekki
dul á, hvað hann á við, þeg-
ar hann talar um týru-
mennsku íslendinga. Hann
segir stjórn vera „ónýta,
f jármálin í óreiðu, og um
frelsið og sjálfslæðið er
víst bezt að tala sem
minnst, og ætli það sé ekki
mestallt rokið út í buskann,
spyr J. H. fsland væri að
dómi einhvers norsks blaðs
orðið að „bandarísku pro-
tektorati“, og telur pró-.
fessorinn ummæh ÞESSA
EINA BLAÐS sýna „álit
grannþjóðanna á okkur“
almennt. Bækurnar, sem
við gefum út, eru margar,
en flestar „heldur vondar“,
segir J. H. o. s. frv. Þeir,
Framhald á 8. síðu.
I
Verkfalíið og ríkisstjórn
' i
Það var léttur svipur yfir reykvískri alþýðu á laug-
ardagsmorgun. Mesta verkfalli í sögu ]>jóðarinnar var
lokið — lokið með sigri alþýðiinnar, hinna vinnandi stétta.
Þetta verkfall er raunverulega einn merkasti þáttur í bar-
áttu alþýðunnar, sem skeð liefur á þessu landi." Þjóðin
hefur sýnt valdhöfunum, að hún viil lækkun skatta, verð-
logs og bót þeirra meina, cr hrjáð hafa Iiana undanfarin át.
En hún vill annað og meira. Hún vill, að kaupmáttur
krónunnar haldist óskertur. Hér hcfur verið stigið merki-
legt spor, skapazt nýtt viðhorf og farið inn á nýjar braut-
ir. Þessar brautir mega aldrei lokast. Það má ekki undir
nokkrum kringumstæðum fenna í þau spor, scm nú hafa
verið stigin. VerkföII eiga eflaust eftir að dynja yfir,
þegar menn sjá, að þeir eru beittir órétti.
MÁNUDÁQSELáÐiÐ éskar öllum lesendum sínum
— farsæls nýárs.
Alþýðan hefur vakandi auga
með gerðum hins opinbera
og skerst strax í leikinn, þeg-
ar hennar réttur er skerur.
Kaupkröfur í framtíðinni
verða ekki eins áhrifaríkar og
sú leið, sem nú var farin —
að lækka verðbólguna og að
halda þessum litla kaupmætti
krónunnar, sem enn er fyrir
hendi. Nú ber að beita sér fyr-
ir því, að hlaða undir krón-
una, gera hana að gjaldgeng-
um miðli, hvar sem er, og
skapa þannig heilbrigt og
stöðugt fjármálalíf. Þessi
máttur er í höndum alþýð-
Framhald á 8. síðu.