Mánudagsblaðið - 26.10.1953, Page 1

Svo er að sjá, sem Kefla-
vflturlögreglán hafi tekið
upp svokallaða TIIIRD-
DEGREE aðferð í yfir-
heyrzlum.
Svo er mál með vexti, að
s.l. fimmtudagskvöld var
ungur maður handtekinn
við Bíókaffi í Keflavík, en
það kvöld var dansleikur
þar. Piltur þessi var flutt-
ur í „Steininn“, járnaður
að ósekju og síðan mis-
þyrmt all mjög.
Þegar hann var spurður
til nafns, sagði hann ósatt
AÍsvitandi. Var Iionum síð-
an varpað í klefa.
Sköinmu seinna kömu
lögregluþjónar í klefa hans
og kváðust þess fullvissir,
að hann liefði logið til
nafns, og yrði liann nú að
segja hið sanna, ella yrðu
afleiðingarnar hinar
verstu. Sneru þeir upp á
hendur hans og kvöldu á
ýmsan hátt, svo að hann
öskraði upp af kvöluni.
Fór svo að lokum, að
hann varð að játa, enda
liörðnuðu handtök böðla
hans jafnt og þétt.
Nú er það, að blaðið tek-
ur ekki upp hanzkan fyrir
þennan pilt, sem hreinlega
játar að hann liafi nejtt
víns.
Hér höfum við 18 ára
ungling, sem það eitt hefur
(il saka unnið að drekka
vín. Hann gefur upp rangt
nafn, cn er síðan beittur
pyndinguni og ofbeldi unz
svo er af honum dregið,
að hann, til þess að losna
undan böðlum sínum, gefur
upp nafn sitt.
Þetta er óþolandi frani-
koma, og skýlaust laga-
brot, og einmitt jieir menn,
sem sekir eru um slíkt,
e iga ekki að bera einkenn-
isbúninga löggæzlunnar á
Íslandi.
Hitt er aftur á móti, enn
alvarlegra mál. Lögreglan
liefur enga lieimild til jiess
að reyna að fá upplýsingar
frá mönnum um eitt eða
annað, með því að beita þá
píningum. Hún getur varað
manninn við og bent hon-
um á aflciðingar jiær sem
hann kann að verða fyrir,
en alls ekld náuðga lionum t
til sagna.
Piltur sá, sem íiér á í
hlut, skýrði einarðlega frá
AÚðskiptum sínum við lög-
regíuna og dró ekki af.
Blaðið telur ástæðidaust
og gagnslaust fyrir lesend-
ur, að endurtaka lýsingu
hans á aðferðum lögi’egl-
unnar. Það er nóg að birta
úrdrátt.
Það sem máli skiptir hér,
er hið svívirðilega lagabrot
lögregluþjónanna (nr. 9 og
10), sem í sjálfu sér er
refsivert. Hér er skapað
í'ordæmi, sem í engu er ó-
líkt Third-degree baiida-
rísku lögreglunnar (aðeins
notuð \að stórglæpamenn), u(j a§ kíkja í glasaskápinn og athuga ástandið þar.
Gestapó-aðferðinni jgppj jUgar a§ vera óviðbúinn, ef Aljiingi skyldi samjiykkja
Áfengislagafrumvarpið nýja. Kannske Jiessi hópur hýrgi
upp á hugmyndirnar?
<>g
Opið bréf til formanns Læknafél. Is
lands, hr, læknis Valtýs Albertssonai
Mér hefur verið tjáð að þér
væruð formaður félags íslenzkra
lækna, og af þeim ástæðum leyfi
ég mér að snúa mér til yðar, útaf
mikilsverðu máli, er skiftir
almenning miklu. Það er máske
djarft að fara þá leið er ég hér
vel, en þareð mér er kunnugt um
traust það er þér njótið hjá stétta-
bræðrum yðar, þá er ég sann-
færður um að þér munið bæði
veita áheyrn þessu máli og beita
kröftum yðar í þá átt, að vænta
megi lagfæringa hið fyrsta.
Öfuguggaháttur.
Það mál sem ég flyt yður hér
með er viðvíkjandi ástandi því
er að sögn ríkir á Kleppi, undir
stjórn yfirlæknisins þar, dr. med.
Helga Tómassonar. Eg hefi oft
átt þess kost að hlýða á*mál ó-
ánægðra stéttabræðra yðar, og
ég hef einnig átt þess kost að
hlýða á raddir almennings þessu
viðvíkjandi, og komizt að þeirri
niðurslöðu að rétt sé að ræða
mál þetta á opinberum vettvangi.
Það liggja mörg þung og erfið
spor að því sjúkrahúsi, þeirra
er þar eiga ástvini, og Klcppur
er sem kunnugt er eiriasta sjúkra-
hús landsins sem tekur á móti
geðbiluðu fólki, og þeir er þar
dvelja sér til heilsubótar eiga
al!a sína framtíö og allar sínar
vonir undir því að vel takist
lækning erfiðra sjúkdóma, og aö
allt sem í mannlegu valdi stend-
ur sé gert til þess að baíi náist.
Um þetta geta meiningar manna
ekki verið skiftar. En því ber
ekki að neita að margir eru þeir
hér á landi sem fullyrða hið gagn-
stæða; að ekki sé þar allt gert
sem unt er til þess að þeir geð-
biluðu er þar liggja nái þeim bata
sem máske fengist með öðrum
aðferðum en þar er beitt.
Nýlega bar það til að ég hlust-
aði á samtal fólks er ástvin áttu
á þessu sjúkrahúsi. Fólkið hafði
mikinn áhuga fyrir því, að sjúkl-
ingur sá er hér um ræðir, fengi
svonefndar „schoklækningar“, er
sérstaklega þykja reynast vel við
vissum tegundum þunglyndis, en
sá var sjúkdómurinn. En að sögn
þessa fólks vildi dr. Helgi ekki
sinna slíku, en lét í þess stað það
álit uppi, aö vafasamt hlyti aö
teljast, aö rétt væri aö lækna
slíka manneskju, scm, áöur cu
geöbilunar varð vart, hefði vérið
lauslát, og átt mök viö útlendinga.
Eg hef enga ástæðu til þess að
efa rétta frásögn þessa, því ég
gekk beint til þess læknis er bar
dr. Helga fyrir þessu, og reyndi
hann ekki að mótmæla frásðgn-
inni. Iivað er að ske hr. formaður
í hinum islenzka læknaheimi?
Iíefur þaö nokkurn tima fyrr
heyrzt, að ekki megi lækna sjúk-
!ing vegna óheppilegrar fortíðar.
Hvað myndi sagt verða ef að t-d.
Snorri Hallgrímsson neitaði að
taka krabbaveikan maga úr
manneskju, hefði fortíð sjúklings
þess ilmað af áíengi, eða átt
barn í lausaleik? Má ég spyrja,
liver er vitfirrtur?
Vona ég að þér takið þetta sem
einskonar forrétt að því sem á
eftir kemur.
Hér þarf ekki að taka það fram
að nefndur sjúklingur liggur enn
jafn þunglyndur á Kleppi og í
byrjun, og oft slöngufóðraður,
þar eð hann hefur ékki rænu á að
matast, og ekkert reynt til bjarg-
ar, þeirra nýju aðferða, sem víð-
ast gefast vel undir þessum kring-
umslæðum.
Schok- og skurðlækning.
Faglæknar hérlendir á þessu
sviði fullyrða að mjög mikil fram
íör hafi hin síðari árin orðið á
sviði geðveikralækninga, má þar
tilnel'na hin svonefndu schok, og
eklci sízt skuröaögerðir á héila.
Dæmi rhtfhu vart kunn þess áð
slíkar aðgerðir hafi verið gerðar
á sjúkþn^um dr. Hefga, með
hans ráðum og vilja. Hitt er opin-
bert leyndarmál sem yður mun
vera kunnugt um, að sjúklingum
hefur verið rænt af Kleppi, í fjar-
vistum yfirlæknis, og þeir taf-
ariaust lengiö viöunanlegan bata
mcö schok-iækningum. — Og
hafi yður verið kunnugt Tim
þetta, hlýt ég að spyrja: Hvar er
mannúð læknanna, og hjálpfýsi,
sem almenningi er annars svo vel
kunn frá daglegum störfum
þeirra?
Og til þess að gera ekki mál
mitt of langt, þá hef ég nýverið
fengið í hendur skýrslu frá hinum
heimskunna lækni, próf. Busch í
Khöfn, um heilaaðgerðir hans og
nokkurra annarfa kunnra heila-
skurðlækna, á geðveiku fólki. Sé
rétt sem sá ágséti maður fer með,

sem vissulega ekki ber aö eía,
þá sést greiniiega, að flest, eE
ekki öli geðveikrahæli í Dan-
mörku, nota yfirleitt hinar nýju
aögerðir, bæði scokin og lieila-
uppskurði, eftir því sem við á,
og telja afaráríðanði að slíkt-
sé gert sem fyrst. Og þaS
seni meira er, aö meö þessnm að~
gerðum sé unt í mýmörgum til-
fellum að stórbæta heilsufar
margra þessara sjúklinga, og þar
á meðal liina svonefndu Schizoph;
reníu, sem hingaö til hel'ur veriði
gjörsamlega ólæknandi.
60% fá einhvern bata —
eðá algjöran
Má gleðja íslenzkan almenning'
á því að þessum læknum tekst aðí
fullbæta eða bæta verulega, umt
60% hinna geðveiku á tiltölulega.
sluttum tima, og þaö er kjarnE
málsins, að því viðbættu, að þár
eð aðgerðir þessar eru nýjung,.
má búast við, að þær hafi ekkií
komið að fullu gagni gagnvarb
sjúklingum sem veikir hafæ
verið svo árum skiptir, svo aS
telja má víst að í framtíöiunii
lælcnist fleiri og fleiri þeirra er*
straks komast imdir rétta með«
ferö.
Bara dr. Helgi
Þá heyri ég sagt, og mun rótt?
vera og yður kunnugt, aö enginhi
faglærður læknir sé á Kleppli
annar en dr. Ileigi, sem þegar ert
roskinn maður, og tilheyrir afir
því leyti gamla tímanum. Þetta of'"
vissulega gjörsamlega ófært. ekk^l
Framhald á 7. síðu. .