Mánudagsblaðið - 11.07.1955, Blaðsíða 2

2
MÁNUDAGSBLAÐIÐ
Mánudagur 11. júlí 1955
LEIKFÉLAG HEIMDALLAR:
„Öskabarn örlaganna"
| Eftir G. B. SHAW ,
Þýðing: Árni Guðnason — Leikstjórn: Einar Pálsson
Sú ágæta tilraun ungra Sjálf-
stæðismanna, að kynna leiklist
og tónlist í sumar og kannske
áfram, fór:miðlungi vel af stað.
Frumsýningu sátu ýmsir em-
bættismenn flokksins og ráð-
herrar en annars var þunnskip-
að í húsinu og lítið lófatak.
Leikrit Shaws — „Óskabam
örlaganna“ er allfyndið þótt
xnjög langt frá því að vera með
betri leikritum hins fræga
skálds. Þátturinn gerist á krá
og fjórar persónur koma þar
fram, Napóleon — Dama —
undirforingi og veitingainaður.
Efnið er um „glötuð“ skjöl og
er það fremur lítils virði móts
við hin snjöllu orðaskipti, sem
Shaw er frægur fyrir.
Höfundur byggir allt á per-
sónuleika leikenda. Án mikils
sviðspei’sónuleika hljóta þessi
veigalitlu hlutverk að missa
marks — eins og þau að mestu
leyti gera hér.
Napóleon, Lárus Pálsson, verð-
ur í túlkun leikarans ákaflega
ruddaleg, húmörsnauð persóna,
þvert ofan í ætlun höfundar.
Hann hefur borðsiði Hinriks 8.
— blandaða sviðspersónu Lár-
usar sjálfs í ímyndunarveikinni
og sjá allir, að það kann ekki
góðri lukku að stýra. Svipbrigði
verða óraunveruleg, ýkt, röddin^
— þegar hershöfðinginn byi'stir
sig — þrumar ekki, heldur gell-
ur líkt og í hvolpum, sem í
fyi’sta sinn komast í :sniala-
mennsku. Þótt hér sé skopast
að Napoleoni, hlýtur sá, sem
hlutverkið leikur, að hafa eitt-
hvað af reisn hans. Reisn er
engin hjá Lárusi; hann veldur
ekki búningnum, gervið er yf-
ii'drifið, stígvélin voru honum
of þung. Menn hlæja hér ekki
að fyndni Shaws — heldur að
Lárusi Pálssyni eða réttar sagt
tilraunum leikarans til að túlka
hlutverkið.
Guðbjörg Þorbjarnardóttir —
njpsnai’i — spion — Dama —
seiðandi draumur einmana her-
mapns, hefur um tyo kosti að
velja: að byggja leik sinn í
aðalatriðum á kyn- og yndis-
þokka eða brúka meiri gáska,
vera dálítið ,,coquette“. Guð-
björg tekur hvorugan kostinn,
heldur leikur straight drama,
þann eina leikhátt, sem ekki
kemur til greina. Hún er yfir-
leitt þurr, sneydd gamansemi
og notar líkamsþokka sinn ekki.
Hlýleg verður Guðbjörg vart
— sú tilfinning er henni óeðli-
leg á sviði — en samkvæmt því
viðurkennda lögmáli, að um tvö
kyn er aðeins að ræða, þá mætti
búast við því af sæmilega ungri
atvinnuleikkonu, sem selur list
sína, að hún notaði líkama sinn
til annars en vatns og brauðs
þegar listgreinin og hlutverk
það, sem hún túlkar, krefst þess.
Það var hressilegur gustur af
Róbert Arnfinnssyni, undirfor-
ingjanum. Róbert náði vel þess-
um óvitra, hrausta manni, sem
berst við „sinn betri mann“. —
karlmannleg og ágæt. Litlil
Gervi, rödd og hreyfingar vorui
„generállinn" og Daman hurful
í skuggann meðan Róbert var áj
sviðinu. |
Valdimar Helgason, veitinga-
maður, var mjög þokkalegur
í litlu hlutverki; náði vel und-
ii'gefni veitingamannsins og
raddbrigði og svipbrigði hvort-
tveggja mjög sæmilegt.
Eg tel mjög vafasamt, að leik-
stjórn Einars Pálssonar hafi not
ið sín. Efa stórlega að Lái'us
hafi látið að stjórn, því hann
er svo frægur. Eg veit, að Eitiar
er of mikill leikhúsmaður og
þekkir Shaw of vel til að vera
í hjarta sínu ánægður með sýn-
inguna.
Þýðing Árna Guðnasonar var
með hreinum ágætum og ættu
leikhúsin að nota betur Árna
í þessum efnum. Hann er allra
manna slyngastur enskumaður,
vandvirkur með afbrigðum og
orðsnjall.
Hugmynd Heimdallar um slík-
ar sýningar er ágæt. En hér er.
um atvinnuleikendur að ræða
og því vei'ða þeir aðeins dæmd-
ir sem slíkir, og mistök eins og
að ofan greinir harðlega gagn-
rýnd.
A. B.
v^V

&

1. árgangur
5. marz 1213
24. tölublað
Þorvaldur Vatnsflrðingur vegur Hrafn á Eyri
Menn Hrafns svikusf af verði
s>
Eyri, Arnarfirði 4. marz. Frá fréttaritara.
Hér skeðu þeir atburðir í nótt, að hingað kom Þorvaldur
Snorrason Vatnsfirðingur og tók af lífi Hrafn Sveinbjarn-
arson og lét fóthöggva tvo menn í liði hans. Var enginn
bardagi, því að þeir Hrafn vissu ekki fyrr en menn Þor-
valdar voru komnir inn í vígi það, sem Hrafn hefur látið
gera, og voru lagðir viðir í allar dyr og svo þekjuna og
kveikt í víða. í nótt var hvassviðri með fjúki og var enginn
vörður haldinn af mönnum Hrafns þótt hann skipaði svo
fyrir. Hefur svo jafnan verið að menn hafa verið á verði,
en í nótt var í fyrsta skipti enginn vörður.
Það var um langaföstu, að
þeir Þorvaldur fóru norðan
úr Isafirði og hafði hann tvo
menn hins f jórða tigar. Þeir
fóru Glámuheiði til Arnai-
fjarðar. Þegar þeir komu til
byggða í Arnarfjarðarbotni,
þá bundu þeir alla menn á
bæjum þar sem þeir komu svo
ekki yrði borin njósn til Eyr-
ar. Deilur hafa verið með þeim
Hrafni og Þoivaldi og síðast
um hvaltöku og aðför Þor-
valdar að Hrafni, en þó voru
þeir nú sáttir og áttu þeir
Þorvaldur Gissurarson og
Þórður Sturluson að gera um
mál þeirra. Vom lagðir tveir
fundir með þeim en Þorvald-
ur kom á hvorugan en Hrafn
á báða.
Heima á Eyri
1 gætkvöldi spurði Hrafn
menn sína hver þá héldi vörð.
Þeir kváðu að eigi mundi
þurfa að halda vörð er vont
veður var og f júk úti. Sögðu
þeir engan mann mundu fara
á milli héraða í því illviðri —
og þá sízt er langafasta væri.
Hrafn sagði sér svo sýnast,
að haldinn yrði vörður, en þó
varð svo að enginn var vörð-
urinn,
Þegar Hrafn var kominn í
i-ekkju, mátti hann eigi sofa.
Hann bað þann mann, sem
Steingrímur hét ,að kveða
Andrésardrápu, og eftir hvert
erindi ræddi Hrafn margt um
þá atburði, er gerzt höfðu í
pínsl heilags Andréass post-
ula.
I nótt komu þeir Þorvaldur
að Eyri. Og er beir komu að
virkinu ,settu þeir þann mann
er Bárður hét á skjöld og 1
lyftu skildinum upp á spjóta-
oddum, svo að hann mátti
klífa af skildinum í virkið. —
Síðan fór Bárður til virkis-
dyra og renndi frá lokum.
Þeir Þorvaldur gengu þá í
virkið.
I því reis Hrafn upp, því
að hann mátti ekki sofa, og
sá út. Og er hann lauk upp
hurðinni, sá hann, að menn
voru komnir í virkið með
vopnum. Hann lauk aftur
hurðinni og gekk inn og sagði
mönnum til, að margir menn
væru komnir í virkið með
vopnum — „og hafið þér eigi
vel haldið vörð í nótt“.
Sátfarboð
Þeir Þorvaldur viðuðu f yrir
allar dyr og lögðu eld í og
svo víða í þekjuna. Hrafn
spurði hver fyrir eldi réði.
En honum var svarað að
þeir réðu fyrir er kveiktu, en ! meiri sómi þinn en áður.
Þorvaldur svarar þá engu,
en menn Þorvalds höfðu
mörg orð heimskuleg um mál
þeirra.
Hrafn spurði hvar Þorvald-
ur væri eða hví hann svaraði
engu — „vænti ég af honum
bezt yðvar, því að ég þykist
frá honum góðs maklegur
vera“.
Þorvaldur svaraði engu.
Hrafn sagði prestum að
syngja óttusöng og gengu
þeir til stofu og söng Hrafn
með þeim. Er söngnum lauk
gerðist mikill reykur í hús-
unum.
Þá gekk Hi’afn til dyra og
bað Þorvald að gefa grið kon-
um og börnum til útgöngu,
„en ég vil bjóða þér fyrir mig
slíka sætt, sem þú vilt gert
hafa, og ég mun handsala þér
að fara af landi burt og ganga
suður til Rómar til hjálpar
okkur báðum og koma aldrei
til íslands, ef þér þykir það
Þorvaldur væri höfðingi
þeirra. Hrafn spurði ef Þor-
valdur vildi taka nokkrar
sættir af þeim, kvað Þorvald-
ur ráða skyldu sjálfan fyrir
sættum, ef hann vildi gefa
mönnum grið, öllum þeim sem
voru fyrir. Menn Þorvaldar
svöruðu, kváðu Hrafn ómak-
legan griða og menn hans.
Þorvaldur neitaði þessu. Þá
bauð Hrafn að gefa sig upp
til friðar öllum mönnum öðr-
um, þeim er þá voru á bæn-
um, að hann yrði eigi brennd-
ur. Þorvaldur svarar: „Eg
mun lpfa hér öllum mönnum
út að ganga ef þér seljið áð-
ur af höndum vopn yðar og
leggið á mit vald, og. geri ég
slíkt af hverjum yðar, sem
mér Iíkar.“
Þá seldu allir af höndum
vopn sín og gengu út, karlar
og konur.
Affaka og meiðingar
Þegar Hrafn kom út var
hann tekinn og haldið.. Sturlu
Bárðarsyni, systursyni Sturlu
sona, var líka haldið, svo og
Þórði Vífilsynil. Þá lýsti Þor-
valdur yfir því að Hrafn
skyldi af lífi taka.
Er Hi'afn heyrði það bað
hami að ganga til skrifta og
taka þjónustu. Skriftaði
Valdi prestur honum og mælti
Þórði Vífilssyni. Þá lýsti Þor-
Hrafn fyrir honum trúarjátn-
inguna og játaði syndir sínar
og tók kvöldmáltíðarsakra-.
mentið og felldi tár með mik-
illi iði-an,.
Þá bað Þo'rvaldur Kolbein
Bergsson að vega hann en
hann rildi það ekki. Þá mælti
Þorvaldur við Bárð Bárðar-
son að hann skyldi vega
Hrafn. Lagðist Hrafn þá nið-
ur á olnbogana og lagði háls-
inn á eitt rekatré. En Bárður
hjó af honum höfuðið.
Þorvaldur lét höggva fót
undan Sturlu Bárðarsyni og
svo Þórði Vífilssyni.
Þegar Hrafn var veginn,
,rændu þeir Þorvaldur bæinn
öllu lausafé því er innan
veggja var, vopnum og klæð-
um, húsbúningi og mat.. Þor-
valdur tók sólai'steininn er
Guðmundur biskup hafði gef-
ið Hrafni. Þeir tóku skip og
báru ránsfenginn og fluttu á
brott. Sólarsfceinn Guðnmnd-
ar biskups fundu heimamenn
í flæðarmáli er þeir Þorvald-
ur voru á brott famir.