Mánudagsblaðið - 17.06.1968, Blaðsíða 4

4
Mánudagsblaðið
Mánudagar 17. júní 1068.
Vikublað um helgar.
Ritstjóri og ábyrgðarmáður: Agnar Bogason.
Verð í lausasölu kr. 15,00. — Áskriftargjald kr. 600,00 á ári.
Símar ritstjórnar: 13496 og 13975. Auglýsingasími: 13496.
Prentsmiðja Þjóðviljans.
Flugvélakostur Islands og erlend
samkeppni
í síðasta tölublaði birti Mánudagsblaðið skýrslur
írá aðalfundi Flugfélags íslands og Loftleiða. Margt
athyglisvert kóm fram i skyrslum þessum, aukin
nýting flugvélanna, hækkuð farþegatala, auknir
póstflutningar og starfsemin aukin almennt, auk
mikilla vélakaupa og endurbóta á rekstri beggja.
Þetta er heillaþroun 1 íslenzkum flugmálum, þróun,
sem skiptir þjoðina miklu mali. Það er staðreynd,
að í framtíðinni, verða flugvélar hinn almenni far-
kostur i flestum tilfellum. Skipin verða auðvitað
þungaflutningatæki, skemmtiferðaskipin ná samt
auknum vinsældum, en í öllu því, sem við kemur
hinu vaxandi viðskiptalífi og samskiptum viðskipta-
manna verður flugkostur aðaltengiliðurinn.
Það er þess vegna, að' menn eru dálítið uggandi
vegna aukinnar samkeppni erlendra risafyrirtækja
við íslenzk flugfélög. Nú er ekki það, að amast sé
við samkeppni í einu né neinu formi. Hún er heil-
brigð og sjálfsögð, og vitanlega verðum við, sem
aðrar þjóðir, að gegna hlutverki okkar þar og taka
sjálfsagðan þátt í slíkri samkeppni. Okkur er heim-
ilað að lenda okkar farkostum á erlendum flugvöll-
um, reka áætlunarflug og njóta fyrirgreiðslu er-
lendis, og verðum því, að sjálfsögðu, að veita slíka
fyrirgreiðslu hér heiriia fyrir.
Á hitt má benda, að þáttur okkar fslendinga í
þessum málum verður líka að vera heilbrigður..
Eins og komið hefur fram, þá hefur t.d. annað flug-
félagið okkar, Loftleiðir, nú aukið og endurbætt
þjónustu sína á Norðurlandaleiðum sínum og vest-
urferðum svo, að jafnast á við margt það bezta í
sambærilegu flugi stóru félaganna. Einkum og sér
í lagi er Norðurlandaflugið talið bera af keppinaut-
um okkar eins og t.d. SAS. Þá e.r þess og að geta, að
Flugfélag íslands hefur nýlega komið sér upp þotu,
einum hraðfleygasta og fullkomnasta farkosti sem
völ er á, og flýgur sú vél bæðLleiguflug og áætl-
anir og býður upp á hið bezta í þeim efnum. Það
er því ekki hægt að segja, að við höfum ekki beztu
kosta völ.
Miðaldra menn hafa fylgzt með þróun þessara
flugfélaga síðan þau hófu göngu sína; þeir hafa
orðið vitni sigra þeirra og mistaka, taps og gróða,
velgengni og vandræða. Nú er svo komið, að ann-
að félagið er, á okkar mælikvarða stórfyrirtæki,
flugríkt og leikur allt í lyndi. Hitt félagið, sem átt
hefur í nokkrum vanda, er nú risið á fætur og komið
vel á veg velmegunar og hefur það þó jafnan orðið
að sjá landsmönnum fyrir allri innlendri þjónustu,
flogið í misjöfnum veðrum á fjarlæg hom landsins,
sinnt dýrasta og jafnframt stopulasta flugi sem fyrir
hendi er í víðri veröld, háð ósegjanlegum duttlung-
um íslenzka veðurfarsins. Nú er bjart yfir báðum
þessum fyrirtækjum og framtíðin brosir við þeim.
Það er þess vegna nú, að það kemur til kasta
Islendinga sjálfra. Þjóðin ferðast mikið og henni
standa til boða fullkomnir íslenzkir farkostir, há-
menntaðir og öruggir flugmenn og áhafnir almennt,
öryggi og þjónusta á borð við allt það, sem þau
önnur félög, sem sinna sömu áætlunum, bjóða. Það
er þess vegna, sem það verður aldrei brýnt nægi-
lega fyrir íslenzkum ferðamönnum, að láta félög
landsmanna sjálfra njóta viðskipta, og, að öðru
jöfnu, að styrkja þessi ungu og litlu félög, sem svo

I
I

KAKAU SKR/FAR:
I hreinskflni sagt
Kláfflbókmenntir í Danmörku þjéöarplága — Kaupmannahöfn smituó
af viðbjóðslegum „myndasögum" — Kynvillulitteratúr — Beztu bóka-
búðir — Stillt út í búðarglugga — Á leið til íslands — Undanrásir
byrjaðar — Skemmtanalífið samdauna — fslenzkir bókaútgefendur —
Ekki alls fyrir Iöngu Ieyfðu
dönsk yfirvöld, að útgefendur
mættu prenta og mynda alla
pornografi — klámmyndir og
annað skylt efni — gefa það út
í bókum, bæklingum, blöðum og
öðru og flytja slíkar bókmennt-
ir inn að vild og selja í búðum,
blaðsöluturnum og öðrum álíka
fyrirtækjum að vild og án alls
eftirlits hins opinbera. Ýmsir
aðilar í Danmörku tóku þessum
tíðindum með áköfum fögnuði,
og er nú þessi klósett-litteratúr
og listaverk alls staðar á boðstól-
um, í bókabúðum „Strausins".
sem jöfnum höndum selja beztu
andleg listaverk eldri og yngri
meistara, æfisögur og klassískar
bókmenntir ásamt og jafnframt
þessum „nýtízku" bókum og
fræðandi efní um kynstarfsemi
alla, afbrigði hennar og ýmsar
„nýjungar" allt frá dögum aust-
uflenzkra pótentáta til nútíma
athafna innan um úrkastslýðinn
í þjóðfélaginu, eiturneytenda og
kynvillinga beggja kynja.
í dag geta jerðamenn í Kaup-
nmaanhöfn brugðið sér í beztu
verzlunargötur borgarinnar, en
þar eru líka ágastustu bókabúð-
,ir og keypt sér ágcetustu eintök
af úrvalsbókum, skoðað í glugga
ýmis girnileg eintök fágcetra
bóka. En við hlið þeirra getur
og að líta myndír af ungu pari
— innfluttur klósettlitteratúr —
„Teenage-love" í samförum og
engu leynt, en við hliðina er og
önnur bók um eldra fólk, köll-
uð erotiskar aðferðir miðaldra,
eða einhverju álíka nafni. Ncest
fáum við svo indverskar aðferð-
ir, arabísk ástarörvunarmeðöl,
langar upptalningar á hinu og
þessu varðandi amorsleiki. En
útgefendur þessa fróðleiks eru
ekki af baki dottnir og engin
skcd saka þá um hlutdrcegni.
Ollu skal þjórtað er þeirra mottó,
og við hlið hinna bókanna get-
wr að líta vel myndskreyttar út-
gáfur af kynvilltum stúlkum í
atlotum og kynvilltum karl-
mönnum í passion. Til þess að
ekki alveg gleymist afbrigðin, þá
er animalismi sýndur glöggt og
skilvíslega og gefnar upp ýmsar
ráðleggingar jafnframt. Er hér
um að rceða slíkan litteratúr, að
jafnvel harðsvíraðasta fólki
blöskrar, því svo má stýra slíkri
'kaupmensnku í öfgar, að al-
menningur, sem kalla má eðli-
legan í tilhneigingum sínum,
fyllist viðbjóði og telur hér
virðingu sinni misboðið með ó-
svífinni bersögli.
Útlendingar, jafnvel Frakkar,
hrökkva í kút, þegar þeir sjá
þessar útstillingar í gluggum
vel þekktra bókabúða á aðalgöt-
unum, og spyrja undrandi, hvert
eiginlega sé verið að stefna og
hvað allt þetta eigi að þýða.
Þroskað fólk ypptir að vísu öxl-
um, en spyr þó gjarna, hvort
Danir séu í rauninni það naiv,
að þeir hafi ekki vitað um
skolprcesið í þessum málum né
heldur um það, að slíkur litera-
túr gekk kaupum og sölum
„neðanjarðar", en cddrei að ráði,
fyrir augum barna eða unglinga
á gelgjuskeiði. Kynvillan er
jafngömul mannkyninu og ekki
sérlega fréttncem, en myndasýn-
ingar eru sjálfsagt fyrir nokkur
afbrigðileg mannkerti, ákaflega
upplýsandi og máske. cesandi.
Ekki er vitað til, að dönsk vel-
scemisyfirvöld hafi nokkuð við
þetta að athuga, enda fá þau ef-
laust ákaflega mikinn og merki-
legum stuðningi frá Svíum,
þessum kynhróki norðursins.
Reikna má með því, að allur
þorri Dana sé andvígur þessari
auglýsingastarfsemi og hugsi
ekki hlýtt til afleiðinganna.
Kaupmannahöfn er orðin einn
illræmdasti staður fyrir að tarna
og þangað sóttur mestmegnis
vegna forvitni manna á frjálsum
ástum og algjöru afskiptaleysi
um siðferði þar. Sem dæmi um,
hversu höfuðstaðurinn er smit-
aður af þessu, má benda á einn
af „frægum" næturldúbbum þar,
sem auglýsir heimsfræga „strip-
tease" listakonu, en „strip-tease"*
ef gert er af kunnáttu, getur ver-
ið mjög áhugavert og listrænt.
En þessi heimsfræga stúlka er
nú ekki á þeim buxunum. Aðal-
inntakið er bara það, að hún
mætir á „senunni" í kufli, kast-
ar honum af sér og er þá í að-
skornum, síðum sokkabuxum og
samfestum bol, tætingslegum og
útslitnum. Þessu kastar hún
næst af sér, ákaflega ólistrænt,
og er þá berbrjósta, brjóstin
mikil, og í einskonar skóreim
um blygðunarblett sinn. Kúnstin
er falin í því að skaka sig fyrir
framan málverk af annarri
stúlku, kýssa brjóst hennar og
Iæri, reka upp fáránlegar losta-
stunur og veltast eins og nýbor-
inn kálfur framan við þessa
mynd. Svo „heim$'íræg" var
þessi stúlka, að ég efast um að
guttarnir í Jómfrúbúrinu —
tveim götum frá — hafi heyrt
hennar getið og eflaust fengið
betra „show" í búrinu og miklu
eðlilegra.
Það er síður en svo, að hér sé
verið að moralisera yfir Dönum
eða Svíjc.ii. Svíar eru orðnir al-
heimsathlcegi fyrir sex-myndir
og almenna afstöðu til þessara
mála. Myndir eru bannaðar, til
þeirra vitnað, þegar viðbjóður
er rceddur. Danir eru vissulega
afmennt ekki hrifnir af þessu, en
viss element sjá í þessu mikinn
hagnað. Sex sem slíkt er sölu-
varningur. Oll stcerstu og mikil-
virtustu blöð í V-Evrópu og
jafnvel austantjaldsblöðin og
viku- og tímaritin hafa fundið
til aukinnar sölu, ef falleg stúlka
prýðir forsíður þess. Við sjáum
t.d. fjölda frcegustu og eftirsótt-
ustu tímarita Evrópu, sem hér
eru seld að öllu 'jöfnu með fal-
lega stúlku á forsíðu. Það er ó-
sköp eðlilegt, að þessari stefnu
hafi aukizt nokkuð fylgi. Frá
aldaöðli hafa listamenn okkar
dáð konukroppinn, í riti, rceðum
og þá ekki sízt í mynd- og
högglist. Okkar frcegustu lista-
menn í heimi eiga upprunalega
frcegð sína að þakka fögrum fyr-
irscetum. En, undantekningar-
laust, hafa þessi listaverk verið
aðeins hrein og bein aðdáun á
líkamsfegurð, sköpunarlagi
kvenkynsins. Karlmaðurinn fer
heldur ekki varhluta af þessu í
goðalikneskjum og öðru. Nokk-
uð hefur út af brugðið, en þó
ekki teljanlega.
Spurningin er sú, hvar eru
takmörkin? Þessu erfiða máli
verður ekki svarað á augabragði,
en hér hefur almennt velsæmi
verið freklega brotið. Og t.d.
á íslandi væri erfitt að fá nokk-
urn ábyrgan mann til að leggja
blessun sína yfir slíkan literatúr
eða myndasögur. Hér heima eru
þessar sjúldegu bókmenntir enn
ekki komnar fram opinberlega
nema að litlu leyti. En þeim vex
fiskur um hrygg, og ég hefi
sannfrétt, að innflutt blöð og
tímarit dönsk hafi þegar fundið
sér Ieið til unglinga hér og séu
seld „á okri" líkt og hasarblöð-
in hjá krökkum. Nokkur íslenzk
I
tímarit birta bersöglissögur, í
rauninni ekki svo voðalegar,
nema málfarið sem er algjörlega
úr rennusteininum bæði klúrt
og ruddalegt. En því verður að
taka með hinu. Og hér gefst ein-
mitt þessu blaði tækifæri til að
svara gagnrýni út af Leikfélaga
sínum. Hér er um myndir að
ræða sem birtast á milljónum
dagatala um allan heim og í einu
víðlesnasta mánaðarriti Banda-
ríkjanna, en Bandaríkjamenn
' eru allra manna kenjóttastir og
pempíulegastir x öllu slíku. í
það blað, „Playboy", rita nú
hvorki meira né minna en allir
helztu pennar heimsins og sækja
fleiri um en fá, og fjallar efni
Playboys ekki síður um alvarleg
mál en skemmtimál ungra pip-
arsveina. Þýzku stórblöðin birta
nákvæmlega sömu myndir, sama
gildir um sænsk, frönsk, ástr-
ölsk og nær allra annarra þjóða
blöð. Dagblöðin ern farin að
smitast, en taka máli þessu á
öðrum grundvelli. Ekkert af
þessum blöðum leyfir birtingu
viðbjóðs, kynfæra, samfara, óeðl-
is eða annars 'góðmetis úr kló-
settpressunni. Heita má, að
hvergi sé lengra gengið en
máske birting tvíræðs brandara
og þá venjulega af einkar naive
og saklausu tagi. Annað er
hreinlega bannað. Á þeim for-
sendum viljum við svara þeim
fáu, sem gagnrýnt hafa birtingu
þessara mynda og brandara.
Um þessar mundir er komin
út í Höfn bók á íslenzku, en sú
bók slcer öll met í klámi og öðru
náskyldu efni. íslenzkur óham-
ingjumaður í kaupsýslu ku
standa að baki hennar og vera að
senda hana hingað. Nokkur ein-
tök hafa slceðzt hingað nú þeg-
ar, en von er á fleirum. Þessi
bók verður eflaust lesin með á-
fergju og veitir útgefanda ef-
laust gnótt fjár, sem hann sár-
lega þarfnast. En heldur þykvr
manni slíkur innflutningur
hvimleiður, og víst má lcera
margt af dönskum vinum okkar
annað en þessi mál, sem nú gera
þjóðina í heild ódýra og simpla
í almenningsaugum. Og skilja
má kröfu útgefanda á íslandi
um vcegari útgjöld fyrir pappír
og annað, þegar þessi innflutn-
ingur sleppur inn gjaldlaust að
kalla.
m
geysilega hafa unnið til þess, að við gætum st^ðið
jafnfætis öðrum í baráttunni um loftferðir. Væri
þjónusta okkar á einhvern hátt verri en sú erlenda,
mætti kannski líta öðrum augum á. Eins og málin
horfa við í dag, getur enginn sannur íslendingur
látið hjá liggja, að nota ferðir íslenzku félaganna.