Mánudagsblaðið - 29.01.1973, Blaðsíða 2

2
Mánudagsblaðið
Mánudagur 29. janúar 1973
Séra Eiríkur í Vogsósum
í Biskupstungum var eitt sinn
kotkarl nokkur gamall og forn
í skapi; lítt siðblendi hafði hann
við alþýðu. Hann átti tvo hluti,
er honum þótm beztir af eign-
um sínum; það var bók er ekki
vissu aðrir menn, hvers inni-
halds var, og kvíga, er hann
kappól. Karl tók sótt mikla og
sendi orð Skálholtsbiskupi og
bað hann koma á sinn fund.
Biskup brá við skjótt og hugði
gott til að tala um fyrir karli
og fer til fundar við hann. Karl
mælti: „Svo er mál með vexti,
herra, að ég mun skjótt deyja,
og vil ég áður biðja yður lítillar
bónar." Biskup játti því. Karl
mælti: „Bók á ég hér og kvígu,
er ég ann mjög, og vil ég fá
hvort tveggja í gröf með mér,
ella mun verr fara." Biskup seg-
ir, að svo skuli vera, því honum
þótti eigi örvænt, að karl gengi
afmr að öðrum kosti. Síðan dó
karl, og lét biskup grafa með
honum bókina og kvíguna.
Það var löngu síðar, að þrír
skólasveinar í Skálholti tóku
fyrir að læra fjölkynngi. Hét
einn þeirra Bogi, annar Magnús,
þriðji hét Eiríkur. Sagt hafði
þeim verið af karli og bók hans,
og vildu þeir gjarnan eiga þá
bók, fóru því til á einni nótm
og vekja upp karlinn, en enginn
kunni að segja, hvar gröf hans
var. Því tóku þeir það ráð að
ganga á röðina og vekja upp
hvern af öðrum. Fylla þeir nú
kirkjuna af draugum, og kom
karl ekki. Þeir koma þeim niður
afmr og fylla kirkjuna í annað
sinn og hið þriðja, og voru þá
fá leiði eftir og karl ókominn.
Þegar þeir höfðu komið öllu
fyrir afmr, vekja þeir þessa upp,
og kom karl þá síðasmr og
hafði bók sína undir hendi og
leiddi kvíguna. Þeir ráða allir á
karl og vilja ná til bókarinnar,
en karl brást við hart, og áttu
þeir eig annað gjöra en verjast.
Þá náðu þeir af bókinni fram-
anverðri nokkrum hluta, yfir-
gáfu svo það eftir var og vildu
koma fyrir þeim, er þá voru á
kreiki, og tókst þeim það við
alla nema karlinn. Við hann
réðu þeir engu, og sótti hann
eftir parti bókar sinnar. En þeir
vörðust og átm ærið að vinna.
Gekk svo til dags. En er dagaði,
hvarf karl í gröf sína, en þeir
Spakmæli
Margir menn senda eftir
lækni, þegar þá langar til, að
einhver taki þátt í mæðu þeirra.
C. Price.
Listin að tala við aðra er
miklu frekar í því fólgin, að fá
þá til að „opna hjarta sitt", held
ur en að gera það sjálfur. Sá,
sem er ánægður með sjálfan sig
og gleðst yfir gáfum sínum, er
hann hefir átt tal við þig, mun
bera þér vel söguna.
La Bruyére.
þuldu yfir henni fræði sín, og
hefur karl ekki gjört vart við
sig síðan. En blöðin færðu þeir
félagar sér í nyt og sömdu eftir
þeim fjölkynngisbók þá er Grá-
skinna er nefnd og lengi lá á
skólahússborði í Skálholti.
Vann Bogi þar mest að, því
hann lærði miklu mest.
Þeir félagar vígðust síðan til
prestskapar; varð Eiríkur prest-
ur á Vogsósum í Selvogi, en
ekki eru nefndir aðrir hinna. En
það er frá þeim sagt, að Magnús
gekk að eiga heitmey Boga. En
er hann spurði það, fer hann
til fundar við Magnús, og vissi
Magnús það fyrir og það með,
að ef Bogi sæi hann fyrri, væri
það sinn bani. Magnús gekk í
kirkju og stóð á hurðarbaki og
lét segja Boga, er hann reið í
hlað, að hann væri í kór að
gjöra bæn sína. Bogi gekk í
kirkju og inn á gólf, og sér
Magnús hann fyrri og fagnar
honum nú vel. Hann tók því
glaðlega, og er hann reið burt,
fylgdi Magnús honum á veg.
Að skilnaði'tekur Bogi upp pela
og býður Magnúsi að súpa á.
Hann tók við, tók úr tappann
og skvettir í andlit Boga, en
hann féll dauður niður. Fer
Magnús síðan heim, og segir
ekki fleira af honum. Þegar Ei-
ríkur á Vogsósum frétti þenna
atburð, brá honum við og
mælti: „Já, já, heillin góð" (það
var vana ávarp hans),* „allir
vorum við þó börn hjá Boga."
Þó þeir félagar hefðu farið
dult með fjölkynngislærdóm
sinn, leið ekki á löngu, áður
það komst í orð, að Eiríkur á
Vogsósum væri göldrótmr. Því
boðaði biskup honum á sinn
fund og sýndi honum Gráskinnu
og bað hann gjöra grein fyrir,
hvort hann kynni það, sem á
henni væri. Eiríkur fletti upp
bókinni og mælti: „Hér þekki
ég ekki e i n n staf á," og það
sór hann og fór heim síðan.
Sagði hann svo síðan kunningja
sínum, að hann þekkti alla stafi
á bókinni nema einungis e i n n
og bað hann segja frá því, þeg-
ar hann væri dauður, en ekki
fyrr.
Margir yngissveinar fóru til
Eiríks prests og báðu hann
kenna sér. Hann reyndi þá með
ýmsu móti og kenndi þeim, er
honum sýndist. Meðal annarra
var einn piltur, er falaði
kennslu í galdri. Eiríkur mælti:
„Vertu hjá mér til sunnudags,
og fylg mér þá til Krýsuvíkur;
síðan skal ég segja þér af eða
á." Þeir ríða af stað á sunnu-
daginn, en er þeir koma út á
sand, mælti Eiríkur: „Eg hef
þá gleymt handbókinni; hún er
undir koddanum mínum; farðu
og sæktu hana, en ljúktu henni
* í sögunum, sem komnar eru
úr Múlasýslu, er sagt, að séra
Eiríkur hafi haft fyrir ávarps-
orð:„barnið
ekki upp." Pilturinn fer og sæk-
ir bókina og ríður út á sand.
Nú langar hann til að líta í
bókina, og það gjörir hann. Þá
koma að honum ótal púkar og
spyrja: „Hvað á að gjöra, hvað
á að gjöra?" Hann svarar
skjótt: „Fléttið reipi úr sandin-
inum." Þeir setjast við, en hann
heldur áfram og nær presti úti
í hrauni. Hann tók við bókinni
og mælti: „Þú hefur lokið henni
upp." Pilmrinn neitar því. Þeir
fara nú sem ætlað var. En á
heimleiðinni sá prestur, hvar
púkar sátu á sandinum. Þá
mælti hann: „Vissi ég það, að
þú laukst upp bókinni, heillin
góð, þó þú neitir; en snjallasta
ráð tóksm, og væri vert að
kenna þér nokkuð." Er svo sagt,
að hann hafi kennt honum.
Annan pilt, sem kennslu fal-
aði, sendi presmr fram í Strand-
arkirkjugarð og kvaðst hafa
skilið þar eftir glófa sína. Pilt-
urinn fer og finnur glófana; en
er hann vill taka þá, kvika fing-
urnir. Hann varð hræddur og
fer aftur og segir presti. Hann
mælti: „Farðu heim, heillin
góð; þér get ég ekki kennt."
Einu sinni kom piltur til Ei-
ríks og bað hann að kenna sér
galdur. „Eg kann engan gald-
ur, heillin góð," segir Eiríkur,
„en vera mátm í nótt." Mað-
urinn þá það. Þetta var um vet-
ur. A vökunni kemur prestur
til piltsins og biður hann að
festa tarfi sínum, sem hafi slitið
sig upp. Pilmrinn játar því og
fer út í fjósið. Þar var langur
rangali inn að ganga, og lagði
inn í hann daufa skímu. Hann
heyrði, að tarfurinn lét illa og
bölvaði í ákefð. Ei að síður fer
pilmrinn inn. En þegar hann
kemur inn í rangalann, sér hann
tvo menn, og stóð sinn hvorum
meginn við vegginn í rangalan-
um. Þeir voru höfuðlausir og
börðust með blóðugum lungun-
um. Piltinum varð bilt við og
hrökk út aftur. Hljóp hann inn
til Eiríks og sagði, að fjandinn
væri laus í fjósinu hans og gæfi
hann ekki um að gang í greipar
honum. „Jæja, heillin góð," seg-
ir Eiríkur, „þá verður þú að fara
burm afmr á morgun."
Annar maður kom seinna í
sömu erindum til Eiríks, sem
hann lagði sömu þraut fyrir. Sá
var ekki smeykur og sagði, þeg-
ar hann sá draugna: „Þið megið
vera að ykkar vinnu, piitar, þó
ég gangi snöggvast á milli ykk-
ar hann sá draugana: „Þið megið
gekk vel. Þegar hann fór út
afmr, sá hann hvergi draugana.
En þar sá hann trédrumba tvo,
sem draugarnir höfðu verið.
Þegar hann kom inn aftur,
sagði Eiríkur: „Batzm tarfinn,
heillinn góð?" „Ojá, vist batt
ég hann," segir hinn. „Sásm
ekkert á Ieið þinni?" segir Ei-
ríkur. „Ekki get ég talið það,"
segir hinn. Eiríki líkaði þetta
svo vel, að hann tók manninn
og kenndi honum.
LÁRÉTT:
1 ís
5 Fugl
8 Málmur
9 Ránfugl
10 Reið
11 Barði
12 Mas
14 Brjáluð
15 Trassi
18 Samtenging
20 Hvíldi
21 Upphafsst.
22 Lykt
24 Fylgir vetri
26 Sumargesturinn
29 Lægð
30 Hrak
LÓÐRÉTT:
1 Kosningastaður
2 Kvenmannsnafn
3 Hundur (grísk goðafræði)
4 Upphafsstafir
5 Gluggi
6 Eins
7 Veiðisvæði
9 Fötin
13 Berja
16 Söngs
17 Kaka
19 Firði
21 Hestsnafn
23 Tunga
25 Hátíð
27 Nudda
Tilkynning
Athygli innflytjenda skal hér með vakin á
því, að samkvæmt auglýsingu viðskipta-
ráðuneytisins, dags. 5. jan. 1973, sem birtist
í 4. tbl. Lögbirtingablaðsins 1973, fer 1. ut-
hlutun gjaldeyris- og/eða innflutningsleyfa
árið 1973 fyrir þeim innflutningskvótum,
sem taldir eru í auglýsingunni, fram í fe-
brúar 1973. Umsóknir um þá úthlutun skulu
hafa borizt Landsbanka Íslands eða Útvegs-
banka íslands fyrir 1. febrúar 1973.
Landsbanki íslands.
Útvegsbanki íslands.

i 78 Schnitte Gr.36-52
Pieneue
Friihlings
Mode!
: Ganz wichtig:
; Die níeuen Kleider
Kostiime "
litílil/IllllÍP
ÍStiricken'vV^, ,4
Viel Mode íiir .
; Moliige bis Gr. 52
1
Wir suchen die
ibeste Hobby .
Schneiderin! i
j. Wad«lpn(««5*-W»Hboworb1973 . I
© ■&»v. /.. */•£. k-f ■ ðwnm v> a<m> ItSs & *>.. <■■■. ,. ,,