Mánudagsblaðið - 07.06.1976, Blaðsíða 4

4
Mánudagsblaðið
Jjlaójyrir alla
Ritstjóri og ábyrgðarmaður: AGNAR BOGASON.
Sími ritstjórnar: 13496. —Auglýsingasími: 13496.
Verð í lausasölu kr. 150. — Áskriftir ekki teknar.
Prentsmiðja Þjóðviljans h.f.
Þjóðleikhúsið: Imyndunarveikin eftir Moliere. Þýðing
Lárus Sigurbjörnsson. — Bundið mál: Tómas Guð-
mundsson. — Leikstjóri: Sveinn Einarsson. Búningar
og tjöld: Alistair Powell. Tónlist: Jón Þórarinsson.
— Dansar: Ingibjörg Björnsdóttir.
Tímaskekkja!
ÞEGAR hinn liðlcga tvítugi Jean
Baptiste Poquelin vatt sínu kvæöi
í kross árið 1643; sneri baki við
lögfræði og blómlegri framtíð til
að gerast lcikarinn Moliere, vakti
hann skelfingu fjölskyldu sinnar
og vina.- Soddán gerði enda ekki
ungur maður með snefil af sjálfs-
virðingu í þá daga, þegar leiklist-
in var talin bæði fyrirlitleg og
syndsamleg í hæsta máta, eink-
um ekki cf faðir hans var vegg-
fóðrarameistari hans hátignarLoð-
víks 14., eins og raunin var með
Jean Baptiste. En hann lét sig
hafa þetta eigi að síður og lét
ekki staðar numið við leikinn,
heldur fór að skrifa líka. Og
sinnaskipti veggfóðrarasonarins
valda því að nú er heimurinn 25
leikritum og sex balletttextum rík-
ari. Þau voru afköst Malieres.
Þótt Moliere sé kunnastur hér
á landi fyrir farsa sína og gam-
anleiki er langt frá þvx að hann
hafi einskorðað sig við samningu
slíkra verka. Og þótt léttúð og
glettni séu ríkjandi á yfirborði
verka hans er alvaran aldrei langt
undan. Hann tekur óspart til
bæna í verkum sínum hroka lær-
dómsmannsins, auðmýkt og trú-
girni hins ómenntaða gagnvart
fræðxmum, eigingirni og fláttskap.
Það er raunar gegn þessum eðlis-
þáttum sem ímyndunarveikinni er
beint.
Imyndunarveikin hefur án efa
verið góð fyrir sinn hatt þegar
hún var rituð árið 1673, og jafnvel
nokkur hundruð ár í viðbót. Höf-
xmdur vegur þar miskunnarlaust
að læknum samtíðar sinnar, þekk-
ingarleysi þeirra og tilraunum til
að breiða yfir það með skrúð-
málgxim lýsingum á latínu og
grísku. Enda eru læknar og lyf-
salar gerðir að hinum fáránleg-
ustu fígúrum í leikritinu.
Það verður hins vegar að segj-
ast eins og er að þetta leikrit á
litið erindi til áhorfenda á aft-
anverðri tuttugustu öld, a.m.k. í
frumbúningi. Nú veit ég ekki
hvemig leikritið var leikið fyrst,
en þegar það er sýnt á íslandi
árið 1976 era ýktar hreyfingar og
svipbrigði eina leiðin til að ná
hláturstaugum áhorfenda. Og tekst
þó ekki sem best. Viðtökur frum-
sýningargesta vora enda afskap-
lega kurteislegar en fagnaðarlitlar.
Hér er ekki um að kenna frammi-
stöðu Ieikaranna; Þeir gerðu yf-
irleitt sitt. Leikritið einfaldlega
höfðar ekki Iengur til áhorfenda.
Það mætti ef til vill flokka það
undir breyttan tíðaranda eða eitt-
hvað slíkt.
Hinn ímyndunarveiki Argan er
leikinn af Bessa Bjamasyni, sem
gerir honum ágæt skil. Honum
bætast þarna í safn sitt nokkur
svip- og raddbrigði til framtíðar-
nota, auk þess sem hann notar
slatta af sínum gamla Bessa inn
á milli. Hæfði sem sagt vel í
þessu stykki.
Sigríður Þorvaldsdóttir var ágæt-
lega undirförul og fláráð í hlut-
verki eiginkonu Argans, hinnar
síðari. Béline heitir kvensnift sú
og bíður þess eins að ektamakinn
hrökkvi upp af standinum svo
hún fái aurana hans. Hún stendur
nefnilega f þeirri meiningu að
maðurinn sé fárveikur. Lái henni
hver sem vill. Sigríður gerir hlut-
verkinu góð skil.
Anna Kristín Amgrimsdóttir
leikur Angélique Argansdóttur.
Haixa vill pabbinn giftast lækni
svo allt sé nú sem hentugast fyr-
ir hann, fárveikan manniim. Anna
Kristín túlkar mótþróa dótturixm-
ar ágætlega og þá einnig andúð
hennar á stjúpmóðurinni.
Louison, systur Angéleque og
yngri dóttur Argans hins ímynd-
unarveika, leikur Kristin Jónsdótt-
ir. Telpan sú kom ekki oft fram,
en hún stal senunni þegar hún
gerði það. Atriðið þar sem hún
er neydd af föður sínum til að
kjafta frá ástarfundi systur sinn-
ar og laumukærasta hleimar, var
bráðskemmtilegt og raunar eitt
af örfáum atriðum sem var virki-
lega fagnað af áhorfendum. Ekki
veit ég hvort þetta er frumraun
Kristínar á sviði, en sé svo þá
óská ég henni til hamingju.
Baldvin Halldórsson bætir einni
rós í hnappagatið með leik sínum
í hlutverki Diafoirusar læknis.
látæði hans er allt hið skoplegasla
auk þess sem hann tekur úr sér
neðri góminn og verður Diaforius
læknir við það hin hjákátlegasta
persóna cins og ætlunin raunar er.
Son Diafoirusar, Tómas leikur
Jón Gunnarsson. Þetta er naut-
heimskur stauli og hinn kátlegasti
á allan hátt, enda hafði hann ný-
lokið læknisprófi með elegans.
Persóna Tómasar er ákaflega ýkt
eins og flestar persónur leiksins,
en lakari meðferð á læknum held
ég sé vandfundin. Enda var gerð-
ur nokkuð góður rómur að lát-
æði Jóns á frumsýningunni.
Hin ráösnjalla vinnukona Arg-
ans, Toinette, er leikin skemmti-
lega vel af Herdísi Þorvaldsdóttur.
Herdís kom mér raunar á óvart
í léttleika sínum, og miðá ég þar
við aldur leikkonunnar en ckki
fyrri hlutverk, enda lengi verið
ein af okkar bestu leikkonum.
BróMr Argans, Béralde, er leik-
Kristín Jónsdótir og Bessi Bjarnason í hlutverkum sínum
í ímyndunarveikinni.
IEIKHU
inn af Árna Tryggvasyni. Hánn
lék . . . tja . . . Árna Tryggva-
son! Þessi bróðir ímyndunarsjúk-
lingsins reynir hvað hann getur
til að koma vitinu fyrir bróður
sinn, en það var cins og Ámi
hefði ekki náð tökum á hlutverk-
inu. Auk þess sem hann tafsaði
mjög á textanum. Ég get ekki að
því gert, að mér datt einna helst
í hug Mikki refur þegar ég fylgd-
ist með tilraunum Árna til að
skapa þama ákveðna persónu.
Önnur hlutverk í leiknxnn eru
eru smá og gera ckki stórar kröf-
ur, nema ef til vill hlutverk elsk-
hugans Cléante, sem er í höndum
Randvers Ólafssonar. Randver er
að sönnu myndarpiltur, en ekki
fannst mér hann trúverðugur í
hlutverki hinnar stóru ástar Arg-
ansdótturinnar. Hins vegar túlk-
aði hann ágætlega feimni og ó-
framfærni piltsins og hafði hlut-
verkið í sjálfu sér á valdi sínu.
Rúrik Háraldsson, Bjami Stein-
grímsson og Sigurður Skúlason
fara með hlutverk læknis, lyfsala
og lögbókara og gera hlutverkum
sínum góð skil eins og aðrir leik-
arar yfirleitt. En þau gefa lítil til-
efni til stórræða.
Þá er að geta þriggja dansara
og eins söngvara, sem komu fram
sem skemmtiatriði og gerðu sín-
um hlutverkum ágæt skil, nema
hvað Ingimar Sigurðsson glataði
röddinni við eitt tækifæri, en
fann hana aftur, guði sé lof, því
hún er ágæt.
Ástæða er til að geta hér að
nokkru mjög góðrar tónlistar
Jóns Þórarinssonar. Hún mun
samin að nokkru upp úr frönsk--
um og spænskum þjóðlögum og
er ástæða til að þakka Jóni sér-
staklega fyrir hana.
Leikmynd Alistairs Powells er
prýðisgóð sem og búningar. En
þar komst ég næst því að skella
hressilega upp úr á sýningunni,
þegar ég uppgötvaði að fatnað- -
ur Béráldes Argansbróður var úr
sama efni og lit og gardínurnar
fyrir svefnherbergisglugganum hjá
mér.
Leikstjóm Sveins Einarssonár er
afleit. Þegar grípa þarf til ódýrra
bragða í látbragði og hreyfingum
til að ná hláturstáugum áhorfcnda;
er eitthvað bogið við hug-i
myndaflug leikstjórans og túlk-
un. Leikritið er hratt og
snurðulaust á sviði og staðsetning-
ar góðar, nema hvað skötuhjúin
Angélique og Cléarrte-- mættu
standa framar á sviðinu þegar
þau stinga saman nefjum um
„óperuna“ sína. Ellegar að færá'
þarf stól Tómasar biðils aftar.
Þau skyggja! nefnilega á hann tölu-
verða stund fyrir stóram hlutá
salsins vinstra megin.-
Eins og fyrr segir á þetta Icik-
rit afar lítið erindi til íslendinga
nú á dögum, að minnsta kosti í
frumgerð. Ég er hins vegar sann-
færður um 'áð staðfærsla leiksins
í stað og tima gæti gert úr því
óborganlegan skopleik;
H.M.H.
Verðlaunagetraun Æskunnar og F.l.
Tvö ungmenni
farin til Svíþjóðar
verðlaunahöfunum. og greiðir ferðalanganna meðan
ásamt skrifstofu Flugleiða, götu dvelja í Stokkhókni.
þau
Streisand leikur Garland
EINS og mörg undanfarin ár
efndu Flugleiðir hf og barna-
blaðið Æskan til sameiginlegrar
verðlaunagetraunar s.l. vetur.
Verðlaunagetraunin, sem var í
formi spurningakeppni, birtist í
barnablaðinu Æskunni og var
þátttaka mjög mikil. Alls bárust
nokkuð á áttunda þxisund svör,
en Æskan er gefin xit í um
18.000 eintökum.
Fyrir nokkrum dögxxm var
dregið úr réttum lausnum og
hlutu 1. verðlaun, ferð til
Stokkhólms, þau Rögnvaldur
Guðmundsson Vitastíg 12 Bol-
ungarvík, 12 ára og Guðbjörg
Osk Friðriksdóttir Hraunsteini
47 Vestmannaeyjum, 11 ára.
Flugferðir innanlands hlutu
Valdimar Þorkelsson, Freyju-
götu 1 Reykjavík, Sigurður R.
Þrastarson, Sólbrekku 21 Húsa-
vík, Sigurður K. Ásgeirsson,
Seljalandsvegi 76 ísafirði og
Helga Jónsdóttir, Hafnarbraut
2a Hornafirði.
Bókaverðlaun hlutu Guðrún
Brynjarsdóttir, Ekrustíg 6 Nes-
kaupstað, Margrét Káradóttir,
Suðurgötu 75 Siglufirði, Guð-
rún Einarsdóttir, Eiðum, S.-
Múlasýslu, Sumarliði Már
Kjartansson, Viðarholti Akur-
eyri, Finnur Lúðvíksson, Mela-
götu 5 Neskaupstað og Kristján
Kristbjarnarson, Hlíðarenda-
vegi 1 a Eskifirði.
Þau Guðbjörg Ósk og Rögn-
valdur Guðmundsson héldu til
Stokkhólms 24. maí ásamt rit-
stjóra Æskunnar og blaðafull-
trúa Flugleiða. Þar tók stór-
blaðið Dagens Nyheder á móti
JUDY GARLAND vekur
angurværar minningar, og nú
er verið að gera nýja útgáfu
af „A Star Is Born“, henn-
ar mesta leiksigri, en að
þessu sinni með Barbara
Streisand í aðalhlutverki,
og er eingöngu fyrir þá
sem þola hið gyðinglcga
sambland af velgjulcgri til-
finningaseini (Schmalz) og
purkunarlausri pcninga-
græðgi. Judy drakk sig í
hel, en það gerir Barbara
ckki, hún hefði ekki efni á
því, þó að hana langaði til
þcss, því að hún er hundrað
prósent ósvikinn amcrískur
Júði allt fró klóguluni rán-
fuglsnefbroddinum upp s
glitrandi dollaramcrkin í sjá-
öldrunum og aftur niður í
hlakkandi gullæðisvælið, scm
þeytist eins og banvænt og
langdrægt flugskcyti frá
barkakýlinu, sem minnir
hrellda áhorfendur á Canver-
alhöfða, og nístir allra sann-
kristna tónlistarunnendur,
sem tilheyra, innst að hjarta-
rótum.
Judy Garland