Morgunblaðið - 04.10.2005, Blaðsíða 37

Morgunblaðið - 04.10.2005, Blaðsíða 37
um allt sem var að gerast í þjóðlífinu. Hann fylgdist vel með fréttum, hvort sem var í útvarpi, sjónvarpi eða blöð- um. Hann starfaði mestalla sína tíð sem setjari á Mogganum og í Prent- smiðju Gutenberg, einnig fóru þau til Kanada þar sem hann vann við Ís- lendingablaðið Lögberg. Hann var mikill kunnáttumaður um íslenskt málfar og stafsetningu og nutum við góðs af því hjá honum, því ef maður var að gera ritgerð í skólanum eða verkefni var alltaf hægt að leita til hans. Til marks um hvað hann var góður í stafsetningu þá var það hann sem setti allt fyrir Alþingi í mörg ár. Eftir að tækninni fleytti fram fannst honum dagblöðin vera farin að fara allfrjálslega með stafsetningu, upp- setningu á greinum og fyrirsögnum. Í næstum hálfa öld bjuggu þau á annarri hæð á Sólvallagötunni en afi dó í júní 2002, 86 ára. Eftir það bjó amma þar ein en hún var alla tíð mjög heilsuhraust kona og í fyrsta skipti sem hún lagðist inn á sjúkrahús var hún að verða 89 ára. Þá varð hún fyrir því óhappi að detta og brotna er hún fór niður að sækja Morgunblaðið eitt laugardagskvöld. Fljótlega eftir það flutti hún á Grund og dvaldi þar í góðu yfirlæti til dauðadags. Elsku amma, takk fyrir allt. Einar, Svava, Gyða, Fríða María (Maja), Anna og Eva. Amma kær, ert horfin okkur hér, en hlýjar minningar streyma um hjörtu þau er heitast unnu þér, og hafa mest að þakka, muna og geyma. Þú varst, amma, yndisleg og góð, og allt hið besta gafst þú hverju sinni. Þinn trausti faðmur okkur opinn stóð, og ungar sálir vafðir elsku þinni. Þú gættir okkar, glöð við undum hjá. Þær góðu stundir blessun, amma kæra. Nú hinstu kveðju hjörtu okkar tjá, í hljóðri sorg og ástarþakkir færa. (Ingibjörg Sig.) Elsku langamma. Takk fyrir allar gönguferðirnar, strætóferðirnar og allt nammið sem þú áttir alltaf í skál- inni. Við söknum þín. Þínir strákar, Gísli Örn, Aron Már og Sigurður Bjarki. MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 4. OKTÓBER 2005 37 MINNINGAR TAFLMENNSKAN í fyrstu um- ferðum heimsmeistarakeppni FIDE lofar sannarlega góðu. Baráttugleði keppendanna átta hefur verið mikil og hafa margar skákir verið einkar áhugaverðar og líflegar. Það er af þessum sökum viðeigandi að búlg- arski stórmeistarinn Veselin Topa- lov (2.788) leiði mótið að fjórum um- ferðum loknum en hann hefur teflt af fítonskrafti eins og svo oft áður. Í fyrstu umferð svaraði hann kóng- speðsleik Peters Leko (2.763) með Sikileyjarvörn og framvinda skákar- innar varð flókin þar sem Topalov hafði kóng sinn lengi á upphafsreitn- um. Sú áhætta Topalovs skilaði sér hægt og sígandi og að lokum þurfti Ungverjinn að sjá sína sæng upp- reidda. Þetta var einkar góð byrjun fyrir Topalov þar sem það er nánast fáheyrt að Leko tapi með hvítu mönnunum. Í næstu umferð mætt- ust stálin stinn þegar Topalov tefldi gegn Indverjanum Viswanathan An- and (2.788) en þeir eru stigahæstu keppendur mótsins. Það er óhætt að segja að þetta hafi verið dramatís- kasta skákin hingað til á mótinu en Topalov fórnaði skiptamun í tuttug- asta leik og fékk í staðinn biskupap- arið og valdaðan frelsingja á c6. Átök skákarinnar næstu áttatíu leiki voru með ólíkindum þar sem hvað eftir annað virtist sem Topalov væri að landa vinningnum en Anand var sleipur sem áll og náði að lokum jafn- tefli. Topalov lét þetta áfall ekki á sig fá heldur lagði hann Alexander Morozevich (2.707) að velli í næstu umferð með svörtu. Sigurinn var öruggur og er lærdómsríkt að sjá hvernig Búlgarinn reynir alltaf að kreista frumkvæðið úr hverri ein- ustu stöðu. Að þessu leyti til minnir hann á Kasparov og líkt og skrímslið með þúsund augun getur Topalov teflt stöðulega frá upphafi til enda. Á því fékk Michael Adams (2.719) að kenna í eftirfarandi skák sem tefld var í fjórðu umferð. Hvítt: Veselin Topalov (2.788) Svart: Michael Adams (2.719) 1. Rf3 Rf6 2. c4 e6 3. Rc3 c5 4. g3 b6 5. Bg2 Bb7 6. 0–0 Be7 7. He1 Re4 8. d4!? Rxc3 9. bxc3 Be4 10. Bf1!? d6 Hvítur hefur teflt byrjunina að sumu leyti óvenjulega og staðið á sama þó að hann tæki á sig tvípeð á c-línunni. Á móti kemur að hann hef- ur fengið meira rými á miðborðinu en næsti leikur undirstrikar áætlanir hvíts á kóngsvæng. 11. h4! Rd7 12. d5 0–0 13. a4!? h6?! 14. Bh3! Snjall leikur sem þrýstir á e6-peð- ið og kemur biskupnum haganlega fyrir á h3-c8-skálínunni. 14. … exd5 15. cxd5 Bf6 16. Ha3 b5 17. axb5 Rb6 18. c4! Bxf3 19. Hxf3 Rxc4 20. Da4 Re5 21. Ha3 He8 Taflmennska svarts hefur mis- heppnast hrapallega frá strategísk- um sjónarhóli þar sem hvítur hefur biskupaparið, heilbrigðari peðastöðu og getur sótt að svörtum bæði á kóngsvæng og drottningarvæng. Næsti leikur hvíts sýnir fram á yfir- ráð hans á hvítu reitunum. 22. h5! He7 23. Bf4 Hb8 24. Bf5 De8 25. Bc2! Dd7 26. De4 Rg6 27. Dd3 c4 28. Dxc4 Rxf4 29. Dxf4 Þó að svörtum hafi tekist á kostn- að eins peðs að eyða biskupapari hvíts og komið upp stöðu með mis- litum biskupum er staða hans töpuð vegna þess að hann hefur veikburða möguleika til að verja sókn hvíts á báðum vængjum borðsins. 29. … He5 30. Df3 Dh3 31. Hxa7 Hxh5 32. e3 Dh2+ 33. Kf1 Dh3+ 34. Ke2 He5 35. Hc7 Hc8 Leyfir hvítum að ljúka skákinni með snoturri fléttu. 36. Bf5! Hxf5 37. Hxc8+ Kh7 38. Hh1 og svartur gafst upp. Sá eini sem hélt í við Topalov í fyrstu þremur umferðunum var An- and en í fjórðu umferð tapaði hann fyrir núverandi FIDE-heimsmeist- aranum, Rustam Kasimdzhanov (2.670). Rússinn Peter Svidler (2.738) nýtti sér þetta og skaust upp í þriðja sætið með sigri á hinum væng- brotna Morozevich. Svidler hefur þrjá vinninga en Anand er í þriðja sæti með 2½ vinning. Hægt er að fá nánari upplýsingar um keppnina á heimasíðu hennar, http://www.- wccsanluis.net, en einnig fylgist www.skak.is með gangi mála. Ingvar teflir á HM öldunga Ingvar Ásmundsson (2.299) tekur þátt í heimsmeistaramóti öldunga sem fram fer þessa dagana í Lignano á Ítalíu. Af 133 keppendum er Ingv- ar þrettándi stigahæsti keppandinn og að loknum fimm umferðum hafði hann þrjá og hálfan vinning en hann beið lægri hlut fyrir lettneska stór- meistaranum Janis Klovans í fimmtu umferð. Spennandi verður að fylgj- ast með gengi Ingvars á mótinu en hann hefur oft á tíðum náð góðum ár- angri á öldungamótum. Flugeldasýningar á HM SKÁK San Luis í Argentínu HEIMSMEISTARAKEPPNI FIDE 27. september til 16. október 2005. Topalov, t.v., lagði Adams og er efstur á HM. Helgi Áss Grétarsson daggi@internet.is ✝ Jóna VilborgPétursdóttir fæddist á Eskifirði hinn 21. nóvember 1927. Hún lést á Landspítalanum í Fossvogi hinn 25. september síðastlið- inn. Foreldrar hennar voru, Pétur Björgvin Jónsson, f. 27.11. 1889, d. 1966, og Sigurbjörg Pét- ursdóttir, f. 14.2. 1902, d. 1996. Eftir- lifandi systkini Jónu eru: Bogi, f. 3.2. 1925, maki Mar- grét Magnúsdóttir; Guðlaug, f. 6.6. 1930, maki Karl Hjaltason (látinn); Stefán Guðmundur, f. 8.5. 1931, maki Kristbjörg Magnús- dóttir; Jón Pétur, f. 5.3. 1934, dóttir, (skildu); og Valgerður, f. 6.7. 1937. Jóna Vilborg giftist Matthíasi Jóhannssyni sjómanni, f. 20.5. 1923, d. 8.9. 1995, og síðar versl- unarmanni á Siglufirði. Bjuggu þau allan sinn búskap á Siglufirði en Jóna Vilborg flutti í Kópavog eftir að Matthías lést. Börn þeirra eru: Jóhann Örn Matthíasson, maki Hulda Sigurðardóttir; Elísa- bet Kristjana Matthíasdóttir, maki Jón Valgeirsson; Hjördís Matthíasdóttir, maki Einar Þór Sigurjónsson: Pétur Björgvin Matthíasson, maki Ólafía Einars- dóttir; Halldóra Matthíasdóttir, maki Snævar Vagnsson; Matthild- ur Matthíasdóttir, maki Gunnar Jónsson; Stella María Matthías- dóttir, maki Ásgeir Þórðarson; Kristján Matthíasson, maki Sig- ríður H. Ragnarsdóttir; og Brag- hildur Sif Matthíasdóttir, maki Ásgrímur A. Jósepsson. Útför Jónu verður gerð frá Grafarvogskirkju í dag og hefst athöfnin klukkan 13. maki Guðrún Lárus- dóttir (skildu); Sigur- lína, f. 4.4. 1936, maki Eyvindur Pét- ursson; Halldór, f. 2.10. 1941, maki Bryndís Björnsdótt- ir; Ingi Kristján, f. 22.7. 1943, maki Helga Jónsdóttir (látin); og Þorsteinn Sigurjón, f. 27.5. 1945, maki Snjólaug Ósk Aðalsteinsdóttir. Systkini látin: Elísa- bet, f. 20.3. 1922; Jó- hanna Fanney, f. 26.2. 1923, maki Lesley Ashton (látinn); María, f. 22.2. 1924; Stefanía Una, f. 29.3. 1926; Hjálmar, f. 20.5. 1931, sam- býliskona Hjördís Einarsdóttir, fyrri eiginkona Ólöf Kristjáns- Fyrir nokkrum dögum stóð ég við rúm systur minnar Jónu Vil- borgar þar sem hún lá á Fossvogs- sjúkrahúsi. Hún svaf vært og ég vildi ekki vekja hana. Það var yfir henni svo mikil værð og friður. Þótt svefninn væri vær gerði ég mér grein fyrir því að þarna var mikið veik kona. Á undanförnum árum hafði hún barist hetjulega við að halda reisn sinni en smátt og smátt hafði hinn slitni líkami verið að láta undan. Ég strauk vanga hennar og í gegn um hugann flugu margar kærar minningar. Ég vissi að ég væri kominn til að kveðja systur mína í hinsta sinn. Ég hafði fyrir svo margt að þakka því ætíð hafði hún gefið mér af kærleika sínum. Það komu fleiri í heimsókn og nú vaknaði systir mín og ávarpaði mig eins og hún hafði ætíð gert: „ertu kominn í heim- sókn, litli bróðir?“ Ég hef notið þeirra forréttinda að vera yngstur í stórum hópi systkina. Stundum hefur það verið nefnt að vegna þess hafi ég verið dekraður. Auð- vitað get ég ekki neitað því að sem litli bróðir hefi ég notið forrétt- inda. Þetta var þó allt óumbeðið, af minni hálfu, ég naut ástar og um- hyggju eldri systkina og ástríkra foreldra. Í stóra systkinahópinn hafa verið höggvin skörð og fyrir rúmu ári kvöddum við Stefaníu Unu systur okkar. Þarna við rúm systur minnar gafst tækifæri sem á eftir að verða mér dýrmætt, ég gat kvatt systur mína og þakkað henni allan kærleik í minn garð. Jóna Vilborg leit á hlutina á raunsæjan og einfaldan hátt, var sátt við sitt og sína. Í stórri fjöl- skyldu á fyrri hluta síðustu aldar var oftar en ekki mikil fátækt. Svo var einnig um heimili foreldra okk- ar. Á Eskifirði var fátækt og því ekki óeðlilegt að þegar börn væru mörg að þeim væri komið í sveit til nákominna eða á heimili þar sem börn voru tekin til léttra starfa. Sá sem ekki hefur upplifað þetta á ef- laust mjög erfitt með að setja sig í þessi spor. Það hefur ekki verið sársaukalaust fyrir foreldra að upplifa það að geta ekki haldið um hópinn sinn, fætt hann og klætt. Sársauki barnanna hefur örugg- lega líka verið mikill að þurfa að yfirgefa foreldrahús til að vera hjá ókunnugum um lengri eða skemmri tíma. Jóna fór í vist á sveitabæ og var þar um tíma. Þar átti hún ekki góða vist og þótt hún segði mér frá því, lá henni ekki illt orð til fólksins sem þar var. Jóna fór á mis við frekari menntun, smá kennsla í barnaskóla þess tíma varð að duga henni. Maður skynj- aði það þó aldrei að Jóna væri ómenntuð kona því hún gat á skemmtilegan hátt spjallað um flesta hluti. Jóna giftist Matthíasi Jóhanns- syni sjómanni á Siglufirði. Þau þurftu ekki löng kynni til að bind- ast fyrir lífstíð. Á Siglufirði varð þeirra heimili og börnin urðu níu. Það var því oft þröngt í Túngötu 12 en þó ætíð pláss fyrir gesti. Sem barn var ég óttaleg kveif og gat ekki gist hvar sem var. Hjá Jónu fann ég mig öruggan og átti þar góðar stundir. Að leiðarlokum kveð ég kæra systur og votta börnum hennar, tengdabörnum, ömmu- og lang- ömmubörnum samúð. Algóður Guð blessi minningu hennar. Þorsteinn Pétursson. Ég bjó fyrstu þrjú árin á heimili ömmu en man ekkert eftir því. Kom oft til ömmu og afa næstu ár- in en mínar elstu minningar um þau eru frá því ég eyddi sumrinu hjá þeim sem pjakkur. Ók með afa út á flugvöll þar sem við biðum eft- ir vélinni að sunnan, sóttum póst- inn og blöðin sem við dreifðum til blaðbera. Ég hjálpaði til í búðinni, þvældist eflaust fyrir. Ég man eftir eldhúsinu á Aðal- götu, amma standandi við eldavél- ina á hallandi eldhúsgólfinu og steikti gellur, uppáhaldið mitt. Það hefur enginn leikið þennan leik eft- ir, amma var sú eina sem gat eldað gellur sem mér fannst góðar, feitar og löðrandi í smjöri sem varð að brúnni sósu með smá matarlit. Afi lokaði búðinni í hádeginu og kom upp, við borðuðum og hlustuðum á fréttir í Gufunni. Ég man eftir að liggja í sófanum að horfa á sjónvarpið, afi sat í hús- bóndastólnum, amma var fyrir aft- an okkur á borðstofustól sem hún sneri öfugt, lagði hendurnar á stól- bakið og reykti. Ég man eftir ömmu á fullu við þrif, elda- mennsku og að dunda sér við hannyrðir. Ég man eftir því að hún drap rottu með skóflu í kompunni. Hún bjargaði sér og sá um allt á heimilinu. Þegar árin liðu fór ég sjaldnar norður. Sumarið 93 var ég þar og hitti þau reglulega, kíkti í heim- sókn og fékk að borða. Endurupp- lifði æskuna, hádegismatur með Gufuna í bakgrunni en sléttara eldhúsgólf. Amma bjó í bænum síðustu ár en ég sá hana of sjaldan, varla nema í boðum og fyrir jól. Heilsan var slæm og oft afboðaði hún sig í afmæli en hún mætti stundum. Hún hafði yndi af því að sjá krakk- ana, það fór ekki framhjá neinum. Ferðin til hennar sem ég lofaði henni var aldrei farin. Sem betur fer heimsótti ég hana á spítalann fyrir stuttu. Þá var dregið af henni en samt var hún ræðin og hress miðað við aðstæður. Sumir halda í þá hugmynd að amma og afi séu á öðrum stað, ég læt það vera. Þau áttu níu börn, barnabörnin og barnabarnabörnin teljast í tugum. Þar eru þau nú í svipmóti, vaxtarlagi og persónu- leika afkomenda sinna. Það sést þegar sá hópur kemur saman. Matthías Ásgeirsson. JÓNA VILBORG PÉTURSDÓTTIR

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.