Tíminn - 13.03.1970, Blaðsíða 6

6
TÍMINN
FÖSTUBAGUR 13. marx 1971
OrgeltónleLkar
Lone Koppet
Winther
Eftir að hafa sungið sópran
hlutverkið í „Missa salemnis11
á tveim tónieikum, sneri Lone
Koppel blaðinu við, og hélt
ljóða og óperutónleika á veg-
ticn - Tónlistarfélagsins, ásamt
manni sínum John Winther
píanóleikara, sem lók einleik
og annaðist einnig undirleik
fyrir konu sína.
Ljóðaflokknum „Frauenliebe
und Leben“ eftir R. Schumann
var vel borgið í höndum Lone
Koppel. Raddiega og „musi-
'kalskt“ hefur söngkonan flest
það til að bera, sem prýða má
góðan ljóðasöng. Raddgæði,
mýkt og skýran textafram-
burð, ásamt djúpum skilningi
á ljóði og lagi. Það er nærtæk
freisting að gefa sér of lausan
tauminn í jafn rómantískum
lögum setn þessum, á því hafði
söngkonan þó fullt hóf og var
t. d. „Der Ring“, mjög smekk-
Stæ rð úrtaksins miðað við
heildarfjölda vinnuvikna i við-
komandi iðngreinum er mjög lít-
H f þremur tilfellum: í brauð- og
kökuframleiðslu aðeins 13%, í
bifreiðaviðgerðum 9% og í plast-
iðnaði 17%. Er því frekar lítið
hægt að fullyrða um þessar Iðn-
greinar.
ULLAR- OG PRJÓNAIÐNAÐUR
OG SÚTUNIN
Þegar litið er á aðrar iðngrein-
ar, kemur í Ijós að í ullariðnaði,
prjónaiðnaði og sútun hefur orð-
lega sungið. Píanóröddiu er
srvo samofin þessu verki að
hana má ekki vanmeta, og þar
skildi John Winther si'tt Muf-
verk til fullnustu.
Fjögur sönglög eftir Sibelius
fluitti söngkonan af mjög
sterkri innlifun og skilningi. —
Af fjóru'm óperuaríum Pucc-
inis var túLkun söngkonunnar
frábær í „ 0 mio babbino".
John Winther, eiginmaður Lone
Koppel, lék píanósónötu eftir
Beethoven, „Apassinota", á
fyrri hluta efniskkrár. Heildar-
mynd sónötunnar virtist heldur
óskýr, og ekki nægilega mikið
unnin. — Undirleikur hans var
með ágætum, nærgætinn og
skilningsríkur efnislega séð.
Sameiginlega höfðu þau hjón
miklu af að miðla, enda var
þeim vel fagnað og söng frúin
sem aukalag eina Puccini aríu.
Unnur Arnórsdóttir.
ið mjög veruleg framleiðsluaukn-
ing, enda eru þetta iðngreinar
sem miklar vonir eru bundnar
við.
Mikil aukning varð á fram-
leiðslumagni ullarlðnaðarins 196?
miðað við 1968 — en það ár varð
einnig veruleg framleiðsluaukn-
ing miðað vlð 1967. TH þessarar
greinar telst ullarvinnsla, spuni
og vefnaður og nær úrtakið til
72% mannaflans f iðngreininnl.
Söluaukningin varð einnig
veruleg, en samt minnl en fram-
lciðsluaukningin og jukust þvi
Sunnudaginn 8. marz efndi
Ragnar Djörnssion dómorigan-
isfti til orgeltónleifea í Dómkirkj
unni. — Ragnar er nýlega kom-
inn heim úr tónleikaferð um
Riússland, en þar hélt ihaan
sjálfstæða orgeltónleiika á fjór
um stöðum, og hlaut mjög góð-
ar móttökur.
Efnisskrá hans var sú sama,
og hann lék erlendis og hófst
á „Introdukti'On og Passa-
cagliu" Páls ísólfssonar. Verk
PáLs er stórbrotið og kjarnmik-
ið og gerir miklar kröfur til
túlkunar. Registar Ragnars í
upphafsstefi „Passacagliunnar"
var mjög smekkiegt og verkið
vel unnið. — Trio sonata í Es-
dúr og konsiertinn í a-moll eftir
Bach, voru prýðilega leikin, og
var þriðji þáttur sónötunnar
mjög eftirtektarverður. Adagio
þáttur konsertsins var rólegur
og yfirvegaður, en heyranlega
birgðir fullunninna vara nokkuð.
Afkastagetan nýttist betur á síð-
asta ársfjórðungi 1969 en þeim
þriðja.
Útlit er fyrir framleiðsluaukn-
Ingu á fyrsta ársfjórðungi þessa
árs samhliða starfsmannafjölgun
og talsverðri fjárfestingu.
í prjónaiðnaði varð einnig tals
verð framleiðsluaukning 1969, en
úrtakið nær til 46% mannaflans
í iðngreininnl. Nettóniðurstaðan
varð sú, að ekkert fyrirtæki (
úrtakinu gaf upp minni fram-
leiðslu en árið áður, en fyrirtæki
með 80% vinnuviknanna gáfu
upp meðaltalsaukningu um 38%
á árinu. Framleiðsluaukning varð
einnig árið á undan, 1968, og
horfur eru á sömu þróun áfram
í byrjun þessa árs. Söluaukning.
in varð, eins og í ullariðnaði,
nokkru minni en framleiðslu-
aukningin, og því jukust birgðir
fullunninna vara.
Þróunin stefnir í átt til frek-
ari útþennslu r greininni; veru-
legar fjárfestingar eru fyrirhug-
aðar og búizt við fjölgun á starfs
fólki.
I sútun og verkun skinna varð
veruleg aukning i fyrra, og búizt
við áframhaldandi aukningu á
þessu ári. Birgðir fullunninna
vara jukust hins vegar.
Talsvert er um fjárfestingar-
tyrirætlanlr hjá fyrirtækjum i
sútunariðnaði en hins vegar ekki
búizf við fjölgun á starfsfólki i
byrjun þessa árs, enda var um
átrti hið viðfevæma registur þátt
arins erfitt uppdráttar, þar
sem raddir hljóðfærisins virt-
ust efeki alltaf svara jafn vel.
Preludium-Ohoral og Fagu
Jóns Þórarinssonar var fróðlegt
og ánœgjulegt að kynnast í
meðferð Ragnars. Mikla athygli
vöktu fjórir þættir úr orgel-
venki eftir hinn franska 0.
Messiaen. Hann er maður dags-
ins í dag, en sameinar þó anda
eldri meistara sinni persónu-
legu tjáningu.
Ósfeandi hefði verið að
kirkjurúimið byggi yfir betri
hljómburði, og þá sérstafclega
vegna venks Messiaen. Tónleifc-
ar Ragnars voru unnir og und-
iíbúnir af vandvirkni og alúð
bæði í tæfcni og túifcun. Sorg-
lega fáir kirkjubekkir voru
setnir, og er leitt til þess að
vita að góður origelleibur sfculi
efcfci eiga ítöfc í fleiri.
Unnur Arnórsdóttir.
nokkra fjölgun að ræða á 4. árs-
fjórðungi 1969 og verður starfs-
mannafjöldinn óbreyttur frá því
sem þá var.
MÁLMIÐNAÐUR OG
SKIPASMÍDI
f málmiðnaðinum varð nokkur
framleiðsluaukning 1969 miðað
við 1968, en '68 minnkaði fram-
ieiðslan miðað við 1967. Þar sem
magntölur eru ekki fyrir hendi,
sést ekki hvort aukningin 1968
er meiri en minnkunin árið áður.
Samt er Ijóst, að þróunin hefur
snúirf við, og máimiðnaður-
inn er á uppleið eftir mikla erf-
iðleika. Sölumagnið hefur haid.
izt í hendur við framleiðslumagn
ið, og því ekki framieitt fyrir
vörugeymsl urna r.
Fyrirtækl i málmiðnaði virð-
ast líta mun bjartar á framtíðina
en í fyrra, því nú upplýsa fyrir-
tæki með 30% af mannafla í úr-
takinu að fjárfestingar séu fyrir-
hugaðar á þessu ári, en f árs-
byrjun 1969 voru fyrirtæki með
aðeins 1% mannaflans í úrtakinu
með f járfestingar i bígerð.
Á 4. ársfj. 1969 fjölgaði starfs-
mönnum og vinnutími lengdist,
en það virðist tímabundið og
ekki útlit fyrir að það haldist á
1. ársfj. 1970.
í skipasmíðaiðnaði varð nokk-
ur aukning á framleiðslumagni
1969, og gert er ráð fyrir áfram-
haldandi aukningu. Nýting af-
kastagetunnar batnaði talsvert á
4. ársfj. 1969 og eins fjölgaði
starfsmönnum, en vinnutími
styttist.
Birgðir fullunnlnna vara juk.
ust talsvert og elns birgðir hrá- j
efna. Hins vegar höfðu fyrir. !
tiggjandi verkefni aukizt nokkuð
í árslok 1969 miðað við 30. seotem
ber 1969, þegar næst síðasta könn
un var gerð.
í sumum iðngreinum minnkaði
framleiðslan i fyrra, og i öðrum
voru árstíðabundnar sveiflur —
aukning einn ársfjórðung en
minnkun þann næsta. Á morgun
verður nánar rætt um þessar iðn ;
grelnar og þær aðrar, rem eftir
er að minnast á úr þessari kcnn-
un.
Elías Jónsson ,
Ólafur Björnsson,
alþingismaður:
Staðgreiðslu-
nefndin og
skatta-
eftirlitið
í fyinri vifcu hrángdi tfl imfn
bla'ffamaöur frá Vísi og baS mig
um uo&fcrar upplýsingar tnarOandi
störf staSgrcdöslunefndarÍBnar er
sfcilaði áildfti um s. i áramóL I
frásögn af íþessu samtali, sem birt
ist í Vísi þ. 4. maxz, er þar senx
fjiailað er um tdltekið áigreinings-
atriði iunan aefndarinnar, notað
orðalag, sem ekfci ear mdtt og gef-
ur auðveldl'ega mjög vdilliandi hug-
mynd um það, í hverju þessi
ágreininigur var fól'ginfl. En í
nefndinmi var skoðanamunur um
það, hvort hægt myndi, etf staið-
greiðslufcerfi yrði upp tekið, að
halda innheimtu otg ádagningn að-
igneindiri edns og nú er eða hvort
nauðsynlegt væri, að þetta væri
a.m.k. unddr sameigialegri yfár-
sitjóm. Meiri hLntó nefndarinnar
leit svo á, að nauðsyzáegt væri
að sameina þetta unddr ytgr
stjóm, og lagði tíl, að fcomdð yrftt
á fót iimheimtu- og efíMitsstöðv
um, er gegndu Miðstaeðu Mut-
verki í nýja fcerfinu, og skattstotf
urr.ar í því gamla. MItwiI hint-
inn, þeir Sigurður I. Sigurðsson
og Guttormur SigurbjömssoÐ
töl'du hinsvegar, að iitla bneytingn
þyrfti að gena á starfssviði sfeatt
stofanna frá þvi sem nú er.
Þessi ágreiningur snertir aHs
ekki þá spuminigu, hvort nauðsyn
legt sé að efla skattaeföiflát og
þá hvemig.
Að því leytó sem það var í
verfeahrinig nefndarinnar að gera
um það tillögur var um slílkt al-
ger samtaða og höfðu þeir Gutt-
ormur og Sigurður enga sérstöðu
í því efni.
Þetta er mér sem formanni
nefndarinnar að gefnu þessu leið
inlega tilefni bæði ijúft og skylt
að votta. Jafnframt harma ég þá
missögn, sem átt hefur séð stað,
og það því fremur, sem báðir
þeir nefndarmenn, sem hér eisja
hlut að máli reyndust hinir lipr-
ustu smstarfsmenn þrátt fyrir
ágreining um þetta atriði, sem
að mínu áliti er að vísu minni
háttar, auk þess sem Guttormiur
'Ságuirbjörnsson geigndi í nefnd-
inni ritarastarfi af stakri sam-
vizkusemi og var mér sem slíbur
hin bezta stoð í því að ýmsu leyti
erfiða starfi ið veita nefndinni
forstöðu.
Vona ég að beir telji þessa
sreinargerð mína fullnægjandi.
Með böfck fyrir birtinguna.
Ólafur Björnsson.
Bjarkarkonur Kefla-
vík og nágrenm
Björk FFK hslour fund mánu
dasiiui . $ mai. kl. 20:3li t aðal
veri Keflavík. Fundarefni:
/Eskulýðsmál. A fundinum
mæL ýmsir framántenn i æsku
lýðsmálum, Féiagskonur fjöl-
mennið og takið með ykkur
gesti. Stjórnin.
Heilsuvemd gegnir stöðugt
stærra hiutverki
Heiisuvernd gegnir stöðugt
stærra hlutverki innan heil-
brigðisþjónustunnar.
Nýr þáttur heilsuvemdar
hefur nú ' rmið fram á sjónar
sviðið og er þar átt við Rhesus-
varnir.
Mannsblóð er flokfca í 4 aðal
blóðflokka (O, A, B og AB).
Allir tilheyra einhverjum ein-
um þessara flokka.
Auk aðalblóðflokkanna eru
til margir undirblóðflokkar, og
sldptk svonefndur Rhesusflokk
ur mestu máli í því sambandi,
sem hér um ræðir.
Um það bil 85% allra ís-
lendinga eru Rhcsus-jákvæðir,
þ. e. hafa þennan flokk í blóði
slnu, en 15% hafa hann efcki
og nefnast Rhesus-neikvæðir.
Verði Rhesus-nrikvæð kona
vanfær af Rhesus-jálrvæðu
barni, getur hún undir vissum
kringumstæðum myndað mót-
efni gegn barni sínu. Myndist
mifcið magn mótefna hjá móð-
urinni, geta þau borizt um fylgj
una inn í barnið og valdið
ákveðnum blóðsjúkdómi hjá
því. Þessi blóðsjúkdómur ein-
kennist af blóðleysi og gulu.
Lítil gula er meinlaus, en fari
gulan yfir ákveðið mark, getur
hún verið barninu sfcaðleg. Með
ferð hefur hingað til fyrst og
fremst miðað að því að koma
í veg fyrir Mn skaðlegu áhrif
gulunnar.
Fram til þessa hafa blóð-
skipti verið eina meðferðin,
sem að fullu gagni hefur kom
ið í erfiðari tilfellum.
Fyrir kemur, að sjúkdómur
inn nær það háu stigi þegar
í fósturlífi, að bön.in fæðist
andvana. Slík tilfelli eru þó fá
og hefur farið fækkandi hin
síðari ár með bættum rannsókn
araðferðum.
A síðasta ári hefur komið
uYamhald a bls. 11
m.
IÐWAÐUR 06 TAbKBII