Morgunblaðið - 22.12.2005, Síða 35

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 22. DESEMBER 2005 35
MENNING
SKELJAR nefnist nýr hljómdiskur
með verkum eftir Sigvalda Snæ
Kaldalóns – barnabarn gullaldar-
söngvasmiðsins ástsæla – sem lítið
hefur farið fyrir í tónleikalífi hér ef
frá eru taldar nokkrar framkomur
Borgarkórsins undir hans stjórn á
sextugsafmælisárinu 2002. Nafnið
vísar í síðasta lag disksins við sam-
nefnt ljóð Hannesar Péturssonar.
Þar segir meðal annars:
Þær geyma þó ekki
neinn glitrandi stein
og perla ei heldur
er hulin þar nein
þær lykjast um annað:
þitt líf og þinn heim
því augnablikið
það býr í þeim.
Leyfist manni að túlka nafn disks-
ins sem inntakskjörorð lagahöf-
undar? Ég veit það auðvitað ekki, en
freistast samt til þess. Hér fer
a.m.k. ekki nein stormandi heims-
bjargarþörf, eins og svo algengt er
um yngri tónsmiði meðan æskukálf-
skinns flugtaksvímunnar nýtur.
Öðru nær; þetta eru rakin merki
djúprar einlægni og látlauss lít-
illætis. Og líkt og í ljóðinu passa þau
upp á hár við jafnt skapgerð Sig-
valda Snæs (ef marka má takmörk-
uð kynni mín af honum úr Tónlistar-
skólanum í Reykjavík á 8. áratug)
sem lög hans á þessum hljómdiski,
er flest munu ef rétt er skilið til-
tölulega ný af nálinni.
Það er náttúrlega ekkert auðveld-
ara en hreyta út úr sér hvað maður
með þessu nafni og ætterni sé að
vilja upp á dekk – þó að öðrum
kynni að þykja meiriháttar djörfung
bara að þora í miskunnarlausan
samjöfnuðinn. Hvað þá þegar stíll-
inn virðist í fljótu bragði anzi keim-
líkur tóntaki hins glæsta fyrirrenn-
ara sem enn heldur óbliknandi
vinsældum á hérlendum söng-
pöllum. Enda er því fljótsvarað, að
lög Sigvalda Snæs komast sjaldan
nema í hálfkvisti við óviðjafnanlega
melódískt handbragð beztu verka
afa hans.
Þó með dálitlum fyrirvara. Því
stundum munar mjóu, og gæti betri
flutningur – aðallega hvað kórsöng-
inn varðar, sem er víða óþarflega
daufur og sjaldnast nógu hreinn –
e.t.v. gert útslagið. Að ógleymdri
innblásinni einsöngstúlkun, sem því
miður er af skornum skammti. Ég
ætla ekki að gera upp á milli ein-
stakra laga, en nefni þó Við múra
Sesam (Örn Árnason) sem dæmi
meðal frumlegustu ópusa, þó að nið-
urlagið sé endasleppt. Í öðrum til-
vikum mætti sjálfsagt gera sér nei-
kvæðan mat úr stakri klissju hér og
þar eins og rísandi krómatískum
tengitónum, sjöundarhljómum á
fjölda kaflamóta, stundum vélrænni
smáhendingaskipan o.fl., sem í
furðumörgum tilvikum virðast samt
eini dragbíturinn á annars nánast
fullkomnu lagi.
Það er stundum sagt, og eflaust
með réttu í stærsta samhengi, að
gullaldartónskáldin íslenzku voru
rúmlega hálfri öld of seint á ferð. Og
hvað mætti þá ekki segja um þessi
lög, er flest nema Sesam (helzta
aukaundantekningin væri kannski
hið varfærnislega móderníska kór-
lag Í draumi sérhvers manns við
Stein Steinarr) sverja sig kinn-
roðalaust í ætt millistríðsárastílsins?
Svari hver fyrir sig. Hvað mig
varðar, þá sé ég samt diskinum
margt til varnar – sérstaklega miðað
við dreggjar poppiðnaðarins er nú
flæða hömlulaust yfir jólamark-
aðinn. Ég vona a.m.k. að beztu lög
Sigvalda Snæs fái – frekar fyrr en
síðar – þau túlkunartækifæri er þau
eiga skilin.
Lög sem bíða betri tækifæra
TÓNLIST
Íslenzkur hljómdiskur
18 kór- og einsöngslög eftir Sigvalda
Snæ Kaldalóns við ljóð eftir Huldu, Hall-
dór Laxness, Svein Jónsson, Torfa Sig-
urðsson, Davíð Stefánsson, Kristmann
Guðmundsson, Stein Steinarr og Hannes
Pétursson. Söngur: Anna Margrét Kalda-
lóns, Eiríkur Hreinn Helgason, Jónína
Kristinsdóttir og Þórunn Guðmundsdóttir
ásamt Borgarkórnum. Píanóleikur: Ólaf-
ur Vignir Albertsson / Jón Sigurðsson.
Stjórnandi: Sigvaldi Snær Kaldalóns.
Hljóðritaður í Fella- og Hólakirkju af Ólafi
Elíassyni. Lengd: 55:20. Útgáfa: Borg-
arkórinn, BK 101, 2005.
Sigvaldi Snær Kaldalóns – Skeljar
Ríkarður Ö. Pálsson
Vetrarhefti tímaritsins Þjóðmála er
komið út. Útgáfa Þjóðmála hófst sl.
haust og kemur ritið út fjórum sinn-
um á ári – vetur, sumar, vor og
haust.
Meðal efnis í vetrarhefti Þjóðmála
er ritgerð Helga Tómassonar, dokt-
ors í tölfræði og dósents við Há-
skóla Íslands, „Tölfræðigildrur og
launamunur kynja“. Þar eru færð rök
að því að engin vitneskja liggi fyrir
um síendurteknar staðhæfingar á
opinberum vettvangi að kynbundinn
launamunur sé staðreynd. Ragnhild-
ur Kolka lífeindafræðingur skrifar
um innflytjendur og íslam í Evrópu í
kjölfar ógnarverka harðlínumúslíma.
Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir
menntamálaráðherra og skólameist-
ararnir Már Vilhjálmsson, Sigurður
Sigursveinsson og Sölvi Sveinsson
fjalla um styttingu framhaldsskólans
frá ýmsum hliðum.
Af öðru efni í vetrarhefti Þjóðmála
má nefna að Geir Waage, prestur í
Reykholti, skrifar jólahugvekju, Björn
Bjarnason dómsmálaráðherra skrifar
af vettvangi stjórnmálanna, Bjarni
Jónsson rafmagnsverkfræðingur
fjallar um stóriðjuvæðingu Íslands,
Páll Vilhjálmsson blaðamaður, skrif-
ar ritgerð sem nefnist „Dagskrárvald
Baugs: Saga misnotkunar“, Har-
aldur Johannessen hagfræðingur
flettir ofan af rangfærslum í stjórn-
málaumræðunni, að þessu sinni
fullyrðingum um að misskipting fari
sívaxandi, Sigurbjörn Einarsson
biskup og frú Vigdís Finnbogadóttir,
fyrrverandi forseti Íslands, skrifa um
Davíð Oddsson, Friðbjörn Orri Ket-
ilsson háskólanemi fjallar um Ísland
og frelsisvísitöluna, Ragnar Jón-
asson lögfræðingur segir frá kynn-
um Íslendinga af glæpasagnadrottn-
ingunni Agöthu Christie, Ásta Möller
alþingismaður skrifar um ráðherra-
ábyrgð á Íslandi, Snorri G. Bergsson
sagnfræðingur vekur athygli á kostu-
legum misskilningi tveggja fræði-
manna, auk þess sem fjallað er um
skáldskap Kristjáns Karlssonar.
Sex bókadómar eru í ritinu. Þor-
steinn Pálsson, fyrrverandi forsætis-
ráðherra, ritar um Völundarhús
valdsins eftir Guðna Th. Jóhann-
esson, Björn Bjarnason skrifar um
Hnattvæðingu og þekkingarþjóðfélag
eftir Stefán Ólafsson og Kolbein
Stefánsson, Guðmundur Ólafsson
hagfræðingur skrifar um Komm-
únismann eftir Richard Pipes, Sæv-
ar Guðmundsson framhalds-
skólanemi fjallar um Bókina um
Che, Óli Björn Kárason hagfræð-
ingur skrifar um Straumhvörf eftir
Þór Sigfússon og Gréta Ingþórsdóttir
segir frá bókinni Freakonomics eftir
Steven D. Levitt og Stephen J.
Dubner. Þá er fjallað stuttlega um
nýútkomnar bækur um Halldór Lax-
ness og John Lennon.
Þjóðmál eru 96 bls. Ritstjóri tíma-
ritsins er Jakob F. Ásgeirsson. Bóka-
félagið Ugla og Sigurgeir Orri önn-
uðust umbrot og hönnun, en um
prentvinnslu sá Prentsmiðjan Oddi
hf. Þjóðmál kosta 1.000 kr. í lausa-
sölu en fjögur hefti í áskrift kosta
3.500 kr. ef greitt er með kredit-
korti.
Tímarit











  
6 .% 7 
6 8((. 9 03


 
  !
6 :! 70 ;4
0 <"%% 3  46 <2"%
"#   
$% & &'  6 ;%"%% =09
6 8((. 9 03


 (
)*6 &) ;% 0 >   *
0 3  6 0$%'
) +,


*

6 :4 >4 
? 06 &) %
- 6 @ 
' A
  6 :AB 9 03
.6 0#"% 0
6 8((. 9 03
% -
$/

 6 .%% 8  B )"!  8 . ! 6 B2
0 )
 
+  

+6 C  <+ 
6 D $
1
 
6 E < 0%! 6 B2
2)
6 >  # 0 ;%! 6 8((. 9 03
/
#
  6 <  % < 0%! 6 8((. 9 03
3
!
   $4
)
 6 ;%)!   $
6 8((. 9 04
"
 
 6 F G! 
6 :AB 9 03
5* $5


6 ;% + 6 :AB 9 03

 
 H 6 23%%6 D 03











 

























8  $  3
$$I 
  


  
6 .% 7 
6 8((. 9 03
.6 0#"% 0
6 8((. 9 03
1
 
6 E < 0%! 6 B2
/
#
  6 <  % < 0%! 6 8((. 9 03
"
 
 6 F G! 
6 :AB 9 03
6



 6 ( &
?6 &) %
7+
 6 <  % C# G
  ! 6 :AB 9 03
+  6 G  & 
6 :AB 9 03


#

6 H
" 806 :AB 9 03

 


6 =*  00  @$6 <$)-
0
%  
6 <)!6 &) %
 (6 :! % < 3
6 &) %
) 6 C3% ;%
6 :AB 9 03
) 
6 B -
0 (+#! 6 8((. 9 03
-#
$/8 #6 0 .6 :AB 9 03
8
6 :! 9 >2 %"6 8((. 9 03
)
 6 G!  8)6 8((. 9 03
6 
+ 6 C3% ;%$% + 20 6 < -0

+6 >   ;% 6 <$
-
   6 < 0#% :!! 6 <%$ -!$9 03


 6 :! : >  )
6 :! : >  )

9+  
6 G
   3 " 6 8((. 9 03
,
 : 
6 < ) .  !  + 6 2'%9 03
/* 
6 >  ; -6 8((. 9 03


  6 >  ) >
6 8((. 9 03











 
 
 


 
  
    ) +,


*

6 :4 >4 
? 06 &) %
- 6 @ 
' A
  6 :AB 9 03
2)
6 >  # 0 ;%! 6 8((. 9 03


;   

#  
6 (+ A $*6 :AB 9 03
8

6 &0)! .6 B 0


 

6 :JK%  L 
6 :AB 9 03
"   
6 :! B#  :$
-
6 :AB 9 03
%

2<$6


6 8
 @
36 :AB 9 03
- (    =6 &*# :! =09! 6 H %
9*

6 =0 @-
6 :AB 9 03
/  !
 6 1 >--M6 8((. 9 03
 >$8
6 < 09 8)6 8((. 9 03

 6 8"- N &%! 
0 70!3% O &)20+ 
6 8((. 9 03
6
     
$%   6 6 &!$9 03 !
5#:?$5

6 0 :!
6 H %


 
  !
6 :! 70 ;4
0 <"%% 3  46 <2"%


 (
)*6 &) ;% 0 >   *
0 3  6 0$%'
0 )
 
+  

+6 C  <+ 
6 D $
5* $5


6 ;% + 6 :AB 9 03
8 
$

  
6   )4 #4 9 04 < 0#% ! 6 :AB 9 03
)


5

@AA>6 GP4I <+  4 ;%"
6 8((. 9 03
%
B



C6 ;%)! 70 8 #$

0 :! ) 
 !$% "6 &4 !


+

$2+
 6 A" A$6 D $
/:
D!
   / 6   )4 = Q A
%6 8((. 9 03
/   
  6   )4I :!  " :!
6 :AB 9 03
. $'     6 G!%  " 
6 &!$9 03 !
/9E6 L* ;
%6 8((. 9 03
7 6  4 6 8((. 9 03
2 F   

 6 >  L 
%  J 1 )
6 <20% 9 03
)

 # +
+
6 (+  . -

%06 8((. 9 03
"#   
$% & &'  6 ;%"%% =09
6 8((. 9 03
% -
$/

 6 .%% 8  B )"!  8 . ! 6 B2
3
!
   $4
)
 6 ;%)!   $
6 8((. 9 04
+
*$/"#
6 ;% >  P6 8((. 9 03
5
6
$2  6 G
   :4 B )"
6 8((. 9 03
8$/8G  #6 8  >
6 8((. 9 04
%  6 70!3% =0 
6 <$%
8#

$4
6 :
 L* :J$
6 <$%
7+  $//
  1 6 :! ) 
6 &!$9 03 R$
/
' H
6 O @%
0 8*9 70! 6 B2
8 
 


6 A F0  F0 
6 :AB 9 03
1

 $

  6 & 0  <-)2
6 &!$9 03 !
8  # $4
6 < &$?6 <$%
,(  ***
$ 
*

: 6 >  )  
6 &!$9 03 !

I
BE?JK&E??KC6  !"   ; %
6 &!$3 0 

 !"#$%&'()*+,))-.//*/$//$




<" $  0+# 
3%  2% -!$ 0 4 4 4 ,  3*  =
0%-7
 0 #$ -!$9 03
0  0 -!$S
0  30+4 >%-$% % $$
 "  -$% " $$ % # "  3 0%4

   
&!$-9 =
0 " 0 1%0+0 
&!$  9  +6 0-% 
8*"%
 > 0% 
; 33  <$ 3% 
0$%' 8  
0  > 0%  <$ 3% 
<'20   <" 
0 ;-
&!% < )  >)20  > 0% 

 02%" !0  %- 1!%!%"
<'20   <" )%+0  <"
0

0 33  
>$! B %-0 
7 1$)02 %
:!"$%  "9
T ! =)!
0 <+0 
A  > 0% 
A S8*"%
 .% %  
"9 =)! <" 
0 33  
<"$%'SD+ 33  

   
< U 9%"
T! 9 <3
 
T ! ; +#$ .$
0 .$%* 
&!% *$)- =
3-
+0  <3
  &
0 
< *$$ !"  3  
.$%*
0 80  2%"
<"$%'SD+ T)+#$ <3
 
&
0  3   &
%0+#$
&2%!  <$0 2
< 0%3   C33   (+#$
.$%*
0 9+#$
>$! >3+#$
0 9+#$
* &
0 
A S&!$ 3  
<$03  0-9 <%$!$ 
A  +63   .$%* 
A S8*"%
 ;
0  .$%* 
0$%' .$%* 
>! *3  
S 23