Tíminn - 31.03.1971, Síða 6

6
TÍMINN
MIÐVIKUDAGUR 31. marz 1971
Athugasemd við
útvarpserindi
Afhugasemd við ótvarpserind!
Halldórs Péturssonar, er flutt
var 8. janúar síðastliðinn.
Jafcob Söebeek fæddist 13.
maí 1880 í Reykjafirði í Árnes-
hreppi á Ströndum. Ég kynntist
honum þó ekki fyrr en 1909, rr
ég var vinnumaður sumartíma
í Miðhúsum í Reykhólasveit.
Þangað kom Jakob að finna Odd
lækni Jónsson, til að leita sér
lækninga. Mun það hafa verið
eitthvað í sambandi vi@ veik-
indi hans, er síðar verður greint
frá. Árið eftir fluttist ég með
Ólafi Gunnlaugssyni, er ég ólst
upp hjá, frá Kaldrananesi að
Reykjarfjarðarkaupstað (Kú-
víkum). Þá var Jakob heima í
Reykjafirði, og bar bjó hann
öll árin, sem ég var í Kúvíkum.
Árið 1915 flutti ég að Naust-
vík. Kom þá Jakob til mín sem
lausamaður, sumarið og fram
yfir áramót. Síðar var hann hjá
mér vinnumaður 1937—39 og
1942—43. Árin þar i milli var
hann alltaf í hreppnum, lengst
af í Reykjafirði, næsta bæ uð
Naustvík. Hafði ég því góð-
ar aðstæður til að kynnast hon-
um.
Jakob (heitinn) var mjög stór
vexti og karlmenni að burðum.
Hann var einatt þrifalega til
fara, og ekki man ég til þess,
alð hann hafi verið tiltakanlega
afbrigðilegur í klæðaburði á
þeirra tíma vísu. Mér líkaði
ákaflega vel við Jakob, hann
var skemmtilegur og kátur, heið
arlegur i viðskiptum. Ekki var
hann áreitinn að fyrra bragði,
en gat vel svarað fyrir sig. Hann
var aldrei fyrtinn, þótt við hann
væri gletzt, kunni a@ taka
gamni. Hann var viðræðugóður
og gaman að tala við hann, enda
var hann greindur. Jakob var
vel kynntur og vinamargur inn-
an sveitarinnar. Hann var verk-
hagur og góður vinnukraftur,
athafnasamur og lét aldrei verk
úr hendi sleppa, meðan heilsa
entist. Lengst af hafði hann
kindur fyrir sig og Þórarin,
bróður sinn, og heyjaði handa
þeim sjálfur. Hann fóðraði vel,
átti einlægt nóg hey. Hann hugs
aði ákaflega vel um allar skepn-
ur og lét sér annt um þær.
Er Jakob var rétt innan við
tvítugt lenti hann í snjóflóði.
Hann var að koma úr Norður-
firði, og var nýfallinn snjór.
Er hann kom í hlíðina, norðan
Reykjarfjarðar, tók skriðan a0
renna, enda snjórinn laus í sér
og hlíðin brött, svo að lítið hef-
ur þurft til að koma henni af
stað. Flóðið var mikið, en það
varð Jakobi til lífs ,að hann
lenti ofarlega í snjódyngjunni,
sem hlóðst upp. Hins vegar
missti hann poka sinn. Það var
talið einstakt, að hann skyldi
lifa og komast aftur upp, en
snjóflóðið rann allt í sjó fram.
Sýnir þetta, hver þrekmaður
Jakob var. En við þetta fékk
hann taugaáfaR og náði sér
seint. Þar á ofan smitaðist hann
af taugaveiki og mun hafa ver-
ið veiklaður lengi eftir.
Árið 1944 hafði Jakob ær í
Kúvikum. En það ár mun hann
hafa hætt að halda skepnur. Var
hann þá tekinn fast að eldast
og veiktist aftur tun þetta leyti.
Fór hann til Péturs í Reykjar-
firði, er síðar verður getið, og
dvaldist þar í 8 ár, sjúklingur.
Fjögur síðustu æviárin var hann
svo hjá mér í Naustvík og and-
aðist þar árið 1957. A veikinda-
árum Jakobs í Reykjafirði leið
honum vel. Þau hjónin, Sigríður
og Pétur, létu sér einkar annt
um hann, en þá var hann orð-
inn rúmfastur. Síðustu árin hans
í Naustvíkum var hann einnig
rúmfastur. Þurfti lítið fyrir hon
um að hafa, hann gerði ekki
miklar kröfur, en var þægilegt
gamalmenni, rólegur og
skemmtilegur, þótt hann mætti
ekki rísa úr rekkju. Hafði hann
þá oft gaman af að segja sögur
frá liðnum tíma, einkum ung-
dómsárunum, er hann var sjó-
maður í Bolungarvík. Jakob var
mjög trúaður, og hefur það ef-
laust veitt honum styrk og sál-
arró í langri rúmlegu hans.
Víkjum nú að þætti Halldórs
Péturssonar. Vorið 1935 flutti
fyrrgreindur Pétur Friðriksson
að Reykjarfirði, þar sem hann
bjó i 18 ár. Jakob Söebeck var
þá hjá honum lausamaður, og
hafði kindur fyrir sig og Þór-
arin, bróður sinn. Á þessu ári
mun saga sú, er Halldór Péturs-
son segir af Jakobi, hafa gerzt.
í sögunni, sem höfð er eftir
Steinólfi Benediktssyni, er frá
því skýrt, að hann hafi borið
Jakobi vínflösku með mat. Er
því síðan lýst, hvernig Jakob
hafi etið á heldur stórkarlaleg-
an hátt, og skilst manni, að
hann hafi sopið drjúgum á vín-
flöskunni með. Loks er látið
að þvi liggja, að ekki hafi hon-
um þótt þetta nóg, þó að góður
fyndist honum beininn, heldur
haft með sér flöskuna, þegar
hann fór, og oltið út af, væntan-
lega ofurölvi. undir beru lofti.
Er frásögnin af þessu öllu held-
ur lítilsvirðandi fyrir minningu
Jakobs. Um borðsiði Jakobs er
það að segja, að hann borðaði
með hnífanörum sem hver annar
maður. Hitt er annað, að á þess-
um tímum var oft gripið til vasa
hnífs, ef um slíka fæðu var að
ræða. Ég þekkti Steinólf Bene-
diktsson vel og þykir kynlegt,
hafi hann borið Jakobi vín, þótt
hann byði honum mat. Yfirleitt
var aldrei brennivín á borðum
í matstofunni hjá Steinólfi, og
ekki þekkti ég hann að því að
draga dár að mönnum. En eftir
frásögninni að dæma, mætti
helzt draga þá ályktun, að Stein
ólfur hefði ætlað að „spila með“
Jakob, eins og Halldór Péturs-
son nefndi það í inngangi að er-
indi sínu. Þó að Jakobi þætti
gott að bragða vín, var hann
hófmaður til þeirra hluta, að
því er ég vissi til. Á ég því bágt
með að trúa, að Jakob hafi
drukkið svo stíft sem að er
kveðiö í sögu Halldórs. Allra
sízt væri líklegt, að hann hefði
sakir vínnautnar legið úti um
nótt, enda heyrði ég aldrei um
neitt slíkt, þótt ég byggi á næsta
bæ.
Jakob Söebeck átti níu syst-
kini, átta systur og einn bróð-
ur. Þeim þótti ákaflega vænt
um hann og báru virðingu fyrir
honum. Af þessum hópi lifa
enn tvær systur, Ragnheiður á
Akureyri og Stefanía í Reykja-
vík. Er það að þeirra tilhlutan,
sem þessi orð eru skrifuð. Bæði
er, að Jakob á mörg náin skyld-
menni á lífi, sem þykir leitt að
heyra slíka ólíkindafrásögn um
Jakob heitinn, enda eiga slíkar
sögur um gengna menn tæpast
erindi á alþjóðarvettvang að
Framhald á 14. sí6*u
8ge«
BÚNADARBANKI ISLANDS
MOSFELLSÚTIBÚ
tekur til starfa fimmtudaginn 1. apríl 1971
Viðskiptasvæði:
MOSFELLSHREPPUR
KJALARNESHREPPUR
KJÓSARHREPPUR
ÞINGVALLAHREPPUR
Afgreiðslutími: virka daga kl. 9,30—12,30 og 13,00—15,30
Lokað á laugardögum.
. : , ' '—1
Símar: afgreiðsla 66-320, útibússtjóri 66-321 (Brúarland).
Útibúið annast öll innlend bankaviðskipti
BUNADARBAKKI íslands