Fréttablaðið - 23.10.2003, Side 21

Við upphaf kirkjuþings lýsti bisk-up Íslands því yfir að brýn þörf
væri á að veita þjóðkirkjunni enn
meira frelsi. Forsvarsmenn þjóð-
kirkjunnar hafa ítrekað gefið í skyn
að nú sé þjóðkirkjan sem hvert ann-
að trúfélag og að trúfélög standi nú
jafnfætis og njóti sömu réttinda.
Til samanburðar eru sex þúsund
manns í Fríkirkjunni í Reykjavík.
Af því er einungis hægt að greiða
einum presti laun með rekstrarfé
kirkjunnar. Þjóðkirkjusöfnuður get-
ur haft tvo ríkislaunaða presta á
góðum launum. Þá getur Fríkirkjan
haft 2-4 starfsmenn á launum á móti
10-12 starfsmönnum þjóðkirkjunn-
ar. Fríkirkjan í Reykjavík safnar
ekki sjóðum. Hins vegar geta þjóð-
kirkjusöfnuðir safnað tugum ef
ekki hundruðum milljóna. Fríkikj-
unni er meinaður aðgangur að digr-
um sjóðum ríkiskirkjunnar á meðan
þjóðkirkjusöfnuðir hafa aðgang að
sjóðum ríkis/kirkju, tugum milljóna
auk þess að hafa ýmiss konar for-
gangsaðgengi að stofnunum og
þjónustu.
Er hægt að leggja þetta að jöfnu
þó svo að biskup vilji gera það? Í
þessari stöðu lýsir biskup Íslands
því yfir að brýn þörf sé á að veita
þjóðkirkjunni enn meira frelsi til að
hún geti athafnað sig enn betur. En
skyldi það nú vera vilji fólksins í
landinu (hinnar raunverulegu
kirkju) að auka enn frekar frelsi og
fjármagn þeirrar trúarstofnunnar
sem þegar nýtur einstakra forrétt-
inda fram yfir öll önnur trúfélög og
veltir þremur milljörðum króna ár-
lega af ríkisfé?
Réttlæti, trú og sannfæring
Hér áður fyrr var það trúarstofn-
unin og veraldlega yfirvaldið sem
ákvað hverju menn skyldu trúa. Í
dag ákveður hver fyrir sig. Það er
auðvelt að breyta trúfélagsskrán-
ingu sinni. Hægt er að gera það oftar
en einu sinni, reyndar eins oft og þú
vilt. Skráningarformin eru t.d. á net-
inu, Hagstofu Íslands og víðar. Mjög
einfalt er að fylla þau út og í kjölfar-
ið renna u.þ.b. 7.000 krónur sem
teknar eru árlega í trúfélagsgjöld í
nýja trúfélagið. Það breytist enginn
við að skrá sig úr einu trúfélagi í
annað. Sá sem ætlar t.d. að skrá sig
úr þjóðkirkjunni er engu minni Ís-
lendingur fyrir vikið.
Við eigum að skrá okkur í það trú-
félag sem okkur sjálfum finnst star-
fa í anda okkar innri sannfæringar,
samvisku, trúar og réttlætiskenndar.
Það er engin hætta á að við missum
einhver borgaraleg réttindi fyrir
vikið eða verðum jörðuð utangarðs
þegar við deyjum.
Trúfélögum mismunað
Þegar milljörðum er árlega sturt-
að í eitt trúfélag en ekki önnur (1,5
milljarðar af ríkisfé umfram trúfé-
lagsgjöld), veldur það óhjákvæmi-
lega að fjármagn og aðstöðumunur
fara að hafa áhrif á trúfélagsaðild
fólks. Það er verulega dapurlegt og í
raun ókristilegt. Það er deginum
ljósara að þó svo tæplega 86% þjóð-
arinnar hafi við fæðingu/skírn verið
skráð óvirkri skráningu í þjóðkirkj-
una jafngildir það ekki að 86% séu
að leggja blessun sína yfir hróplega
mismunun milli trúfélaga og samfé-
lagslegt ranglæti. Ljóst er að mikill
meirihluti þeirra sem eru skráðir í
þjóðkirkjuna hafa aldrei á sinni ævi
tekið meðvitaða eða virka ákvörðun
um að tilheyra henni. Þrátt fyrir það
telur biskup Íslands sig tala í umboði
86% þjóðarinnar.
Trúfélagsskráning
er sannfæring
Áreiðanlegar félagsfræðilegar
kannanir sýna að þjóðkirkjan
sinnir trúræknisþörf u.þ.b. 10-
15% þeirra sem tilheyra þjóð-
kirkjunni. Þrátt fyrir það telja Ís-
lendingar sig vera töluvert trúaða
í samanburði við aðrar þjóðir.
Sömuleiðis gefa kannanir það til
kynna að aðeins tæplega 40%
þeirra sem eru skráðir í þjóð-
kirkjuna eiga verulega samleið
með henni hvað trúarskoðanir
áhrærir.
Fulltrúar ríkiskirkjustofnunar-
innar hafa gefið í skyn að núver-
andi fyrirkomulag sé verjanlegt
fyrir dómstólum. En trúfélags-
skráning fólksins í landinu verður
ekki ákvörðuð með dómsúrskurði,
þrýstingi stofnana eða fjárhags-
legri mismunun. Trúfélagaskrán-
ing fólks hefur með samviskuna
að gera, innri trúarsannfæringu,
innri réttlætiskennd.
Það er skylda allra sem vilja
kenna sig við lúterska kirkju að
vera meðvitaðir um eigin trúfé-
lagsskráningu, breyta henni ef
þörf krefur og hvetja aðra til að
gera það sama. Það var einmitt
Lúter sem barðist fyrir því að
tryggja sanngjant og réttlátt að-
gengi allra að hinum trúarlega
arfi. Skyldi það vera andstætt
Guðs vilja að kristnar kirkjur,
sem eru óháðar ríki, nái að
blómstra hér á landi? Að þær
geti, eins og ríkiskirkjan, ráðið
til sín fleiri starfsmenn, guð-
fræðinga og presta til að sinna
aðkallandi verkefnum?
Að tilheyra án þess að trúa
Skyldi það vera andstætt vilja
skaparans að trúfélögin beri fjöl-
breytileika sköpunarinnar vitni og
blómstri sem slík? Stórar ríkis-
kirkjur úti í hinum kristna heimi
teljast almennt ekki vitna um styrk
trúarinnar, heldur hið gagnstæða.
Stór ríkiskirkja vitnar almennt um
skeytingarleysi, deyfð og doða al-
mennings í afstöðu sinni til kirkj-
unnar. Biskup Íslands hefur sjálfur
í ræðum sínum fjallað um að af-
staða fólks til kirkjunnar, bæði hér
og á Norðurlöndum hafi verið sögð
einkennast af því „að tilheyra, án
þess að trúa“. Og nú virðist það
stefnan að kalla fram meira af því
sama, „að enn fleiri tilheyri án þess
að trúa“, að gefa frelsi til að
styrkja ríkiskirkjuna enn meira,
auka trúfélagslega ranglætið og
það á kostnað frjálsu trúfélaganna
og grasrótarkirknanna. Hverjum
þjónar það? Skyldi það vera í þágu
Krists að þjóðkirkjustjórnin skuli
setja málin í þennan farveg? ■
■ Leiðrétting
21FIMMTUDAGUR 23. október 2003
Mikið úrval af fallegum
haust- og vetrarvörum
Stærðir 42-56 Stærðir 36-44
Kjóll 5.990 kr.
bolur 3.390 kr.
buxur 4.990 kr.
Peysa 6.990 kr.
pils 4.990 kr.
Kápa 10.990 kr.
bolur 3.390 kr.
flauelisbuxur 5.690 kr.
Peysa 8.590 kr.
gallabuxur 5.990 kr.
Flauelisjakki 7.290 kr.
flauelisbuxur 6.790 kr.
bolur 1.990 kr.
Peysa 10.590 kr.
bolur 1.990 kr.
gallabuxur 6.490 kr.
Sendum í Póstkröfu
Sími 568 1626
Í Fréttablaðinu í gær á bls. 4 varsagt frá dómi manns á þrítugs-
aldri. Rangt var farið með að sá
seki hefði átta sinnum sætt refs-
ingu fyrir minniháttar líkams-
árásir frá 1993. Það rétta er að
maðurinn hefur átta sinnum sætt
sektarrefsingu, þar af þrívegis
fyrir minniháttar líkamsárásir. ■
Umræðan
Vill biskup meira frelsi til að mismuna?
HJÖRTUR MAGNI
JÓHANNSSON
■
prestur og forstöðu-
maður Fríkirkjunnar í
Reykjavík skrifar um
mismunun trúfélaga.