Tíminn - 18.07.1971, Blaðsíða 7

Tíminn - 18.07.1971, Blaðsíða 7
SUNNUDAGUR 18. júlí 1971 TÍMINN 7 í I |. Útgafandl: FRAMSÓKNARFLOKKURINN Framkvaymdastjórl: Krlstján Benediktsson. Rltstjórar: Þórarftm Þórarinsaon (áb), Jón Helgason, IndriOl G. Þorstelnsson og Tómas Karlsson. Anglýstngastjórl: Steingrftmir Glslason. Rlt- stjórnarsfcrttstofnr 1 Bddubóxinu, aftnar 18300 — 18308. Skrif- rtoftrr Bankastrætl 7. — AfgreiðSlusfanl 12323. Auglýsingastanl: 19523. AOrar skrifstofur sfanl 18300. Áskriftargjald kr. 195,00 á máinuðl. btnanlands. 1 lausasölu kr. 12,00 eint — Prentsm. Edda hf. Landhelgismálið hefur algeran forgang 1 viðtali viS Einar Ágústsson, utanríkisráðherra, er birtist hér í Tfmanum í gær, leggur hann áherzlu á, að landhelgismálið muni hafa algeran forgang í utanríkis- ráðuneytinu næstu mánuði. ESnar Ágústsson minnti á, að landhelgismálið væri efst á blaði hjá núverandi ríkisstjóm. Þeir þrír flokkar, sem að ríkisstjóminni standa, lögðu allir megináherzluna á landhelgismálið í kosningabaráttunni og þjóðin veitti þeim þingmeirihluta. Það verður því meginverkefni ríkis- stjómarinnar að koma 1 andhelgismálinu í höfn. Nú þegar hefur verið send nefnd embættismanna til Genfar á ráðstefnu, sem vinnur að undirbúningi haf- réttarráðstefnu Sameinuðu þjóðanna 1973. Þar munu hinir íslenzku sérfræðingar kynna málstað fslands og þá breytingu, sem á íslandi hefur orðið, ekki einungis þá breytingu, að hér er sezt að völdum ný ríkisstjóm með nýja stefnu, heldur einnig þá breytingu á viðhorfum, sem orðið hafa vegna aukinnar ásóknar og fyrirætlana rrm stórvaxandi fjölda stórra, erlendra fiskiskipa ta veiða á fiskimiðunum við ísland, sem við ætlum okkur að verada og era lífshagsmunir íslénzku þjóðarinnar að veraduð verði. _ J ** nM E5nar Ágústsson sagðist gera sér vonir um, að þær þjóðir, sem þessi ákvörðun kann að hafa mest áhrif á, Kti, þegar fram liða stundir, með velvilja og skilningi á þessa sjálfsbjargarviðleitni íslenzku þjóðarinnar og komizt að þeirri niðurstöðu, að það séu sameiginlegir hagsmunir að gjöreyða ekki þessum mikilvægu uppeldis- og fiskimiðum, sem svo mikla þýðingu hafa fyrir svo margar þjóðir og matvælaöflunina í heiminum. Næstu skrefin í landhelgismálinu, sagði utanríkisráð- herrann, verða svo að óska eftir viðræðum við Breta og Vestur-Þjóðverja um uppsögn landhelgissamninganna frá 1961. Um vamarmálin sagði utanríkisráðherrann, að land- helgismálið myndi taka mestan hluta af tíma sínum næstu mánuði. En hann myndi, eftir því sem tök væru á, kynna sér öll atriði varðandi varnarliðið og dvöl þess hér og síðan, að lokinni slíkri könnun, sem hlyti eðli málsins samkvæmt að taka all langan tíma, taka upp viðræður við Bandaríkjastjóm nm endurskoðun vamar- samningsins frá 1951, með brottför hersins í áföngum í huga, eins og í málefnasamningi stjómarflokkanna segir. Munu næstu mánuðir notaðir til að kynna sár þessi mál innanlands og væri því ekki að vænta frekari til- kjmninga frá íslenzku ríkisstjóminni um þessi mál í bráðina. — TK Tass og Mbl. Mhl. hefur fram að þessu tekið litið mark á frétta- skýringum rússneskra fjölmiðla, eins og td. Tass-frétta- stofunnar. Þánnig hefur Mbl. talið að ekki væri mark takandi á því, sem þessir fjölmiðlar segðu um Nató og Bandaríkin. Nú bregður hins vegar svo við, að Mbl. tekur fréttaskýringar rússneskra fjölmiðla um stjóraar- skiptin á íslandi sem góða og gilda vöru. Þær skýringar eru þó í sama anda og aðrar fréttaskýringar þessara aðila, þegar um afstöðuna til Nato og Bandaríkjanna er að ræða. Hvað hefur hér gerzt hjá Mbl.? Hefur það breytt um skoðun á fréttaskýringum Tass, eða sannar þetta enn einu sinni, að litlu verður Vöggur feginn. Þ.Þ. CHESTER BOWLES, fyrrum sendiherra Bandar. í Nýju Delhi: Indverjar geta neyðzt til að senda herlið inn í Pakistan Hernaðaraðstoð Bandaríkjanna við Pakistan er óhyggileg YFIR sunnanverðri Asíu vofir hörmuleg og alls óþörf styrjöld, nema því aðeins að tvennt gerist, en hvort tveggja er fremur ósennilegL Hið fyrra er, að ríkjandi stjóm í Vestur-Pakistan hverfi frá ofbeldisbeitingu þegna sinna í Austur-Pakistan oe fall ist á málamiðlun, sem stöðvi straum skelfdra, heimilislausra flóttamanna til Indlands. Hið síðara er, að heimssamfélagið hefji volduga baráttu til þess að létta þeirri byrði af Ind- verjum að fæða og hýsa ná- lega sex milljónir flóttamanna, sem þegar eru komnir til landsins. Indverska ríkisstjómin legg- ur afar hart að sér við að láta þessu örbirgða og skelfda fólki í té fæði, lyf, húsaskjól og hvers konar aðstoð. Kostnaður- inn við þetta er áætlaður yfir tíu milljónir dollara á viku. Þessa fjárhagsbyrði axla Ind- verjar einmitt þegar dregið er úr efnahagsaðstoð þeim tíl handa frá Alþjóðabankanum og Consortium (USA, Bretland, Japan og Canáda) samhliða því, að afbonganir og vextir af eldri’ láftum munu nema yfir 500 milljónum dollara á yfir- standandi ári. ERFIÐIR stjómmálaþættir tvinnast þessum efnahagsálög- um. Frú Gandhi, forsætisráð- herra, hefur lagt á það áherzlu, að flóttamennirair tilheyri „öllum stjórmnála- og trú- flokkum, og meðal þeirra em múhameðstrúarmenn, kristnir menn, buddhatrúarmenn og Hindúar." Sá orðrómur áger- ist þó, að her Vestur-Pakist- ana sé farinn að beina ofsókn um sínum og reiði einkum að þeim minni hluta Hindúa, sem dreifður er um allt Austur- Pakistan. Eigi þessi orðrómur við rök að styðjast, hlýtur af því að leiða trúarlega ókyrrð meðal minni hluta múhameðs- trúarmanna í Indlandi, en þeir era um 65 milljónir að tölu. Að lokum ber að geta þess, að indverskir forustumenn ótt- ast mjög, að sjálfstætt Austur- Bengal veki sjálfstæðiskröfur meðal íbúanna í Vestur-Bengal og óskir um að sameinast í eitt bengalskt ríki. Kommún- istar og marxistar era fjöl- mennari en aðrir flokkar í V.- Bengal og barátta fyrir sjálf- stæðu ríki í Bemgal hlyti því að verða Kínverjum átylla til undirróðursstarfsemi og bylt- ingarviðleitni. í ræðu í indverska þinginu fyrir skömmu sagði frú Gandhi meðal annars: „Þetta er ekki innanríkis- mál Pakistana, eins og margir vilja halda fram. Þetta er al- varlegt vandamál, sem ógnar friði í Suður-Asíu. Hafa Pak- istanar rétt til að hrekja fólk úr landi með byssustingjum sínum, ekki aðeins þúsundir, né hundruð þúsunda. heldur milljónir manna? Ríkíandi stjóm hér í Indlandi kann að hafa sína galla, en hana brest- or ekki hugrekki. Hún skelf- ist ekki þá áhættu, sem ekki verður umflúin". SÚ framvinda, sem við kunn nm von bráðar að standa and- spænis, er ógnvekjandi: L Indverjar kunna að neyð- ast til að senda herlið til Aust- nr-Pakistan til þess að reyna að stöðva flóttamannastraum inn, flytja flóttamennina aftnr til síns heima og koma f veg fyrir að öfgamenn til vinstri myndi rOdsstjóm í Austur- Pakistan. 2. Gera mætti ráð íyrir, að Pakistanir svöruðu með því að ráðast á Indverja í Kashmír og Punjab. 3. Kínverjar kunnu að gera Indverjum úrslitakosti (svip- aða kosti og þeir gerðu þeim í október árið 1965, þegar styrjöldinni við Austur-Pak- istana var að ljúka). 4. Lfklegt er, að Sovétmenn styddu Indverja til þess að standa gegn Kínverjum, og síð- an breiddust átökin út, stig af stigi. Sennilega vilja margir vísa þessari mynd á bug sem ljótri draumsýn. Að mínu viti er þetta raunverulegur möguleiki og meira að segja líkleg fram- vinda ef ekki verður að gert og látið reka áfram á reiðan- um. RÍKISSTJÓRN frú Gandhi hefur tekið afar ábyrga afstöðu gagnvart vandanum á landamærunum í norðaustri, en. erfiðleikar í fjármálum og stjórnmálaþrýstingur hrekur Indverja óðfluga fram á helj- arþröm. Samfélag þjóðanna verður óhjákvæmilega að hefjast handa umsvifalaust, hvort held ur er fyrir frumkvæði Samein- uðu þjóðanna eða með öðrum hætti. Atburðirnir í Austur-Pak- istan eru ekkert annað en rang læti og mannúðarleysi, sem verður að fordæma og stöðva, hvað sem það kostar. Jafn- framt verður að létta aí Ind- verjum þeirri fjárhagsbyrði að þurfa að sjá sex milljónum flóttamanna farborða. Indverj- ar eru lýðræðisþjóð, sem lengi hefur búið við erfiðleika og þjáningar, en virtust einmitt vera í þann veginn að verða sjálfum sér nægir fjárhagslega fyrir örfáum mánuðum. Ekki má láta við gangast að þeir bíði alvarlegt tjón og jafnvel óbætanlegt vegna atburða, sem þeir eiga enga sök á. FRÁ því hefur verið sagt í blöðum, að aðildarríki að Con- sortium og Alþjóðabankanum (að Bandarfkjunum undan- skildum) hafi samþykkt að stððva fjárhagsaðstoð við Pakistana unz stjórnmálasætt- ir hafa komizt á við Austur- Pakistana og öruggt er orðið, að þeir fái sinn réttmæta hluta af aðstoðinni. Bandaríkjamenn hafa sent Pakistönum þrjá skipsfarma af hergögnum síðan átökin 1 vetur. Þessi hergögn geta Austur-Pakistan hófust í marz í Pakistanar aðeins notað gegn þegnum sínum í Austur-Pakist an eða Indverjum. Bandaríska þingið var fullvissað um, að engin hergögn yrðu send, en samt hefur þetta verið gert. í fyrstu var það látið viðgang- ast sem hver önnur skyssa skrifstofuvalds, er ekki bæri vott um stefnu Bandaríkjanna. Undanfarið hefur þó komið í ljós ýmislegt, sem bendir til, að þetta hafi ekki verið slysni, heldur af ráðnum hug gert. Reynist þetta rétt, hafa Bandaríkjamenn enn einu sinni gert sig seka um ófyrir- gefanlega og ómælanlega skyssu í Asíu. Sagnfræðingum framtíðarinnar kann að veitast erfiðara að afsaka þá skyssu og fyrirgefa en frumhlaupið í Indókína.

x

Tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.