Tíminn - 23.01.1973, Side 19

Þriðjudagur 23. janúar 1973
TÍMINN
19
Framlög til Haf-
steins Jósepssonar
Viða er nú safnað fé handa Haf-
steini Jósepssyni, sem lét annan
fótinn, er hann afvopnaði
skyttuna óðu i Yrsufelli, ásamt
Ólafi Ogmundssyni, en með þeirri
hetjudáð hafa þeir vafalaust
borgið lifi margra manna.
I gær voru Timanum afhentir
peningar, sem safnað var meðal
starfsfólks Kaupfélags Hafn-
firðinga, 22.800 krónur. Vegna
misskilnings, sem nokkuð er út-
breiddur, skal þaö tekið fram, að
Hafsteinn verður ekki krafinn um
skatt af þeim fjármunum, sem
honum safnast vegna þeirra
örkumla, er hann hefur orðið
fyrir.
Fjarðarheíði fær
KJ—Reykjavik
Snjóblásarinn, sem kom til
Egilsstaða i fyrra, kemur nú i
góðar þarfir við að halda
Fjarðarheiði opinni. Heiðin
tepptist um helgina, þegar
snjóaði þar i fjöll, en i dag renndi
blásarinn i gegn um jafnfallinn
snjóinn, og heiðin varð fær á ný.
Blásarinn er fljótur að ryðja af
heiðinni, þegar snjórinn er ekki
fastur fyrir, og þeytir honum auk
þess vel út fyrir vegbrúnina.
Fljótsdælingar ætla að halda
þorrablót um næstu helgi, og
notuðú þeir tækifærið i gær, þegar
Fjarðarheiði var fær, að afla
drykkjarfanga á Seyðisfirði.
Frakkir
Klp—Reykjavik
Um miðjan dag i gær var
brotinn upp sýningakassi við
verzlunina Myndsjá að Lauga-
vegi 96. Úr kassanum var stolið
segulbandstæki i bil, sem þar var
til sýnis.og einnig útbúnaði á ljós-
myndavélar.
Sýningakassi þessi er inn i
gangi, en snýr þó að Laugaveg-
inum og þvi sýnilegur öllum, sem
leið eiga um götuna. Þjófn-
aðurinn hefur átt sér stað á milli
klukkan þrjú og fjögur um
daginn,og ættu þvi vegfarendur
að hafa orðið varir við þjófana,
Framhald
af bls. 1
Kingston Emerald H-49 þar
sem hann var að draga inn
vörpuna. Skipstjóri togarans
tilkynnti, er hann sá varðskipið,
brezka eftirlitsskipinu Miranda,
að togarinn hefði orðið að sveigja
af leið til að forðast árekstur við
varðskipið. Varðskipið sigldi i
hæfilegri fjarlægð frá togaranum,
og að sögn talsmanns Landhelgis-
gæzlunnar er hér um algjöran
hugarburð togaraskipstjórans að
ræða og þessi kvörtun skipstjór-
ans þvi alröng.
I framhaldi af þessu tilkynnti
togarinn Boston Boeing GY-183
staðsetningu tveggja varðskipa,
sem hann vissi um, og til þess
notaði hann bylgjulengdina 2182,
sem er hin alþjóðlega neyðar-
bylgja, sem stranglega er bannað
að nota nema i neyðartilfellum.
Landhelgisgæzlan hefur nú
kært þetta mál.
Bretar
þjófar
enda var hábjart, og jafnan
margir á ferli um Laugaveginn á
þessum tima.
Ef einhver hefur orðið var við
eitthvað grunsamlegt þarna i
ganginum á milli klukkan þrjú og
fjögur i gær, er hannbeðinnum að
láta rannsóknarlögregluna vita,
svo og ef einhverjum er boðið til
sölu 8-rása stereo segulbands-
tæki, sem ætlað er fyrir bila.
Fanginn Framhald
° af bls. 20.
fossi haföi flutt þangaö um
nóttina, en hún hefur aðgang
að þessum klefum. Hvorugur
þeirra heyrði neitt athuga-
vert, fyrr en fangaverðirnir
komu til að slökkva eldinn.
Það mun ekki vera óal-
gengt, að fangar,sem settir
eru i þessa klefa, smygli inn
með sér eldspýtum og kveiki
þá i dýnunni eða teppinu til að
láta óánægju sina i ljós eða þá
til að komast út aftur. Klefar
þessir eru mjög þéttir, en i
þeim þó annars nokkuð góð
loftræsting. Talsambandið við
fangaverðina mun ekki alltaf
vera i lagi,þvi oft verður það
fyrir barðinu á föngunum og
getur þá liðið nokkur stund
unz þeir geta gert vart við sig.
Okkur tókst ekki að fá upp-
lýsingar um það, hvort tækið i
þessum klefa var i lagi, þvi
málið er enn i rannsókn og
meðan að svo er,vilja forráða-
menn hælisins ekkert um það
segja.
STJÓRNUNARFÉLAG islands
John Marsh, Dr. of Science, aðal-
framkvæmdastjóri BRITISH IN-
STITUTE OF MANAGEMENT
verður fyrirlesari á eins dags nám-
skeiði um
hlutverk stjórnandans
í breytilegu umhverfi
Námskeiðið verður haldið að Hótel
Sögu (Átthagasal) og stendur yfir
kl. 10.00 — 17.30, mánudaginn 29.
janúar n.k.
John Marsh hefur haldið fyrirlestra og námskeiö
viða um heim um það, hvernig hagnýta má
nýjar stjórnunarhugmyndir, aðferöir og reynslu
Námskeiðið er ætlað stjórnendum
stofnana og fyrirtækja, bæði aðal-
framkvæmdastjórum og deildar-
stjórum.
Vinsamlegast tilkynnið þátttöku i sima 82930.
Nýju tekjustofnalögin:
Framkvæmdafé sveitar-
félaganna tvöfaldaðist
ÞÓ—Reykjavik.
— Tekjur allra sveitarfélaga á
Islandi urðu 3799,3 millhónir kr.
á árinu 1972, en á árinu 1971 voru
þær 3362.7 milljónir, sem þýðir að
sveitarfélögin hafa haft 436.6
milljón króna meiri tekjur á sið-
asúa ári en 1971, sagði Hannibal
Valdimarsson á fundi með frétta-
mönnum, þegar hann ræddi um
hin nýju tekjustofnalög sveitar-
félaga, sem sett voru á siðasta
ári. Einstaka menn hafa gagn-
rýnt lögin mikið, ekki sizt stjórn-
endur Reykjavikurborgar.
Hannibal sagði ennfremur, að
þegar nýju tekjustofnalögin voru
sett, hafi verið aflétt ýmsum
gjöldum af sveitarfélögunum. 1
fyrsta lagi hafi framlag sveitar-
félaga til lifeyrissjóða verið fellt
niður. 1 öðru lagi hafi framlag
sveitarfélaga til sjúkratrygginga
verið lækkað um helming. 1 þriðja
lagi greiði sveitarfélögin nú ekki
ýmis iðgjöld til trygginganna,
sem þau voru skyldug til að
greiða samkvæmt eldri lögunum.
Sagði Hannibal, að ekki væri
fjarri lagi aö áætla, ef gömlu lög-
in hefðu enn verið i gildi, að hér
hefði verið um útgjöld að ræða
fyrir sveitarfélögin, sem næmu
um einum milljarð króna. Þess
vegna mætti telja þessa upphæð
sveitarfélögunum til tekna, og
mætti þvi segja, að nýju tekju-
stofnalögin hefðu gefið sveitar-
félögunum 1.3 milljarð, þegar á
allt væri litið.
Siðan ræddi Hánnibal almennt
um tekjustofnalögin og sagði,að
margir sveitarstjórnarmenn,ekki
sizt i Reykjavik, hafi gagnrýnt
lögin ákaflega og jafnvel gengið
svo langt, að talað væri um árásir
á Reykjavik, þegar nýju tekju-
stofnalögin voru samþykkt.
Höfuðbreytingin á tekjustofna-
lögunum hafi verið sú, að útsvör
eru nú lögð á brúttótekjur fólks, i
stað nettótekna áður. 1 lögunum
væri gert ráð fyrir 10% há-
marksútsvari af brúttótekjum, og
i lögunum væri heimildarákvæði,
sem sveitarfélögin mega selja,
að þau geti bætt við 1% viðbótar-
útsvari, þannig að útsvarsstiginn
verði 11% af brúttótekjum i stað
10%, en til þess þurfa sveitar-
félögin sérstakt samþykki ráðu-
neytisins.
Hannibal sagði, að ef eitthvert
sveitarfélag heföi orðið fyrir
áfalli vegna nýju tekjustofnalag-
anna, þá væri það helzt Reykja-
vik, en allar tölur bentu til þess,
að Reykjavik heföi hagnazt mikið
á lagabreytingunum. 1 þessu
sambandi má benda á, að tekjur
Reykjavikurborgar af útvarpi,
aðstöðugjöldum og fasteigna-
skatti urðu á árinu 1971 1713.8
milljónir króna, en árið 1972
1883.1 milljónir. En það þýðir, að
borgin hefur fengið 169.3 milljón-
um meira 1972 en 1971. Þar við
bætist lækkun útgjalda, og er það
lækkun útgjalda til lifeyrissjóða
244.8 milljónir, sjúkratryggingar
120 milljónir, vegna löggæzlu
83,milljóna lækkun og iðgjalda-
lækkun ýmis konar 30 milljónir.
Samtals eru þetta 478 milljónir,
og jafnast þetta til tekju-
aukningar, sem þýðir,að ef tekjur
af aðstöðugjaldi, útsvari, og fast-
eignaskatti og þessi lækkun út-
gjalda eru lagðar saman.þá er um
að ræöa 647.7 milljóna tekjuaukn-
mgu hjá Reykjavikurborg árið
1972, miðað viö 1971.
A árinu 1971 var gert ráð fyrir
16.45% eða 296.9 milljón rekstrar-
afgangi i fjárhagsáætlun Reykja-
vikurborgar, og þessu fé átti að
verja til verklegra framkvæmda.
t fjárhagsáætlun borgarinnar i
fyrra, en þá höfðu nýju tekju-
stofnalögin tekið gildi, gert ráð
fyrir 27.41% rekstrarafgangi eða
587.6 milljónum, og haföi á einu
ári fé það, sem borgin gat varið til
verklegra framkvæmda hækkað
um 98%. — Ef sömu lög hefðu
verið i gildi árið 1972 og 1971, þá
hefði rekstrarafgangur borgar-
innar orðið 352.8 milljónir eða
234.8 milljónum lægri, og ef út-
svörin hefðu verið ákveðin 10% i
stað 11% hefðu tekjur borgar-
innar reynzt 106.3 milljónum
króna lægri.
Þá kom fram á fundinum, að
framkvæmdafé sveitarfélaganna
hefur aukizt mjög mikiö með til-
komu nýju tekjustofnalaganna,
og i fimm kaupstöðum af 14 meira
en tvöfaldaðist framkvæmdaféð.
Víðivangur
Framhald
af bls. 3.
i Noröursjónum og loðnu á
veturna. Og nú ætlar sagan
enn einu sinni aö endurtaka
sig, og menn segja, aö allt of
mikið sé keypt af togurum.
Stökkiö er þó ekki meira en
hjá Nýsköpuninni og varla
jafnmikiö, þvi aö þetta eru
yfirleitt helmingi minni skip”.
— TK.
Framhald
af bls. 9.
þjóðarinnar. Hann tekur
endurkjör sitt sem umboð til
þessað vera „hinn harðskeytti
og ósveigjanlegi” út á við og
gæta þess heima fyrir að lægja
rostann i afskipaþjóðfélaginu
og hafa hemil á fjárlögunum
og skrifstofuvaldinu. ,,Hinn
raunverulegi Richard Nixon”
er þvi i innsta eðli sinu ihalds-
samur maður eins og þetta
bendir til, en hann er að þvi
leyti frábrugðinn fyrrverandi
„raunverulegum republikön-
um” og frjálslyndum fylgj-
endum „hinnar nýju stefnu”,
að hann er ávallt reðubúinn að
vikja frá grundvallarreglum
sinum, ef stjórnmálanauðsyn
krefur. Á fyrra kjörtimabili
hans krafðist stjórnmálaleg
nauðsyn þess, að hann beitti
sér fyrir framkvæmd ýmissa
áforma frjálslyndra og þaö
gerði hann án þess að láta sér
bregða. En hann er ekki — alls
ekki — frjálslyndur maöur.
Það er óneitanlega dálitið
skoplegt, hve frjálslyndir
menn geta si og æ hneykslast i
hvert einasta sinn, sem þeir
komast að raun um, að Nixon
er ekki frjálslyndur, — nema
einstöku sinnum þegar það
hentar honum. En eins og
stendur hentar honum það
ekki. Stjórnmálaskyn hans
segir honum, að allhá ihalds-
alda sé risin með þjóðinni. Það
er alda, sem hinum „raun-
verulega Richard Nixon” þyk-
ir ánægjulegt að berast með.
Sinfóníuhljómsveit íslands
Síðustu tónleikar
á fyrra misseri verða i Háskólabíói
fimmtudaginn 25. janúar kl. 20.30-
Stjórnandi, Eduard Fischer
Einleikari, Einar Sveinbjörnsson.
Flutt veröa Sinfónisk tilbrigöi eftir Jirko, fiölukonsert
eftir Mendelssohn og Sinfónia nr. 9 (frá nýja heiminum)
eftir Dvorak.
Aðgöngumiöar seldir i bókabúð Lárusar Blöndal og i
bókaverzlun Sigfúsar Eymundssonar.
Ath. Endurnýjun áskriftarskirteina óskast tilkynnt i sima
22260
Nánar veröur sagt frá fundinum
með félagsmálaráöherra á morg-
un.
Framhald
af bls. 10.
á eftir Brasiliumönnum og Púertó
Rikó- búum.
En þetta hefur alltaf verið
svona. Fornsögurnar mora af
hjálparöndum og hetjum, sem
tala við dauða menn, áður en þeir
ganga i orrustu og kljúfa hver
annan i herðar niður. Nei — það
eru ekki skýr mörk á milli þeirra,
sem enn lifa og hinna, sem dauðir
eru. Og fólk veit skil á forfeðrum
sinum fimmhundruð ár aftur i
timann.
Og sambandið er ekki látið
rofna.
Menn segja til dæmis ekki: A
dögum Egils Skallagrimssonar.
Nei - fólk segir: Þegar Egill
Skallagrimsson var uppi. Það
merkir þaðtimabil i tilveru Egils
Skallagrimssonar, er hann gekk
um sýnilegur meðal samtiðar-
manna sinna. Það eru sjálfsagt
til niðjar, sem halda sambandi
við Egil karlinn.
—Nei, um þess konar getum
við ekki skrifað, segir Vésteinn.
Ilann á von á þvi, að út komi að
morgni ný skáldsaga el'tir hann,
og i henni er ekki vikið einu orði
að dulrænum elnum. Hann segir,
að menn verði að skrifa um það,
sem gerist i kringum þá.
Einn var i Sovétrikjunum, og
hann sagði Rússum, að nú væru
gömlu, islcnzku kommún-
nistarnir l'arnir að skrifa bækur
um lifið fyrir handan. Þá sló þögn
á furðu lostna Rússana.
En þá Laxness — hvers vegna
skrifar hann ekki um þetta? Jú —
Laxness hefur skrifað um anda-
trú, sem hann lék heldur grátt.
Hann hataðisl við hana. Hann
skrilar um þjóðfélagið. Hann var
fylgismaður Stalins og skrifaði
um mikilvægara mál en andatrú.
En nú skrifar hann bara um,
einskis verða hluti, segja menn,
svo að það má kannski búasl við
hverju sem er....
Nú liggur við, að menn fari að
rilast um Laxness. Siðasta bók
Laxness er nýkomin út, og hún
Ijallar um sildina — skemmtileg
og hátiðleg skáldsaga um sildina
og sildarkóngana miklu á Islandi.
Enginn hefur lyrr skrifað
skáldsögu um sildina, þó að allir
töluðu um hana — þennan fisk,
sem velgengni islendinga
byggðist á. Þetta er einkennilegt
— allir eru sammála um það.
llvernig höfum við komizt hjá að
skrifa um sildina?
Og nú kemur hinn roskni
Halldór Kiljan Laxness, Nóbels-
verðlaunamaðurinn, þjóðardýr-
lingurinn, og skrifar þessa sildar-
sögu, einhver hinna yngri hefði
átlaðskrifa og verða frægur af.
Laxness! Sá gamli! Hann er nú
suður i Evrópu og virðir Island
lyrir sér i sjónauka og hlær. Já,
það er hér um bil eins og hann sé
kominn til himnarikis. Þaðan
horfir hann á okkur og hlær að
okkur.
—Laxness finnst orðið, að allt
sé skopsaga. Heimurinn er ekki
annað en grin. Island er stórkost-
leg fyndni. Lifið er hlægilegt —
hégómi, sem honum fannst einu
sinni varöa miklu, en hlær nú að.
Við stælum um Laxness af
hjartans lyst. Ég segi:
—Án Laxness hefði ég ekkert
vitað um Island. Hann er mesti
rithöfundur veraldarinnar.
—O-jæja, þaö þarftu ékki að
segja okkur.
Einhver lyftir glasi sinu og
hrópar:
—Það má hér um bil segja, að
það sé Laxness, sem er til, en
ísland ekki. Island er ekki til. Það
lifir bara i bókum Laxness. Guð
hjálpi okkur hér á þessari eyði-
eyju i ishafinu.
Við unum okkur vel og svona
liður hálf nóttin.