Atuagagdliutit - 22.10.1953, Page 16
420
ATUAGAGDLIUTIT — GRØNLANDSPOSTEN
nr. 22
dlalingnik oicilererdlutik tunissauvfigssamingnut pissar-
mata. tamånåtaoK erKortussok peKatigit kigsautigåt
iluarsineKarKuvdlugo. icularnångilardlo iluarsineiiåsa-
ssok. — savauligdlit peKatigit savauteKarnerup kuja-
singnerussumut siaruarncrunigsså imingnil amerdlane-
russunit iluaKUtigineKalerKuvdlugo, arnalo nunat sa-
vauteKarfigssarKeKissut sapingisamik kalåtdlinit incr-
sorneKarKuvdlugit. tamåna pivdlugo aulajangersimavåt
savalerivfiup pissorta kujåmut angalåsassoic savautig-
dlit peKatigit sujulerssuissunerisa ilåinik peicateKar-
dlune savau te Karf igssar Kigsunik misigssuivdlune.
taima savautigdlit peKatigit atautsimineråne oKa-
luscrissat oKautigitsiarpåka. avdlarpagssuarnik angni-
kinerussunik taissagssaKaraluarpoK, manile eriiartusav-
dlugit inigssaKångitdlat.
eriiarsautil atautsimlnerup nagfartilaisa ilait.
savautigdlit pissartåt Otto Frederiksen nerinerme
oKalugialårame ilåtigut ima oKalugtuarpoii: „1924-me
K’agssiarssungme ukeruårama upernarmat umiaussa-
mik merKuerniarama uvdlut pingasut atordlugit aitsåt
K’aivortoK tikipara. igpagssånile maungnarama pujor-
tulérKat mardluk tamaisa uvagut pigissavut atordlugit
uvaliåinaK aggerpunga, nauk ama prammerssuaK aku-
ncrmigdlugo kaligkaluardlugo.“ oiiautsinilo ima nagga-
serpai: „ilumut tupingnartumik savauteKarneK suju-
mukalertorpoK“. okalorérmatdlo savauteKarfingme su-
julerssuissusimassoK mana fabrikime pissortaussoiv
landbrugskandidat K. N. Christensen akivdlugo ilatigul
ima oKauseKarpoiv: ilumut nuånårutigssaussumik
savauteKarneK sujumukalertorpoK, imame pisoKau-
ngitsigaoiv, åjuko autdlarnissut pingårnerit mardluk sa-
nivne igsiåput“. tåssa Amos Egede Otto Frderiksenilo.
oKautsitdlo tåuko tusarnårérdlugit iluinavkut ima ape-
rivunga: suna pissutauva tamatumunga? akissutigssar-
dlo imåitoK åma KagfarpoK: 1) tåssa inutigssarsiut sa-
vauteKarneK perKautånitdle angutinik suliamut soku-
tigissaKardluardlutigdlo pasisimangnigdluartunik suju-
lerssuissoKarsimagame. angutime taimåitut kisimik na-
lussunut ilikartitsivdlutigdlo CKérsaissarput. 2) savau-
tigdlit niuvertoKarfiup atausinaup iluane (distriktiane)
najugaKaramik — sineriagssuarme tamarme siåmarti-
tersimanatik — laimaitdlutigdlo ajornångitsumik ing-
mingnut atåssuteKarfigisinauvdlutik, tamånalo pingår-
tumik peKatigigtut ingerdlaneråne iluaKutauvoii.
OKåsagåine erKortungilait savauteKarneK nutarte-
rinerup taima sujualertortisimagå. nutarterinerup su-
niutituarå savat tunissagssartait Narssame fabrikimut
tunineKartalermata tassanilo såkut mpderniussut ator-
dlugit niorKutigssiarineiiartalerdlutik. inugtåisaon. tai-
rna oKautigissariaKarput. kulture „KaleruaK" sule tårn
luinane pilersimångilait — Kujanartumik. nunamingni-
me biografeKångitdlat niuvertarfitdlunime igalårssuinik
alutornarsagkanik issigissagssaieångitdlat avKusiner-
ssuarnigdlunit saitissårfigssaKaratik. kisiånilc nunaKar-
fit savauteKarnermik inutigssarsiuteKartut likikåine
MORSØ STØBEGODS
Kaminer Kakkelovne Komfurer
kaminit klssarssutit igavfit
Nykøbing Mors. København.
inue malugingitsugagssåungitdlat sordluko nutarterine-
ruvdle sujornatigut nutarterneKarérsimassut. Kagdlikut
peratårutit atungikaluardlugit Kavdlunårpalårtumigdlu-
nit ilei'Kulersutit atungikaluardlugit igdluinikut kalåle-
Katerpagssuarmingnit nangminerssordlutik inutigssar-
siortunit sujuarsimaneruput, Kangale ardlalingnik ini-
talingnik igdloiiardlutik — nalagkersuissut kigsautigi-
ssåt maligdlugo — atortugssanigdlo inutigssarsiumut
tungassunik uisavdluartuvdlutik. nalungikaluarpara ili-
niartitsinikut pissortaUssunit oKautiginiarneitartartut
avingarusimåssusertik pissutigalugo mérartait iliniarti-
neKarnermingne pouitsussut. iliniartitsinermile pissor-
taussut najornerusimagaluarunikik påsisagaluarpåt nu-
navtine atuagagssiat Kåumarsautigssiaussut radiukutdlo
OKalugiautaussartut Kåumarsainiutaussut unersussutait
tigoråsavdlugit KanoK poiiitsungitsigissut! påsivdlui-
narsimavåme europamiut kulturiat inutigssarsiutip
Europamit pissamik sujumukartineKarnigssånut KanoK
pingaruteKartigissoK. tamatumarpiaup kingunerai ig-
dlut perivingnarlut inussutitdlo pei’Kingnartut perivig-
sarnerdlo ilungersutigineKarmata - nangmineK inutig-
ssarsiumit pigssarsiat atordlugit.
ajoraluartumigdle inuit savauteKarnermik inutig-
ssarsiutigdlit nunaKarfingnit Kaumarsainermik sulissu-
teKarfiuncrussunit nunaKarfingnit inuit eKiteriartor-
finit — avingarusimajuartugssåuput, inutigssarsiutåta
taima pissugssautingmagit. tamånale Kaumarsainermik
iliniartitsinermigdlo pissortaussut isumaliutigissagssaisa
pingårtut ilagssaråt. eritortusasorinångilarme inuit ta-
måko avdlatut ajornartumik inutigssarsiutertik pissuti-
galugo avingarusimajuartariaKartut iliniartitaunerup tu-
ngåtigut pitsangorsaivigineKåsångigpata nunaKarfériea-
tut nautsorssuneKartuardlutik. åssersutigalugo: inuit 300
sivnigdlit K’aKortup kangerdluane Tunugdliarfingmilo
najugaicarput tamardluinarmik savauteKarnermik inu-
tigssarsiutigdlit taimåituartugssatdlo. måna nunaKar-
fingne 11-ne ingmikortiterdlutik nunaKarput, ingming-
nut ungaserujugssuartiternatik. taimaitumik isumaKar-
naraluarpoii nunanarfik angnerussordlunit — sordlo
Igaliko —- nutartigaussumik atuarfeitartineKåsagupe aju-
ngisagaluartoK, atuarfigdlo tåuna méritanut igdlusivfig-
ssaivasagaluarpoK savautigdlit cricåne najugauartut Ki-
tornåinut nautsorssussaussumik. inuime nangmingneiv
itåumarsagaunermik angnerussumik taima norKåissute-
Kartigissut ikiorserneKarnigSsåt kigsautiginaraluaKaoK.
—- mana nunavtine højskoleKarnigssaK eritartorneKar-
talerpoK. isumanarpungalo nunavtine højskole sujug-
dligssaiv savautigdlit Kanigtuånut inigssitariaKarumår-
toiv sordlo Narssamut, tåuname savautigdlit nioritu-
titik pivdlugit ornigaringmåssuk — taimailivdlune Dan-
markimut atalivingnivtine Grundtvigip anersåva ericor-
dluartumik Danmarkip suniutaisa sujugdlersarisagaluar-
påt — pivfigssavingminut.
savauteKarneK taima kussanartigissumik iluaitu-
taorértigissumigdlo ingerdlaleraluartoic taimåitoK ake-
ranartuarpoK savautilingnut tamanut ånilamissårutau-
juartumik, akerardlo tåuna tåssauvoK kalåtdlit nunavta
ukiordlua, ukioiv issitoit, silardlugkajugtoK upernaru-
mårnertunermik ilalik — ukiut ardlagdlit itångiunerati-
gut nagdliutåinartoK, itavsériardlunilo savautilingnik
perdlugtitsissarérsimassoK. ukiup taimåitup nagdliusi-
manerane savautit pisinaussat tamarmik inåinut Kanig-
titdlugit pårissariaKarput nerisitaralugitdlo. savatdle tu-
sintigdlit ardlaligssuit sivisumik uningatitauvdlutik ne-
risineKarnigssfmut nunarput nåmagtunik tunissutigssa-
Kångilaic — nauk imaica ukiut ingerdlaneråne nunaute-
Karnikut sitdlimatigssiorneK angujartorneKarsinauga-
luartoK. tamånale pisinago sitdlimatigssat Europamit
pissariaKarluåsåput. tamånåtaoK nålagkersuissunut tu-
ngavoK.
G. Egede.