Atuagagdliutit - 23.08.1956, Blaðsíða 2

7
inusugtut katerssornigssåt - »tusarnerdlumarpoK,
tusarnimut påsinerdlunit ajornangajagpOK«
„Kalåtdlit-nunåne inusugtut kåtuvfiat“ sunutdlunit akerdliuniar-
nermik ingerdlatitaKarniångilaK, sunutdlunitdle iluaKutauniartug-
ssauvoK
„Kalåtdlit-nunåne inusugtut kåtuv-
fiat“nik pilersitsiniarnermik sujuner-
sut Kåumaterpålunguit Kångiuput ilu-
ngersortumik oKaluserineKarsimang-
mat angnikigissagssaungeidssumigdlo
soKutigingningncrmik takutitsivigine-
Karsimavdlune. sujunersut danskit
avisine kingunigssalingmik oivausc-
KarfigineKarsimavoK, åmalume Kalåt-
dlit-nunane avisine igdloKarffkutår-
tune tamåna erivartorKingneKartarsi-
mavdlune. danskit inusugtut kåtuv-
fiåne Københavnimltume sujulerssui-
ssut akornåne inusugtut pissusiat er-
KartorncKarersimavoK, ungasingitsu-
nguardle tikitdlugo isumaKartoKarsi-
mavdlune taimåitumik autdlarniniar-
nigssamut sule pivfigssaK nagdlersi-
mångitsoK. ajornésåsimångilaK erKar-
saut kingumut uterfigeridsavdlugo.
Ausiait avisiåne „Ausiak“me tamå-
na pivdlugo imåitumik agdlagtoaar-
poic: - uvdlune måkunane Nungme
autdlarnerniagaussoK - - nunavta inu-
sugtortaisa katerssorniagaunerat
soKutigineKaKaoK. tåssa ukiune ki-
ngugdlerne nunavtine inusugtut su-
livfigissauneråne sujuariarnerit ang-
nerssaralugulo pingårnerssarissåt,
sordlo Atuagagdliutine ardlaleriar-
dlune taimatut aulajangiuneKartar-
toK. Kalåtdlit-nunåt nutåiv ajungine-
russordlo Kanganitsanut atåssutilik
ingerdlautsimut atassumik isumang-
naigaii danskit nalagauvfiåne atau-
siulersitsinermik aulajaitdlisaissoic
suliniarnerme tamatumane erKarsau-
tinut nakussagsautauvoK, ilåtigut tai-
ma agdlagsimåput. åmåtaoK såkortu-
mik erssei'KigsarneKarpoK katerssui-
neK tamåna nålagkersuinikut suli-
ni arnermut atåssuteKångitdluinåsa-
ssok nålagkersuinikut peKatigigfit ta-
marmik pårdlagtorisagåt. suliniarne-
rup tamatuma erssersisavå kalåtdlit
inusugtortait ugsagsåralune tuniuti-
nartitsiniarssarinermut pigdiiutauju-
mångitsut Kanordlunit itunut. kater-
ssuinerussoK inuiait crKarsautigalu-
git, taima oicarput. - tusarnerdlui-
narpoK. tusarnimut påsinerdlunit
ajornangajagpOK! „Ausiak" agdlag-
pOK.
kisalo „Ausiak" tamatuminga suli-
ssutigingnisavdlutik pilcrsincKarsi-
massunut sågfigingnigpoK, ersseridg-
sarKUvdlugo sunarpiaK sujunertarine-
icartoK. måna miserratigineKångilaK,
„Kalåtdlit-nunåta inusugtuinik kater-
ssuiniarneK erKarsautaussoK angi-
sok“, åipåtigutdle isumaKarnarpoK
pissutigssaKartoK suliariniagkap nå-
magsipatdlangniarnigssånut. kisalo
åma aperKuterpåluit sarKumiiineKar-
simåput, kåtuvfiup erKarsautigine-
Kartup anguniagagssainut tungassut.
taineKarérsut tungavigalugit A/G
tamatuminga sulissutigingnigtug-
ssauvdlutik pilersineKarsimassunut
sågfigingnigsimavoK aperKutigineKar-
tut ilait akineKarsinaorKuvdlugit, su-
1 issut igingningniartutdlo tungånit
måna pitsaunerutisimavåt, landsrå-
dip Nungme atautsiminerane sarKii-
miusimassane påsinarsautitut tuniu-
tisavdlugit. tamåkununga ilauvoK
maligtarissagssatut sujunersusiaK
„Kalåtdlit-nunåne inusugtut kåtuv-
fiat“nut atortugssatut suIiarineKarsi-
massoK. sulissutigingningniartut åma
måna sianigerKuvåt —- „Ausiak“me
erKartorneKartut ilåt måna tungaviga-
lugo, peKatigit autdlarnerniarneKar-
simåssut nålagkersuinikut siåmarti-
terniarnerit akerdlilersinaujumavdlu-
git — tamåname peKatigiliorniartut
sujunertaringilåt, peKatigigfingmik
akerdlilersuiniardlune sorssugtumik
autdlarniniardlutik, kisiånile sunig-
dlunit kivitsissugssamik, kalåtdlinik
inusugtunik isumaKatigingnerussu-
nik, aulajåinerussumik sujunertaling-
nik kivfåungissuscKarnerussunigdlo,
kisalo piviunerussumik danskit inu-
sugtortåinut iseriarfigssaKalersinaor-
Kuvdlugit. imaKalo sujunigssame ka-
låtdlit inusugtut peKatigigfinit nålag-
kersuissulerinermut pularKanerussu-
nit pissut maligtarissagssaliame tai-
ncKartut kåtuvfingme ilaussortångor-
sinaulisagpata, peKatigit nålagkersui-
nikut suliniarnerme atåssuteKarumå-
ngincrat tamatumuna ersserKigsarne-
KåinåsaoK inusugtunigdle katerssui-
niarnerinauvdlune nålagkersuinikut
ingmikorniarfiunane. tåssa måna
ilungersortumik pingårtineKarpoK,
kåtuvfiup sujunertaringikå kingunig-
ssalingmik atorfigssalingmigdlo ka-
låtdlit inusugtut akornåne pilersinau-
ssumut akerdlilersuiniarnigssaK, a-
kerdlianigdle suliagssariniåsagå ing-
minut atåssuteKaKatigigdlualernig-
ssaK pilersiniåsavdlugo, måna taina-
nit anguneKarsinaulerKuvdlugo ilua-
Kutigssamik apereutinut isumaKati-
gigdlune suleKatigigtarsinaunigssaK,
ikigtunguåinarnit nåmagsineKå#aga-
luarune aitsåt avigsårutausinaussunik
tamanik Kånginikut suliarineKarsi-
nåugaluartunik.
Kalåtdlit-nunåne inusugtut kåtuvfiat
maligtarissagssatut sujunersusiat
§ i.
kåtuvfiup aterå „Kalåtdlit-nunåne
inusugtut kåtuvfiat".
sujiiiicrlai
§ 2.
kåtuvfiup sujunertarai: Kalåtdlit-nu-
nåne inusugtut peKatigigfinut nålag-
kersuinikut ingmikorniarfiungitsu-
nut katerivfiujumavdlune,
Kalåtdlit-nunåta Danmarkivdlo nu-
naisa avdlat akornåne suleKatiging-
neK Kilerutaussutdlo nakiissagsaru-
mavdlugit,
aperKutit kalåtdlit inusugtuinut tu-
ngassut sarKumiutarumavdlugit suli-
ssutigissarumavdlugitdlo, tamatumu-
nåkutdlo ikiukumavdlune inusugtut
pissariaKartitaisa nåmagsineKarsi-
naussarnigssånut,
inusugtunut tungassut tamanit soku-
tigineKalersiniardlugit inusugtutdlo
nangmingneic atautsimititaisigut su-
lissutigineKartarnigssånut suleKatau-
jumavdlune,
penatigigfit ilaussortarissane sivner-
dlugit pissortanik, sulivfeKarfingnik
inungnigdlo atausiåkånik ardlaling-
nigdlunit oKaloKatigingnigtarumav-
dlune pissariaKarfisigut,
kalåtdlit inuiait akornåne kisalo ka-
låtdlit danskitdlo inusugtuine ataKa-
tigingneK nakiissagsarumavdlugo på-
scKatigingnerdlo angnertusarumav-
dlugo,
Kalåtdlit-nunåne inusugtunut iluaitu-
tigssat sussutdlunit inusugtutdlo so-
ku tigissail sulxssutigissarumavdlugit
sapingisamigdlo kalåtdlit danskitdlo
inusugtortait sapingisamik ajungi-
ncrpåmik ingmingnut atåssuteKalersi-
niardlugit.
ilaussortauneK
§ 3.
kalåtdlit peicatigigfe nålagauvfiup
iluane sumitutdlunit nålagkersuini-
kut ingmikorniarfiungitsut amerdla-
nertigutdlo inusugtunik ilaussorta-
Kartut ilaussortångorsinåuput. tåssa-
ne pineKarput inusugtut akornåne i-
malunit inusugtut pivdlugit peKati-
gigfiussut, inusugtut iliniagkatigut,
timfkut, kulturikut, inuiåussutsfkut
ugperissavdlunit tungåtigut incri-
kiartornigssånik sujunertaKarneru-
ssut imalunit inoKatinik ikiuiniar-
nermik sujunertaKartut. kåtuvfingme
sujulerssuissut ilaussortångornianik
akuerssissartusåput sujunertarissar-
dlo nåpertordlugo itigartitsisinauv-
dlutik. ilaussortagssatut akuerssissu-
tit itigartitsissutitdlo autdlartitat a-
tautsimilerneråne sarKumiuneKartå-
såput, autdlartitatdlo aulajanginerat
atortåsaoK.
§ 4.
peKatigigfi'k ilaussortaussoK nang-
minerssortutut ingerdlanerminik
piaivfigineKåsångilaK.
(Klip. iO-imc nangisaoK).
atuartartut agdlagait.
anersårulut
ministerip umiarssualivigssamig-
dlo takuniaissut tikerårsimanerånut
tungatitdlugo Nungme sulivfigssaeru-
simajuarsimassoK „buse augpalug-
toK“ ingerdlaortineKarpoK. Kjærbølip
Nungmut pendngnerane uvdlune si-
samane kingumut ingerdlaortineKar-
KilisancrpoK taimailerérpatdlo inig-
ssipalårKineKåsavdlune — imalunit
kingorna ingerdl aortin arn ckartalisa-
nerpoK?
aperissoK.
Nugssuarme tugtut erKigsisimati-
taunerånut tungatitdlugo Kutdligssa-
nit autdlartitaK ilåtigut oKarpoK ta-
måne tugtut ikiliartuinarnerat nang-
mineic isumane maligdlugo piniapi-
lungneKarnerånik patsiseKartitdlugo.
uvanga taimatut isumaKångilanga, ar-
dlaleriaKalunga tamåne auvartarsima-
vunga, påsissåkalo nåpertordlugit i-
sumaKardluinarpunga ilisimassag-
ssarsiortup Rosenkranzip tugtut Auv-
farmit Kimåtisimagai. tamatumunga
tungatitdlugo landsrådime ilaussor-
tat atarKinartut Kfnuvigiumavåka hr.
Rosenkranzimut sågfigingnerKårKuv-
dlugit KaKugulo suliaminik nåmagsiu-
mårneranik apererKuvdlugo.
kisalo tugtut Kaumåne septemberl-
narme piniarneKartarnigssåinik
landsrådip aulajangernera isumaKa-
tigingilara. isumaga maligdlugo Kåu-
mat tåuna piniartunut tagpavanitunut
tamanut ajornakusortorsiorfiuner-
paussarpoK. silatusårnerusånginer-
dlune lir. Rosenkranz aperernåråine
KaKugo inerumårneranik, lauva tai-
mailerérpat tamanut nåmaginartu-
mik årnigssussinigssaK ajornångine-
rulisagaluarpoK.
tagpitsut tagpingajagtutdlo pivdlu-
git inatsisigssaK måna folketingimit
akuerssissutigineKarpoK åmalo Kalåt-
dlit-nunåne atortfilerdlune. tamatu-
munga tungatitdlugo aperiumasso-
Karsinåusaoiv inatsisip KanoK ilivdlu-
ne Kalåtdlit-nunåne atorneKarnigsså
erKarsautausimanersoK. ilisiinaneKar-
pa ingmikortortaK tåuna KanoK amer-
dlatigissunik inugtagssaKarnersoK,
erKarsautigincKarsimanerdlune tag-
pitsut tagpingajagtutdlo iliniartitau-
nigssåt panmarkimitariaKarnerar-
dlugo imalunit Kalåtdlit-nunånitaria-
Karnerardlugo. erKarsautigineKarsi-
avangnånit
kujatånut
'K’agssiarssungmit Narssamitdlo
nalunaerutigineKarpoK savårKat 5841
nalunaeKutserncKarsimassut. teriang-
nissat, nagtoragdlit tulugkatdlo savå-
rarparujugssuarnik pissaKartarsimå-
put.
★
puissiniut „Jopeter" ukioK kingug-
dlcK Kalåtdlit-nunåta tunuata ercåne
inungminit KimangneKarsimassoK
Kåumatdle atauseK matuma sujorna-
gut Lauge Kochimit navssårineKarsi-
massoK norgemiut umiarssuånit nav-
ssårineKarfianit Norgemut kalingne-
KarpoK. Kalåtdlit-nunåne niuverne-
rup åtartugåta „Selbarden“ip sujor-
natigut „Jopeter“ip nålagånit inger-
dlåneKardlune „Jopeter“ip usé Ka-
låtdlit-nunåne niuvcrnerup pigissai
ånauterérsimavai.
•*
Kalåtdlit-nunåne sulissartut kåtuv-
fiata Kåumatip autdlartinerane nalu-
naerut tiguvå isumaKatigissutiginiag-
kat nåmagsineKarsimassut aningau-
ssanut ministerieKarfingmit Kalåt-
dlit-nunånutdlo ministerieKarfingmit
akuerineKarsimanerånik imalik. A/G
nr. 19-me isumaKatigissutausimassut
agdlautigerKigsårneKåsåput.
*
landsdommer Kisbye Møllerip tu-
numiut Kilautåt Kalåtdlit-nunåta
landsretianut tunissutigisimavå. Ki-
lautip amerså nånup aKajaruminerå
— Kanga itsaK akerdleringnerlt nå-
magsiniarnekåsagångata KilautitorKat
åssigåt.
*
nuname ilisimassagssarsiortut uv-
dlune måkunane Kalåtdlit-nunåta tu-
nuane Lauge Kochimit sujulerssorne-
Kardlutik sulissut Mestersvigimit 50
km.-nik ungasissusilingme aKerdlug-
ssaKarlingmik nutåmik navssårsimå-
put. nålagkersuissut nålåginarniarat-
dlarput.
★
K’cKertarssuarme issigtutigut mi-
sigssuivfik 50-inguivdlune nagdliu-
torsiorpoK.
*
septemberip autdlarnautåne Sisi-
miut ukiunik 200-ingortorsiusåput,
nagdliutorsiuniartorssuput.
. *
sorssul „Holger Danske" uvdlune
måkunane Kalåtdlit-nunåta kitåta si-
neriåne aulisarnermik nåkutigdlivoK.
ilåuput ukioK måna såkutugssat su-
jugdlit katitdlutik angutit 150-it.
Kaereussatut avisiliortoK købenliavn-
iimio „Bcrlingske Aftenavis“ime år-
KigssuissoK Finn Borberg ilauvoK.
manerpa Danmarkime iliniartitaune-
rup iliniagagdlit kalåtdlisut sungiusi-
massåinit avigsårtitauvdluinarnigssåt
ulorianartorsiortilersinaungmago,
taimåitumigdlo måne iliniartitsineK
piuminarneruinartoK sordlo Kalåt-
dlit-nunåta ilåne atautsimut tagpitsut
katerssorncKarnerisigut. tamatumuna
aperKut ilungersornartorujugssuaK
erKarsautigivdluagausimångitsoK ki-
siåne itisumik ericarsarfigssalik ang-
nertoKissunigdlo åridgssussivfigssar-
talik tikiparput.
nålugiat autdlakdtinei:artar-
nerat
takusinaussaK nåpertordlugo nå-
lagiarnerit autdlåkåtineKartarnerat
aussaunerane agfarminik angnikit-
dleriarpoK, tåssa sapåmit sapåt av-
dlordlugo tugdlia autdlakåtitsivior-
Kigtalermat. nautsorssutiginiartaria-
Karpordle måna ok lob c rip autdlar-
Kautånit sapåtit taipaisa autdlakåtit-
sissalerKingneKåsassoK, — tamatu-
mungalo tungatitdlugo påserusung-
nåsagaluaKaoK danskit nålagiarnere
åmåtaoK ilånériardlune autdlakåline-
Kartåsanersut. Kåumåmut atausiar-
dlune autdlakåtitsissarsinåusångikåi-
nc imaKa iluarsarluneKarsinaugaluar-
poic sordlo autdlakåtitagssat arfini-
lingornere tamaisa danskisut nålagi-
arneK autdlakåtineKartartugssångor-
dlugo. nålaortoK.
2