Atuagagdliutit

Ukioqatigiit

Atuagagdliutit - 11.03.1959, Qupperneq 9

Atuagagdliutit - 11.03.1959, Qupperneq 9
handele tinersalårtardlugo handelime atorfeKartuvdlune (imåi- Pok ingerdlatineKarnerane) KuleKutaK soKutiginartutut isumaKarfiginarsi- nauvoK, åmame taimåipoK. tåukui- naugunångitdlat soKutiginartutut issi- gingnigkumåsassut, Kularnångitsumig- dle KuleKutamut matumunga Kanigtu- mut erKarsauteKartarsimassut åmå- taoK måna issait uisitausinéuput. sok taima KuleKutsersimanersoK imaKa inuit ilåinit erKumigikujungne- KarsinauvoK, uvangale nangmineK isu- maga maligdlugo taima isumaliorusu- ngilanga. agdlautigissat åssigingitsor- pagssussarput taimåituåsavdlutigdlu- me inuit isumaliutait éssigilersinagit. handele tinersalårtardlugo — taima KuleKutseravko angnermik pissutigå- ra åssigmgissuseK Kangalile takune- KartaraluartoK månåkut kalåleKatigit issåinut aputerKuvdlugo. nangmineK påsisséka nåpertordlugit måna niuver- nerme (niuvertoruseKarfit niuverto- Karfitdlo) akornåne pissutsit putdlå- Kivfigilåratdlartigik. sujugdlermik ug- pernarsautigssaKarumavdluta niuver- toruseKarfingmik atautsimik åssersu- tigssatut tigussaKariarta. tamatumane Arsuk åssersutitut tigusinauvarput. niuvertoKarfingmiussutit nalerKiussi- niardlutit nalenriutariagdlit erKarsau- tigissariaKarpatit . kalåleKatit iligtut pineKarnersoK takujumavdlugo. Arsuk inersimalernera ilångutitsiar- dlugo perorsarfigsimavara taimåitu- migdlo pissutsit KanoK itut ilingnit ilisimaneruvdlugit. sujugdlermik tupi- gusutigisinauvara arsungmiut niorKU- tigssat tungaisigut pilersorneKamertik taima pitsåungitsigissoK nåmagisi- naungmåssuk. ukiut arfinigdlit Arsuk Kimagsimavara aussåkutdlo feriamiv- ne niorKutigssaKartitaunera misigssu- garissarsimavdlugo. tamatumuna påsi- simavara niorKutigssat pissariaKartut ardlaligssuit amigautigineKartuåinar- tut. atissagssat tungaisigut amigauteKar- neK angnertumik (angnertujussoK) o- Kautigisinauvara. sok niorKutigssat uningassutorKat pisoKåussusé pivdlu- git pisiariumanérutut taima sivisutigi- ssumik niuvertarfingme uningatine- Kartarpat? taima Katsunartigissut re- klamisut atorneKarsinausorinangit- dlat. nalungilara tuniniagkat tuneru- sungnartaKissut tunineKésagpatalo Ka- noK iliorneKartariaKartoK. niorKutig- ssat pisoKalissut tunineKésagpata so- i'uname akikitdlissariaKartarput han- delilo taimailiortarpoK. kisiåne isuma- Karpunga taimailiortarnera kingusi- nårtartoK tamatumungalo niuverto- rutsit åssigissaitdlo pissoKataussaru- narput (tåssame tåuko, soruname ta- marmiungikaluit Kularnångitsumik kinguartiterissarput). niorKutigssat u- ningassutoreat imaKa avdlat pisiariu- maneKamerussut inigssånik ingiaisi- massuginartarput tamånalo imaKa pi- ssutauvdlune niorKutigssanik amer- dlanerussunik tikitoKarsinaussångi- laK. nalungilara niorKutigssat amer- dlanerussut pineKåsagpata åmåtaoK tåuko inigssaKartitariaKartut, kisiéni- le inuit åssigingmik pineKåsagpata sok inigssånik taimåitunik sanassoKarKår- simångila? tåssampoK niuvertoKar- fingmiut pigissaisalo Kagdlikut isuma- gineKarnermingne naligigsitåungipat- dlårnerat. OKartOKarsinauvoK niuver- neK taima isumagingnisagune akig- ssaiautigssai åma umiartomermisang- mata. uvanga tamatumunga isumaga unauvoK: niorKutigssat inigssait (Kuit) angnerussut (tåssa niuvertoruseKar- fingne angnerne) sananeKartariaKar- put, taimailivdlune niorKutigssat a- merdlanerussut uteKåtårussårnane a- tautsikut paj ugutigineKartåsangmata åmåtaordlo taimailivdlune umiartor- nermut pivfigssaK atugaK mingneru- lisagaluarpoK (tamatumalo tunuani- poK umiartortut nåmagigtaitdliuler- nigssåt) Kalåtdlit-nunavtinime inussu- tigssarsiorneK nålagauvfiup ingerdlå- sså angigaluaKaoK ... OKarérpunga atissagssat tungaisigut amigauteKarneK angnertunerardlugo (tåssa niuvertoruseKarfingne éssigi- ssåinilo). tamatumunga ugpernarsau- tigssaKarumavdluta aussaK feriardlu- nga misigissara oKautigmarsinauvara. aussaK feriame atissagssarsiniardlu- ng niuvertarfik iserfigåra. iserama pi- siagssåka Kineraluaravkit, taimak. ta- kungitsuinarsoralugit pisiniartitsissut aperåka pisiniagkåka piginerait, kisiå- nile sunauvfa tamaisa pigingilait. pi- sinanga anmaleraluarama uvngiautit savigsait ajornersioriardlugit (pitsau- nigssaKånginama) aninarpunga. nå, tauva PåmiuliartariaKarpunga pisiag- ssåka pisiariniardlugit. taimailiusagu- ma assigivdluinarpå arsungmiut ta- marmik amigautimingnik Påmiunut pisiniariartorunik. niorKutigssat Ar- sungmut tikitartut ikingårångamik (tåssa niuvertarfingme niorKutigssat åssigissaitdlo) imaKalunit pramme usi- ngiaut uvertineK ajorpåt. piåralunga ingassagtajårissarpunga tamatumuna pissutsit åssiglngissusiat ajornångine- russumik takuneKarKuvdlugo åmalo niuvernerup iumagingnigtutitai tama- tumuna tinersalårumavdlugit. — ta- måna ajornarpat niuvertoruseKarfing- miut privatimik ingerdlåniagaKartut handelimut unangmigdlernertik eKia- suitdlutik Kasusuitdlutigdlo ingerdlå- tariaKarpåt, inerterKutåunginamilo i- nåssutiginaKaoK. nerissagssat pingårtumik grøntsagit åssiliaussångordlugit navsuiagkat, ta- måko åssiliaussat sok nagsiuneKartar- pat nerissagssartaitdlo nagiuneKåsana. tik (ilåtigume peKalårtarpoK) ... — tusarérparput niorKutigssat amer- dlanerussut pineKåsagpata inigssaKar- titariaKartut. inigssat tamåko sanane- Kåsagpata nalungilara sujugdlermik aningaussat atugagssat akuerssissuti- gineKarKårtariaKartut, tamånalo ajor- naitsuinåungilaK. taimåitumik taima ajornångitsutut isumaKarama isuma- Kångilanga månåkordluinaK sanaor- tornekåsassoK. soruname tamåko ta- marmik sujumut isumaliutigencårta- riaKartarput tåssuna ajunginerussoK angujumavdlugo; uvangalo oKautsIka uterdlåka: inuit åssigingmik pineKå- sagpata niuvertoKarfit niuvertoruse- Karfitdlo akornåne pissutsit åssiging- nerussumik årKigssussivigissariaKar- ukiune kingugdlerne nunaKarfing- nik takujuminarsaineK ingerdlåneKa- IerpoK kommunep akiligénik. taimalo ingerdlatsilerneK nunaKarfingme ig- dlut erKaisa takujuminartunigssånik pissuteKarnerugunarpoK. uvangale i- sumaKarpunga inuit inunerånutaoK iluaKutausinaussumik erKarsautigine- KartarianartoK. tamåna igdlut erKåinik salissarneK ajungeKaoK Kujanardlunilo, tamatu- muname igdlup erKå takujuminarsi- ssarmat nalinginarnigdlo sulivfigisav- dlugo agtoruminarsissardlune. inuit- dlume (tåssa imåipoK: igdlup inue) ilisimatineKaréraluarput igdlumik er- Kåta takujuminartunigsså pivdlugo maleruagagssaKartitauvdlutik, igitat- dlo atautsimut erKarneKarnigssånut erKaivigssaKartitauvdlutik. soruname taimailiorneK akerdlilerneKarane isu- maKatigineKarpoK ilatsaisorneKardlu- nilo. sujulinut OKauserissavnut OKautsit amerdlanerussut atortariaKaraluartut Kimåinardlugit pissariaKarnerusori- ssara tikinardlara. agdlagkama sujorna tungåne oKaut- sima ilait imåiput: „inuit inunerénu- taoK iluaKutausinaussumik erKarsau- tigineKartariaKarpoK". takuvdlugit takujuminaratigdlo nu- åningitdlat, erKarsautigalugitdlo ajo- Kuséruj ugssuarsinaussutut, takordlor- tagåka måkuput: marraminikujuit å- ssigissaitdlo — pingårtumik puiaussat aserKukue, igdlut erKåinut, pingårtu- migdlo avKusernup ernånut avKusini- narmutdlunit igineKartarsimanerat, måssa igdlut emåine erKaiveKaraluar- toK. takuneK ajornångitdluinarput puiaussakut åssigissaisalo sumut ta- maunga igineKartarsimanerat. imaKa- me tamåko isumaKarfigineKarnerput mingoKaratigdlo mingugsautausinéu- nginamik susa sumut tamaunga igi- kaluaråine. taima isumaliorsinaussa- riaKångilaic. erKarsautigeriartigo: mianerssuait- dliornermit pingikaluaråiniltinit ajo- Kutigssarsivfiusinåuput. imale OKarér- dlanga: sumik ajoKusisinåussusinik erKarsauteKångitdluinardluta sumig- dlunit sumut tamaunga igitsisinau- ssarpugut, sordlo sujuline taerigkav- nik. sunauvfale ajoKusérérsut aitsåt påsisinaussavtinik. mérKat nuånarissarpåt avKusinerne igdlutdlunit erKåine pinguarneK. er- Karsautigisanagulo mianerssuaitdlior- nermikut ajoKutigssarsinigssartik. imaKa mérKat sume tamåne pingu- arnermikut mianerssuaitdliornermig- dlo pissuteKardlutik kilerujugssuarsi- put, tamatumanilo kalåtdlit suleKa- taunigssarput piumassarineKarpoK, agssavume OKarputdlo amerdlanerti- gut suliagssanik taimåitunik utarKi- narpatdlåKaut. kalåliussugut taima u- paruarneKarångavta oKartarpugut tai- måingitsoK, kisiénile taimåipoK. tamé- nauvoK kalåliussugut amerdlanertigut erKarsautigalugo issiginiartagagssar- put påsingningnane asule akerdlilineK inuiait akornåne ilagtorutauginartar- POK. — taima påsissaKarsimanera najor- Kutaralugo niuvernerup ingerdlåssine- ra ilåtigut avdlanit angnerussumik issiginiarneKalisagunarpoK. Kulari- ngitdluinarpara ama niuvertoruseKar- fingne avdlane pissutsit niuvernerup tungånérsut ardlaligtigut sule kingu- arsimaKingmata. taimåinerinut han- dele kiserdluinarme pissungilaK åmalo nunavtine igdloKarfit inigssititernere pissussarput. handelip sulinera ataut- simut issigalugo ajorinarniarsinåungi- larput, sutdlo pitsaoKutigigai uvagut nangmineK påsiniarsinaugavtigik so- KutåungilaK mauna tåingikaluaruvkit. sumilunit pissutsit akornåne ingmi- kortut iluarsissariaKartut imaKalo ilå- tigut soKutauvatdlångikaluit tåkutå- såput Karssuplnaranilo ineriartorner- mut ingerdlaKataugåine tamåko taku- neK ajornånginerussåsåput. seminarieelev Adolf J. Rasmussen. nåuput agdlåt atuamermingnut ki- nguarsautaussumik. angajorKåming- nutdlunit ikiutilårnigssamut akornusi- ssumik. imaKalunit sivisumik nåpar- simavingme igdlumilunit uningasinå- ngordlutik. måssa mérKatut Kimarug- torfingmingne. sumut tamaunga encagkat puiaussat aserKukue åssigissaisalo aserKue ivig- kanik avdlakujungnigdlunit matune- Kalåginarsinaussarput. taimåitutdlo mianerssoraluaråiniltinit takuneK a- jornartaramik nigortemiagagssåusa- natik. tutinerdlungnikut ordlugåine aserKukunigdlo erKuigåine kilerujug- ssuarfigssauvdlutik, agdlåt sivisumik uningåssutausinaussumik. taimailiv- dlunilo anånap atåtavdlunit Kitorna- minut ikiusinaunera pigssarsiuisinau- neralo akomusigaorujugssuarsinauv- dlune. mingnerussutigut angnerussutigut- dlunit akomuteKalernigssaK erKarsau- tigissariaKaipoK. puiaussat åssigissai- salo aserKuisa sumut tamaunga erKa- gaunerénik pissuteKartumik ajoKuser- toKarsinaungmat, inup perKigdlune sulinigssånut akornusissumik. kussanaitsornerujugssusinauvoK: i- lånime kamit atungait alerujugssuar- sinåuput aserKukunik sianiginago tungmainikut. atungagssatdlo akisule- Kissut; mianerssukåinilo sivisuneru- ssumik piusinaunerinut sivikitdlisau- tausinauvdlutik. manalo ajornakusule- Kissunut kussanaitsorutausihauvdlu- tik. Kingmit Kimarugtorångamik sume tamåne pangaleKåtårsinaussarput su- na tutiungnagartik tamåt tungmarsi- naussardlugo. puiaussat aserKue åssi- gissaitdlo namagtordlugit tungmarsi- naussarpait agdlåt alumikut kileru- j ugssuarsinaussardlutik, atorfigssane- rugtornermingne atorsinauj ungnaer- dlutik, sanigoriartutigisinaussardlu- gitdlo. angnerussumigdlo inungming- nut iluaKutauniarugtulerfingmingne kussanaitsorutauvdlutik. Avangnåne igdlut erKåine avKUsi- nermilo takugssaujuartut Kingmit a- nångue igdlut erKaisa takujuminartu- nigssåinut takujuminaitdlisautauga- luartut, imaKalo nåpautinik pilersit- sisinaugaluartut (kisiånime måna ti- kitdlugo taimåitussusinik OKartoKar- neK ajorpoK) — uvanga avangnåmiu- gama tamåko Kingmit anångue issi- galugit nuånarlnarpåka, puiaussat a- serKuinit, igalåminikunit, marramini- kunit åssigissåinitdlo igineKarsima- ssunit issigiuminamerungmata. J. Thorin, Sana, Godthåb. Kalåtdlit-nunåta urania Risøp reaktorinut? - ujaragsiortut Kalåtdlit-nunåliartugssat tamarmik geigertælleri- nik nagsatanåsaput tusarparput ungasingitsukut Kalåt- dlit-nunåta urania KanoK pineKåsa- nersoK aulajangerneKésassoK. atomip nukinga pivdlugo kommissionip, or- ssugiagsioKatigit „Øresund“ip Kalåt- dlit-nunånilo ujaragsiortut nalunae- rutigssartik inårsarpåt, tåssanilo aki- neKarsimåsagunardlune atomip nuki- nga atordlugo misilissarfiup Risøp DR-reaktoré mardluk Kalåtdlit-nunå- ta uranianit ingerdlatineKåsanersut. nalunaerume Kularnångitsumik på- sisimassaKardluartut nautsorssuinerat hraligdlugo nalunaerutigineKåsagu- narpoK KaKUgo ingminut akilersinau- ssumik Kuånerssuarne, Narssame, u- ranimik piaissoKarsinaulisanersoK. ili— rnagineKarpoK augtitagssaKartoK 5 miil. tons migssiliordlugo angissusi- lingmik uranimik akulingmik. ilima- gissaK taima angnikitsigititdlugo su- livfiliorngssaK 50—100 miil. kr.-nik akilingmik ingassagineKarpoK. ilima- gineKarpoK inuiaKatigit tamalåt ura- hirnik atuinerat ukiut ardlaKéngitsut kångiugpata KanoK angitigilersimåsa- ssok uran pigssarsiarineKarsinaussoK tamåkerdlune atorfigssaKartineKali- savdlune. taimailerpat Kujatåne aug- titagssarsiorfeKalernigssaK imaKa pi- lersinåusaoK. Narssap erKåne uraneKarfingmik — Kalåtdlit-nunåne avdlamilunit — ang- nerussunik navssårtoKåsagaluarpat ingminut akilersinaunerussumik ura- nimik tunissagssiorsinaunigssaK suka- nerussumik pilersitagssaujumårpoK. uraneKarfingnik nutånik navssårto- KarsinaunersoK soruname OKautige- rérneK ajornaKaoK sutdie tamaisa i- kiorsiutdlugit uraneKarfingnik ujar- dlertoKartoK Arktisk Institutimit na- lunaerume taineKarpoK. tåuna malig- dlugo ujaragsiordlutik Kalåtdlit-nu- nånut autdlartugssat tamarmik gei- gertællerinik — uranimik ujardler- nerme atortunik — nagsartineKéså- put. uranimik Kalåtdlit-nunåne angner- tumik piaissoKardlune niorKutigssior- toKalisångikaluarpat piårtumik ilima- narpoK Risø 1960-ime pingajugssånik angnerpåmigdlo Pluto-reaktorimik taineKartartumik reaktorertårpat i- ngerdlatigssamik akisoKissumik „nangmineK nunagissame" niorKutig- ssiorniarnigssaK autdlarnemiarneKå- sassoK Kalåtdlit-nunåta uraniata ilua- Kutiginiarneratigut. —ps. nunaKarfiup takujuminartu- nigssånut pingåruteKarsorissat 9

x

Atuagagdliutit

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Atuagagdliutit
https://timarit.is/publication/314

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.