Atuagagdliutit - 18.06.1959, Page 11

sok Kagdlinåkut atausiuvugut?
nuéningilaK atausioxatigissanit suliguf tamafiguf mingnerujuarnigssaK
(---------------- ■------------------
kalåtdlit Kavdlunåtdlo sule-
Katigingnigssåt pivdlugo semi-
nariame iliniartut akorndne
A/G-p agdlagaKartitsivdlune u-
nangmisitsinerane agdlagkat pi-
ngasut akigssarsisineKartut sa-
niatigut sule atauseu mauna
ilånguparput, seminariame ili-
niartup Abel Berthelsenip ag-
dlagå ima aperalune: sok Kag-
dlinåkut atausiuvugut?
—~---------------------------------->
— aperKuterpagssuit! KatsunaKaut,
tunuartlnamiarsigik! — kalåtdlit uv-
dlumlkut taima isumaliulisagaluaruv-
ta kugssinermut mausimassutut pissu-
seKalisaugut.
inuiangne sujusingnerussukut ing-
mikordluinarsimassune, uvdlumile
Kagdlinåkut atausiussune, aperKUtit
ingassagdluinarput. Kagdlinåkut atau-
siunerarneKartamivta tamaisa nagsa-
taringilai, KularutigissariaKångilardle
amerdlanerit téussuma pilersitarisi-
mangmagit, åipåtigutdle apencutåu-
ngitsortugssaujungnaerpoK sok Kag-
dlinåkut atausiunersugut.
naligigsineKaleravta KanoK erKar-
sarsimanerpunga. kalåliaraussugutdle
KavdlunårKanut nagdlersutilernerput
méi'Katut avdlatut nuånårutigisima-
varput, téssame Kavdlunåranguina-
Kaugut. sunauvfale uvatse.
nalungilarput kalåtdlit Kavdlunåni-
ngarnit atuartitaunerup tungåtigut ki-
ngusingnerujuarsimassut, sulilume
kingusingneruvdlutik. taimatordluinaK
nunap iluane uvdluinarne Iput, ukiu-
nile kingugdlerpåne tamatuma mig-
dleriarsimanera malugingitsortariaKa-
rane. tamåna nuånårutigissariaKar-
Pok; nuåningitdluinarporme sutigut
tamatigut atausioKatigissanit mingne-
rujuarnigssaK, åipåtigutdle takungit-
sorneKarsinåungilaK suna pissutigigig-
put.
atuarfit ukiune kingugdlerne suka-
Kissumik iluarsartussivfigineKarput.
ineriartornermut nalerKuteKigamik
pitsånguatdlaKaut ukiutdlume ikårsår-
fiulersut atuarfigtigut malingnauvfi-
givdluarneKarput. malingnaunerdle
inorssapajårtuartutut pissuseKarpoK,
méraunivtinit OKautsivut atortarpavut,
angnerussumigdle pingåruteKångit-
dlat. atorfingmik angnertujårtumik
atorfiningniåsaguvta OKautsivut ator-
sinåungilavut. tåssuna nangmineK
OKauserissanit avdlat OKausinut ator-
figssaKalersunut iliniarneK artornar-
torsiorfiuinarane angussagssanik mig-
dlisaissussarpoK. tamåna pingitsusa-
guvtigo piumåssuseK mikingitsoK nu-
navtinititdluta pigissariaKarparput,
tåssanime KanoK-itusimanerput naut-
sorssutinut ilaungmat. tauva piuma-
ssarissaK atausinaulerpoK. OKautsivut
atorsinåungilavut Kavdlunåtut iliniar-
nerussariaKarpugut. silarssuarmioKati-
vut ilisarinerulerusugpavut. OKautsiv-
tinit silarssuarmioKativtinut måtu-
ssaussutut misigisimanerput avdlamik
aniguivfigssaKångilaK. kalåtdlit atuag-
kiornikut taigdliornikutdlo sulivfigi-
neKarnerat ingmikut issigissariaKar-
poK, tåssautitariaKarunardlunilo nag-
dlersukiartornermut nalunaeKutagssat
ilagssåt. åma pingårdluinarpoK nåla-
„erKungitsumik oKauseKarnerit
pissutitsiniarneritdlo"
Sisimiune forsorgudvalgime
Hendriksenip „Ekstrabladet1
A/G-me nr. 9-me majime sarKumer-
sume KuperneK 17 atuaravko pissaria-
Kartilersimavara angnikitsungugalu-
artumik narKigssuteKamigssara. tåssa
Otto Hendriksenip „Ekstrabladet“ime
aprile Kåumat agdlagarisimasså piv-
dlugo årnigssuissut ilångusimassåt u-
paruartariaKartikavko.
Otto Hendriksenip agdlagå angner-
tunerussumik erKartomago oKåinarta-
formandiussup naridgssutå Otto
ime agdlagånut
iliniariartorumårtut pissariaKångitsu-
mik ajoKusemeKartariaKarsimåsångi-
kaluardlutik.
Holger L. Poulsen,
Sisimiune forsorgsudvalgime
formandiussoK.
Kulåne agdlagaussoK kæmnerimut
forsorgsudvalgimutdlo takutineKar-
POK.
gauvfingmioKatigit ingmingnut paitso-
ratik OKalusinaunigssåt, tamatumunå-
kume paitsoKatigigtarnerit pissariaKå-
ngikaluartut pingitsorneKarsinåuput.
atuartitauneK pingåruteKaKaoK, å-
male pissartunut malingnauneK pi-
ngåruteKardluinarpoK. nålagkersuine-
rup tungåtigut OKautigislnaussavut
angnikitsuinåuput. pingårtutut tikuar-
tariaKarpoK nålagkersugaunerput inuit
Kinigåinik KutdlersaKarmat inuitdlo
isumait najorKutarineKartardlutik. ta-
måna erKarsautigalugo kalåtdlit nå-
lagkersorneKarneK angnertunerussu-
mik malingnauvfigissariaKånguatsiar-
påt, nålagkersuinerme malingnauvfi-
gitinago tamanut pisinautitaunerup
aulajangéKatausinauneruvdlo pingå-
ruteKåssusé arajutsisimaneKartuéså-
put. åssersutitut landsrådit atautsimi-
nerata atuagångordlutik agdlangne-
Kartarnerat tamanitdlo pisiarineKarsi-
naunerata aulajangersagkanut ilisi-
massarialingnut avKutigssiusinauvåti-
gut.
kalåtdlit Kavdlunåtdlo suleKatiging-
nerat angnerussutigut nålagkersugau-
nerup aulajangertugssauvå, Kavdlu-
nåtdle igdluatungé tusartagkat malig-
dlugit nålagkersuissunit imånarssuaK
soKutigineKarneK ajorput; tamatuma
iluarsineKarnigsså Kalåtdlit-nunå-
miup kiavdlunit kigsautigigunarpå. —
nunane avdlane partit tusåmassavut
måne atorneKångitdlat. sulilo isuma-
KarnarpoK taimåitoKalernigssånut su-
le ukiorpagssujumårtut. nuånersuvoK
A/G-me inuinait isumatik sujornati-
gornit angnertunerussumik sarKumiu-
talermatigik, tamåna sulissussut eKér-
simårnerånit pikorissusiånitdlo pissu-
teKarneruvoK. tugdlusimårnartuvoK
aulajangigagssat pingårtut inungnit
åssigingitsunit agdlagaKartitsissarni-
kut sarKumiuneKartalermata; tamåna
(Kup. 16-ime nangisaoK)
radiokut oKatdlitarnerit soKutiginartut
inussutigssarsiornek agtorpdt
Nup fabrikertårnigssa aulisartut erinigeKårput.
aulisarneK Kujatåne inussutigssar-
siutit pingårnerssarissatut måna issi-
gårput, taimåiporme.
måne Nup kangerdluamiussugut
sujomatigutdlume aulisariartartut na-
lugunångilåt ukiume sårugdleKardlu-
artamera; akerdlianigdle ukiut ki-
ngudlit — ukioK ingangmik — sårug-
dleKångingajagdluinarpoK. nauk auli-
sartut sujornagornit piniutigigsårne-
ruleraluit aulisardluarniardlutigdlo i-
lungersoraluit pigssarsiaKångingajag-
dluinarput.
tunissavut mamaraluåinarput
martsip autdlartilåmerane Kalera-
lingnik misiligutigssanik 7—8 tons
handele pisimavoK. pisiariniagai uv-
dlut pingajuat KiterKutinartOK nåmag-
terérput nauk pujortuléragdlit ilåinait
tunissigaluit.. sivnerussarpagssuit tu-
nitsivigssaeruneKarput. sulugpågkå-
taoK piniarneKartarput tunitsivigssa-
Kångingmatale angnerussumik autdlu-
neKåsanatik.
fabrike piårtumik sanarKunaicaoi<
ukiut måkua suj uline sujunersutigi-
neKartartoK fabrike månamut sule u-
tarKiuåsanerparput? sujunersutit mi-
sigssuisitsineritdlo pivatdlåmagit aju-
nginerunginerdlune fabrikip piårtu-
mik sananeKarnigsså? neriutigingit-
sungilarput fabrikip inussutigssarsi-
ortunut pinamane Kalåtdlit-nunavti-
nut tamarmut iluaKutåusaKissoK.
aulisartunut isumaugajugtoK
aulisarneK tamatigordluinaK -nga-
j ak issigineKartarpoK — ingangmik
aulisartungitsune — KanorssuaK akig-
ssarsiumagåine nangmineK aulajangi-
vigineK ajornångitsoK — taimåisinau-
vordlume, kisiat aussame peKardluar-
tume. erKarsautigissariaKarpoK auli-
sartoK ikiortigigsångikune namagtu-
nik akigssarsineK sapermat. nangmi-
neK suliarisinaussane nautsorssutigi-
ssariaKartarpai. imåingilarme ulivkå-
rune amussane aulagsagtinagit tuniar-
tusagai. kisiatdle perKigsårutdlugit
suliarerKårdlugit.
akitsugkat
aulisartoK tamatigordluinangajak
akilersugagssaKartarpoK igdlutårsima-
gune, pujortulérartårsimagune, il. il.
saniatigutdlume ilaKutaKarsimagune,
KitornaKarsimagune piniutinilo akisåt
taorserartuartugssauniåsavdlugit. uki-
ut nutåt takutipåt sårugdlinavit tuni-
ssaunerisa akiligagssat inuniarnerdlo
tamaisa nangmangneK sapilerai, tai-
måitumik pissortavta fabike piårtu-
mik sanatiniardlissuk. taimailigpat ait-
såt aulisartoK inuniarnikut akiligag-
ssatigutdlo angumåsinaulisagaluarpoK.
Therkild Jørgensen, K’ornon.
Kårene i fangstdistrikterne
Af fhv. landsfoged for Nordgrønland, kontorchef PH. ROSENDAHL
(Udtog a£ tidsskriftet »Grønland«s artikler i februar
og marts 1958 om kårene i fangstdistrikterne)
distriktine piniartutut inuvfiussune
agdlagt. Avangnåne landsfogediusimassoK kontorchef PH. ROSENDAHL
X
atuarfit ineicarfiutigissut mental asimioKarfingncrsut atuarfigssait
pilersitariaKarput
riaKarpunga tupåtdlautigikulugsima-
giga tåsséngåinartumik 23-nit 27-nut
ukioKalersimangmat, kisalo uparuar-
torumavara agdlagåta angnersså er-
Kungitsusorigiga. angnertunerussumik
erKartuiniånginivnut patsisigåra, for-
sorgsudvalgit atautsimltamere mator-
Kassumik suliarineKartarmata taima-
tutdlo tamanut tusagagssiarineKarsi-
naunatik.
årKigssuissut paitsuineKarsimåsa-
ngatipåt — kisiånile ersserKigsumik
OKariginartariaKarpunga kæmnere
forsorgsudvalgilunit pissutiniåsavdlu-
git tungavigssaKångitdluinartoK. pait-
suineKarsimananilunit. kæmnerip
forsorgsudvalgimut agdlagtussup, ila-
Kutaussunut pilersuissup avalangne-
ratigut, tåuko ikiortariaKalersimane-
rat sarKtimiupå. oKatdlisigineKarnera-
nilo påsinarsisimavoK forsorgsudvalge
maligtarissagssamik tungavigssaKå-
ngitsoK pilersuissup Danmarkimukar-
nera pissutigalugo, sumut agdlag-
dlugit ilaKutaussut ikiorneKésanersut,
inuit perKigsut perdlernavérKutåu-
ngitsunik ikiomeKarsinåungingmata,
tamåkulo pissariaKavigtinago tuniu-
neKarsinaussångingmata. erKortulior-
nerusimåsagaluarpoK, sordlo årKig-
ssuissut uparuarsimagåt, iliniariartor-
tugssap autdlartinane ilaKutame inu-
niamigssanut tungåssuteKartut årKig-
ssorérsimagaluarpagit, tauva erKu-
ngitsumik OKauseKarnerit pissutitsini-
ameritdlo sipårneKarsimåsagaluarput,
sujunigssamilo kalåtdlit Danmarkimut
atuartitaunerup tungågut asimio-
Karfingmiut niuvertoruseKarfingmiu-
nit ajornartorsiorneroKaut, asimioKar-
fit amerdlasut atuartukipatdlårnerat
pissutigalugo atuartitsissut pikoring-
nerussut iliniardluarsimanerussutdlo
asimioKarfingnut taimåitunut inigssi-
neKarsinåungitdlat. asimiOKarfit ikig-
tungitsut inuerutitaunerånut pissutau-
ssut pingårnerit tamåna ilagisimavåt.
tauva aperKutaulerpoK KanoK ilior-
tariaKarnersoK kisitsisitigut nalunaer-
ssugkat takutingmåssuk piniartutut
inutigssarsiuteKartut siamasigdlutik
nunaKarfeKarnigssåt atuartitauneruv-
dle pitsaussunigssånut mérKat amer-
dlasut atautsimut najugaKarnigssåt
pissariaKardlune.
låpit nunane mérKat ukiunerane a-
tuarfingme najugaritigissamingne a-
tuartitaussarput, aussauneranile anga-
jorKåtik nugtarnerine ilagiuartardlu-
git.
pissuseK taimåitoK avanerssuarmiune
åma pilersineKarsimavoK, tåssa naju-
garitigissagssamik atuarfeKalersi-
mangmat mérKat angnerussut distrik-
timit tamarmit pissut aussautitdlugo
atuarfigissagånik (ukiutitdlugo anga-
jorKåtik piniarniardlutik angalaorne-
råne ilagissardlugit) ukiutitdlugulo
mérKat mingnerussut atuarfigalugo
najugaKarfigissagånik (aussautitdlugo
angajorKåtik najortardlugit). årKig-
ssuinerup tamatuma åssipajua Ang-
inuniarneK
magssalingme distriktinilo savaute-
Karfiussune pilersineKartugssauvoK.
periauseK taimåitoK sinerissap kit-
dliup piniarnermik pingårtumik inu-
tigssarsiorfiussortaine atulersineKar-
tugaluarpat, sordlo atuarfit ineKarfi-
gitigissat Omånap kommuneane (atau-
seK) Upernaviuvdlo kommuneane (a-
tauseK) imaKalo åma Diskobugtip Au-
siaitdlo kommunéne (atauseK) pisåri-
neKardlutik —• imaKa niuvertoruse-
Karfingmut kalåtdlit tunissåinik pit-
siviuvdluartartume, tåssa mérKat ig-
dloKarfingnik angnerussunik sungiu-
ssinavérsårtikumavdlugit nerissami-
kutdlo avdlauneruvatdlåmik pissuse-
KalerKunagit — ukiuvdlo Kerirane a-
ngerdlarsimassarnermingne angajor-
Kåmik pissusé sulineratdlo maligtari-
ssardlugo tamatumuna piniartussuser-
mik pilerigissaKarneK piginarsinaor-
Kuvdlugo, tauva piniartussutsip suju-
nigssånut iluaKutaungåsagaluarpoK.
Ph. R.
11