Atuagagdliutit - 29.04.1976, Blaðsíða 23

atuartartut agdlagait . læserne skriver . atuartartut agdlagait . læserne skrive
danskit kalådlrtdlo
fériame angalassamere
sujorna ukiukut Attina Egtorpip
Atuagagdliutitigut OKatdlisigssia-
mik autdlarnigaluarpoK aningau-
ssarsiat sulingivfeKartitaussamer-
dlo pivdlugit, kisiåne måna tikit-
dlugo KisuariarfigineKångitsumik.
agdlauserisså kialunit agssor-
torsinåungilå tåssa aggersitat u-
kiune måkunanilunit „nukagtita-
rujugssuput". nunavtinut tikikå-
ngamik ukiut mardluk sulingivfe-
Kångitsulåriardlutik, ukiut tamai-
sa sulingivfeKardlutik autdlar-
tualersarmata. nunanut kiagtunu-
karnigssartik KilanårissaKåt uki-
ut tamaisa tåssame akilinguåså-
nginamiko. taimatut angalassar-
nen Kanormitauva nålagauvfing-
mut akigssaiautautigissarpa?
millionit Kavsit?
nunavtine angalaneK kingumut-
åsit ukioK måna aprilip autdlar-
Kautånit akitsortugssauvoK 33 °/o
tikitdlugo. angalanermut akigssa-
Kångerérsugut atamåna akigssae-
rutugut. åssersutigalugo Nanor-
talingmit tJmånamut sap. ak. pi-
ngasut fériaKalåsaguvta ming-
nerpåmik angalanerinarmut 29.000
kr. kaussarfingnititariaKarpåka.
tåuko imailiatdlåinardlugit uva-
kut kalåtdlisut akigssarsiaKartu-
gut katerssorsinåungilavut. mana
40.000 katerssorKårtariaKarpåka
taimatut fériåsaguma. ila mer-
sernaKaut.
Danmarkime angalapeK akitsu-
atdlåinarmat taimarssuaK måt-
dlatigineKarpoK åle iluaKutigssar-
pagssualik, tåssame bilitit aké å-
ssigingitsut pineKarsinåuput. uki-
unerane fériarusugkåine imalunit
ilaKutat ilagalugit angalåsagåine
akikitdlisauteKardlune. aggersi-
tatdle akeKångivigsumik ukiut ta-
maisa angalasinåuput. KanoK er-
numateKarane perKingnartigå, a-
kigssamik emumånguarane. uva-
gutdle kalåtdlit-nunavtine anga-
larusugtaraluarpugut akigssaKar-
natale. uvagut nangmineK sumiv-
figput piumassarinago, nålagauv-
fingme atorieKaravta, nålagauv-
fiuvdlo sumivfingnut „aggersita-
rånga“. kisiåne kalåliugama ake-
Kångitsumik fériartisinåungilå-
nga. måssa angalanigssarput Dan-
markiliarnermit pingasoriautinga-
jangmik akisunerussoK.
sujunersutiginiarpara: aggersi-
tat fériardlutik angalanerat nåla-
gauvfingmit akilemeKartamera
pérneKardle, ilame millionerpag-
ssusangmata. taimatut akigssaiau-
taussugssaugaluartut nunavtine
angalanermut tamarmut tapissu-
titut atomeKardlit, taimailivdlune
nålagauvfiup tapiumånginerssua
KångemeKåsagaluarpoK.
imame nålagauvfik aggersitanut
sipångitsigissarsimavoK aggersi-
taK Danmarkimukarane nunavti-
ne fériarusugpat angalaniardlune
tauva Danmarkimut fériamigssa-
raluamine avKutånut akigssaralue
aningaussångordlugit tuniutinar-
neKartardlutik. taimåitoK agger-
sitat ukiune måkunane måtdlate-
KaleKaut ajungitsorsiatik nungu-
lemerardlugit. ilumut nukagtitat.
JohansinguaK Olsen,
Nanortalik.
ilisimaitsunerungilaK
Atuagagdliutine agdlagtauseK ag-
dlagtausitoKardlo pivdlugit Kér-
ragsårisimanera nuånårutigalugo
agdlagaussartut atuartarsimavå-
ka. uvagut utorKaunerussugut pi-
ssutsit Kanga méraunivtinitdle
sungiusimassavut pigiumavdlugit
åtåkumavdlugitdlo kigsautigiuåi-
nåsavarput. månale inusungneru-
ssut uvdlut nutåliornerssup utor-
nunatarKe
tunumiutut
AG nr. 8 sisamångomeic 19. fe-
bruar 1976. tamalåne KupemeK
27-me igdloKarfit nunaKarfitdlo
arne agdlagtomeKarput.
ilaisalo agdlangnere igpingnar-
mata narKiutitut agdlalårtunga,
soruname uvagut nunaKarfivtini-
tuinait.
uvagut nunavta tunumiut OKar-
tamerput (taiguissarnerput) mali-
navigdlugo agdlåsavåka.
Scoresbysund — IdorKordormid
imåipoK = igdlorujugssuarnik ig-
dlugdlit.
*) Kap Tobin — UnartOK imåi-
Pok = puilassumit unartortaKar-
niat.
*) Kap Brewster — Kangikajik
imåipoK = kangerungmat.
Kap Hope — Idåjimid imåipoK
= igdloKarmat mikissunik.
Kap Stewart — IdongitseK i-
måipoK =: ivssorigsoK.
ama ilångutisavåka Stewart 0
imåipoK Sulusulikajik = sulug-
ssugut.
Kap Swaison imåipoK Nåpangu-
likajik = néparut.
taimatut narKiutaussunik ag-
dlagkama pissutigåra nunaKar-
fingne arKit taigutaussut eriagi-
ssagssatut isumaKarfigigavkit, na-
lungikaluarpara kitåne oKautsit
landsrådip tamanut atugagssatut
akuerisimagai.
nalunaerKutsiussaK *) isuma-
KarpoK = agdlangnera ajungilair.
inuvdluarKUSsivdlunga
K. Kunak.
Kaussuvtine malingnauvfigiumi-
naitdlerugtorfiane pissutsit avdlå-
ngortiternialerpait, suliat pissari-
unginerpåt atorumatdlerdlugit.
suna iliniamiåsagåine nukingiu-
nago iliniartariaKarpoK sujunig-
ssaic erKarsautigisagåine. taima-
tut agdlagtausitåK måna nalivtine
ingerdlåniarneKartoK påsivarput,
tåssagoK landsrådinit aulajanger-
neKarérmat atortugssångortitauv-
dlune. tamånalo OKaluserissagssaK
autdlarneravko piumassarssutigi-
nago inuiaKativnut kalåtdlinut
sarKiimiusimavara, måssa nalu-
ngikaluardlugo aj orssartitaussutut
misigisimavdluta.
unale tikuarniarpara agdlag-
tausitåmik igdlersuissut OKautigi-
niartarmatigut ilisimaitsuneK pi-
ssutauvdlune uvagut agdlagtausi-
torKamik igdlersuissussugut, ag-
dlagåinåungitsutigut agdlåtdlo ra-
diukut taima OKautigineKardluta.
ila asigssuineK sualussusia. — ili-
simaitsut-uko kisimik agdlagtaut-
simik avdlångortiteriniartut ilini-
artitsinigssartik OKautsip KanoK
suliarineKamigsså iliniartitsiniar-
nermingne saperamiko eKiagalu-
gulo. — pigissat erdlingnartut på-
agdlagtausitoKaK agdlagtausitåp
sanianut ilivdlugo kussanameru-
ngårpoK åmalo agdlagtausitåK
tangneroKalune. sujugdlermik ag-
dlagtausitorKavtinik suliaringnig-
simassoK erKaerKårtariaKarmat a-
tuagkat pisorKat takussarpåka.
agdlagtausitåmut nutåmut encai-
nartunik agdlangneKartut ag-
dlangneKartarsimassutdlo Kavdlu-
nånit kalåtdlisut nalussunit, ag-
dlagtausitoKaliortumutdlo nag-
dlersusinåungitsut.
nalungilara agdlagtausitåK atu-
lerpat Atuagagdliutine pisissar-
nera akugtusisassoK. atamåna a-
tuvfardlugtut amerdlisassut. uva-
riuminatdlaraissut, avdlanitdlo a-
serorterneKamigssait kigsautigi-
neKångitdluinartardlune. tamatu-
muna encarsautigåka kalåtdlit u-
vagut inuiaKatigiussugut ilagiu-
ssutsivtine pigissavut erdlingnar-
tut tugsiutit, kalåleKativtinit tuså-
massarssuarnit suliat seKumisini-
arneKalermata agdlagtausipalåK
atordlugo naKiterKingniameKaler-
dlutik. — sule måna taigdliortuv-
ta ilåt akornavtine umangmat sor-
dlo aperKuteKarfigilåsagaluaråt
KanoK isumaKarneranik. suliåme
tamåko taigdliarpagssuit taigdli-
ortuisa aserorterneKamigssait
kigsautigigunångingmåssuk amer-
dlanerussut sule månåkut uma-
galuarunik.
ilisimaitsunermik pissuteKar-
dluta taima agdlagtausitoncamik
igdlersuiniarnerput oKautiger-
KingniaKinasiuk. ilisimaitsungå-
ravsime encarsartautsivsigutdlo
nukingipilungåravse angumang-
niardluse ingmivsinut ilisimaitsu-
ngortinaleKause. takåna mikaute-
Kisiuk!
agdlagtausitoncamik igdlersui-
nerpåK
Stephen Petersen.
gut atualerKårnivtine iliniartine-
Kartarpugut sujugdlermik uter-
tarnermik. månåkutdle atualer-
dlåt kalåtdlisut utertartineKarneK
ajorput, angisungortarpume atu-
arrieK sapingajagdlugo. iliniarti-
neKarneK taimåitoK eKiasunermik
neKarneK taimåitoK eKiasungner-
mik taissariaKarpoK.
uvagut kikugaluaruvtalunit ka-
låtdlisut atuvfarigsut piumaneru-
ssarpavut. — tåssa åma jutdlisiu-
tit ugperissånguavtinutdlo tunga-
ssut agdlagtausitåtut namneKar-
talisanerput.
Hansine Gabrielsen,
EKalugårssuit.
agdlagtausitåmut
akerdlilissut
GREENEX
Kalåtdlit-nunåta sineriåta kitåne
— [ssigtunut avdlorniussap a-
vangnåne 600 km. migss. avang-
narpasigtigissume nunap augti-
tagssarsiorfituå inigssisimavoK.
Kalåtdlit-nunåta nunap iluane
plngortitap pisussutai iluaKutigi-
slnaujumavdlugit Danmarkip nu-
nat avdlamiut pigingneKatigivisa
ilisimassait ingmlkutdlo pisinau-
nere iluaKutiginiarsimavai piler-
sitsinermigut piaisinaunermik a-
kuerssfssumik isumaKatigissu-
mik, misigssuerKigsårnigssamik
ptaislnaunermigdlo.
Greenex pilersitauvoK cana-
damiut sukasQmik-pitsaussumig-
dlo teknikfkut suleriarslnaunerat
(tulugtut: know-how) tungavili-
utdlugo åmalo ajunåruteKarnig-
ssartik ersigivatdlårnago ani-
ngaussaltnerisigut. uvdlume pi-
lersitausimavoK danskit sulivfe-
Karfiat inungnut 350-inut, suliv-
figs;suaKarnlkutdio suliaK agdli-
artufnåsarKårtoK.
Greenex tåssauvoK danskit
pigingneKatigigfiat, pilersitau-
ssok junime 1964.
pigingneKatigit aningaussau-
tait, amerdlåssuseKartut 105
millioner kroner, pigineKarput
aningausserivigssuarme agdla-
gartaligkamit canadamiut pi-
gingneKatigigfiånut Vestgron
Mines Limited-imut.
piaivfik MarmorilingmTpoK Ka-
låtdlit-nunåta kitåta s’ineriåne
[ssigtunut avdlorniussap 600
km.-inik avangnarpasingneruvfi-
gissåne. Kangerdlugssuarmit
tingmissartumik ingerdlåsagåine
helikopterimik nal. ak. 3 migss.
ingerdlassariaKartume. Ilulissa-
nut nal. ak. 1 '/* tingmissariaKar-
poK. umiarssuarmik angalanig-
ssaK ajornarungnaertarpoK juni-
mit decemberip KerKanut.
„fngile KernertoK". Marmori-
lingme KåKame avatånit avdla-
tut Kalipautilik, tåssane IpoK
Kalåtdlit-nunåne augtitagssar-
siorfituaK, tåunalo ilisarnautå
ersserxeKaoK Ingililo åssigalu-
go. Marmorilik isumaKarpoK nu-
na marmorimik pexartoK. tåssa-
ne Kanga Kalåtdlit-nunåta mar-
moria aineKartarsimavoK, kisiå-
ne uvdlume marmorimik ptainex
unigsimavoK taorsiutdlugulo må-
na axerdloK zinkilo agssartor-
nexalersimavdlutik Marmoriling-
mit.
GREENEX
På Grønlands vestkyst — ca.
600 kilometer nord for polar-
cirklen — ligger landets eneste
bjergværk.
For at kunne udnytte de na-
turrigdomme, der findes i Grøn-
lands undergrund har Danmark
trukket på viden og ekspertise
hos udenlandske selskaber ved
at oprette koncessionsaftaler
om efterforskning og udvinding.
Greenex blev etableret på ba-
sis af canadisk know-how og
risikovillig kapital. I dag er der
skabt en dansk arbejdsplads
med næsten 350 beskæftigede,
og en industri, der er i fortsat
udvikling.
Greenex er et dansk aktiesel-
skab, stiftet i juni 1964. Aktie-
kapitalen, der er på 105 millio-
ner kroner, ejes af det børsno-
terede canadiske aktieselskab
Vestgron Mines Limited.
Det canadiske selskab Comin-
co Ltd. ejer 62 pct. af aktieka-
pitalen i Vestgron Mines Limi-
ted.
Bjergværket er beliggende i
Marmorilik i Vestgrønland ca.
600 km nord for polarcirklen.
Flyvetid til Sdr. Strømfjord ca.
3 timer med helikopter. Til Ja-
kobshavn ca. 1'/4 time. Sejlads
mulig fra juni til midten af de-
cember.
„Den sorte Engel". Aftegningen
på klippen i Marmorilik, som
stedet hedder, hvor Grønlands
eneste bjergværk ligger, er ty-
delig og ligner en engel. Mar-
morilik betyder stedet, hvor der
findes marmor. Herfra har man
før i tiden hentet grønlandsk
marmor, men i dag er marmor-
bruddet nedlagt og i stedet ud-
skibes der bly- og zinkkoncen-
trater fra Marmorilik.
23