Atuagagdliutit - 18.12.1980, Page 24

atuartartut agdlagait. læserne skriver
Jørgen Jensen Risø KUAKimit akineqartoq
Uranimik akuiaaviup nuunnera
ajomartorsiutinik qaangiisitsinngilaq
AG-imi nr. 44-mi Jørgen Jensen
Risømeersoq siunnersuuteqarpoq
uranimik akuiaaffiup Narsamit
Narsarsuup eqqaanut nunneqar-
nissaanik.
Allaatigisaq najoqqutaralugu
siunersuummut tunuliaqutaavoq
pingaarnerutillugu nuussinerup
ajornartorsiutit arlalissuit qaa-
ngerneqartissinnaammagit, taa-
malu Risøp miserratigiunnaarpaa
uranimik piiaaneq ajornartorsiu-
titaqarsimassasoq.
KUAK-mi paasinninnerput
naapertorlugu ajornartorsiutit
nuussinikkut qaangerneqarnavi-
anngillat, aammalu isumaqanngi-
lavut uranimik piiaavik kalaalli-
nut inuiaqatigiinnut iluaqutaale-
rumaartoq. KUAK-ip Kalaallit
Nunaanni uranimik piiaaneq ujar-
lernerlu sunaluunniit akerliuffi-
gaa. Tamanna pingaarnerusuti-
gut pissuteqartipparput nunarsu-
armi uranimik piiaaffiusuni tama-
ni misilittakkat takutimmassuk i-
nuiaqatigiit piiaaffiusup eqqaani
najugallit arlalissuarnik ajornar-
torsiutinik nalaanneqartarnerat,
ajornartorsiutit imaalitsiaannar-
lugit aaqqiivigineqarsinnaanngit-
sut. Aappassaanik uranimik pii-
aaneq akerleraarput pissutigalu-
gu urani piiagaq atomip nukinga-
nik pilersitsinermut atugassaam-
mat aammalu atomip nukinga a-
torlugu qaartartorsualiornermut
atugassaalluni. Uranip taakku-
nunnga atorneqartarnera nunar-
suarmut tamarmut sioorasaaru-
taavoq.
Pinngortitamut tunngasut
Allaatigisami Jørgen Jensenip
nuussinissamut tunngavilersui-
nermini oqarpoq nuussineq pin-
ngortitap ajutoortinneqarsinnaa-
neranik millisaasuussasoq. Mi-
ngutsitsinerli minnerulersussaan-
ngilaq. Nunap ilaanut annerusu-
mut siaruarneqaannassaaq, taa-
malu inuiaqatigiinnut qanittumi
najugalinnut immaqa ulorianar-
torsiornarnerussalluni.
Jørgen Jensen oqarpoq piiaaf-
fissaq ammaannartussaasoq, su-
liffittassaatalu nuunneqarnera-
gut piiaaffik taanna Narsami »ki-
simi« malunnaataasussaasoq, ta-
matuma immini »pinngortitamut
ajornartorsiutaanissaa pisaria-
qanngikkaluarpoq«. Uisimasavut
naapertorlugit piiaaffiit ammaan-
nartut pinngortitami ajornartor-
siuterujussuarnik nassataqartar-
put. Qanoq ililluni Jørgen Jensen-
ip flourip arrorsimasullu allat ulo-
rianartut kuugunneqarlutik sia-
ruarternissaat pinngitsoortinni-
arpaa? Ilisimaneqarpormi Kuan-
nersuaq aatsitassanik ulorianar-
tunik arlalissuarnik akoqartoq, i-
laatigut soorlu flour, aatsitassat
aatsikkuminaatsut, nunap akui
qaqutigoortut aatsitassallu qin-
ngornernik ulorianartunik akuUit.
Jørgen Jensenillu oqaluttuu-
tinngilaatigut uranisiorfimmi am-
maannartumi sulinikkut ajornar-
torsiutaasinnaasut qanoq ilillutik
aaqqinneqarnissaannik. Silaan-
naq qinngornernik ulorianartunik
akulik »radon« silaannarmit na-
lunngisatsinnit oqimaannerujus-
suuvoq piiaaffillu ammaannaralu-
artoq ingerlaannaq qimattarna-
gu-
Jørgen Jensen ilanngullugu i-
sumaqarpoq inuit najugaannit u-
ngasissumut nuussinikkut eqqak-
kat tungaasigut ajornartorsiute-
qarneq qaangerneqarsinnaasoq
pingaartumik eqqakkat pinngor-
titamik mingutsitsisinnaanerat
eqqarsaatigalugu. Tamanna ilu-
moortumik oqalunnerunngilaq.
Eqqakkat qanorluunniit tatsimut
imaluunniit Narsarsuup eqqaani
qooqqumut inissitsigigaluaraanni
annertuumik kangerlunnik kuun-
nillu mingutsitsisussaapput. Mi-
ngutsitsineq taanna ukiuni hun-
norujukkaani arlalinni unittus-
saanngilaq, taamalu Kujataani
aalisarnermut, piniarnermut sa-
vaateqarnermullu tamarmut sioo-
rasaarisuusinnaalluni. Taamalu
sumiluunniit inissikkaluaraanni
piiaaffillu sumiitikkaluaraanni
kalaallit aalisakkatigut nioqqu-
tissiaat nunarsuarmiut akornanni
tusaamanerluqaalersussaapput.
Kiisalu inissitsiviginiakkap eq-
qaani inunnik najugaqartoqar-
poq. Nunaqarfik Qassiarsuk sa-
vaateqarfiillu arlallit tamatuma
qanittuani inissisimapput. Jør-
gen Jensenip tamakkuninnga a-
jornartorsiortitsinissamut qanoq
aaqqiiniarnerminik sukumiisu-
mik nassuiaasinnaanera assut ta-
korusukkaluarparput.
Sulisussaqarneq
Jørgen Jensenip tunngavilersui-
nermini pingaarnerutitaata aap-
paraa Narsami inooqatigiissut-
sikkut ajornartorsiutaasinnaasut
suunngitsuararsuanngornissaat,
tassagooq sulisussat amerlanis-
saat uranimik akuiaavimmi suli-
sussaassammata.
Sulisussat amerlanerpaartaat
qallunajussappata imaluunniit
nunanit allanit aggersuussappata
taava isuma tamanna ilaatigut i-
lumoorpoq. Suliartortussatut
naatsorsuussat qulaani taaner-
qartut ministeriaqarfiup manna
tikillugu siunniussarai.
Kalaallilli tungaannit qasseeri-
arluni kissatigalugu oqaatigine-
qartarsimavoq aatsitassarsior-
nermi kalaallinit sulisoqarnissaa
pingaarnerutinneqartoq. Kalaalli-
nik sulisoqarnissaa ilumoorunne-
qarpat taava imikkut ittumik »u-
ranisiorfimmik« illoqarfeqassap-
pat iluarinanngilaq. Tamanna isu-
maqarpoq: urani nunguppat taa-
va sulisut tamarmik nuutsitaa-
sapput. Taamaaliornikkut Qullis-
sat nutaaq kingumut misigeqqin-
neqassaaq. Maarmorilimmit misi-
littakkat tunngavigalugit kalaal-
linut sulisartunut aamma peqqin-
nanngilaq ilaquttat qimallugit
aatsitassiorfimmut suliartortar-
neq. Jørgen Jensenip ulluni 14-ini
suligallartarnermik takorluugaa
ajomartorsiutinik qaangiisitsin-
ngilaq.
Nuussineq immaqa Narsami a-
j ornartorsiutinik artornarnerpaa-
nik pisitsissanngilaq, kisiannili a-
jornartorsiutit alla ttut ilillutik
immaqa saqqummerumaarput.
Ajornartorsiutit
Siunnersuut ilumoorullugu misis-
sorneqalissappat Jørgen Jensen-
ip siunnersuutaani apeqqutit ar-
lallit akeqqaagassat samminiar-
tariaqarput. Ilaatigut misissorne-
qartariaqarpoq Tunulliarfiup uki-
oq tamaat umiarsuarnik angalla-
vigineqartarnissaata qanoq tas-
sunga sunniuteqarsinnaanera.
Aalisarneq piniarnerlu periarfis-
saasigut akornusissanerlugu? A-
peqqutip pingaartup aapparaa a-
ngallassinerup uranimillu akuiaa-
viup tamanni savaatilinnut nuna-
qarfimmullu Qassiarsummut
Narsarsuup akinnguaniittumut
qanoq sunniuteqarsinnaanera.
Umiarsuarnik angallassisarne-
rup annertussusissaa Jørgen Jen-
senip taasaa (ullormut umiarsuit
sisamariartarnissaat, umiarsuit
10.000 tonsinik oqimaassusillit a-
torlugit) pilersaarutit piiaanissa-
mut tunngasut manna tikillugit
atuuttut qaangerujussuarlugit
annertussuseqarpoq (pilersaaru-
taavoq ullormut 12.000 tonsit pii-
arneqartassasut). Tamanna isu-
maqarnerluni piiaanerup allisin-
neqarnissaanik taamalu piiaaffi-
up sivikinnerusumik atugaanis-
saanik? Manna tikillugu naatsor-
suutigineqarsimagaluarpoq pii-
aaffik ukiuni 20-ni piiaaffiusin-
naasoq. Aatsitassiornermut an-
nertuumut atatillugu aatsitas-
siorfiup sivikitsuinnarmik piiaaf-
fiunissaanik pilersaaruteqarneq
kalaallit aatsitassiornermut soqu-
tigisaannut ajoqutaasussaavoq.
Piffissaq piiaanermut sivikinne-
rusoq atorpat iluaqutissai ikinne-
russapput.
Nuussinerup kingunerisassaa-
sa ilagaat Johan Dahlip Nunaani
ermup nukinga atorlugu nukissi-
aq akikitsoq qularnanngitsumik
Narsamut Qaqortumullu iluaqu-
taanavianngitsoq. Paasissutissat
nutaanerpaat naapertorlugit ura-
nimik akuiaaviup ermup nukinga-
ta kallerup inniliaa tamaat ator-
tariaqassavaa.
Maanalu erseqqissartariaqar-
poq uranimik akuiaavik paasissu-
tissat nutaanerpaasut maanna ta-
kuneqarsinnaalersut naapertorlu-
git kalaallinut inuiaqatigiinnut a-
ningaasatigut pissarsissutaasin-
naanavianngimmat.
Inerniliussaq
Allaatigisami siunnersuut saq-
qummiunneqartoq taamaalilluni
suliarilluagaanngilaq eqqarsaati-
gilluagaananilu. Tamakku Risøp
tassa tamanut ammasumik isum-
mersimaneranut ersiutaanerlutik.
Siunnersuummut tunuliaqu-
taasutut pissutaagunarpoq Nar-
sami inuinnaat uranimik piiaanis-
samut akerliujartuinnalersimam-
mata. Jørgen Jensenip angunia-
gaa annerusoq tassaagunarpoq
piiaalernissamut akerliuneq qa-
sukkaallatsinniarlugu. Allaatigi-
sami matumani erserpoq nuussi-
Atuagagdliutit kigsautigåt atuartartut
agdlagarissait amerdlasfit sapåtit aku-
nere tamaisa sarKumiutarumavdlugit.
taimåitumik idnutigfirput naitsukut-
dlangnik agdlagtarKuvdlugit. ilångu-
tagssiat oKautsit 200 sivnersimagpati-
git amerdlanertigut firidgssuissoKar-
fiup nailisartariaKartarpai. atsiorsi-
mångitsut ilånguneK ajorpavut, kisiå*
nile ingmikut pIssutigssaKarsimagpat
atermut taorsiutdlugo ingmikut ilisar-
naustnarslnaussarput. ilångutagssiat
nagsiuguk finga: Atuagagdliutit, post-
box 39, 3900 Godthåb.
neq ajomartorsiutinik annernik
qaangiisitsisinnaanngitsoq, ta-
mannalu pillugu uranimik piiaa-
nissamut akerliuneq suli anneru-
sunngortinniartariaqartoq.
Aammalu paaserusukkaluar-
parput siunnersuut AG-imi ilan-
ngunneqartinnani Namminersor-
nerullutik Oqartussanut imaluun-
niit Aatsitassat pillugit Isumalio-
qatigiinnut takuteqqaarneqarsi-
manersoq.
KUAK
nalunaerut
akiligagssamingnik akilisinaujungnaertut pigissaraluinut
319/80 Andelsforeningen Sangmivik, Kangåtsian, kinalunit
pigingneKatigigfingmut piumassanartoK kigsautigissaKar-
tordlQnit, nalunaerutip Oma nalunaerutigineKarneranit sa-
påtit akunere 8 Kångiutinagit, piumassarisatik pigingneKa-
tigigfiup aningaussautånik pårssissugssångortitaussumut
advokat Michael Keldsenimut, Box 249, Sdr. Herrnhutvej
23, 3900 NOk, nalunaerutigisavait, uvdlorme akilisinaujung-
naerfiåne oktoberip 17-iåne 1980-imut nautsorssåtdlugit.
piumassarissat agdlagartanik ugpernarsautigssanik ilångu-
ssivfigineKarsimåsåput.
ilångutdlugulo nalunaerutigineKåsaoK emartussiviup initå-
ne, Skibshavnsvej 1, 3900 NOk, pissagssanartut piumassait
suliarineKåsangmata,
sisamångornerme februarip 12-iåne 1981 nal. 10.00
piumassarissaussut kigsautigissatdlo misilingneKardlutik.
pigingneKatigigfiup aningaussautainik pårssissugssångorti-
tausimassup piumassarissaussunut tungatitdlugit isumå
landsretimut takuniarneKarsinauvoK emartussinigssap su-
liarinigsså sapåtit akunerinik 2-nik sujornutdlugo.
Kalatdlit-nunåta Landsretia
N0k novemberip 14-iat 1980
jutdlileKaoK
agdlagtoK: Markus Mikaelsen, K'agssimiut.
Kåumat december autdlartikalu-
åinaKaoK. tamåssa magpersag-
kat måna takornartaujungnaivig-
simassut uvdlåkut iterniutå mér-
Kanit, ilame méråinåungitsune
angmarnigsså Kanga pilerinartå-
nguarsse. måssalo ilåtigut peKati-
gigfit ilaussortamingnik imalunft
Uisarisimassat penatigalugit jåt-
dle KilanårtOserdlugo nagdliutor-
siualårtarniardluta erinat jOtdler-
palugtut taigdlatdlo jåtdlimut tu-
ngassut agpitarniardlugit, sfirdlo
måko:
1. jåtdligssamut KilanårneK tamåssa
angnerulersutut isimavoK
Kåumatit uvdlue sukagtivigput
nåinerulersutut itardlutik
jutdlip atortue sarKumikåssut
jåtdlimut agdlagkat tåkutalersut
kåmåtdlo pigssåinik pitsinenartut
jutdlime KimavdluarKuvdlugit
2. jutdligssamut Kilanårnen tamåssa
angnerulersutut isimavoK
mémat utornaitdlo jOtdligssamårtut
Kimavdluarput mikingitsumik
unia nlsiarånguaK åma
tåuna inåssoK Kangerdlugssuarme
åma mininago emaissalerpå
åssiliårKamik nagsitdlugo.
3. jåtdligssamut KilanårneK tamåssa
angnerulersutut isimavoK
åma timikut pissagssat tamaisa
pitsaussut jOtdlimut pisavavut
pulukit, nerdlerit, tugtorssuitdlo
imaKa ardlaisa usserumårpai
soruname iggisigssai pointit
jutdlime aitsåt simlsavdlugit.
4. jåtdligssamut KilanårneK tamåssa
angnerulersutut isimavoK
kigsautigårputdlo nagdlerumårtOK
uvdloK nuånersoK jOtdliaraK.
taimak onardluta kigsautigårput
pemigdluta jåtdlime pivdluarta
pivdluaritse KanortoK tamavse!
jutdlime, jutdlime glædelig jul.
jutdlisiordluaritse!
24