Atuagagdliutit - 11.11.1987, Qupperneq 12

12
ATUAGAGDLIUTIT/GRØNLANDSPOSTEN
NR. 46 1987
Tiinuartitseriasaameq
Avaanngunaraluarpoq SIK-ip ingerlatsinikkut aningaasassanik aallertarfii ani-
ngaaseriviit maanna tamaasa matooralermatigik, kisiannili taamaaliorneq pisa-
riaqarsimavoq.
Avanngunarpoq nunatsinni sulisartoqarnikkut peqatigiiffeqarneq nikanarsaa-
taasumik ajalusoorsimammat ukiorpassuit qaangernialuusaagassaminik. Sivi-
soqisumillu kattuffiup ilaasortani ikiorsinnaassanngilai pisariaqarnerattut.
Pisimasorli aammaeqqarsarluaraanni imaannaanngeqaaq, tassami suli ajor-
tortarpassui puttallakaasassaammata. Paasinarsisimavormi kattuffik ilaasor-
tat akisussassusilimmik aaqqissuutatut isigisaraluat sunaaffa torinngilluinnar-
tuusoq.
Matusineq taaneqartoq pisariaqarsimavoq SIK annertoorujussarnik akiitso-
qarmat,naatsorsuutaisussaanatik,aammaliassortuutigineqalersimammatkikkut
SIK-ip siulersuisorivinnerai.
Paasineq ajornanngilaq siulersuisuugaluartut arlalinnit tatigineqanngimmata.
Paasinerlu aamma ajornangilaq ataatsimeersuarnerup februarimut kinguartin-
neqarnissaa isigineqarmat naleqqutinngitsutut ulorianartutullu, iluarsisassammi
amerlaqimmata. Taamaakkaluartorli periasaarnikkut pioreersunik tunuartitsi-
neruvoq peqataasut ilaasa ataatsimeersuarneq nangimmassuk siulersuisussanillu
nutaanik qincrsillutik. Immaqataamaaliorneq iluatsitsineruvoq, kisiannili tassa
taamatut periuseqarnissamik eqqarsaataannarluunniit akuerineqarsinnaasiman-
ngilaq aningaaserivinnit, SIK-imut ilaasortat ilaannit kiisalu sulisitsisunit.
Sisamanngornermi oktoberip 29-ianni SIK-imi siulersuisut ilaat ataatsimeer-
suartunit qimagupput. Kaamattorneqaraluarput uteqqullugit isumaqatigiinni-
artoqaqqullugulu. Ataatsimeersuarneq kinguartinneqarpoq nal. 19-imut,taman-
nalu nailermagu amerlanersaat uterput peqataasullu nikuillutik ersaartaatigaat.
Taava allakkatigut siunnersuutit ataatsimeersuartunut agguaanneqarput. Siu-
lersuisutoqqanngooq nangissapput Ole Lynge siulittaasoralugu, aningaasanut
tunngasut iluarsiniarneqassapput, politiit akuliutinneqassapput, ataatsimeersu-
arnerlu nangissaaq februarimi. Taava ataatsimeersuarnermi ingerlatsisoq peri-
arfissiivoq tamatuma akunnerup affaanik isumalioqqutiginissaanut, peqataa-
sullu qinnuigineqarput nalunaaqqullugit allamik siunnersuutissaqarunik. Siun-
nersuuteqartoqanngilarli akerliusoqanngilarlu. Taavali allakkatigut taasisoqar-
poq: 25-it siunnersuut akueraat, 22-it akerliullutik. Ataatsimeersuarneq taamaa-
lilluni inerpoq. SIK-ipileqqoreqqusai malillugit ataatsimeersuartoqartartussaa-
voq tamatigut qaammatit pingasut siumut ilisimatitseqqaarluni. Taamaamat
ataatsimeersuarneq nanginneqarsinnaangilaq unitsinneqarnera qanorluunniit
akerleritigigaluaraanni. Taasineq sioqqullugu piffissaqartoqarsimagaluarpoq al-
latut siunnersuuteqarnissamut, taasineqareermalli eqiilinnguarput. Taamaam-
mat ataatsimmersuarnerup ingerlaqqiinnarnera periasaarnikkut tunuartitsine-
ruvoq.
Ole Lynge tamnatuma kingorna tunuarmat inatsisit malillugit siulersuisuusut
toqqaasussaasimapput siulittaasuugallartussamik. Toqqarneqartoq tassa Jens
Johansen, taannalu maanna pisussavoq SIK-ip unittoornera iluarsiniassallugu.
Taamaanngippat kattuffimmik nutaamik aallarniisoqarnialeqaaq.
Moses Olsen
Sunaana aalisarnermut suliffissuaqarnermullu naalakkersuisup Moses Olsenip
kukkuluttuutigisimagaa?
Kukkunerunerpa Royal Greenland 240 miil. kruuninik taarsigassarsisimam-
mat Handelsbankimit? Naagga. Pissusissamisoorluinnarpoq inuutissarsiornikkut
ingerlatsiviit taarsigassarsisarnerat nioqqutissaatitik attaasiullugit, taamaalior-
tarpullu tuniniakkatik sappingisamik akigissaartikkumallugit aammalu sulisu-
tik akissaqartikkumallugit.
Kukkuneruva atorfilik akuersisimammat taarsigassarsinissamik nukiginnar-
tumik, naalakkersuisup aallarsimanerani? Naagga. Taamaaliornissarmiisuma-
qatigiissutaareersimavoq, kingornalu tamanna naalakkersuisut akuerisimavaat.
Moses Olsenip kukkuluttuutaa unaannaannguatsiarpoq nalaakkersuisut ta-
marmiusut iluamik tusarlersimannginnamigit, tamannalu kukkuneruvoq. Taa-
maattorli kukkuneq angisoorsuartut isigisariaqanngilaq, tassami taarsigassar-
siat tamaasa naalakkersuisut akuerinngitsoortussaanngikkaluarmatigik.
Moses Olsen taava malittarisassamik uniuiinnarsimavoq, tamannalu sorsuartut
isigisariaqanngilaq. Malittarisassami najoqqutaralugit naalakkersuisut tamar-
miusut taarsigassarsianik akuersisussaapput.
Atorfilik naalakkersuisorluunniit soraarsinniaraanni kukkuneri annerusut min-
nerusulluunniit pissutigisariaqarput. Kukkusoqartuartarpoq, apeqqutaasorli
tassa kukkuneq qanoq annertutiginersoq. Kialluunniilli assortorsinnaanngilaa
taarsiagssarsiat pisariaqarsimanerat. Aningaasat amerlasorinaraluaqaat, KTU-lli
fabrikkiini nioqqutissaatit taakuninnga natusisinnaappata, taava taarsigassar-
siat isumannaallisaaginnarput kalaallit inooqatigiit nioqqutissianit annerpaamik
pissarsinissaannik.
Tuungaveqarluartumik taarsigassarsisoqarsimassappat taava Moses Olsen pi-
pallannerinnakkut kukkuluttuuteqarsimavoq — tamannalu ajoqinerluni?
TaavalukontorchefTygeKjæreqqaalaartigu. AG-imi isumaqanngivippugut
taanna tunuarsimasoq maani aviisimi allaatigisavut pissutigalugit, eqqartorat-
sigumi Inuutissarsiornikkut Pisortaqarfik pitsaanngitsumik aaqqissuunneqar-
simasoq. Kisiannili qarluallattoqanngilaq. Maanna paasinarsilluarpoq tunuar-
tinneqarsimasoq taarsigassarsiat atsiorsimagamigit, massa naalakkersuisup qul-
lersarisaata akuersimagaluarai.
Tyge Kjær pinngitsaaiineqarsimavoq tunuarnissamut, taamaaliornerlu pit-
saanngilaq.
ILL1T isummat AG-imi oqallinnermut ilannj'utassiariuk
— naatsukullannj'orluj’ii nukingiulluKulu. Aaqqissuiso-
qarfimmi naliliisinnaarusuppuRiit, suut tamaasanaqissin-
naajumalluRit. Kinaassutsit isertuussinnaaviat, oqallin-
nermulli aaqqissuisorisatta atit sumilu najuj’aqarnerit
nalunngittariaqarpaa.
Aammalu —
ilaartuinerit
naammanngitsut
Agnes Johnsen, Minngortunnguup Atuarfia, Sisimiut
Ilaartuinermik qulequtserlugu atua-
gassiatigut allaaserisaqarnitsinni Ka-
ren Lund ataanilu atsiortunga oqal-
linnissamik ujartuivugut, ilaartui-
nernik taamaattunik pisoqaqqin-
nginnissaa pinngitsoorniarlugu.
Taamaattumik ajuusaarnarpoq
Ruth Heilmannip Ilinniartitsisut Kat-
tuffiat (IK) tunuliaqutsiullugu allaa-
serisatta imarisaa paatsoorsimam-
magu. Ajorneruvorli Ruth Heil-
mannip allaaserisarput allanngorlu-
innarlugu nassuiarniarsarisimam-
magu, tassanngaaniillu tunngaviler-
suiniarsimalluni oqariaatsimik qivi-
unnguaq ataaseq sorujussuanngor-
titsisumut assingusumik.
Aammattaaq toqqissisimanar-
tinngilara Ilinniartitsisut Kattuffiata
(IK-p) naak timelærerit ilinniartitsi-
sunngortitaanerat akisussaaffigiu-
manngeriarlugu — Sisimiuni IK-mut
ilaasortanut sinniisut sulinera nali-
leqqusimammagu.
Allaaserinnittugut arlaannaatigul-
luunniit meeqqat atuarfianni min-
nerni annerniluunniit atuartitsineq
nikassaanermik isumaqarfigalugu
allaaserisaqanngilavut. Aamma me-
eraaqqanik atuartitsisut timelæreril-
luunniit sulinerat nikaginngilluaasar-
parput.
Allarluinnarliuna tikkuarniarsi-
magipput, tassalu uagut isumarput
malillugu »ilaartuerusaarnerit«.
Pissusiviusummi imaapput, ta-
mannalu tamatta nalorsiginngilar-
put: Kalaallinik ilinniartitsisunik nu-
narput amigaateqarmat. Ajornartor-
siullu tamanna uagut »ilaartuiner-
mik« taasatsinnik iliuuseqarluni aaq-
qinniarneqarsimavoq.
Pinaveersimatiimiar-
tigu nungunnissaat
Morten Petersen, Nuuk
Nalunngilarput sunaluunniit uuma-
soq piniapilunneqaannaruni nungu-
taanissaa aarlerinarsisartoq. Taa-
maattumik maana ilanngussilaar-
punga isumaqatigincqarnissara
amcrlarusunit ilimagalugu. Appa
tassaavoq timmiaq annermik ukiumi
inuussutigineqaqisoq (tassa kujasin-
nerusoq eqqarsaatigalugu) qangaa-
nerusoq apparpassuaqarpoq tupin-
naannartumik. Ukiulli ima amerla-
tigisut maani ikiliartornerat malun-
nanngitsoorani kialuunniit aallaani-
artartup maluginngitsuugassarinngi-
saanik, immaqalu oqarutta sianiilli-
ornerussanngitsoq eqqissisinneqar-
ncrata sivitsorneqarnissaanik piuma-
saqalersuugutta.
Aporfissarlu ataasiinnaavoq,
tassa piniartunit suli ukiuutillugu an-
ingaasarsiutaalluarmat. Tamannali
uniffiginagu eqqarsalaariarta, siu-
nissami timmiaq taanna ukiuutillugu
kujasinnerusumi nunap inuiinit
pinngitsuugassaagunanngilaq. Taa-
maakkaluarpormi, aappaatigulli ki-
sianneqarpoq. lmmaqami oqarutta
uniussanngilaq ukiut ima amerlatigi-
sut qaangiuppata kingulissavut ap-
patugassaqassanerput?
Taamannalli piniapilunneqaan-
nassappata akissutissaq ajornakuso-
orpoq. Qujanartumilli oqartussaati-
taqarpugut aalajangiisussanik eq-
qarsarluarnermikkut unikaallatitsi-
sinnaasunik. Kisianni timmissat
taakku pisarinissaannik killilersuiso-
qarsinnaanngilaq eqqissisitaaneran-
nilli sivitsuisoqarsinnaalluni. Taan-
Ajoqit
peqatigiiffeqalerlit
David Gedionsen, Narsarmijit pr. Nanortalik
Ukiut makku atukkavut inuuniarne-
rup tungaa isigalugu sumik pingaar-
titamik ingerlatsiniaraanni aqqutit
suut atorlugit suleqatigiinnikkut isu-
mannaallisaasoqartarpoq. Suleqati-
giinneq qajannaatsumik ingerlassap-
pat, taamatullu misigissuseqarnar-
sivoq atorfiup ajoqip inuttaqartitaa-
nerata peqatigiiffitsigut aalajaalli-
sarnissaa.
Tusaamasatsitut siornatigut ajoqit
peqatigiiffeqarpalukkaluarput, kisi-
anni unittoorsimasumik oqaatigine-
qarsinnaasumik. Eqqaamalluanngi-
lara, kisianni nalunngilara siornati-
gut AGmut allagaqartoq tunuminn-
gaaneersoq ukiorpassuarni ajoqitut
sulereersoq oqartoq saaffiginnissi-
magaluarluni, kisianni akineqarsi-
malluni peqatigiiffimmik tunulequ-
tassaqannginnini pillugirajoqitut so-
raarnerussutissaqarsimanngitsoq.
Tamanna tusarlugu eqqarsariaal-
lanngitsoorneq ajornaqaaq.
Inuttut atukkatigut ajoqitullumi
ukiut mallu nallikkavut pisariaqartit-
silersimapput peqatigiiffeqarneq in-
gerlanneqartariaqalersoq suliffik al-
latulli suliffiusoq patajaatsumik in-
gerlanneqassappat. Maanna ukioq
1987-ip aasaanera ajoqitut kursuser-
nermi naammassinnissimasugut si-
nerissami ajoqit katillugit 42-it nalu-
naarutigineqarput, tassalu maanna
sulilereerlutik.
Sineriatsinni siammaseqisumi,
Sooq ilinniartisisunngorniarluni
atuarneq pilerinarnerusunngortil-
lugu pissanganarnerusunngortillu-
gulu aaqqissuussaasimanianngila —
timelærerit pappiaqqamik ilinniarti-
sisunut atugassaritaasutut ittumik tu-
niinnarnagit.
Assersuutigalugu nunatsinni ka-
laallinik nakorsanik amigaateqarpu-
gut, Eqqarsartoqarsinnaagunanngi-
laq ajornartorsiut taanna aaqqinne-
qarsinnaasoq ukiorpassuarni nap-
parsimaveqarfimmi sulisimasut kat-
sorsaanermut tunnga sunik kursuser-
tipallariarlugit nakorsatut sulinissa-
mut allagartassaannik tuninerisigut.
Ilinniartitsisutut sulineq suliffin-
nut allarpassuarnut naleqqiullugu
suliffiuvoq imaaliallaannaq inerner-
nik takuffiujuminaatsorujussuaq —
atuisartummi atuartitsinerup pit-
saassusianut ajorneranulluunniit na-
liliinissaminnut inerisimarpiartan-
ngimmata. Tamannarpiarlumi
aamma peqqutaalluni taamatut
»ilaartuineqarsimavoq«. Meerarpas-
suimmi ilinniartitsisup piginnaann-
gisai qassiiliuutigineq ajormatigit.
Naak Ruth Heilmannip Ilinniar-
fissuarmi atuarsimaneq itsarnissaa-
vallaartutut ullutsinnullu naleqquk-
kunnaartutut isumaqarfigigaluaraa,
taamaattoq Ilinniarfissuarmi ilinni-
arsimaneq tassatuaavoq meeqqat
atuarfianni atuisartut uppernarsaa-
tituaat / atorsinnaasatuaat, meeqqat
atuarfiata iluani suliassarpassuarnut
suliaqarnissamut.
naannaagunarpormi aqqutissatuaa-
soq nunguvinnginnissaannut.Taa-
maattumik tunisaanerunissaannik
oqartarneq kukkuneqarpoq, nungu-
vissanngippata.
Tuttut taamatuttaaq ernumanar-
torsiorput. Taamaattumik nersutit
taakku aamma ukiorpassuarni pini-
agarisimagakkit taakkununnga
tunngassuteqartut akisinnaallugit al-
laat. Sunaluunniimmi ooqattaarsi-
manngisaq allaatigineq ajornartar-
mat. Oqartoqartarpoq tuttut amer-
lavallaalerunik nerissakilliulersin-
naasut. Taama oqarneq tissinaan-
narpoq allaat, immaqalu taama
oqartoq tassaavoq allaffimmi issi-
aannartoq. Uppernarsaatissaqaru-
mallunga aavartartutoqaq aperisi-
mavara taamaattoqarsinnaanersoq.
Illariaannarpoq taamaassinnaann-
ginnerarlugulu. Tassuunalu isuma-
qatigilluin narpara.
Kalaaliusugut siunissami piniagas-
satta nungutaannginnisaannik iller-
suissagutta allakkut aqqutissangitso-
raara eqqissisitaanerisa sivitsorne-
qarnissaannik piumasaqarutta aat-
saat. Tamannalumi oqartussaati-
tatta aalajangertussaavaat.
avanersuaq, tunu, kujataa qeqqanilu
inissisimallutik nunatta isorartunera
eqqarsaatigalugu peqatigiiffittut kat-
tuteriarnissaat pisariaqarluinnar-
poq. Assersuusioriarta,
kujataaqeqqa-avannaatalu provste-
qarfiatigoortumik aallarteriarneqar-
sinnaavoq. Taamaattorli aallaq-
qaammut nuna tamakkerlugu kater-
sortinneqarnissaat pisariaqarluin-
narluni ilisareqatigiinnissaq pingar-
luinnartuummat. Ilumullimiakissa-
qartinneqartuuppat.
Minnerunngitsumik ajoqitoqqat
sulereersut tamatumani suleqatigalu-
git sunniuteqarluassapput, taakkumi
uagutsinnit pilerlaasunit misilittaga-
qarnerullutikingerlatsereernikuup-
put. Puigornagu ilagiinni qullersavut
qanimut suleqatiginissaat suliffim-
mut inuttullu atukkatigut imminut
ammaaffigeqatigiinnissaq siunerta-
ralugu. Allagaq unailassineqassap-
pat qujanassaaq, tamatigut peqatigi-
inneq nukittuunngortitsisarmat.
neKerårutenant
ATUAGAGDLIUTINE
... akitersinauvoK