Atuagagdliutit - 05.07.1989, Síða 9
KlLl.lMCUSAAQ 9
Catalinamit qaammataasamut
Sikunik alapernaarsuinerit siulliit timmisartunit Catalinanit ingerlanneqartarput - Ullumikkut ilaatigut
qaammataasat assiUsaat atorlugit alapemaasuisoqartarpoq - Taamaakkaluartorli suli pisariaqarpoq tikivillugit
alapernaarsuineq
Sikunik alapernaarsui-
neq 30. november 1959-
mi aallamerneqarmat
Catalinatoqqat sukkaak-
kaluartut atorneqarput.
Taamanikkulli an gallan-
neq ima annikitsigisima-
tigaaq timmisartut taak-
ku ungasissulirtaa-
taanngitsut atorlugit
alapernaarsuineq naam-
massimalluni. Ineriar-
tornerullli nassataanik
pisariaqalersimavoq
atortorissaarutit nutaa-
liaanerpaat atorlugit
imartatsinni alaper-
naarsuinissaq.
1959-mi Nunap Isua-ta
eqqaa annerusumik sikunik
alapemaarsuiffiusarsima-
voq. Ullumikkulli pajuttaa-
taannaanngitsut aammali
kilisaassuit avataasiortut si-
kunik alapernaarsuineq ilu-
aqutigilluarpaat. Tamatu-
malumi kingunerisaanik si-
kunik alapernaarsuifliup
Kalaallit Nunaata imartaa-
ni assigiingitsuni alaper-
naarsuinini allanngorartit-
tariaqartarpaa pisariaqar-
nersiorluni.
Sikunik alapernaarsuiffi-
up allartinnermisulli suli ul-
lumimut sikorsuit inger-
laarnerat kiisalu ukiuutUlu-
gu siku samera apeqqutaa-
tillugit alapernaarsuinini
pilers aarusiortarpaa.
Ukiuni 100-ni misilit-
tagaqarflgineqarpoq
Sikunik alapernaarsuifliup
1979-mili timmisartoq im-
mikkut sanaaq Twin Otter
ungasissumut alapernaar-
suinermini atortarpaa, kii-
salu qulimiguulik Bell Jet
Ranger an gallatin ik nunap
iluatigut aqqutissarsiuussi-
silluni
atortarpaa.Sinerissap qanit-
tuani aamma alapemaarsu-
inermi Bell atorneqartar-
poq. Taakku timmisartut
marluk Kalaallit Nunaanni
Timmisartortitseqatigiit at-
tartortitsisarfiannit GLA-
CE-mit ukiuni arlalinni at-
tartugaapput.
Twin Otter-i
nal.akunnerini arfineq pi-
ngasuni 140 knob-imillu
sukkassuseqarluni kipisuit-
tumik ingerlaarsinnaavoq
taamaalillunilu alapemaar-
suinermi ataatsimi anner-
toorujussuaq misissorsin-
naallugu. Bell ungasissuli-
arsinnaanngilaq puttaqu-
taasarsuaqarluni
nal.akunnerini pingasuni
90 knob-imik sukkassuse-
qarluni ingerlasinnaagami.
Timmisartut taakku mar-
luk atorneqartut 1959-mi
aallartinnermit akulikinne-
rusumik pitsaanerusumillu
sikunut paasissutissanik
katersisinnaapput paasissu-
tissiisinnaallutillu.
Ukiunili 30-ni kingullemi
taamaallaat sikut pillugit
paasissutissanik katersuiso-
qarsimanngilaq. Ukiunimi
kingullerni 100-ngajanni
taamaaliortoqarsimavoq.
Narssarssuarmi silasiortut
naalagaat Jens S. Fabrcius
oqarpoq qanga umiarsuit
nunatsinnukartut nunanul-
lu allanukartut annerusu-
mik katersugaat sikut all-
lanngorarnerannik naam-
maginakannersunik tunisi-
sarsimasut. Taamaattumik
nalomissuteqanngingajal-
luni oqaatigisinnaanerar-
paa ukiut 1982-83 aamma
1983-84 ukiuni 100-ni ukior-
luunerpaasimasut. - Naak
ukioq 1988-89 pikkunaralu-
aqaluni rekortiunngilaq,
Jens S. Fabricius nalunaar-
poq.
Atortut nutaat
Sullissat pitsaanerpaamik
sullikkumallugit atortut
timmisartuni nutartertaria-
qartuarput. Ullumikkut
Twin Otterimi silasiortoq
makkuninnga atortorissaa-
ruteqarpoq: Sumiissusersi-
ut OMEGA navigationssy-
stem, radari, qutsissusersi-
ut amma sukkassusersiut.
Tamatuma saniatigut Twin
Otter radioqarpoq HF-mik
aamma VHF-mik. Immik-
kut misissuinemi atortoris-
saarut »side-lolooking ra-
dar« sikut qanoq eqimattaa-
tiginerannik uuttortaat ik-
kunneqartarpoq. Taanna
radar-i atorsinnaajumallu-
gu aamma timmisartoq im-
minut aqutsissummik ator-
torissaarusertariaqarsima-
voq.
Taanna »side-looking ra-
dar«, taaneqartartoq SLÅR
- tassa Side-Looking Airbor-
ne Radar-ip naalisamera-
aalajangersimasumik tim-
misartumi atortorissaaruti-
tut assut kissaatigineqara-
luarpoq, tamannali aatsaat
pisinnaavoq Qallunaat Nu-
naanni Luftfartsdirektora-
tip akuersissummik tunni-
ussaqarneratigut.
Sikunik alapemaarsuif-
fimmi assut akuersissutip
takkunnissaa pissanngatigi-
neqarpoq, pisariuvorli.
Luftfartsdirektoratimmi
aatsaat misileraanerit arla-
lissuit ingerlanneqareerpa-
ta akuersissutigisinnaavaa
radarip taassuma aalaja-
ngersimasumik timmisartu-
mi atortorissaarutitut ik-
kunnissaa. Qaammatit arla-
lialussuit ingerlasinnaapput
akuersissutip tunniunne-
qarnissaanut. Ilaatigut ra-
darip antenniisa timmisar-
tup timmitilluni pissusaa-
nut akornutaalaamerat suli
akuersissummik tunniussi-
soqarsimannginnermut pis-
sutaavoq, luftfartsdirekto-
ratillu aatsaat peqqissaartu-
mik naqqa tikillugu misis-
suereeruni akuersissut tun-
niunniarpaa.
SLÅR akuerineqarpat ala-
pernaarsuinerit ullumik-
kornit pilertornerusumik
eqqomerusumillu ingerlan-
neqarsinnaalissapput. Ala-
pernaarsuinermi paasisat
video-mut bånd-imulluun-
niit toqqorneqarsinnaalis-
sapput. Taakku immiussat
qarasaasiami suliarineqar-
sinnaalissapput sullissallu
kissaatigisaat eqqornerusu-
mik tunniunneqarsinnaalis-
saalutik.
Qaammataasianit
assilisat
Ullumikkut aamma
qaammataasanit assilisat
pissarsiarineqarsinnaapput
SLAR-illu tunniussinnaa-
sut suliarineqarlutik.
Qaammataasamit assilisat
atorlugit sikut ingerlaarne-
rat imminnut atanerusu-
mik malittarineqarsinnaa-
voq.
Sikunik alapemaarsuifTi-
up ullumikkut qaammataa-
sat assilisaasigut sineriap-
put imartaalu malinnaafll-
gaa. Nuissat apeqqutaatillu-
git ullormut pinga so riarluni
sisamariarluniluunniit assi-
lissanik qaammataasamit
tigusisinnaasarpoq.
Ullumikkut radarinit
qaammataasanillu assilisat
najoqqutaralugit nunatta
imartaani sikut sumiissu-
saannik atorsinnaasunik as-
siliortoqarsinnaavoq. Qu-
lamartoqanngilarlu ullu-
mikkut qaammataasatigut
ineriartorneq taama sukkal-
luinnartigisoq siunissami
suli annertunerusumik Si-
kunik Alapernaarsuifliup
sikut ingerlaarnerannut
eqimattaanerannullu paa-
sissutissiomermini anneru-
sumik atulerumaaraa.
Qaammataasanit assilisat
ullumukkut TV-avisimi ul-
lut tamaasa takuneqarsin-
naapput. Qaammataasanit
assilisat ima suliarineqarsi-
masarput nunarsuatta
avannaatungaa ersilluni
soorunami Danmark qitiu-
tillugu. Taamatorluinnaq
aamma qaammataasanit as-
silissat suliarineqarsin-
naapput nunarput qitiutil-
lugu sikut sumiinnerat er-
sersillugu, ullumikkulli suli
killilimmik.
Taamaattumik Sikunik
Alapernaarsuiffimmi tim-
misartunik sikunik alaper-
naarsuisameq suli ukior-
passuarni atuuttussatut
pinngitsoomeqarsinnaasu-
tullu isigineqarpoq. Qaam-
mataasat atortorissaarutaa-
sa nuissat, aput sikullu im-
mikkortissinnaaleqqaarta-
riaqarpaat. Taama pisoqar-
tinnagu tassa suli pisaria-
qartuassaaq Nunap Isuata
eqqaani nuiaqakkajoqisumi
timmisartunik sikunik ala-
pernaarsuisoqartuamissaa.
VI
GRATULERER
Frederik Møller,
llulissat
med
VALDEMAR GR 12-201
FREDERIKSHAVN
BEDDING
Langerak 70
DK-9900 Frederikshavn
Tlf. 98420142
SKIBS-
Tegnestuen ApS
mehanordaps
ENGINEERING
v. Knud Wagner
Tlf. 08 42 0311 - Telex 67184
NORDRE KAJ 31 - 9900 FR. HAVN.
Hundested motor-&
propeller fabrik a/s
Skansevej 1 • 3390 Hundested
KØLETEKNIK
LAST/
KØLE-
ANLÆG
Elsøvej 217, Frøslev, 7900 Nykøbing Mors.
Tit. 07 74 40 33,
Ihterhåtkml k
Havnegade 39 -1058 København K jnam'Hjfc Tlf. 01 32 67 67
Tlf. + 45 42 33 7117 • Fax. + 45 42 33 99 02
Telex 60340, Fax 07 74 40 37