Atuagagdliutit - 30.03.1990, Blaðsíða 4

4
ATUAGAGDLIUTIT/GRØNLANDSPOSTEN
NR. 38 1990
OQALUNNEQ - 1 DEBAT
ISUMMATSAQQUMMIUGUK- SKRIV DIN MENING TILAG
Pissusiviusut pillugit oqaluttuaq
All.: Hendrik Stach, KAIP-p siulittaasorisimasaa
Ulluni kingullerni Atua-
gagdliutitigut kiisalu radio-
kut KAIK-p sammineqame-
rujussua pillugu matumuu-
na inuiaqatigiinnut minne-
runngitsumillu kilisaatini
aalisariutinilu inuttanut,
siulittaasuusimasutut kiisa-
lu allaffeqarfimmi pissutsi-
nik piviusunik ilisimasalit-
tut paasissutissiiniarpunga,
isumaqarama eqqoriaaqat-
taarluni oqalunnersuaq in-
gasappallaalersoq. Kiisalu
oqaatigissavara una allagaq
Atuagagdliutinut ullormi
19. marts 1990 saqqummer-
sumi allaaserineqartumut
ilaatigut akissutaassammat.
Ilumoorpoq siulersui-
sunngorlaat Qaqortumin-
ngaanit tikinnermik kingor-
na ulapaarsimaqimmata, ta-
mannalumi aamma pissu-
sissamisuuginnarluni, suli-
lu taamaattuassalluni, aat-
saammi amerlanerit iserfi-
gissavaat, ukiuni marlunni
KAIK-p iluani suliaasima-
sut paasiniassallugit, aam-
malu Kattuffittut siunissa-
mut ilioriusissat pilersaaru-
siussallugit, ataatsimeersu-
arnermi aalajangiussat naa-
pertorlugit.
Utikulunneqartut tassaa-
nerupput aningaasanut
tunngasut. 170.000-it SIK-
mut akiligassat, KAIK-p
SIK-llu akunnerminni isu-
maqatigiissutaat 29. juni
1988-imeersoq mallillugu
ilumoorpoq. Kisiannili ta-
matumunnga atatillugu
oqaatigisariaqarpoq 1988-
imi ilaasortatta akiliutaat,
ullormiit ullormut ingerlasi-
maneri pissutaallutik naat-
sorsoruminaallutik. Tassa-
mi imaammat; Ilaasortatta
akiliutissaat Namminersor-
nerullutik Oqatussat kili-
saataateqarfianinngaanit
(GHT) ilanngaatigineqar-
tarsimapput, ilaasortaq ul-
lormut 5,33,-kr-nimik akilii-
sillugu, tassalu assersuuti-
galugu ullut 15-it angalasi-
magaanni taava 79,75 kr-ni-
mik akiliissaaq, tamannar-
piarlu ilaatigut peqqutaallu-
ni assorujussuaq Uaasortap
ataatsip akiliutaa qaam-
mammut tamakkiisoq iser-
tinniaruminaassimalluni.
Tamanna qangali SIK-p ili-
simavaa, ataatsimiinnerni
ataasiarnata eqqaasarsima-
gatsigu. Aammattaaq ilu-
moorpoq KAIK-p isumaqa-
tigiissut naapertorlugu an-
ingaasat pineqartut akiler-
tussaagaluarmagit. Oqarta-
riaqarpungali aningaasar-
liornerujussuaq pisuulluni
taakku akilernissaat kingu-
arsarneqartuarsimavoq
aamma tamanna qangali
SIK-p nalunngilaa. Taa-
maattumik illuinnaasiorpa-
luttumik nipeqarluni pisuu-
titsiniarneq ajorsaariner-
mik uanga nalilerumavara
tassami aningaasat pineqar-
tut akilerneqartussaapput,
tamannalu pisinnaalluni
akilernissaanut isumaqati-
giissuteqarnikkut.
Aammattaaq eqqartorne-
qartut ilagaat KAIK-p
350.000 kr-ninik akiligassa-
qarnera, aamma tamanna
ilumoorpoq. Erseqqissaati-
gissavarali aningaasat ator-
nerluinniarlugit taarsigas-
sarsiarineqarsimanngim-
mata, kisiannili attartorfin-
nut assigiinngitsunut isu-
maqatigiissuteqarnikkut
atugaammata aammalu pif-
fissamik aalajangersimasu-
mik isumaqatigiissuteqarlu-
ni atugaammata. Aningaa-
sat taakku allaffissorner-
mut atorneqarsimapput,
atorfeqartitsinermullu ilaa-
tigut atorneqarsimallutik
soorlu aamma Sisimiuni im-
mikkoortotaqarfitsinni
atorfeqartitsinermut ilaati-
gut atorneqarsimasut.
Oqaatigerusuppara anin-
gaasat taakku assilialermas-
sullusooq, qanoq aningaasa-
tigut inissisimaneq erloqi-
narsimatigisoq, annerpaa-
mik pissutaalluni ilaasortat
akiliutaasa isertinniartar-
nerisa ilungersunartarne-
rat. Ilaasortat akiliutaasa
isertinniarnerisa ajornaku-
soornerinut pinngitsooratik
aamma pisooqataapput
namminersorlutik kilisat-
tut allaffeqarfii. Assorujus-
suaq arlallit, akiliutinik
ilanngaassuinermut suleqa-
tikkuminaasimapput, naak
ilaasortaq pineqartoq at-
siornermigut piginnaateree-
raluaraatik - suliakkersuu-
taaginnassaaq-mik oqalun-
neq arlalissuit atortarmas-
suk - qujanartumilli paasin-
nikkiartomeq annertusiar-
torpoq.
Isumaqatigiissutit
atorunnaanngillat.
Kattuffiit amerlasuunik
aammalu siammasissunik
ilaasortallit tamarmik nalu-
gunanngivippaat, ilaasortat
amerlassusii erseqqilluin-
nartumik oqaatigissallugu
ajornakusoortarmat. Tama-
tumunnga peqqutaasut ar-
laliupput. Ilaatigut immik-
koortortaqarfiit nalunaar-
suineri pissusissamisut in-
gerlasanngilat aammalu im-
mikkoortortaqarfinni siu-
lersuisut/attaveqarfiit aso-
orsinnaasarput, taamaalil-
lunilu nalunaarsuineq kipu-
soortarluni. Taamaakkalu-
artoq salluallaanngilaq
oqassagaanni KAIK-mut si-
nerissami ilaasortat 1200-
1400 akornanniittut.
Taamaakkami aamma
qaammarsaaneq suli anner-
tunerujussuaq pisariaqar-
poq aammalu tamanna so-
ongunami aningaasanik na-
leqarluni.
AG-mi ulloq 19. marts 1990
saqqummersumi SIK-mi
siulittaasup tulliata Jes G.
Berthélsen-ip oqaatigaa
KAIK-p isumaqatigiissuti-
nik unioqqutitsinera pisuul-
luni isumaqatigiisut 29. juni
1988-imeersoq atorunnaar-
toq. Taamaassimaguni quja-
naraluartoq, tassami akili-
gassat tamaanga unissaga-
luarmata. Kisiannili taa-
maanngilaq. Illuatungeriit
isumaqatigiissuteqarsima-
sut pinngitsooratik sioqqut-
sisumik imminnut nalu-
naarfigeqqaarlutik aamma-
lu isumaqatigiissut pillugu
naapeqqaarlutik atorun-
naarsissinnaavaat, atorun-
naarsitsinissaq siunertara-
lugu isumaqatigiissinnaa-
gunik, isumaqatigiissinnaa-
soqartinnagulu periuutsit
allatut ittut atorneqartarlu-
tik.
Aammattaaq uani isuma-
qatigiissummi allassimaso-
qarpoq 1991-imi marts-ip
qaammataani illuatunge-
riinnit uterfigeqqinneqassa-
soq, tassunga ilanngullugu
tamakkiisumik pisortanut
isumaqatigiinniarsinnaati-
taaneq.
Erseqqissaatigerusuppa-
ralu SIK-minngaanit aala-
jangerneqarsinnaanngim-
mat isumaqatigiinniarsin-
naatitaaneq tigussanerip-
put imaluunnit naamik.
Ilaasortat-una aalajangigas-
saat. Kilisaataateqarfinni
assigiinngitsuni inuttat 50
pct.-ii sinnerlugit ilaasorta-
risimagutsigit, KAIK pigin-
naatitaavoq ilaasortani sin-
nerlugit isumaqatigiinnias-
salluni. Tamanna Pisortat
Isumaqatigiinniartartoqati-
giivinut paasiniaanikkut
uppernarsisimavara aam-
malu KAIK-p ataatsimeer-
suarnerata nalaani Kattuf-
finngorniarneq pillugu SIK-
p siulittaasua Kristian »Pa-
blo« Poulsen-ip kiisalu allat-
tuuneq Gerth Gedionsen-ip
naapinneranni paaseqati-
giissutigineqarluni taman-
na eqqortuusoq.
Taamaattumik Jes G.
Berthelsen-ip nammineq ta-
manna aalajangersinnaan-
ngilluinnarpaa.
KAIK SIK-mut
aningaasar-
tuutaaginnanngilaq
KAIK-p SIK-mut aningaa-
sartuutaaginn arneran ik
oqalunneq ilumuunngil-
luinnarpoq. Paarlattuanilli
sineriassuatsinni ilaasorta-
qarnerput naapertorlugu
SIK-p immikkoortortaqar-
fiinut isumaqatigiissuteqar-
simanerput naapertorlugu,
KAIK-mut ilaasortap akiliu-
taata ilakuttaa SIP-nut nak-
kartarpoq, taamaalillunilu
aamma SIK-mut - toqqaan-
nanngikkaluamik - iluaqu-
taasarluni. Ilumoorpoq
1983-imi KAIK SIK-mit aki-
liunneqarluni aallartinne-
qarmat. Tamatuma kingor-
na, 1. febr. 88 tikillugu,
KAIK-mi atorfeqartitsineq
SIK-mit taamanikkut SIK
ataaniilluni, qaammarsaati-
gineqarsimanera annikitsu-
araannannguusimasoq,
naak SIK kattuffittut aam-
ma pisussaaqataasimagalu-
arluni, annertunerusumik
qaammarsaaqataanissa-
mut.
Bonus-it pillugit isumaqa-
tigiinniartarnerit qangali
KAIK-mit ingerlanneqar-
tarsimapput, taamaattumil-
lu tamatumunnga aningaa-
sartuutit aamma KAIK-mit
aningaasartuutigineqartar-
lutik. Ataatsimut oqaatiga-
lugu maannakkut SIK
KAIK-mut minnerpaamil-
luunniit toqqaannartumik
aningaasartuuteqanngilaq,
taamaattumillu narrassi-
maartumik nipeqarluni
(AG-p allagaatuut) oqalun-
neq, inuup pineqartup nam-
mineq akisussaaffigiliuk.
Suliassanut
qaammaasa-
qannginneq
Aammattaaq AG-mut oqaa-
serineqarsimasut ilagaat,
KAIK-mi sulisut sulianut
tunngatillugu qaammasa-
qarsimanngitsut. Ilumoor-
tortaqarpoq aningaasanut
tunngatillugu annertuumik
ilisimasaqqortuujunngin-
nerput. Kisiannili erseqqis-
saatigisariaqarpoq ilaasor-
tarpassuagut ulloq manna
sulissussimasagut angusa-
qartarsimammata. Tamatu-
mani pivakka pingaartumik
akissarsianut tunngasut,
nalinginnaasumik kilisaati-
ni sulinermut attuumassu-
teqartuni, ulluinnarni inuu-
niarnermut atuumassute-
qartunut, isumaqatigiissu-
tinik atuutitsiniarnermut
tunngasut, ikiniarnermut
tunngasut assigisaallu.
Qaammarsaaneq annertooq
pisimavoq sulili annertusar-
tariaqarluni. Ullumikkut
KAIK-mi angusatta ilagaat
aalaakkaasumik inuttat si-
niisoqalernissaat, isuman-
naallisaanermut tunngatil-
lugu kilisaatini assigiinngit-
suni ataatsimiititaliaqar-
neq, aallallu annikitsualuk-
kuutaat inuttanut attuu-
massuteqartut, kiisalu
KAIK-p siunissami pata-
jaatsumik ingerlalernissaa-
nut atuumassuteqartut.
KAIK-mi sulisutoqqat
qaammaasaqarluartuupput
aalisarnermi pissutsinut,
taamaalillunilu suliniarner-
mi attaveqarfissat nalun-
ngilluartuulugit.
Umiutitsi-
simanngilagut
Isumaqarpunga pissutsinik
piviusunik ilisimasaqan-
nginnermik tunngaveqar-
toq oqassalluni siulersui-
suusimasut KAIK-mik
umiutitsisimasut. KAIK-p
oqaluttuarisaanermini aat-
saat taamak unamminarti-
gisumut inissippoq aamma-
lu ingerlalluarneqaruni an-
gusaqarfiulluarumaarluni.
Kilisaatini inuttat sinniisui
aqqutigalugit aatsaat taa-
mak aqqutissarissaartigiler-
poq. Inuit ataatsimeersua-
qatigineqarput immikkoor-
tortaqarfmnik ingerlatsis-
sallutik piumassuseqarluar-
tut, siunissami KAIK-p in-
gerlalluarnissaanut assilia-
liisussat.
Uagut siulersuisuusima-
sut ukiuni kingullerni mar-
lunni sulisimaqaagut KAIK
piviusunngortinniarlugu
imaanngitsoq taamaattun-
ngornissaa piinnarlugu - ki-
siannili siunissaq ungasin-
nerusoq eqqarsaatigalugu
aallariarfissinniarluta. Aali-
sameq pillugu ataatsimeer-
suartarnemut peqataaju-
aannalersimavugut aamma-
lu kingullermik ataatsime-
ersuarnermi isummiunne-
qarluni, aalisarneq pillugu
siunnersuisoqarfimmut
KAIK ilaasortaatitaqalissa-
soq. Allarpassuit eqqaane-
qarsinnaagaluit, isumaqar-
punga ukiuni kingullerni
marlunni siumut aallariar-
fissiilluarsimalluta, taa-
maattumik umiutitsisima-
nermik oqalunneq nalusu-
tut oqalunneruvoq.
Manna periarfissaq iluat-
sillugu aalisartorpassusut
kajumissaarumavakka,
KAIK-mut tamarmik ilaa-
sortanngoqqullugit, anni-
kitsutigut annertuutigullu
atornerlunneqarnersi
naammaleqaaq.
Aammattaaq SIK-mut
kaumissaarutigiumavara
akaareqatigiinnissaq siu-
nertareqqullugu, aalisar-
tummi tulaassaat ilissi ilaa-
sortassi suliassaraat, inuun-
niarnermimi taakku t im-
minnut aamma attuumas-
suteqarluinnarmata.
AG piviusunngitsunik
oqalunnak
Naggasiullugu AG-mut
upaaruaatigiumavara si-
laannarmi tigusanillusooq
saqqummiussuimmat allaat
inuit malersomerqarner-
mik misigisimalersillugit.
Qulequtsiilluni KK-mik at-
siortartoq siulersuisut akor-
nanni ataasiaannarluta-
luunniit naapissimanngilar-
put, AG-mi allaaserineqar-
tut pillugit, taamaattumik
malersuilluni ajortitsiniar-
tutu pissusilersornini nam-
minerluinnaq akisussaaffi-
gaa.
Aammattaaq siulersui-
suusimasut uppititaasima-
nerannik oqalunneq ilu-
muunngilaq, tassami nam-
mineq piumassutsimik tu-
nuarnerummat, imaanngit-
soq qunussuteqaratta kisi-
annili qasugatta.
Aaqqissuisut akissutaat: So-
orunami nammineq tungi-
miniit isigalugu pisimasoq
Hendrik Stachip AG-mi saq-
qummiussinnaavaa, allaa-
serinnittarnitsinnilu arlale-
riarluta AG-miit KAIP-mit
oqaaseqartussamik pissarsi-
niartuartarsimagaluarpu-
gut, tamatigulli peqatigiif-
fiup aningaasa tigu t ingerla-
nerliomerujussuani iser-
tuunniarsimavaa. Hendrik
Stachip allaaserisaa AG-p
allaaserisimasaanik ailan-
ngortitsisinnaanngilaq, tu-
pigusuutigaarpulli imemi-
artarfimmut akiitsut
imaannaanngitsut, allaase-
risanut aallarniutaasut,
Hendrik Stachip oqaaseqar-
rigiumanngimmagit.
Eqa luga lissuit
tasiannit imeq
piuminaappoq
NUUK(RS) - Eqalugalissuit
tasiata emga appangaarsi-
mammat milluaasoq ator-
sinnaasutuaq qullasippal-
laalersimavoq. Taamalu
mittarfik, Grønlandsfly,
aammalu Nuuk Imeq tatsi-
mit tassannga, Nuup imis-
satut pissamaataanit, ajor-
nanngitsumik pisaraluartut
imermik pisinnaajunnaaral-
larput.
- Imaanngilaq taseq taan-
na imaaruttoq, ingerlatsi-
nermut pisortaq Ole Høyer
oqarpoq. Taseq imaqarlua-
raluarpoq, kisianni imakin-
neruleriarmat imermik mil-
luaasutuanngortoq qutsip-
pallaalersimavoq. Taamalu
mittarfik imaaruppoq.
Maannali iluarsiiniarsari-
lerpugut. Suleqatigiit piler-
sinneqarput, iluasiissutaa-
sinnaasorlu tassa tatsimi
tassani pumpiliinissaq mil-
luaassutissamik.
Utaqqiisaa mittarfik - taa-
malu aamma mittarfimmi
ikuallattoornissamut piare-
ersimaffik, Nuup imeqarfia-
nit imilersorneqarput.
Nuuk Imeq-mit containerit
marluk atukkiunneqarput
tassalu ikuallattoorsinnaa-
nermut imeq 46.000 liter
upalungaaqqutaavoq. Imeq
Qallussuarmit Nuummi
imeqarfik aqqusaarlugu pi-
neqarpoq.
Malenesøen
melder stop
NUUK(RS) - Vandstanden i
Malenesøen er sunket så
meget, så det eneste vand-
indtag, der kan bruges, nu
sidder for højt. Det betyder,
at lufthavnen, Grønlandsfly
og Nuuk Imeq ikke som hid-
til problemfrit kan få vand
fra Malenesøen, der er byen
Nuuks vandreserve.
- Men det betyder ikke, at
der ikke er vand i Malene-
søen, siger driftsleder Ole
Høyer, energiforsyningen.
Der er masser af vand i søen,
men problemet er, at vand-
standen er sunket så meget,
at det ene vandindtag, vi
kan bruge i søen, nu sidder
for højt. Dermed har luft-
havnens vandværk ingen
vandtilførsel. Vi skal nu i
gang med at finde en løs-
ning. En arbejdsgruppe er
nedsat, og en af løsningerne
kan være, at der i Malene-
søen installeres en dykpum-
pe, hvorefter vandet kan
pumpes op af søen.
I mellemtiden forsynes
lufthavnen - og dermed også
lufthavnens brandbered-
skab, med vand fra Nuuk
vandværk. Nuuk Imeq har
stillet to containere til rådig-
hed, og der er til brandbe-
redskabet omkring 46.000
liter vand til rådighed. Her-
udover er der opsat flere be-
holdere til brugsvand i luft-
havnen. Alt vandet kommer
fra Cirkussøen via vandvær-
ket i Nuuk.