Atuagagdliutit - 04.11.1991, Blaðsíða 11

NR. 127 1991
ATUAGAGDLIUTIT/GRØNLANDSPOSTEN
11

Anne-Birthe Hove
qalipaasarusuppoq
Eqqumiitsuliornermik ilinniartitsisoq Anne-Birthe Hove issatsiaq Statens
Kunstfond-miit koruuninik 50.000-inik suliqqinnissamini atugassaminik
tunisippoq
NUUK(JTH) - Eqqumiit-
suliornermik ilinniartit-
sisoq Anne-Birthe Hove
eqqumiitsuliortut ta-
marmik Nuummiuusut
Jensigne Geisler aamma
Jessie Kleemann peqati-
galugit Naalagaaffiup
Eqqumiitsuliornermut
aningaasateqarfianiit,
Statens Kunstfond-imiit
koruuninik 50.000-nik
suleqqinnissami atugas-
sanik tunisipput. AG-p
Anne-Birthe Hove, nalu-
naarfigineqarami tupi-
gutsassimaqisoq, oqalo-
qatisimavaa.
- Suleqqinnissannut atu-
gassannik tunisikkama tu-
paqaanga Taama pineqar-
nissara naatsorsuutiginn-
gikkaluarpara, Anne-Birthe
Hove apersorneqarnermini
taama oqaqqaarpoq. Anin-
gaasat amerlanersaat atore-
ersimavai:
- Aningaasat putunut mi-
littuillunga atorakkit, taava
massakkut maasaraarnan-
ga ingerlaqqissinnaanngor-
punga. Aamma aningaasat
suli sinneqarput. Taakkua
atortussasiutigissavakka,
Anne-Birthe oqarpoq.
Atugassiissutisinini nu-
annaarutigaa. Naalagaafiup
Eqqumiitsuliornermut an-
ingaasateqarfianiit taama-
tut taperserneqarnini, suli-
nerminut nersorinninniuti-
tut paasivaa. Aaamma paa-
sivaa eqqumiitsuliortarner-
minik ingerlatsiinnassallu-
ni.
Eqqumiitsuhornermut
Aningaasaateqarfiup sooq
eeqqumiitsuliortut arnat
taakku pingasut taamatut
nerorniarsimanerlugit
tunngavilersorsimanngilai.
Kisianni Anne-Birthe assili-
aliaminik tunisisunut nas-
siussisussaavoq. Eqqumiit-
suliornermut Aningaasaate-
qarfiup ilaasortai nunatsin-
neeqqammerput, ilaatigut
paasisassasiuutingalutik,
ilaatigullu nunatsinni eqqu-
miitsuliortut oqartussallu
paasissutissikkiartorlugit.
Qalipaatinlk
Anne-Birthe Hove titartaa-
sartuuvoq. Maannamut an-
nerusumik titartaasarsima-
voq qalipaanerusasimanani-
lu. Kisianni massakkut qali-
paasalerniarpoq.
Titartaasartuuvunga
taavalu qernertut qaqortul-
lu atornerusarlugit. Kisian-
ni massakkut qalipaasigas-
sanik eqqarsartalernikuu-
vunga, oqarpoq.
Oqaluttuarpoq siornati-
gut qalipaasersuinissami-
nut annilaangasarsiamllu-
ni. Qalipagai isaani aal las ar-
simanngillat qajoq. Aka
Høegh peqatingalugu Qa-
qortup amutsivia kusarna-
sarmiuk, takusinnaalerpaa,
qalipaatinik sulkiaqarluni
pitsaasuusoq.
Anne-Birthep angerlare-
simaffimmini sulhviani qali-
pagaq inaarneqanngitsoq
ippoq. Taanna nunaavoq.
Tingerlaatissiami qalipare-
ersimasumi aqerluusamik
inunnik titartaasimavoq.
- Ippassaq aserorakku.
Kisianni suli annaanneqar-
sinnaavoq, oqaluttuarpoq.
Taava heliografiimik na-
qitanik takutitsivoq. Aap-
paani Anne-Birthe imminut
qalipassimavoq. Tassani
qalliutissiorluni ulappuse-
ruttorpoq, naqitap avataani
ipput pappiarapassuit ujaq-
qallu kisitsisitallit. Tasaaku
qalliutissiorrlunu misiliutai
tamarmik.
Heliografi naqitseriaasiu-
voq. Siullermik pappiaraasi-
amut titartaaqqaartarput,
taava taanna pappiaqqamut
naqinneqartarpoq.
Ilinniartitsisoq
Anne-Birthe Hove Ilinniar-
nertuunngorniarfimmi ilin-
niartitsisuuvoq, ulluinnar-
nilu tassani ilinniartut eq-
qumiitsuliornermik ilinni-
artittarlugit. Kunstpædago-
gitut ilinniamikuuvoq
Kunstakademimilu taama-
tut ilinniarsimalluni. Ilinni-
agaq taanna naliginnaasu-
mik ukiuni arfinilinni ilinni-
ameqartarpoq, kisianni An-
ne-Birthe ukiut pingajua af-
faq taamaallaat tassani atu-
arpoq. Ilinnialernermi na-
laani marlunnik meeraqale-
reersimavoq, taamaattumil-
lu titartaanermik ilinniar-
fittaani, Grafisk Skole-mi,
ukiup afiaannaa ilinniarlu-
ni. Naliginnaasumik tassani
ukiut marluk ilinniartoqar-
tarpoq.
Grafisk Skole-meereerami,
Dan Sterup Hansen-imit
ilinniartinneqarluni, inge-
erlaannaq Kunstpædagog-
skolemut ingerlaqqippoq.
Tassani Helge Berthram-
imit ilinniartinneqarpoq.
Helge Berthram-ip Kunsta-
kademi-mi ilinniagaq taan-
na aallartippaa.
Grafisk Værksted
Eqqumiitsuliortutut ilinni-
arnera Nuummi Grafisk
Værksted-itoqqami ’70-ik-
kulli aallartilaartut aallar-
tippoq. Taamani allanngu-
lerfiup naligaa patiillu pinn-
gorarfigalugu. Taamani
Emil Rosing, massakkut
Nunatta Katersugaasiviani
Allagaateqarfianilu direktø-
riusoq, tasani pisortaavoq.
Grafisk Værksted-imiin-
nerma nal aa uannut pikku-
naqaaq. Taamani piffiit sak-
kortoqaat. Inuppassuit aju-
toorput, Anne-Birthe-p taa-
mani pisut taama oqaluttu-
arai nangillunilu:
- Taamani inuiaassutsit-
sinik nuannartorinninneq
annertoqaaq. Kina ar laat
qaannivimmik titartaappat,
tamarmik pattaattaraat. Ki-
sianni eqqumiitsuliornikkut
pisoqarsimaqaaq. Massak-
kut eqqumiitsuliat allann-
goramerupput.
Kusarnarsagai
Anne-Birhte Hovep Aasian-
ni nukissiorfiup pujoorfis-
sua kusanarsarsimavaa.
Aamma Aka Høegh peqatin-
galugu Qaqortup Amutsivia
kusanarsasimavaa.Kusa-
narsaanerit pipput, suli
Mads Christensen Nukis-
siorfinnipissortaatillugu. II-
loqarfinni assigiinngitsuni
nukissiorfiit pujoorfii eqqu-
miitsuliortunit illoqarfinni
taakkunanngaaneersunit
kusanarsarneqartussaasi-
mapput. Anne-Birthe-lu Aa-
sianni alliartorsimammat
Aasianni nukissiorfiup pu-
joorfianik kusanarsaasusa-
tut qinerneqarsimavoq.
Aamma Sana-mi toqusut
inaat kusanarsarnikuuvaa.
Nammineq isumaqarpoq,
taamina maannamut sulia-
mini pitsaanerpaasoq.
Taanna Kunstakademi-mi
ilinniakkaminik naamma-
sissalluni takutitassaatut
suliaraa. Nuannnarutigaa
Anne-Birthe Hove-p Heliograilmik naqitaa alla. Naqinnerani suluk
Et andet heliografi af Anne-Birthe Hove. Under trykningen er lagt et fjer.
toqusut inaata sananeqar-
nerani siusissumik peqataa-
lersimagami. Taamaattorli
ugguaraa aallaqqaaterpiaa-
niit peqataannginnami.
- Ini tassaneereerpoq, taa-
maammat suliap inernera
tunniutiinnarneruvoq. Kisi-
anni iluatseqaaq. Suli iluat-
sinerussagaluarpoq, illussa-
nik titartaasartoq aallaq-
qaaterpaaniit suleqatigisi-
magaluarukku inilu qulaa-
niit qaammarsagaagaluar-
pat. Kisianni taassuminnga
kusanarsaanera ilinniak-
kannik naammassinninne-
raara pitsaasoq, Anne-Bir-
the Hove oqarpoq.
Kalaallit marraat
Anne-Birthe Hove-p Sana-
mi toqusut inaat kusanarsa-
ramiuk kalaallit ujaraat,
tassa granit qalliutitut ator-
paa. Marrarnut sanaanut
qalliutissiat ujaqqanik se-
qutseqqissaakkanik sanane-
qartarput. Anne-Birthe
aamma isumaqarpoq kalaal-
lit maraataat ilisimatusarfi-
gineqartariaqartoq, tunisas-
siarinissaa siunerataralugu.
Kisianni marrak soorlu
saattuliarissagaanni (flisi-
tut), inuit arlaliusariaqar-
put. Kalaallit maraataat
kuisaliarisallugu naleqqup-
poq. kaavisillugu sananissaa
naleqqutinngilaq. Kisianni
ilisimausarfiigigaatsiartari-
aqarpoq. Marraateqaqaa-
gut, oqarpoq.
Tummeqqat
Allattoq: »Teqi«
Taqillutit pileraangavit,
ingerlaffissavit taloqutai
sumiittut ilaanni nalulertarpatit.
Aqqutissatimmi tamarmik taloquteqanngillat
»ueriartulemissaanni« najummatsertussat,
qutaarlummut isiginiarsarininni
suaartartussat - utersaallutik.
Suna iluatinnarunnaalersarpoq qajannarsigaangami,
»pujoralaajarneqaraluassanani«
taamaattorli ilaatigut tiguneqararaaq
qajassuarneqarluni tiguneqartaraaq.
Allat taloqutinnik »isigiarsuttut«,
sumi taloquteqarnani nanisinavianngillat.
Illilli, passannerufiinnik isertannillu
ikorfartorfissannik ikooquteqartutit
- takutittarigit.
Taloqutitit nanisinnaasatit
ikorfartoqutsiullugit.
Ikerasammut
Taalliortoq: Johannes Th.
Poulsen.
Ikerasak nuna alia-
naatsoq. Maannamut
lugortualersun asara
eqqaamasaqarfigiler-
simasaralu, aammalu-
mi sakima kaalara-
laap inunngorfigisi-
masaa siuliisalu pini-
arnikkut napaniarfi-
gilluarsimasaat taa-
ma taallanngorlugu
saqqummiutilaarpa-
ra. Qanga maannalu
inuusunut, meeqqa-
nut, inuusuttunut,
utoqqanngortunut
inunngorumaartussa-
nullu pigitillugu.
1. Ikerasak nunannguaq
alianaattangaaqisoq
angallatillu angisuut
kiisa tikittalerpaat.
2. Ikerasak nunannguaq
suliffissuaqalersoq,
eqeersimaartut inuit
iluanaarfigissavat.
3. Aalisartut maaniittut
ajomerunngivippusi,
sapiillusi 8ermersuaq
saangersortuarparsi.
4. Qalerallit aam akku
angisuut mikisullu,
naleqartullu oorinik
aggiuttuarpasi.
5. Tamakkulu akinngui
inuuniutigalugit,
napassutigivippasi
tamanut atortunut.
6. Eqqaalara qqjannguaq
piniutaalluaqisoq,
neqissanik amissanik
tikiussuisartoq.
7. Tamakkulu akinngui
napaniutigalugit,
kingulhat perortippaat
maanna piniussisut.
8. Ikerasak nuannguaq
siumukarluarputit,
qanortoq siunissanni
taamatut ingerlagit.
9. Ilissilu kin gulhat
isumalluutaavusi,
eqeersimaarluarlusi
suleqatigiikkisi.
10. Kiisalu qujavugut
pinngortitsisuusumut,
sernersortarmatigut
aquhuartarmatigut.