Atuagagdliutit

Árgangur
Tölublað

Atuagagdliutit - 30.12.1991, Blaðsíða 7

Atuagagdliutit - 30.12.1991, Blaðsíða 7
NR. 8 1991 AALISAAT/INUIT HUNTERS Inatsisartunut naalakkersuisunullu KNAPK-p siulittaasuata Inatsisartunut Naalakkersuisunullu piumasaqaatai arlaqarmata eqikkarlugit ima oqaatigineqassap- put. ESU-mut tunngasut KNAPK-p siulittaasuata Peter Davidsenip Naalakkersuisunut Inatsisartunullu saaffigin- nissummini ilaatigut allappoq: »Tapinik eqqugaasut tassaapput aalisartut piniartullu ta- marmik«. Naalakkersuisunut Inatsisartunullu akerliussutsimik takutitsinermi Nuummi aalisartut nuliaallu 200-ut tungaanut amerlassusillit peqataapput. ESU-mit attartorlutik angallatitaartorsimasut attartugaasa nutaamik nalilersorneqarlutik atukkat ataatsimoortu- mik aaqqis- suussiffigi- neqarnissaanni piaartu- mik iliuusissat tusartin- neqar- nissaat pisaria- qarpoq. ESU-mut taarsersuinerit aaqqissuuteqqinneqassap- pata akiusut allanngorar- tarnerannut sillimmateqar- fissamik Inatsisartut inatsi- sissaattut siunnersuummi aningaasat naammattut an- ingaasaateqarfissamut aal- larniutigitinneqarnissaat pingaarluinnarpoq pilersin- niarneqartoq Uuatsittumik kinguneqassappat. Taamaattumik Naalak- kersuisunit sillimmateqar- fissamut 1992-imut anin- gaasaliissutaaniartut 42,4 mio. kr.-nit naammanngil- luinnarput pingaartumik siunertanut marlunnut atorneqartussaatillugit. ESU-muttaaq tunngatil- lugu piaamerpaamik Uuar- siivigineqartussatut isigaa- gut ukiut 15-it 20-illu matu- ma siornagut angallataarus- simasut akiitsuisugut isu- makkeerinninnikkut. Kommune-t aningaaseriviillu Tapinik milliliinermi eqqu- gaasut tassaapput aalisar- tut tamarmik, taamaattorlu Kommune-t erhvervsfondii- nut aammalu bankinut at- tartorlutik angallatitaartor- simasut taarsersuinerannut oqililerifiigissallugit pisaria- qarluinnarpoq. Pingaartumillu bankinut attartorsimasut ernianik annerungaartunik taarser- suinermi akilersuisinneqar- tut pisariaqartilluinnarpaat aaqqiivigineqarnissartik, inuutissarsiutigisartik pif- iissami qanittumi annaas- sanngippassuk. Orsussaq Naligiimmik oqililerinerit inuutissarsiuteqartunut ta- manut ingerlanneqassappa- ta aamma aalisartut piniar- tullu aamma tamatumani solarimut benzinamullu atuinerminni immikkut pi- neqarnissaat inuutissar- siortunut ajornartorsiute- qareeqisunut oqilileriniar- nermi aqqutissat ilagaat. Taamaattumik kissaatigi- sap tamatumap pimoorullu- gu tiguneqarnissaa pisaria- qarpoq. Angallatlnut sillTmmasiineq Aalisariutit sillimmaserne- qartarfiat maannakkut namminersortumut tun- niunniarneqarpoq atuisut isumasioqqaannguallarna- git, ilisimatinneqaannarlu- tik sillimmasiisarfik nam- minersortoq ukiortaap aal- lartinnerani atugarilissa- gaat. T amanna sil limmas iis ar- fiup malittarisassaanik uniuineruvoq aammalu atuisutut akuersaarneqar- sinnaanani. Taamaattumik pisariaqar- poq qulakkiissallugu ilumut sillimmasiissutinut pissut- sit ajornerulinnginnissaat. Aammattaaq sillimmasii- sarfiup aningaasaataasa qa- noq pineqarnissaat paaseru- supparput, tassaappummi aalisariutaatillit ukiorpas- suarni katersorsimasaat imaaliinnarlugit »arsaarin- nissutaasinnaanngitsut«. Qallunaamernlt kalaalimernillu Maannakkut pilersaarutigi- neqalerpoq puulukinik ner- sussuarnik kukkuunillu nu- natsinni agguiveqalernis- saq. Inatsisartut tamanna isuma pillugu eqqarsaqqit- tariaqarput. Imaappormi maannakkut kalaalimernit akisuallaar- neri pissutigalugit neqit qal- lunaamernit taamannaru- iussuaq tikisinneqartariqar- tarput. Isuma ima nikisinneqar- tariaqarpoq kalaaliminer- nut agguiveqartariaqaler- put pisariitsumik akisunn- gitsumiUu pisiassanngorlu- git suliarineqarnerisigut ka- laaliminernik nunatsinni atuinitta annertusinissaa angullugu. Akuersaarneqarsin- naanngilarmi neqissaqami- arnerput nunami allamiut neqiutaannik qulakkeemi- arneqarnissaa, uffa nunat- sinni neqerpassuit iluamik aaqqissuussisimannginneq piinnarlugu atorluarne- qanngitsut. Isumaqatigiissutit Isumaqatigiissutaasartut imaaliinnarlugit qarsunne- qartarneri Naalakkersuisut unitsittariaqarpaat. Isumaqatigiinniartarne- rimmi pisartut ingerlatiin- narneqassappata taava at- tanneqarsinnaasunik siu- nissami isumaqatigiissute- qartarnissaq qulakkeerne- qartariaqarpoq, annilaann- gatiginagu pifflssap isuma- qatigiissutit atuufliisa ilu- anni illuatungaannarsiortu- mik atorunnaarsinneqar- nissaat. Aalisarnermut - Suliffissuaqarnermut Naalakkersuisoq Inatsisartut aammalu Naa- lakkersuisut inanniarpagut pimoorullugu isumaliuti- geqqullugu ilumut aalisar- nermut aammalu suliffissua qarnermut Naalakkersui- soq siunissami ataasiusas- sanersoq. Ukiunimi makkunani pi- sar iaqaleraluttuinnarpoq Naalakkersuisup illuatun- geriittunik naalakkersui- suufieqannginnissaa, suli- assammi taama annertutigi- sut ilaatigullu imminnut as- sortuuttut naalakkersui- suuffigissallugit pissusissa- misoorsinnaangilaq inum- mit ataatsimik akisussaaffi- gineqamissaat. Taamaattumik Inatsisar- tunut inassutigaarput apeq- qutip ilungersunartup nali- lemiarneqamissaa, pin- gaartumik inuutissarsiutip inuutissarsiutit pingaarner- saannik taaneqartartup naalakkersuisua ajornartor- siutinut piffissaqarluni pu- laniarsinnaasoq pisariaqar- luinnarmat. Aallsartunlt oqalugiartut allat Inatsisartunut saqqummii- nermi NAPP-p siulittaasua Kristian Josefsenip puiser- passuit ukiuni kingullerni amerlisimaqisut akitigut tu- nisassiarineqarsinnaaneri- tigullu aaqqiiffigineqarnis- saat kaammattuutigaa. Tapiissutittaaq atuutiin- nartariaqarnerat pingaartil- luinnarlugu saqummiuteri- arlugu, kalaallit naalagassa- tut ilinniarsimasut nunami allamiunit atorneqarneru- lernissaat piumasaraa. Piumasarisat anguneqar- sinnaanngippata umiarsua- livinnik assersuilersinnaa- neq ilaatigut NAPP-p siulit- taasuata periarfissatut tik- kuarpaa. Saqqummiisunut ilaavor- taaq KAIK-p siulittaasua Jens Lyberth KNAPK oqaa- seqaataanut tapersiinermi saniatigut Naalakkersuisut aalisarnermut politikertik allanngortinnianngikkunik- ku isumaliuutigeqqeqquaa. Isumaqatigiinniartarner- nilu KAIK-p aalisartullumi allat katuffinnut allanut na- leqqiullugu suusupagine- qartarnerat uparuarpaa. Annertussusilereerlugu ikiuutit aamma aalisartu- nut atuutilernissaat, raaja- nut akitsuutip peerneqar- nissaa, nunaqavissut kisi- mik inuttaasalernissaat kii- salu Aalisarnermut Naalak- kersuisup aalisarnerinnar- mut naalakkersuisuunissaa ilaatigut anguniartariaqak- katut KAIK-mit piumasari- neqarput. Naalakkersuisup akissutaa Naalakkersuisup akissute- qarnermini aalisarnerup iluani atugarisat ukiuni makkunani imaannaannge- qisut arajutsisimannginne- rarpaa. Oqalugiarnermini aaq- qiissutitut aaqqiissutissa- tullu makku taavai: - 1991-imi pisiortornermi aningaasaliissutit (aalisak- kanit tapit) 36,5 mio. kr.-iu- sut amigarmata ukiup sin- neranut 27 mio. kr.-nik ila- sariaqarsimapput, - Inuutissarsiornermi Ta- persiisarfimmit atukkanik akilersuinermi periarfissat allanngortitemeqarsimap- put, taarsersuinermilu aaq- qissuuinissat pillugit suli- niutit ingerlaqqissapput, - tunisat akiisa allanngo- rarnerini nalimmassaatissa- nik Aningaasateqarfiliorni- artoqarpoq, - umiatsiaararsortut oqili- saafligineqarsinnaanerat Naalakkersuisunit anguni- arneqassaaq, - aalisamermi kattuffin- nik oqaloqateqartarnerit annertusiartorsimasut in- gerlateqqiinnarneqarnis- saat. »Naalakkersuisunit oqa- loqatiginnikkusussuseqa- ratta maanga tikkilluaqqu- jumavassi.« Politiker-it allat Akerliussutsimik takutitsi- neq Atassut-mit, Inuit Ata- qatigiit- nit, Akulliit Parti- anit kiisalu Issittup Partia- nit oqaaseqarfigineqarpor- taaq. Parti-t Naalakkersuisu- nut illuatungiliuttut tamar- mik aalisartut piumasaqaa- taannut paasinnilluarsin- naanerarput, Naalak-ker- suisuusimallu ullumikkullu Naalakkersuisut oqarluar- taarutigisimasatik eqqor- tinniarlugit qanoq iliuuse- qamissaat pisariaqalersu- tut oqaatigaat. Akulliit Parti-aniit Tuni- sinermi akit nikerarnerinut nalimmassaatissanut Anin- gaasaateqarfissaq asuli ni- pangersaatissatut maanna- mut isigineqarnerarpoq, Aningaasaateqarfiullu nam- mineq napasinnaalernissaa- ta tungaanut tapiissutit an- nertunerusunngorlugil- luunniit atuutiinnamissaat anguniartariaqartutut isi- gaa. Inuit Ataqatigiitnit aali- sartut ajornartorsiutaat aa- lisartullu kattuffusa tusaa- niarneqartarnissaat pisaria- qartinnerarneqarput; inuussutissarsiornermili periaasitoqqat allanngor- luinnarnissaat tapiissutillu kisiisa aallaaviginagit inuussutissarsiornerup nammineq napatissinnaa- nissaa anguniartariaqartu- tut isigineqarpoq. Isumammamik ersersitsi- niarluni ingerlaaqatigiinneq oqaaseqamissarlu sioqqul- lugu Inatsisartuni ilassorta- nut, Naalakkersuisunut, Royal Greenland A/S-imut tusagassiuutinullu nalu- naarutigineqarpoq. Isummamik ersersitsini- arnermi najuuttut tamar- mik qujafligineqarput, ajuu- saarutigineqarlunUi Inatsi- sartunut saqqummiinermi Inatsartuni ilaasortat ta- marmiusut najuussin- naanngimmata. Aqaguani Inatsisartut siulitaasuata KNAPK-mut allalluni KNAPK-p NAPP- llu Inatsisartunut isumma- minnik ersersitsiniarnerat torersoq qutsatigaa, neriuu- tigalugulu tamakkuninnga susassaqartut tutsititat su- linerminni eqqaamajumaa- raat. Neriuutigineqarpoq isummat saqqummiussat tusarniarneqarumaassasut, aalisarnerullu pingaartu- mik aalisartut minnerusu- nik angallatillit pisuussuti- ginngisaannik ingerlaner- Boqisup Naalakkersuisunit isiginiarneruneqarnissaa tam anit kissaatigineqar- mat.

x

Atuagagdliutit

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Atuagagdliutit
https://timarit.is/publication/314

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.