Atuagagdliutit - 08.09.1994, Blaðsíða 9

Nr. 69 • 1994
9

GRØNLANDSPOSTEN
Nunatsinni qinersineq akerlerit
marluusut aamma qinersinissaraat
Kattusseqatigiillutik qinigassanngortitsiseqatigiit naalakkersuisut
socialdemokratinit siulersomeqartut tapersersorpaat, Atassut aamma Akulliit
Partiiat borgerliginik tapersersuisut
NUUK (KK) - Pingasun-
ngornermi 21. september qi-
nersinerup kingorna Naala-
gaafFeqatigiinni kina stats-
ministerinngussava?
Danskit politikeqarne-
ranni akerleriit taama nali-
giitsiginerat eqqarsaatigalu-
gu folketingimut ilaasortat
nunatsinneersut naaJakker-
suisunik pilersitsinissami
aalajangiisuulluarsinnaap-
put, eqqortumik iliussagu-
nik.
Pingasunngornermi 21.
september Kalaallit Nu-
naannit qinigassanngortit-
tut arfineq-pingasuusut qa-
noq anguniagaqarnermin-
nik saqqummiussereersi-
mapput.
Kattusseqatigiillutik qini-
gassanngortitseqatigiit Siu-
mut Ataqatigiit qinigassan-
ngortitaasa sisamaasut ta-
persersorpaat naalakkersui-
sut socialdemokratinit siu-
lersomeqartut.
Atassut sinnerlugu qini-
gassanngortittut pingasut
suleqatimik Venstret siulit-
taasuat Uffe Ellemann-Jen-
sen statsministerissatut nu-
taatut toqqarniarpaat.
Bjarne Kreutzmann-ip
Akulliit Partiianneersup
maannakkut oqaatigiuman-
ngilaa Det konservative Fol-
kepartiip suleqatigisami si-
ulittaasua Hans Engeli
statsministerissatut toqqas-
sanerlugu, kisiannili Dan-
mark-imi borgerligit naa-
lakkersuisuutitaqalernis-
saat tapersersorlugu.
Soqutaanngilaq
Taamaattumik Danmark-ip
iluani politikikkut pissutsit
Kalaallit Nunaanni qineq-
qusaarnermi ilanngunne-
qarsinnaapput, naak amer-
lasuut isumaqaraluartut
Kalaallit Nunaannut soqu-
taanngitsoq kia Danmark-
imi statsministerinngomis-
saa.
1980-ikkut ingerlaneran-
ni naalakkersuisut Siumu-
mit siulersomeqartut aam-
ma qallunaat naalakkersui-
sui KV-mit siulersorneqar-
tut pitsaalluinnartumik iro-
ni innut suleqatigiissimap-
put, statsminister Poul
Schliiter-ip KalaaUit Nu-
naanni ingerlatsineq nam-
mineertillugu ingerlatim-
magu, nunanut allanut mi-
nisteri Uffe Ellemann-Jen-
sen Kalaallit Nunaannut il-
lersuilluartoq nunanut alla-
nut politikeqarnermi, ilaati-
gullu qularnaarlugu Kalaal-
lit Nunaata EF-imik pitsaal-
luartumik isumaqatigiissu-
teqarnera, EF-imut ilaasor-
taajunnaarnemp kingorna.
Akerlianik ukiut aappaat
avillugu matuma siorna
Danmark-imi naalakkersui-
sut paarlaannerat Kalaallit
Nunaannit malunnaatilim-
mik misigineqarsimanngi-
laq, naak statsminister Poul
Nymp Rasmussen ukiup
ataatsip matuma siorna Ka-
laallit Nunaanni angalaara-
luartoq, ilaatigullu takuni-
arlugu Nuussuarmi uulia-
mik nassaarfik.
Kalaallit Nunaannilu nu-
nap pisuussutai suli attor-
neqanngillat, naak naalak-
kersuisut inatsisartullu
annertuumik suliniuteqara-
luartut nunap pisuussutaa-
nik oqartussaanerup nunat-
sinnut nuunneqamissaa-
nik.
Z naaggaarpaat
Kattusseqatigiillutik qini-
gassanngortitseqatigiit qi-
neqqusaarnerminni Frem-
skridtspartiet atorniarpaat
naviasaarutitut, naalakker-
suisut borgerligiusut Pia
Kjærsgaard-imit aamma
Fremskridtspartimit taper-
sersorneqartut naalakker-
suisuutillugit Kalaallit Nu-
naat qanoq akornuserne-
qarsinnaatigisoq takutikku-
mallugu - ilanngullugu navi-
asaamtigalugu kalaaleq fol-
ketingimut ilaasortaq taler-
perlernik tapersersuisoq
aamma akornusiisinnaasoq.
Fremskridtspartip ukiut
20-t matuma siorna Tivoli-
mi »Grøften«-imi pilersin-
neqarami Kalaallit Nunaan-
nut ataatsimut tapiissutaa-
sartut atorunnaarsinneqar-
nissaannik piumasaqaatini
ungasinngitsukkut nangeq-
qippaa.
- Kattusseqatigiillutik qi-
nigassanngortitseqatigiit
Siumut Ataqatigiit qinigas-
sanngortinnerminni akor-
nuserniarpaat Venstrep
aamma Det konservative
Folkepartip amerlanerussu-
teqalemissaat Fremskridts-
parti peqatigalugu, Inuit
Ataqatigiit siulittaasuat Jo-
han Lund Olsen aamma Si-
umup siulittaasorigallagaa
Agnethe Davidsen AG-mut
oqarput.
- Qineqqusaarpugut naa-
lakkersuisut socialdemokra-
tinit siulersomeqartut 21.
septemberip kingorna naa-
lakkersuisutut ingerlaqqin-
nissaat anguniarlugu, naa-
lakkersuisut taamaattut
Kalaallit Nunaannut kalaal-
lillu soqutigisaannut pitsaa-
nerpaassammata. Naalak-
kersuisut taakku partiinik
qeqqani inissisimasunik ta-
persersorteqarsinnaapput,
kisiannili Socialistisk Folke-
parti manna tikillugu sule-
qatigiinnermi malunnaate-
qarneru sariaqarpoq.
- Naalakkersuisut VK-nit
pisut, amerlanerussuteqar-
nissaminni Fremskridtpar-
timik taamaallaat isumal-
luuteqartut - taamalu par-
tiimik taassuminnga sunni-
uteqarnemlersitsisut - toq-
qaannartumik Kalaallit Nu-
naata soqutigisaanik aseru-
issapput, Johan Lund Olsen
aamma Agnethe Davidsen
oqarput. Akerlianik V aam-
ma K partiit qeqqani inissi-
simasut tapersersortigalu-
git siornagut naalakkersui-
suutitaqarsimapput, Ka-
laallit Nunaata soqutigisaa-
nut akornutaanngitsumik.
- Naalakkersuisut VK-mit
siulersomeqartut amerla-
nemssuteqarnissaminni
Fremskridtspartimit taper-
sersorneqartussat kingune-
qassapput talerpimmut
sangunermik, KalaaUit Nu-
naanni Danmark-imUu poli-
tikeqarnermi, Fremskridts-
partUlu nunanut allamiu-
nut kalaallinuUu akerliler-
suisumik politikeqarnera
suli akornutaanerulissallu-
ni.
Z ersiginngilaat
- Fremskridtspartiet ersi-
ginngUarput, Atassummi
politikikkut siulittaasup
tuUia Lars Chemnitz AG-
mut oqarpoq.
- Politikikkut akerleriit
marluk Folketingimi amer-
lanerussuteqalerumasut ta-
marmik Kalaalht Nunaan-
nut Ulersuisumik nipaqar-
put. Taamaattumik ilima-
naateqanngilaq Frem-
skridtspartip partiitut miki-
sutut Folketingimi akuer-
sissutigitinnavianngikkaa
Kalaallit Nunaannut ataat-
simut tapiissutaasartut
peersinneqarnissaat.
TusatsiakkaUu tamaasa
ilumuunnginnerarumallu-
git Venstret siulittaasuat
Uffe EUemann-Jensen Ka-
laaUit Nunaannut ima neri-
orsuuteqarpoq.
- VK-p 1995-imut ani-
ngaasanut inatsisissaani
nammineerluni sanaavani
siunnersuutigineqanngUaq
qaUunaat ataatsimut tapiis-
sutigisartasaasa 2,4 milliar-
der koruuniusut peerneqar-
nissaat, Uffe EUemann-Jen-
sen oqarpoq.
- Naalagaaffeqatigiinner-
mi pisussaaffitta ilagaat nu-
nap immikkoortuisa Uaasa
aningaasarsiornikkut nuki-
laatsut tapiiffigineqartar-
nissaat, tamannalu aamma
KalaalUt Nunaannut atuup-
poq. Naalagaaffeqatigiinne-
rup Uuani Ulersoqatigiinnis-
saq Venstrep annertuumik
pingaartitaraa.
- Siornagut Fremskridts-
parti aningaasanut inatsis-
samut siunnersuuteqarsi-
mavoq ataatsimut tapiissu-
tit peerneqarnissaannik,
imaluunniit annertuumik
ikilineqarnissaannik. Siun-
nersuut taanna amerlane-
mssuteqartunit itigartinne-
qartarsimavoq, tamatiguUu
Venstre itigartitsisunut
ilaasarsimavoq. BorgerUgit
naalakkersuisunngortitsi-
nissaanni sipaarniuteqar-
nermi KalaaUit Nunaannut
tapiissutaasartut peerne-
qarnissaat Uanngunneqas-
sanngilaq, Uffe EUemann-
Jensen erseqqissaavoq.
K-mit uppemarsaaneq
KalaaUit Nunaanni pohtike-
qamermi siuariartorluar-
toq, AkuUiit Partiiat, uper-
naaq Det konservative Fol-
kepartimik suleqateqarnis-
samik isumaqatigiissute-
qarpoq.
- TamannaU kinguneqas-
sanngUaq Folketingimut
ilaasortatut toqqaannarlu-
nga qinissagiga partiip siu-
Uttaasuata Hans EngeU-ip
statsiministerinngortinne-
qarnissaa, AkuUiit Partiian-
ni siuUttaasoq Bjarne
Kreutzmann AG-mut oqar-
poq. Tamatumani apeqqu-
taassapput qinersinemp
inernera, aamma partiit
naalakkersuisunngortitsi-
sut suleqatigiinnissamik
isumaqatigiissutigisassaat.
- Taamaattumik siusip-
paUaarpoq kalaalht folketi-
ngimi Uaasortaatitassaata
VKZ-imik tapersersuisus-
sap naviasaarutiginissaa-
nut. Pingaaruteqarnersaa-
voq suleqatigiinnissamut
isumaqatigussutaasussaq,
qularutiginngilaralu Kalaal-
lit Nunaannut ataatsimut
tapiissutaasartut poUtike-
qarneq piUugu isumaqati-
giissuteqarnissami pilliu-
taassanngitsut.
- AprilimUi aalajangiifTi-
unngitsumik Hans EngeU
oqaloqatigisimavara, taa-
manikkullu qularutigeq-
qunngilaa ataatsimut tapus-
sutaasartut attorneqan-
nginnissaat. Det konservati-
ve Folkeparti namminersor-
nerunerup eqqunneqarnis-
saa sioqquUugu aamma
namminersornerunerup
ukiuni siullerni 15-ini atuuf-
figisaani KalaaUit Nunaan-
nut Ulersuisumik nipaqar-
tuaannarsimavoq, n ammi-
ner sornerunerullu eqqun-
neqarnissaanut kommissio-
nimi siuUttaasoq tassaavoq
kingusinnerusukkut akUe-
raartarnermut ministeriu-
lersoq konservativineersoq
Isi Foighel.
- Ataatsimut tapussutaa-
sartut peerneqamissaat
Fremskridtspartip qangali
saqqummiuttarsimavaa,
maannakkuUu qinersinis-
saq sioqquUugu saqqummi-
uteqqUlugu. Ataatsimut ta-
piissutaasartut qularutaa-
nerat Hans EngeU-imit uan-
niUu qangah qularutiginee-
rutereerpoq, Bjarne Kreutz-
mann oqarpoq.
- Taamaattumik sakkor-
tuumik uggoraara kattusse-
qatigiiUutik qinigassan-
ngortitseqatigut Siumut
Ataqatigiit naviasaarineq
atormassuk, Kalaallit Nu-
naannut ataatsimut tapus-
sutaasartut Fremskridts-
partimit peerniarneqarne-
rat eqqartortuarlugu. Hans
EngeU-ip uannut uppemar-
saanera aamma Uffe Ella-
mann-Jensen-ip Atassum-
mut uppernarsaanera tak-
ussutissaapput naviasaari-
soqartariaqannginneranut.
SF oqaloqatiginiarpaa
Siumut Socialdemokratimik
suleqateqarpoq. Atassut
Venstremik. Akulhit Partu-
at Det konservative Folke-
partimik. Qanorh Inuit Ata-
qatigiit ingerlappat, saa-
merhuner paanit sukkaatsu-
mik qeqqata tungaanut
sangujartorsimasut?
- Aqqaluk Lynge talliman-
ngormat kinguUermik Dan-
mark-iliarluni aaUarpoq,
Sociahstisk Folkeparti oqa-
loqatigiartorlugu, Inuit Ata-
qatigiit siuhttaasuat Johan
Lund Olsen AG-mut oqar-
poq. Ilaatigut kissaatigaar-
put sukumiisumik paasis-
sallugu qangatut arfanniar-
tarneq pUlugu SF qanorpiaq
Kista Lynge Høegh - Folke-
tingimut qinigassanngortip-
poq.
Kista Lynge Høegh - stiller
op til folketingsvalget.
Otto Steenholdt - Folketin-
gimut qinigassanngortip-
poq.
Otto Steenholdt - stiller op
til folketingsvalget.
isumaqarnersoq, kialuun-
niimmi nalunngilaa arfan-
niartarneq piUugu apeqqu-
tini SF isumaqatigiumi-
naatsuusarsimasoq.
- Inuit Ataqatigiit danskit
partiiannik foUcetingimi
ilaasortaatitaqartumik sule-
qatigiinnissamik isumaqati-
giissuteqarsimanngUaq. Su-
U uagut nammineq partuu-
vugut. Kisiannih folketingi-
mut Uaasortaq IA-meersoq
tapersersorneqarnissami-
nik pisariaqartitsissaaq,
taamaattumik maannakkut
SF atassuteqarfigigallarsi-
mavarput.
Atassut qineruk
AmigaatiguerparpuUu par-
tiit minnersaat Inatsisartu-
nut Uaasortaatitaqartoq,
tassalu Issittup Partiia Ni-
kolaj Heinrich ilaasortaati-
taralugu.
Nikolaj Heinrich aamma
Issittup Partiia 21. septem-
ber qinersinissamut qini-
gassanngortissanngilaq,
upernaaruli Inatsisartunut
qineqqusaamissamut nu-
kissani toqqorumasimallu-
git.
- Taamaattumik qinersi-
sartuvut kajumissaarpavut
Atassutip qinigassanngorti-
taanik taaseqqullugit, tassa-
mi Atassut pitsaanerpaamik
suleqatigisaratsigu, Nikolaj
Heinrich oqarpoq. Atassut
Kalaallit Nunaanni partiinit
peqqusersuinnerpaamik,
ilumoornerpaamik tatigi-
narnerpaamillu suhsarpoq.
Partii anguniagaqarluarlu-
ni suliniuteqarpoq nunatta
innuttaasullu pitsaanerpaa-
mik atugaqamissaannik pe-
riarfissaqamissaannillu.
Nikolaj Heinrich-ip aam-
ma apeqquserpai kattusse-
qatigiillutik qinigassan-
ngortitseqatigiit Siumut
Ataqatigiit anguniagaat pil-
lugit: - Uppernartumik par-
tiitut kattusseqatigiittul-
luunniit qinigassanngortis-
sagaanni pingaaruteqarlu-
innarpoq saqqummernissaq
politikeqarnikkut isumaqa-
tigussutut. Apeqqutaaler-
porlu kattusseqatigiillutik
qinigassanngortitseqatigiit
piumasaqaammik taassu-
minnga malinnissinnaaner-
sut, qineqqusaarnissami
taama sivikitsigisumi.
Oqallinneq aallartippoq
Johan Luna Olsen-ip Inuit
Ataqatigiinneersup aamma
Agnethe Davidsen-ip Siu-
mumeersup qinersisartut
suna upperissaneraat oqaa-
tigisinnaallugu saqqummi-
uppaat.
Erseqqissarpaat partut
marluullutik qinigassan-
ngortitatik partiit avataanni
kattusseqatigiinnit qinigas-
sanngortikkitik.
Bjarne Kreutzmann - Folke-
tingimut qinigassanngortip-
poq.
Bjarne Kreutzmann - stiller
op til folketingsvalget.
- Folketingimut qinigas-
sanngortittut sisamat taak-
ku sakkortunerpaamik ta-
persersorpagut, Johan
Lund Olsen aamma Agnet-
he Davidsen oqarput, aam-
malu Siumup IA-llu siuner-
taraat septemberip 21-iani
marlunnik Folketingimut
isertitaqarnissartik.
- Taamaattumik Atassut
nammineq aarleritsanner-
migut qinersisartunut paat-
suungatitsiniarsarissanngi-
laq, Johan Lund Olsen aam-
ma Agnethe Davidsen oqar-
put. Folketingimut qinersi-
nissamut inatsisit maleqqis-
saarlugit qinigassanngortit-
sivugut.
Qineqqusaameq
sivikitsoq
Qineqqusaarneq taamaalil-
luni aallartilluareerpoq, ki-
siannih ingerlanneqamis-
saa sivikitsuuvoq uummaa-
rissuussahunilu. Partut si-
samaallutik aalajangersi-
mapput qinigassanngortita-
tik Nuummutiinnarniarlu-
git. Qinersinissamut sapaa-
tit akunneri marluinnaap-
put, taamaammahu anga-
laarnissamut pilersaarusi-
ornissaq kingusinaareerlu-
ni.
Qinigassanngortittut Ka-
laallit Nunaata Radioa
ataatsimeeqatigisimavaat,
ataatsimeeqatigineranilu
isumaqatigiissutigisimallu-
gu radiokkut TV-kkullu qi-
neqqusaartoqarnissaa qini-
gassanngortittullu ihsari-
tinnissaat.
Siumumi siuhttaasuugal-
lartoq Agnethe Davidsen
AG-mut oqarpoq Kattusse-
qatigut Siumut Ataqatigiit
qineqqusaamermut 100.000
kronit missaanni atortus-
saagaat, khsalu Atassut
Akulhillu Partiiat suh qi-
nersinissamut missinger-
suusiorsimanngitsut.