Atuagagdliutit - 01.02.1996, Blaðsíða 11

Nr. 9-1996
11
ajpag'c/é/'a £/£
GRØNLANDSPOSTEN
Timersortartoq, atuartitsisoq politikerilu Daniel Skifte sisamanngorpat februarip
aallaqqaataani 60-iliissaaq.
Idrætsmanden, skolemanden og politikeren Daniel Skifte fylder 60 år torsdag den
1. februar. (Foto: Knud Josefsen).
artartut, assammik isikkamil-
lu arsaattartut, taamatulli sia-
ruarsimatitsineq siumut aq-
qutissaanngilaq. Timersoqa-
tigiiffiup NnK-p sisorartartu-
nut immikkoortortaani siu-
lersuisunut Lars Svendsen
aamma Isak Heilmann peqa-
tigalugit ilannguppunga, si-
sorartartullu immikkut peqa-
tigiiffeqalernissaat oqallisi-
gaarput. Oqallisingaatsiarta-
reerluta 1967-imi Kalaallit
Nunaanni sisorartartut peqa-
tigiiffiat siulleq NSP aallar-
tipparput, NSP-llu 1989-imi
nunani avannarlerni unam-
mioraarutinik sammisaqartu-
mut NSP-mut aamma sisora-
atinik sangusaarnermik sam-
misaqartumut NS-84-imut a-
vinneqarnissaata tungaanut
taamatut ingerlatsivugut.
- Michael Binzer-ip piffis-
sami matumani Norge-mi a-
ngusaqarluaqattaarnera nu-
annaarutigisorujussuuara, pi-
ginnaanngorsaanittami ki-
ngunerisaanik taamatut a-
ngusaqarsinnaalersimavoq.
Michael Binzer-ip angusaa-
nut pisuusutut imminut taa-
nianngilluinnarpunga, oqaa-
tigiinnarusupparali 1967-imi
piginnaanngorasaanissamut
aalajangemerput eqqortuusi-
masoq. Suliap 1967-imi tun-
ngavilerneqartup inerneri-
saata ersernissaanut ukiut
30-iinnaat ingerlasimapput.
- 1950-ikkunni 1960-ik-
kunnilu Danmarkimi pissar-
taasarpunga, taamanili nor-
gemiut sisorartartui pigin-
naaneqarluartut angusin-
naanngilakka. Ullumikkut
Michael Binzer Danmarkimi
pissartaavoq, tamatumali sa-
niatigut norgemiut sisoral-
laqqinnersaat angumaannar-
lugit. Kalaallit timersortartu-
isa pikkorssorsuarnik unam-
misinnaalemissaannut ineri-
artomeq sukkasimaqaaq.
Kattuffik alliartortoq
Daniel Skifte Nuummiinner-
mini timersortartuusinnarlu-
ni kattuffilerisunngorpoq.
- 1969-imi Kalaallit Nu-
naanni Timersoqatigiiffiit
Kattuffiani siulittaasutut qi-
nigaavunga, tamatumalu kin-
gunitsianngua kattuffik aaq-
qissuuteqqillugu aallartip-
punga, ilaatigullu sisorartar-
tut, isikkamik arsaattartut,
assammik arsaattartut bad-
minton-ertartullu kattuffiliu-
unneqarnerini aallarneeqa-
taallunga. (Aamma 1960-
ikkut naaneranni Godthåb
Cykle Klub malittarisassiu-
uppara, kisiannili peqatigiif-
fik pilersinneqanngitsoor-
poq).
- Kattuffik timersornermut
iluaqutaasussanik aningaa-
saatikitsunnguaq tiguara.
Tips-imit 40.000 kroninik
aamma landsrådimit 40.000
kroninik tunineqartarpugut,
aningaasalli taakku oqartus-
saassusilittut Kalaallillu Nu-
naanni timersomernik aallar-
niisutut atussallugit ikippal-
laarujussuarput. Ernerlunga
741.000 kronit nalinginut
missingersuusiorpunga, si-
unnersuutigalugu Dansk
Idræts Forbund-imut nassiul-
lugu.
Imatut qisuariartoqarpoq: -
Kalaallit Nunaanniittut sia-
nisimagunanngillat. Ukiorli
ataasiinnaq qaangiuttoq i-
summagut paasineqalerput,
taamaalillutalu Kalaallit Nu-
naanni timersomermik sul-
lissinissamut aningaasassa-
qartinneqarnerujussuanngor-
luta.
- Ukiuni taakkunani sapaa-
tip akunnerani illoqarfmni a-
taasiakkaani unammisitsiso-
qaqattaartoqartarpoq, tama-
tuma kingornagut inernerit
imminnut assersuunneqar-
sinnarlutik ajugaasoq toqqar-
neqartarpoq. Timersortarfiit
ilaat allanit pitsaanerusarma-
ta taamaaliortameq naapertu-
uppallaarunanngikkaluar-
poq, kisianni 1971-imi inu-
usuttut 869-it sammisaqar-
tippagut. 1970-ikkut qiteq-
qun-neranni unammisitsisar-
nerit taakku taamaatinneqa-
ramik uggomaraluaqaaq, ul-
lumikkullu Kalaallit Nu-
naanni naloriuttakkanik am-
malortunik naakkiaqattaar-
nemillu unammisamerit ta-
kussaanngingajavipput. Kisi-
anni qasujaallisartarnerit a-
merlisimapput, innuttaasu-
nullu siaruartitsisinnaaneq
timersornermut peqqinnar-
tuuvoq.
Politik
Daniel Skifte-p Kalaallit Nu-
naannut uterami timersorneq
ilinniartitsinerlu aallunneru-
ai, kisiannili aamma politik-
kimik soqutiginnikkiartuler-
luni.
AG: - Politikkimik suliaqa-
lerninnut suna peqqutaava?
Daniel Skifte: - Nunatsin-
nut utemerma nalaani kalaa-
linngorsaanissaq oqallisaa-
sorujussuuvoq. Oqallinner-
mut peqataasarpunga, 1971-
imilu landsrådimut qinersi-
nerup kingoma Lars Chem-
nitz Ilulissanit Nuummut
nuulluni landsrådimi siulit-
taasoq Erling Høegh taarser-
magu sinniisussanngorpun-
ga-
AG: - Lars Chemnitz-imut
sinniisussanngomerit nalaa-
tsomerinnaava ?
Daniel Skifte: - Naamik,
1950-ikkunni Nuummi nuna
tamakkerlugu puissartanngo-
rama Lars Chemnitz, taama-
ni sisorallaqqissutut aamma-
lu Kalaallit Nunaanni Dan-
markimilu pissartanngortar-
simasutut tusaamaneqartoq
pillugu tusagaqangaatsiartar-
punga. Lars Chemnitz timer-
sortartutut, atuartitsisutut
politikeritullu nersortuarpa-
ra. Ukiut ingerlanerini Lars
Chemnitz ilinniarfigingaatsi-
artarpara, marluullutalu im-
mitsinnut tulluuttorujussuu-
vugut.
Illuatungiliuttut
Taamaammat 1977-imi Lars
Chemnitz-ip landsrådimi siu-
littaasuunerata nalaani Atas-
sutip immikkoortortaa siul-
leq pilersinneqarmat Daniel
Skifte-p siulittaasunngomera
pissusissamisuuginnarpoq.
1978-imilu partii Atassut
nuna tamakkerlugu ilaasor-
taaffigineqalermat Lars
Chemnitz-ip politikkikkut
aaqqissugaanikkullu pisor-
taalernera pissusissamisoor-
poq.
1979-imi namminersomer-
ulemerup eqqunneqarneranit
ukiut 16-it Atassut illuatun-
giliuttuuvoq.
AG: - Piffissaq taanna er-
lo qinanngilaq?
Daniel Skifte: - Piffissaq
taanna marlunngorlugu avik-
kusuppara.
- Partiip aallartinneranit
1980-ikkut qiteqqunnerat ti-
killugu pissanganartunik su-
liaqarluta Siumukkunnut il-
luatungiliuttuuvugut. Qiner-
sisartorpassuaqarpugut, pif-
fissallu ilaani Kalaallit Nu-
naanni partiinit annersaallu-
ta.
- 1980-ikkut naaneranni
landskarsi imaaruppoq, Atas-
sullu Siumumut tapersersor-
tinngorpoq. Tamanna poli-
tikkikkut kukkuneruvoq,
sunniuteqarsinnaanatami im-
mitsinnut akisussaaffilerpu-
gut. 1990-ip missaani Nuup
Kommuniani skoleinspek-
tøritut sulinera aallunneruju-
mallugu politikkimik sulia-
qarnera unitsippara.
Nalaatsornerinnaq
Daniel Skifte-p politikkimut
uterneranut nalaatsortumik
pisoqarnera peqqutaavoq.
Otto aamma Konrad Steen-
holdt-ikkut partiimut siulit-
taasuunermik nalaanni par-
tiip naalakkersuisut suline-
rannut uterteqqinngitsoor-
paat. Partiip ukiorpassuami
illuatungiliunnera peqqutaal-
luni partiimi aaqqiagiinngit-
toqangaatsialerpoq. Qinersi-
sartut naammagittaalliorlutik
avissaartuutilerput taamaalil-
lutillu Issittup Partiia aamma
Akulliit Partiiat pilersillugit.
1993-imi Atassut qunorpa-
sikujuttumik Nuummi ataa-
tsimeersuartitsivoq. Daniel
Skifte ataatsimeersuarnermi
aqutsisuuniarluni neriorsuisi-
manermisut ullaap tungaani
takkuppoq, ataatsimeersuar-
nermillu qimagukkami parti-
imut siulittaasunngorsima-
voq. Tamanna siunertaasi-
manngikkaluarpoq, kisianni-
li ataatsimeersuaqataasut ta-
marmik isumaqatigiiillutik
aalajangerput partii ilorraap
tungaanut saatinneqassappat
sakkortuumik pisoqartaria-
qartoq. Taamaammat Konrad
Steenholdt tunuartillugu Da-
niel Skifte siulittaasunngor-
tippaat.
- Tupaallassimanera qaa-
ngerakku aatsaat akuersillu-
nga partiimut siulittaasutut
suliakka tunniulluarfigaakka.
Tupaallaatigisannik qinigaa-
nera peqqissimissutiginngil-
luinnarpara, 1993-imi ukiuu-
voq Atassutip ilorraap tu-
ngaanut saariarfigisaa. Partii-
juvugut nutaaliaasoq, siunis-
sami suliassanik naammas-
sinninnissamut piareersima-
soq.
Pissaaneqameq
Daniel Skifte Atassutip siu-
littaasorisartagaannit siuller-
saalluni imatut angusaqar-
poq: Naalakkersuni inissa-
qartinneqarpoq. 1995-imi u-
pernaakkut qinersinerup ki-
ngornagut Atassut Siumullu
naalakkersuisuni suleqatigii-
lermata Siumumit Lars Emil
Johansen siulittaasunngor-
poq, Atassummillu Daniel
Skifte siulittaasup tulleriler-
paa.
AG: - Timersortartumut,
atuartitsisumut atorfdimmul-
lu Daniel Skifte-mut pissaa-
neqarnerup pulaffiginera al-
lanngortitsingaatsianngila?
Daniel Skifte: - Aap, allan-
ngortitsingaatsiarpoq. Naa-
lakkersuisut pissaaneqangaa-
tsiarnerat assut tupaallaatiga-
ara. Pissaanerlu taanna mia-
nersuuterujussuarlugu atu-
gassaavoq.
AG: - Tupaallannerit nu-
anniippa ?
Daniel Skifte: - Naamik,
soqutinartitannik tupaallap-
punga. Ilinniarfioqaaq, pivi-
usunngortinnginnermimi eq-
qarsarluarnissaq pisariarpoq,
aalajangiinermi sinerissami-
mi inuppassuarnut pingaaru-
teqalerataarsinnaasarpoq.
Politikeritut sulinermi eqqis-
sisimanissaq anguniakkallu
pingaarutillit eqqarsaatigillu-
arnissaat pingaartuuvoq, qi-
nersisartunut iluareqqusaa-
ginnarani.
AG: - 1995-imi oqaatigi-
neqarpoq Atassut Siumut
naalattussiaannanngussa-
soq...
Daniel Skifte: - Naalakker-
suisuni sulinera taamatut isi-
ginngilara. Aap, Lars Emil
Johansen inuttut nakuusoru-
jussuuvoq politikeriullunilu
sungiussisimalluartoq, ta-
mannali Atassummut immik-
kut sorsugassiaannaavoq. I-
sumaqatigiinniarsinnaasar-
pugut aaqqitassallu pillugit
oqaloqatigiissinnaasarluta.
Naalakkersuisuni inuusuttut
misilittagaqamerusullu sule-
qatigiilluarsinnaalersimap-
put.
Pinngoriartussapput
AG: - Suulli tamarmik poli-
tikkerfiinnaanavianngillat?
Daniel Skifte: - Aap, aam-
mattaarmi ilaquttakka, meeq-
qakka pingasut emuttakkalu
sisamat piffissaqarfigisaria-
qarpakka. Meeqqat emuttallu
asasinnaallugit inuuneq pil-
luarnaqaaq.
- Taamaakkaluartoq uniin-
namissannut tamanna utoq-
qatsissutaassanngilaq. Sioma
piffissaq tamakkerlugu poli-
tikeritut sulilersimanngikka-
luaruma Nuummi illoqarfiup
qorsooqqinnissaa eqqiluin-
nissaalu siuarsarniarlunga
naatsiiviutileqatigiinnik pi-
lersitsisimassagaliiarpunga.
Pinngoriartortut avatangiisi-
galugit nuannarisarpara,
aammami piginneqatigiilluni
inissiaatileqatigiiffitsinnit i-
nissiap pigisatta saani naa-
tsiiveerannguaqarpunga.
- Kisianni ukiuni tulliuttu-
ni pingasuni nunatta ani-
ngaasaqamerata pinngoriar-
tornissaa sulissutigisussaa-
vara, Daniel Skifte oqarpoq.
( \
Daniel Skifte
ilisaritillugu
Daniel Skifte, Manii-
tsumi inunngorpoq 1.
februar 1936, angutaa
piniartoq Daniel Skifte
(1935-mi toqusoq) ar-
naa Sofie Skifte, katin-
ngikkallarami Lyberth,
(1961-imi toqusoq).
Katippoq 3. juli 1965,
chefsekretær Inge Skif-
te-mut, inunngortoq
Nissen Hagensen-iullu-
ni 17. september 1940,
Københavnimi.
Nuummi efterskoler-
poq 1950-52. Nuummi
realskolerpoq 1952-56.
Ranum-imi ilinniartits-
isumut ilinnarpoq
1956-61. Trongården
skolemi, Lyngby-Taar-
bæk-imi ilinniartitsi-
suuvoq 1961-65. Ukioq
kaajallallugu pikkoris-
sarpoq Danmarks Høj-
skole for Legemsøvel-
ser 1965-66 (eqaarsaar-
titsinermut). Nuummi
Seminarieskole-mi kii-
salu Ilinniarfissuarmi i-
linniartitsisuuvoq 1966-
71. Nuummi illumi ti-
mersortarfimmi pisor-
taavoq 1971-75. Nuum-
mi viceskoleinspektør
aamma skoleinspektør
1975-1982. Nuup
Kommuniani skoledi-
rektør-iuvoq 1982-95.
Kalaallit Nunaanni
sisorartartut peqatigiif-
fiannik siullermik,
NSP-mik aallarniivoq
Nuummi 1967. Kalaal-
lit Nunaanni Timerso-
qatigiit Kattuffianni si-
ulittaasuuvoq 1969-73.
Immikkut kattuffinnik
aallarneeqataavoq: Su-
lorartartut, isikkamik
arsaattartut, sisorartar-
tut aamma assammik
arsaattartut.
Bikuben-ip Nakkutil-
liisoqarfiani siulittaa-
suuvoq 1982-86.
Julemærkekomité-mi
ilaasortaavoq, Nuna
Bank-ip siulersuisuini
ilaasortaavoq aamma
Nunatta Naqiteriviani
aamma Julemærkekol-
legie-mi siulittaasuu-
voq.
Atassutip immikko-
ortortaqarfianni siul-
lermi siulittaasunngor-
poq Nuummi 1977.
Partiimik Atassut-
mmik aallarneeqataa-
voq 1978. Atassut-
mmut siulittaasunngor-
poq 1993-,
Folketing-imi Otto
Steenholdt-imut sinnii-
sissaavoq 1977-84,
Landsråd-imut Inatsi-
sartunullu Lars Chem-
nitz-imut sinniisissaa-
voq 1971-84, Inatsisar-
tunut Otto Steenholdt-
imut sinniisissaavoq
1984-95.
Inatsisartunut qini-
gaavoq upemaaq 1995.
1995-imi Aningaasa-
qarnermut Ineqamer-
mullu Naalakkersuisun-
ngorpoq, naalakkersu-i-
sullu siulittaasuannut
tullinngorluni.
V_______________________)