Tíminn - 16.03.1976, Blaðsíða 2

2
TÍMINN
Þriftjudagur 16. marz 1976
Vilja efla
samvinnu á
sviði jazz-
tónlistar
BREZKU freigáturnar hafa gert harfta hrift aft varftskipunum is-
lenzku undanfarift og þá hvergi sést fyrir I ásiglingartilraunum sin-
um. Þessa mynd tók ljósmyndari Timans örn Rúnarsson, þegar
freigátan Scylla gerfti hverja tilraunina eftir aftra til aft sigla á varft-
skipift Ægi- Lýsir örn einni m.a.þannig, aft freigátan hafi komift
,,svo þétt aft okkur, að ekki varft hendi komift á milli.”
Sjómenn á Austur-
landi í verkfall?
— verkfall hefst á Eskifirði í kvöld, en annað kvöld á
Seyðisfirði, Fáskrúðsfirði og Neskaupstað,
ef ekki semst
Gsal—Reykjavik — A fundi Nord-
jazz, sem nýlega var haldinn i
Osló, var ákveftið aft halda áfram
samvinnu Norfturlandaþjóftanna
á svifti jazztónlistar og reyna aft
efla hana sem mest, m.a. meft
nánara samstarfi vift blöft, tima-
rit, útvarp og sjónvarp. Nordjazz-
fundurinn lagfti áherzlu á, aft
stofnaftur yrfti sjóftur til styrktar
tónskáldum, sem vilja semja fyr-
ir jazzhljómsveitir, þannig aft
þeim gefist tækifæri til aö vinna
meft og kynnast hljóftfæraleikur-
unum, áftur en sezt er vift skriftir,
— og jafnframt aft komift verfti á
fót norrænu jazztónlistarsafni,
þar sem hljóftfæraleikarar og
hljómsveitir hafi greiftan aftgang
aft nótum. Þá var ákveftift aö
reyna eftir mætti aft greifta fyrir
gagnkvæmum heimsóknum nor-
rænna jazzleikara og þeim gefift
tækifæri til aft starfa i hljómsveit-
um hvarvetna á Norfturlöndum,
og vinna aft auknu samstarfi nor-
ræna útvarps- og sjónvarpsstöftva
i jazzmálum.
I fréttatilkynningufrá Nordjazz
segir, aö enn sem fyrr sé þaö
þröngur fjárhagar Nordjazz, sem
aðallega hái framkvæmdum.
Opinber framlög séu skorin við
nögl, skilningur ráöamanna á
listgildi jazztónlistar sé viöast
hvar takmarkaöur, og impróvis-
eruö tónlist sé sjaldnast metin til
jafns viö hina, sem skráð er á
blöö.
A fundinum i Osló fögnuðu
fundarmenn mjög nýjum dönsk-
um tónlistarlögum, „musiklov-
en”, sem samþykkt voru á
danska þinginu I febrúar. I til-
kynningu Nordjazz segir, aö þar
sé jazztónlist metin til jafns viö
aðra tónlistifyrsta sinn i sögunni.
Nordjazz-samstarfið hófst 1974
á vegum NOMUS, og var þá
stofnaður Nordjazz-kvintettinn,
sem siöar fór i hljómleikaför um
Norðurlönd. í framhaldi af Nord-
jazzfundi IReykjavik I fyrra, fóru
sem kunnugt er nokkrir hljóö-
færaleikarar og söngvarar frá Is-
landi á tónlistarviku I Stokk-
hólmi. A þeirri viku voru valdir
menn i nýjan norrænan kvintett,
jazz-beat-popp-flokk, og var
Jakob Magnússon hljómborðs-
leikari fulltrúi Islands. Kvintett
þessi, sem var kallaður „De vilde
svaner”, fór I hljómleikaferö um
Danmörku I desember, lék á ým-
iss konar samkomum og dans-
leikjum, og hljóöritaði dagskrá
fyrir danska útvarpið.
Fulltrúi Islands á Jord-
jazz-fundinum iOsló var Jón Múli
Arnason.
gébé Rvik — Mikii harka er aft
færast I sjómannadeiluna á
Austurlandi, en þar hefjast
verkföli I kvöld og annað kvöld,
ef samningsaftilar komast ekki
að neinu samkomulagi. i gær
leit svo sannarlega ekki út fyrir
aft svo yrfti, þar sem útvegs-
menn höfftu hafnaft tillögu
samninganefndar sjómanna og
sjómenn aftur hafnaft gagntil-
lögu útvegsmanna. Seinni hluta
dags i gær haffti nýr viftræðu-
fundur milli deiluaftila ekki
verift boftaftur, en sáttasemjari
á Austurlandi er sr. Sigurftur
Guðmundsson, Eskifirfti. Tim-
inn ræddi vift Sigfinn Karisson,
formann Verkalýftsfélags Norft-
firftinga i gær, og sagfti hann, aft
aivarlega liti út neft atvinnumál
á Austfjörftum, ef allur flotinn
stöftvaftist. Einnig skýrfti Sig-
finnur Timanum frá tillögum
sjómanna og gagntilboði út-
vegsmanna, sem hér fara á
eftir. Sigfinnur
sagfti, aft samningafundir hefftu
verift haldnir bæfti á föstudag og
laugardag, og aft I lok seinni
fundarins heffti samninganefnd
sjómanna gert þessa tillögu:
„Vegna yfirlýsingar formanns
LtU Kristjáns Ragnarssonar,
um meöalmánaftarkaup háseta
á skuttogara á þessu ári (247
þús. kr.), og vegna yfirvofandi
vinnustöftvunar á Austfjarfta-
togurunum, viijum vift gera
ykkur sáttatillögu til skamms
tima meftan samningaviftræftur
standa yfir: 1. Aft háseta á skut-
togara verfti borguð laun þau,
sem lægstlaunaöur verkamaftur
fær fyrir 12 stunda vinnuvakt i
loðnubræftslu. 2. Aö ööru leyti
verfti falift eftir sérákvæöum
milli samningsaftila, og 3. Meft
fyrirvara um samþykki skut-
togaramanna." Þá buftu sjó-
menn útvegsmönnum að taka
skuttogarasamningana út úr
bátakjarasamningum. Þessu
höfnuðu útvegsmenn, en geröu i
staðinn eftirfarandi gagntilboft:
„1. Að kjarasamningagerð á
Austfjörðum verði frestað til 1.
júni n.k. og áður boðuðu verk-
falli aflýst. 2. Fram að þeim
tima skal kjarasamningur þess-
ara aðila frá 1975 gilda, ásamt
hinu nýja fiskveröi, sem nýlega
var ákveðið,íð frádreginni þeirrf
fiskverðsþækkun er varð ein-
göngu vegna sjóðakerfisbreyt-
inga, þannig að skipverjar fái til
skipta þá umframfiskverðs-
hækkun, er var ákveðin af verð-
lagsráði fram yfir sjóðakerfis-
breytinguna.
Gagntilboðinu var hafnað af
samninganefnd sjómanna, og
sagði Sigfinnur, að tillaga út-
vegsmanna væri ósvifin, þar
sem hún fæli i raun i sér 2%
lækkun frá þvi sem samiö var
við sjómenn um skiptaprósentu
og fiskverð i Reykjavik.
— Við getum ekki annað en
vonað, þegar svona er kastað I
mann i svo alvarlegu máli, aö
útvegsmenn fari nú að taka
málið alvarlegri tökum en þeir
hafa gert hingað til, sagði Sig-
finnur. — Ef til verkfalls kemur,
mun atvinnulif allt lamast á
Austfjörðum.
Sjötiu sjómenn á Eskifirði
mótmæltu um helgina aö fara I
verkfall, en Sigfinnur kvað
þetta á misskilningi byggt, þar
sem ekki væri um að ræða nýtt
verkfall, eins og þeir virtust
álita, og þvi algjörlega löglegt.
Verkfalli hefði aðeins verið
frestað, en nú heföu stjórnir og
trúnaðarmannaráð viðkomandi
félaga samþykkt að fella frest-
unina niður. Þetta er þvi sama
verkfallið og umræddir 70 sjó-
menn höfðu áöur samþykkt.
Ef samkomulag næst ekki
milli samninganefnda sjó-
manna og útvegsmanna fyrir
kvöldið, skellur á verkfall á öll-
um flotanum á Eskifirði i kvöld,
en annað kvöld á Seyðisfirði,
Neskaupstað og Fáskrúðsfirði.
Annars staðar er máliö i athug-
un, sagði Sigfinnur Karlsson.
Vinnunefnd alþjóða hafrannsóknaráðsins:
Verði sóknin minnkuð um 50%
þrefaldast hrygningarstofninn
VINNUNEFND á vegum al-
þjófta hafrannsóknaráftsins tel-
ur, aft hrygningarstofn islenzka
þorsksins sé kominn niftur i 200
þús. tn og muni minnka enn meft
sama sóknarþunga og verift hef-
ur. Nefndin hefur ekki tillögu-
rétt, en bendir þó á, aö verfti
sóknin minnkuft um 50%, muni
hrygningarstofninn þrefaldast.
Meft róttækari aftgerftum væri
hægt aft fimmfalda stærft stofns-
ins.
Fiskifræðingarnir Jakob
Jakobsson og Sigfús Schopka
eru nýkomnir af fundi vinnu-
nefndar á vegum alþjóða haf-
rannsóknaráösins i Kaup-
mannahöfn, þar sem fjallað var
um þorskstofnana viö tsland og
Austur-Grænland. Einnig var
fjallað um samband þorskstofn-
anna við Austur- og Vestur-
Grænland, enn fremur sam-
bandið milli austur-grænlenzka
þorskstofnsins og þess islenzka,
— svo og um ýsuna við tsland.
Tólf fiskifræðingar frá Dan-
mörku, Islandi, Noregi, V-
Þýzkalandi, Bretlandi, Skot-
landi og Færeyjum tóku þátt I
fundinum, en forstjóri dönsku
fiskirannsóknanna var formaö-
ur nefndarinnar.
— A þessum fundi var greint
frá ástandi stofnanna, sagði
Sigfús Schopka I viðtali við Tim-
ann. — Við gerðum ekki tillögur
um friðun, enda var þaö ekki I
okkar verkahring.
Meginniðurstöður fundarins
voru samhljóða „svörtu skýrsl-
unni”, þ.e.a.s. að hrygningar-
stofn islenzka þorsksins væri
kominn niður I 200 þúsund tn.
Við reiknuðum út, að með sama
sóknarþunga og verið hefur,
héldi hann áfram aö minnka til
1978, við reiknuöum ekki lengra
fram I timann.
Við reiknuðum stærö þorsk-
stofnsins allt aftur til 1955, en þá
var hrygningarstofninn yfir
milljón tn, og náði hámarki
1957, þegar hann var um
1.200.000 tn. Síðan fór hann að
minnka og komst i lágmark
1967, þegar hann var 250.000 tn.
Árin 1961-’63 voru stórir ár-
gangar af þorski við Austur-
Grænland.sem gengu á tslands-
mið árin 1968-’70, svo að stofn-
inn stækkaði aftur og var kom-
inn hátt i 700.000 tn 1970, en
siðan hefur honum fariö ört
hrakandi aftur.
Við bendum á i skýrslu fund-
arins, að ef sóknin veröur
minnkuð um 50%, þá er hægt að
þrefalda stærð hrygningar-
stofnsins og ná hámarksaf-
rakstri þegar fram liða stundir.
Ef sóknin yröi minnkuð ennþá
meira, væri hægt að fimmfalda
stærð stofnsins með timanum.
Þá gerðum við úttekt á sókn á
árunum 1970-’75. Við uröum
sammála um að sóknaraukn-
ingin á þessum árum hefði veriö
30-40% og hefði að mestu beinzt
að smáþorskinum.
t þessu sambandi má benda á,
að á sama tima og sóknin jókst
um a.m.k. 30% hér viðland 1970-
’75, minnkaði þorskaflinn úr
470.000 I 370.000 tn.
Þá reiknuðum viö einnig ýs-
una aftur til ársins 1962. Hrygn-
ingarstofninn er 80.000 tn, en
ýsuveiðin er nú 40.-50.000 tn.
Ýsan er einnig ofnýtt aö okkar
mati. Með þvi að draga úr sókn
um 30-40% væri hægt að auka
afrakstur ýsustofnsins um 5%.
Og meö þvi að hlifa smáýsunni
með stækkun möskva væri hægt
að auka afraksturinn enn
meira.
Við Vestur-Grænland veidd-
ust á árunum 1960-’65 að meöal-
tali 400-500 þúsund lestir á ári,
en árið 1974 var aflinn orðinn
minni en 50.000 lestir. Við Aust-
ur-Grænland hefur þróunin ver-
iðsvipuð. Stofninn þar er minni,
og þegar annar stofn, sem er við
Suður-Grænland, er talinn meö ,
veiddust úr þessum stofnum að
meðaltali 100 þúsund tn á ári
1960-’65 en ekki nema 20.000
lestir 1975.
Ekki var gerð sérstök úttekt á
þorskstofninum við Vestur-
Grænland, þa sem hann heyrir
undir Norðvestur Atlantshafs-
nefndina.