Mánudagsblaðið - 22.03.1965, Blaðsíða 3

Mánudagur 22. marz 1965
Mánudagsblaðið
3
Blaó fynr alla
Ritstjóri og ábyrgðai-maður: Agnar Bogason.
Kemur út á mánudögum. Verð kr. 8,00 í lausasölu. Áskrifenda-
gjald kr. 325,00. Simi ritstjómar: 13496 og 13975.
Auglýsingasími 13496. — Prentsmiðja Þjóðviljans.
Vandamál iðnaðaríns
Undanfarið hefur iðnaðurinn
verið mjög á dagskrá hjá dag-
blöðunum, m. a. birtist í leið-
ara Morgun blaðsins s.l. föstu-
dag grein um hag iðnaðarins.
1 þeirri grein, eins og víðar,
er rætt um aukaatriði en farið
þægilega framhjá kjarna máls-
ins. Þar kemur fram sem aðal-
vandamál iðnaðarins erfið sam-
keppnisaðstaða tveggja greina,
þ.e.a.s. fataiðnaðarins og kex-
ins. Hér er farið í kringum
höfuðvandamálið og reynt að
dreifa málinu í óskyldar áttir.
Aðalvandamálið hjá iðnaðinum
er auðvitað fjármagnsskortur-
inn — rekstrarfjárskorturinn
— þessi heimatilbúni lánsfjár-
skortur. Prysting sparifésins —
þessi ,,Venezueliska“ hagspeki
er náttúrlega komin á það stig
að þegar er farið að hrikta í
stoðum og ábýrgðarmennirnir
eru farnir að hugsa til hreyf-
ings efns og sjá má á fréttum
bessa dagana.
SEÐLABANKINN
Talið er að frysta féð í Seðla
bankanum nemi nú á annan
milljarð. Hver getur skilið þann
tilgang að mitt í öllu góðærinu
er reynt að skapa óþarfa erfið-
leika fyrir heilar atvinnugrein-
ar með þessari heimatilbúnu
lánsfjárkreppu. Hví ekki að
veita fé þessu út í atvinnulíf-
ið ? Er það hagstæðara fyrir
þjóðarbúið að Seðlabankinn
kaupi lóðir og gömul hús fyrir
tugi milljóna og allir bankarn-
ir reisi milljónahallir og opni
5 útibú í smá kaupstað. Það
er að minnsta kosti einkenni-
leg hagspeki.
LANASTOFNANIR
FÉVANA
Iðnaðurinn og lánastofnanir
hans hafa eins og oft áður ver-
ið hornreka og orðið hapðast
fyrir barðinu á frystiaðgerðum
fjármálayfirvaldsins Lánastofn
anir iðnaðarins eru og hafa ver
ið algg.iörlega févana undan-
farna mánuði og hafa því ekki
getað leyst úr vandræðum iðn-
aðarins Ráðherra landbúnaðar-
ins hefur hinsvegar haldið
dyggilega á málum og marg-
faldað alla lánpsjóði landbún-
aðarins fyrir utan allar niður-
greiðslur
SVIKIN LOFOR.Ð
Það vantar ekki góðan hug
og hástemmt lof alþingismanna
og stjórnarvalda þegar minnzt
er á iðnaðinn Prumvarp Sveins
Guðmundssonar um heimild til
endurkaupa á vöruvíxlum var
á sínum tíma samþykkt sam-
hljóða á Alþingi — en síðan
ekki söguna meir Þegar kom
að framkvæmdinni var skrúfað
fyrir.
FÖST LÁN
Stjórnarvöldin höfðu einnig
góð orð um það fyrir nokkrum
árum að breyta lausaskuldum
iðnaðarins í föst lán eins og
gert hefur verið fyrir landbún-
að og sjávarútveg en ekkért
hefur komið út úr því ennþá
frekar en með aðra fyrir-
greiðslu. Ef þetta væri fram-
kvæmt, gæti það hjálpað iðn-
aðinum töluvert.
KJARNI MÁLSINS
Svo segja „silkihúfurnar“:
„Iðnaðurin þarf að vélvæðast
auka tækni sína og hagræðingu
til þess að geta mætt frekari
samkeppni erlendis frá.“ En
um leið er kippt í spottann
hinum megin frá — algjör
synjun um nokkra fjárhagsað-1
stoð til vélakaupa og frekari'
hagræðingar. — Þetta er því
miður sannleikurinn og þetta er
kjarni málsins.
Hér eru mörg iðnfyrirtæki
sem hafa enga eða mjög tak-
markaða tollvernd og eru samt
fyllilega samkeppnisfær við er-
lendan varning. Flest þessi fyr-
irtæki hafa reynt af vanefnum
að koma sér upp eigin húsnæði
síðustu ár. En lán til slíkra
bygginga hafa verið algjörlega
ófáanleg. Það var fyrst á síð-
asta ári að gefin var heimild
til að lána úr iðnlánasjóði til
bygginga en sjóðurinn er eins
og fyrr segir algjörlega févana
og getur því ekki annað þessu
verkefni. Plest þessi fyrirtæki
hafa því orðið að draga fé úr
hinu mjög svo takmarkaða
rekstrarfé sínu. Önnur hafa
meira að segja farið út á þá
mjög óheillavænlegu braut eða
réttara sagt neyðzt til að taka
mjög óhagkvæmlán hjá hinum
svokölluðu „prívat“bönkum er
mjög blómstra um þessar mund
ir.
KAUPHÖLL OG
HLUTABRÉF Á
FRJALSAN MARKAÐ
Ef fjármálin eiga einhvern-
tíma að komast á heilbrigðan
grundvöll í okkar landi, verður
hinn almenni borgari að taka
virka.n þátt í atvinnulífinu með
því að kaupa frekar hlutabréf
atvinnufyrirtækjum í stað þess
að leggja féð inn á sparifjár-
bók. Þetta þýðir frjáls hluta-
bréfamarkaður og þá er ég ekki
i nok'krum vafa um að spari-
féð mundi beinast í réttar átt-
ir.,í staðinn fyrir eins og nú er
þegar þvi er úthlutað af mis-
vitrum pólitískum úthlutunar-
stjórum. Því miður er langt í
land að þetta komist á og
margur þrándur i götu þessa
máls, m.a. þarf löggjafinn að
Framhald á 6. síðu.
Kakali skrífar:
I hreinskilni sagt
— Fáránlegt frumvarp um barna„verndtó — Þrælkun barna óþekkt í
40 ár — Heilbrigð vinna bezta uppeldið — Að drepa dug æskunnar. —
Kakala hefur borizt eftiri
faran-ddi grein, sem við biirt-
um hér stytta.
Einar Olgeirsson hefur nú
tvívegis eða oftar grátið
fögrum tárum yfir þvi,
hvei-su mjög börn séu þrælk
uð á Islandi, en nú er enn
eitt frumvarpið um börnin
og vinnuna fyrir þingi, og
auðvitað í ráði að banna
þessum þrælkuðu litlu vesa-
lingum að gera nokkuð verk,
u.nz þau hafa náð einu eða
öðru prófinu.
Það er einkar hjartnæmt,
að finna hversu fulltrúi
þeirrar stefnu, sem ekki að-
eins þrælkar börnin og skip
ar húsmæðrum í vegavinnu,
uppskipun, götuhreinsun og
annað álíka, fjdlist hryllingi
og meðaukvun nú þegar
þetta kjánalega og óhugs-
aða frumvarp er til umræðu.
Menn myndu skilja, ef grát-
kerlingar þingsins eða hug-
sjónaríkir atvinnukratar
myndu flíka tilfinningum
síntim um þingsalina i þessu
tilfelli, en að sjá fulltrúa
Stalíns og manna, sem- eru
ekki aðeins reiðubúnir að
þrælka börn heldur alla aðra
nái flokkur hans völdum,
fella tár í hræsni sinni við
umræðurnar.
Börn hafa ekki verið þrælk
uð á íslandi í nokkurri merk
ingu orðsins síðustu 40 árin.
Vinnuharka mun hafa
þekkst a.m.k. að örsmáu
leyti allt undir árið 1935
eða svo, og þá máske á af-
skekktustu sveitaheimilum,
en annarsstaðar var hún
með öllu óþekkt. Frá árinu
1940 og enn þann dag í dag
hefur ,,barnið“ á íslandi lif-
að meira lúxuslífi hvað
vinnu snertir en yfirleitt
nokkursstaðar í heiminum.
Frumvarpið, sem nú er til
umræðu, gerir alls ekki ráð
fyrir þeim aðstæðum sem
tíðkast t-d. í sveitum. Marg-
ur bóndinn verður að hætta
að búa verði synir hans sett
ir í verkbann af skammsýn-
um ,,góðhjörtuðum“ þing-
mönnum, sem ekki þora að
tala sannleikann í þessu
máli. Þá er það svo, að ef
unglingi er bannað að vinna,
safna sér einhverju fé og
reyna að þurfa ekki að
sækja allt til foreldranna,
þá er verið að ala upp hér
æsku algjörra aumingja, sem
ekkert er látin þekkja til at-
vinnuháttanna, en vaxa upp
til að verða píreygar stáss-
meyjar skrifstofulýðsins í
höfuðborginni.
Eðlilegru fólki er það frami
og þörf að vinna, afla sér
fjár og standa upp úr hvers
dagsleikanum. Námið er gott
og heilbrigð vinna á sumr-.
in er sú bezta uppeldisað-
ferð, sem unglingurinn getur
fengið. Vitanlega mælir eng-
inn bót nokkurri þrælkun
barna eða unglinga, eins og
hér tíðkaðist fram að fyrra
stríði. Efnahagurinn leyfir
ekki þrælkun en efnahagur-
inn má heldur ekki binda
endi á allan eðlilegan upp-
vöxt unglinga, gera þá að
þeim slæpingjum, sem þetta
frumvarp gerir þá, ef fram
fylgt verður.
Krókódílstár Einars eru
eins hlægileg og yfirleitt ann
að, sem vænta má úr þeirri
átt. Við skulum gera okkur
ljóst, að unglingur, sem vill
vinna í dag, þrælar í fyrsta
lagi ekki. Vélaöldin krefur
ekki afls né heldur þess, að
vökur séu óhóflegar. Þvert
á móti eru unglingar þessir
flestir í stuttri, léttri vinnu,
nema þá máske til sveita og
geta eignast talsverðan skild
ing eftir tveggja þriggja
mánaða starf.
Það er máske ósk Einairs,
að heppilegast sé að þessir
unglingar „hópsigli“ eftir
hvert bekkjarpróf. Máske
hefur hann séð þessa „þrælk
uðu“ æsku á millilandaskip-
unum héríNoregs eðaDan-
merkurferðum, sem feður
hleypa þeim í, að loknu
prófi, af því krakkarnir eru
svo almennilegir að leyfa for
eldrunum og stjóminni að
mennta sig.
Það mun sannast mála, að
hófið er hér eins nauðsyn-
legt og í flestu öðru. Til eru
hópar unglinga, sem aldrei
hafa komizt undan pilsi móð
ur sinnar nema á búlurnar
í bænum og síðan á dans-
leiki í nærsveitum og útskrif
ast að lokum inn á vínstað-
ina, seinni veturna í skyldu-
náminu. Einari ætti nú að
vera kunnugt um tætta, eða
máske öðrum þingmönnum.
Það er sjálfsagt að banna
unglingum og börnum vissa
vinnu, takmarka aldur þeirra
við viss störf og beinlínis
banna þeim vinnu þar sem
hætta gæti verið á ferðum
t.d. hafnarvinnuna hér í höf-
KENNARATAL Á ÍSLANDI
er nú allt komið út, alls 6 hefti í tveim bindum. Kennarar og aðrir, sem áhuga
hafa á að eignast Kennaratalið, hafi samband við okkur hið allra fyrsta. Nokk-
ur komplett i Rexin-bandi og Skinn-bandi eru fáanleg hjá okkur.
KENNARATAL A ISLANDI
er eitt allra merkasta ættfræðirit, sem gefið hefur verið út á Islandi, og er
sérstætt bókmenntaafrek.
I því birtast æviágrip 4184 kennara og myndir eru þar af alls 4105 körlum og
konum úr kennarastétt.
KENNARATAL Á ÍSLANDI
Prentsmiðjan 0 D D I h.f.
Grettisgötu 16—18. — Sími 20280.
uðstaðnum. En hversu rtiik-
ið, sem menn ætla sér að
fylffja ,,nútímanum“, þá eru
ennþá verk, sem verður að
vinna með vinnuafli, og mörg
þau verk eru börnum léttari
en jafnvel skemtilegustu
störf í sveitum fyrir 30 ár-
um. Frumvarp þetta gefur
æskunni aðeins afsökun til
frekari krafna um aukið
frjálsræði og aukið ábyrgð-
arleysi. Það er skylda okkar
að koma til móts við eðli-
legar kröfur en það er einn-
ig ábyrgð að taka burtu all-
ar hömlur.
Þjóðin hérna er I einskon-
ar trans af þeirri velmegun,
sem gengið hefur yfir. Hún
er ennþá reiðubúin að trúa
kommum, sem lýsa sig slag
í slag fylgisveina morðingja
og kúgara. Hún er reiðubú-
in að trúa þeim, sem dag-
lega fangelsa eða taka af
lífi fyrri samstarfsmenn, sem
hafa sannanir fyrir hryðju-
verkum sem unnin eru í
nafni kommúnistefnunnar.
Einar og félagar hans á
þingi fara árlega til að skála
méð mönnum, sem unnið
hafa mörg mestu illræðis-
verk í heiminum, illræðis-
verk, sem jafnvel Hielers-
stjómin hefði ekki unnið, og
var hú;n þó eigi mjúkhent.
Þegar svo foringi þessarar
stefnu lýsir hrifningu sinni
á þingi yfir fruwivarpinu um
bamavernd, þá er hann tal-
inn góður maður. Það ætti
þjóðin að vita, sem stærir
sig af menntun, að kommar
bíða, eins og eðli er nöðr-
unnar, aðeins tækifæris til
að grípa völdin, og fyrsta
verk þeirra er að leggja með
her og lögregluvaldi óbrjót-
andi hlekki á allt frelsi, og
þrælka síðan alþýðuna, börn
og fullorðna, til að vinna
fyrir „hugsjónina".
Það má vera, að menn
haldi að Einar sé betri en
aðrir kommar, en svo er
ekki. Hann er vissulega ekki
verri, en heittrúarmaður af
þeirri tegund, sem allt myndi
svíkja til að fylgja bræðrum
sínum í Moskvu. Frá hans
sjónarmiði er Island, stjórn-
arskrá þess og annað ís-
lenzkt, ekki annað en trafali
á Ieiðinni að hefta allan
heiminn, og hans hlutverk
að brjóta frelsi á Islandi á
bak aftur og steypa því í
fang sinnar heittelslaiðu
Moskm.
(Hj. Pét.)
tq
D5f
1Í
im
:rií
i
W
rrf
srf
ts
ÍB
h