Tíminn - 09.09.1977, Qupperneq 5

Föstudagur 9. september 1977
5
á víðavangi
Avarp um
náttúruvernd
A aftalfundi Náttdru-
verndarsamtaka Austurlands
var samþykkt ávarp sem á
erindi vift alla þjóftina. Avarp-
ift fjallar aft sjálfsögftu fyrst og
fremst um viftf angsefni i nátt-
úruvernd á Austurlandi, en
mörg atrifti þess fela I sér
almenna stefnuyfirlýsingu
sem full ástæfta er aft gefa
gaum hvarvetna i landinu.
Avarpift er á þessa leift:
„Aftalfundur NAUST 1977
vekur athygli á miklu gildi
islenzkra öræfa og óbyggfta
fyrir þjóöina til útivistar og
ferftalaga til viftbótar vift hefft-
bundin not til beitar og veifti
og aftra hagnýtingu, ekki sizt I
sambandi vift orkufram-
leiftslu.
Stóraukin og fjölþætt not af
hálendi landsins og sfvaxandi
umferft um þaft á vélknúnum
tækjum kalla á skipulegar aft-
gerftir til verndar viftkvæmri
náttúru þess og landslagi.
NAUST þakkar ágætt starf
áhugamanna i ferftafélögum
og öftrum frjálsum samtökum
til stuftnings viö útivist og
náttúruvernd i óbyggftum og
framlag opinberra stofnana
svo sem Landgræftslunnar og
Rannsóknastofnunar landbún-
aöarins til grófturverndar.
Sérstök ástæfta er til aft minn-
ast aftgerfta Náttúruverndar-
ráfts. Ferftamálaráfts og
ferftafélaga hin sfftustu ár til
aft vernda fjölsóttar ferftaslóft-
ir. Aöalfundur NAUST lýsir
yfir stuftningi vift megintillög-
ur umhverfisverndar
Ferftamálaráfts um frekari
úrbætur eins og þær birtast i
nýlegri skýrslu um ferftamál i
óbyggftum.
Aftalfundur NAUST telur, aft
til viftbótar þeim skrefum,
sem stigin hafa verift, sé æski-
legt aft Alþingi setji sem fyrst
rammalöggjöf um verndun og
skipulagsskyldu óbyggðra
svæfta, og þá ekki sizt á
hálendiofan tiltekinna marka.
Jafnframt verfti valin úr og
friftlýst aft náttúruverndarlög-
um verftmætustu svæftin meft
tilliti til jarftmyndana og lif-
rikis, eins og þegar er byrjaft
á.
Liftur í skipulagi í óby ggöum
þarf ekki sizt aft verfta stefnu-
mörkun fram i timann um
nauftsynlegt vegakerfi, akvegi
og slóftir, og aö slikar um-
ferftarleiftir verfti greinilega
merktar og haldift vift meft
skipulegum hætti hliftstætt
vegakerfi i byggftum.
Óheimilt verfti aft aka utan
slikra merktra slófta aö nauft-
synjalausu. Þá telur fundur-
inn þaft æskilegt markmift aft
halda nokkrum stórum svæft-
um veglausum meft öllu og
varast beri aft leggja akvegi
inn á viftkvæm gróöurlendi til
fjalla og koma upp dvalar-
stöftu á litlum grófturvinjum.
Fundurinn hvetur til aft
greittverfti fyrir gönguferftum
um óbyggftir meft leiftbeining-
um og öryggisbúnafti, svo sem
meö þvi aft koma upp skálum
af hæfilegri stærft vift göngu-
leiöir og göngubrúm yfir
viftsjárverft vatnsföll. NAUST
þakkar Ungmenna- og Iþrótta-
sambandi Austurlands fyrir
frumkvæfti aft útgáfu korta um
gönguleiðir austanlands og
væntir framhalds á sllkri
útgáfu.
Hófleg nýting afrétta til
beitar er mál, sem varftar
þjóftina alla og aftalfundur
NAUST h vetur eindregift til aft
tekin verfti upp Itala sem
viftast i afréttarlönd i sam-
ræmi vift nifturstöftu
rannsókna á beitarþoli og
ástandi grófturlendis á ein-
stökum afréttum.
Vegna hugmynda um
stórfelld orkumannvirld og
vatnsm iftlanir i þeirra þágu á
hálendinu, m.a. norftan
Vatnajökuls.hvetur fundurinn
til alhliöa skoftunar á
afleiðingum slikra
framkvæmda áftur lengra er
komift undirbúningi, bæfti aft
þvi er varftar orkuframleiftslu
og áformafta orkunotkun, og
þeir kostir verfti látnir sitja
fyrir, er minnstri röskun valdi
á náttúru landsins og félags-
legu umhverfi.”
JS
Auglýsið í Tímanum
Erfiðleikarnir ekki
bundnir við
einstaka landshluta
Fundur framkvæmdastjóra
fiskvinnslustööva á Austurlandi,
haldinn i Valaskjálf fimmtudag-
inn 1. september 1977, ályktar
eftirfarandi:
Rekstrarerfiftleikar þeir, sem
rætt hefur verift um aft undan-
förnu hjá frystihúsum á Suft-
vesturlandi, eru aft mati fundar-
ins ekki bundnir vift einstaka
landshluta, heldur eiga vift um
allt land. Rekstrarerfiftleikar
þessirsteftja heldur ekki einungis
aft frystiiftnaftinum heldur ekki
sifturaösaltfisk-og skreiftarverk-
un I landinu.
Vandi þessi er einkum tviþætt-
ur.
i fyrsta lagi er um aö ræfta aug-
ljósan rekstrarhalla, þar sem all-
ur rekstrarkostnaöur hefur hækk-
aö til muna meir en nettóskila-
verft afurfta i islenzkri mynt, en i
öftru lagi er um aft ræfta mjög
mikinn rekstrarfjárskort.
Væntanlega dylst engum, aft
meginorstai þessa tviþætta vanda
er sú mikla verftbólga sem er i
landinu og veldur þvi aft þrátt fyr-
ir hagstæftustu markaösskilyröi
er ástandift slikt sem raun ber
vitni.
Greinilegter af skrifum ýmissa
blafta undanfarift, aft vanrækt
hefur verift aft kynna nægilegahag
fyrirtækja i sjávarútvegi og þýö-
ingu þeirra fyrir útflutningsfram-
leiftslu þjóftarinnar. Samtök
sjávarútvegsins veröa sem fyrst
aft gera átak i þessum efnum.
bessi undirstööuatvinnuvegur
veröur aft geta greitt sinu fólki
góft laun og þróazt á eftlilegan
hátt, en slikt hefur ekki verift
hægt undanfarift, hvaft þá nú.
Eins og fram hefur komift i fjöl-
miftlum, eru ýmis fiskvinnslu-
fyrirtæki stöövuft eöa aö stöftvast.
A Austurlandi eru nú öll fisk-
vinnslufyrirtæki rekin meft tapi.
Skuldasöf nun er gifurleg og i raun
ekki hægt aft halda rekstri áfram
lengur á eftlilegan hátt.
Undirstaöa alls atvinnulifs á
Austurlandi er sjávarútvegur og
þvi er reynt aft halda fyrirtækjun-
um gangandi eins lengi og hægt
er. Þafternúgert meft þvi aft nota
fé annarra i reksturinn, meft þvi
aft safna lausaskuldum.
Þeir menn sem sinna
stjómunarstörfum, eyfta nú tima
sinum i aft slá lán fyrir næstu út-
borgun, efta aft svara innheimtu-
mönnum.
Svona ástand er óviftunandi
meft öllu og veldur stórtjóni á
margvislegan hátt. Ráftamenn
þjóöarinnar virftast enn ekki lita
rekstrarafkomu fiskvinnslu-
stöftva nógu alvarlegum augum.
Nægileg gögn liggja þó nú þegar
fyrir, til þess aft hægt sé aft taka á
málinu.
Eftirtaldir aftilar vilja nú taka
undir meft öftrum fulltnlum fisk-
vinnslufyrirtækja og itreka nauft-
syn skjótra ráftstafana til þess aft
tryggja áframhaldandi rekstur
fiskvinnslufyrirtækja. 1 húfi er
atvinna fjölda fólks sem vinnur
vift fiskvinnslu og raunar fleiri,
þar sem ekki er nóg aft eyfta
gjaldeyri, þaft þarf aft afla hans
lika.
Eftirtaldir menn voru kosnir i
nefnd til þess aft vinna aft hags-
munum fiskvinnslustöftva á
Austurlandi i þessum málum:
Aftalsteinn Jónsson, Eskifirfti,
Hallgrimur Jónasson, Reyftar-
firfti, og Gisli Jónatansson,
Fáskrúösfirfti.
Eftirtalin fyrirtæki áttu fram-
kvæmdastjóra á fundinum:
Hraftfrystihús Eskifjarftar, Eski-
firði, Fiskvinnslan hf., Seyöis-
firfti, Norðursild hf., Seyftisfirfti,
Sildarvinnslan hf., Neskaupstaft,
Fiskverkun G.S.R., Reyftarfirfti,
Hraftfrystihús Stöövarf jarftar hf.,
Stöftvarfiröi, Kaupfélag A-Skaft-
fellinga, Höfn, Tangi hf. Fisk-
vinnsla, Vopnafirfti, Hraftfrysti-
hús Breiftdælinga hf, Breiftdals-
vik, Kaupfélag Héraftsbúa,
Reyftarfirði, Hraftfrystihús Fá-
skrUftsfjarðar hf., Fáskrúftsfiröi.
Alcopley sýnir að Kjarvalsstöðum:
Gneistandi
sýning
atorku-
manns
Mynd af Ninu Tryggvadóttur frá 1948.
Timamyndir GE
SJ-Reykjavik. 1 gær hittum vift
visinda- og listamanninn Al-
copley niðri i kjallara Kjarvals-
staða, þar sem hann var önnum
kafinn aö mála 25 metra langt
myndverk, sem skreyta mun
framhliö sýningarhússins meft-
an sýning hans stendur þar 10.-
25. september næstkomandi.
Aftalsteinn Ingólfsson fram-
kvæmdastjóri Listráfts Kjar-
valsstafta spurfti Alcopley þess,
hvort hann hefði ekki hug á aö
gera stórt verk i þessum til-
gangi i sama dúr og fingerftar
táknmyndir hans, sem verfta
ásamtum300 verkum á sýning-
unni. Og Alcopley hófst handa
fullur af sköpunarkrafti og sjá,
bráöum verfta táknin komin út á
hlaft.
Alcopley var kvæntur Ninu
Tryggvadóttur listmálara. A
sýningunni eru m.a. málverk
eftir hann af Ninu og nýtt verk,
helgaft minningu hennar.
Alcopley er einn þeirra
manna, sem hafa haft mótandi
áhrif á bandariska nútimalist.
Hann hefur alla tiö unnift aö
læknisfræöi, nú siftast um langt
skeift aö blóftrannsóknum og er
doktor i þeirri grein. Jafnframt
hefur hann lagt stund á mynd-
list og hafa myndir hans þróazt
á þeim nær 40 árum sem liftin
eru siftan hann fór aft mála. Nú
siftast gætir austurlenzkra
áhrifa I verkum hans.
Alcopley hefur haldift 30
einkasýningar vifta um lönd, en
sýning hans hér i bofti Kjarvals-
stafta er þeirra stærst og yfir-
gripsmest. Margirhafa orftift til
aft rita um verk hans og brezka
sjónvarpift hefur gert mynd um
hann, sem væntanlega verftur
sýnd á Kjarvalsstöftum meftan
yfirlitssýningin verftur þar.
Tuttugu og fimm metra langt glænýtt listaverk Alcopleys
Hreyfing ér Alcopley hugstætt viftfangsefni.