Tíminn - 16.11.1977, Qupperneq 11

Miðvikudagur 16. nóvember 1977
11

,A 5*AL.I5^BeK.K
ast hundraðið njóta sin mjög
vel.
Það góða við að skrifa og
mála hefur löngum verið það,
að meiri likur eru til þess að
önnur greinin nái nokkrum vin-
sidum. Þá getur listamaðurinn
sagt við þá sem amast við mál-
verkunum: — Viltu ekki prófa
að lesa eftir mig bók — og öfugt.
Málað á ritvél
Ósjálfrátt hlýtur lesandinn að
bera saman myndir og texta
þessarar bókar. Myndimar eru
ekki i myndasögulegum tengsl-
um við ferðalagið sem Rauðvin
og reisan min fjallar um, en
dýpka þó textann mikið og
strekkja hann þegar þráðiinan
verður I slakara lagi og stund-
um er textinn miklu fremur
mynd en saga eins og t.d. þegar
höfundur segir:
„Við sáum ljósbjarmann um
nóttina af stórborginni hátt á
himni löngu áður en við rennd-
um inn i úthverfin. Hvilik töfr-
andi ljósadýrð! Hvað skyldu
margir vera á kvennafari I nótt i
þessari háborg gleði og ásta?
Hvað skyldu nú mörg þúsund
smdckar fljóta á Signu eins og
steindauð og fljótandi loðnu-
torfa? Smokkurinn á ennþá vin-
sældum að fagna meðal þeirra
sem óttast lekanda og fransós.
Við renndum bilnum inn i
flóðlýst leggöng Signu gömlu,
þessarar lifæðar Parisar. Við
komum upp á vinstri bakkan-
um, Montparnasse I sjálft lista-
mannahverfiö. Hér stanzaði ég
siðast i nokkra daga árið áður.
Þá ráfaði ég um og rifjaði upp
við rauðvinsglas gamlar minn-
ingar frá horfinni tið eftir strlð.
Illa gekk mér aö glöggva mig á
áttum fyrst i staö. Gamla járn-
brautarstöðin var horfin i sinni
fyrri gerð en þar hugðist ég taka
sólarhæðina þvi að I námunda
við hana bjó ég i gamla daga.
Heljarmikið skýskrapara-bákn
hafði verið byggt þar sem
gamla stööin stóð, Gare
Montparnasse og nú tók ég að
átta mig og rata. Þarna á næstu
grösum var gamla gistiheimilið
mitt ennþá, Celtic Hotel viö Rue
Odessa, nýmálað og snurfusað
og nær óþekkjanlegt eins og
subbuleg og argintætuleg kona
sem er nýkomin út af snyrti-
stofu kvenlegrar forfegrunar.
Gamlihótelvertinn minn var nú
fyrir löngu dauður og grafinn
sem gaf mér iðulega sneisafullt
glas af apératif. Allt hans fólk
var horfið og aðrir teknir við
rekstrinum.”
Sama er að segja um texta á
bls. 69:
„Millisvefns og vöku missi ég
rauðvinsflöskuna á klefagólf
skröltandi lestarinnar. Inni-
haldið rennur út um allt gólfið.
Allskyns gamlar furðumyndir
undirmeðvitundarinnar endur-
speglast I rauðvinsflóöinu.
Þarna eygi ég allt i einu þetta
fyrsta og eldgamla farartæki
mitt á fleygiferð á sléttunum
miklu í Ameriku á striðsárunum
gamla Ford, árgerð 1931.
NU féll þreyttur hugur minn I
mók við svæfandi lestarskröltið
og mér fannst þessi fyrsta bif-
reið mín í skini rauðvinsins
fallegust eins og fyrsta ástin
sem aldrei gleymist. Hún var nú
engin drusla drossian sú.
Smurningsþefur og eldsneytis-
dampar sem af henni lögðu voru
áfengir og ærandi. Hún var upp-
há og mjóslegin eins og varð-"
turn. Hreyfilhljómur og vélar-
tónar voru heillandi eins og heil
Upp, upp min sál og allt mitt 8eö
sinfónluhljómsveit. Beljandi
flautan liktist tveimur sam-
stilltum primadonnum sinni Ur
hvorum þyngdarflokki. HUn var
rimilhjóluð og hátt undir hana.
Þegar vel lá á henni og hún
þráöi að bregöa sér á leik
vaggaði hún sér og dillaði undir-
stelhnu eins og seiömögnuð
mjaðmaslanga og fatafella I
Paris. Þá small oft bensíngjöfin
óvænt á kaf og þá var ekki að
sökum að spyrja en um að gera
að halda sér dauöahaldi og detta
ekki af baki og forðast hálsbrot
pg rófubrot. Fjöðrun var full-
komin eins og sænsk „spring
madressa” með gullbrúðkaups
„garanti”. Vinrautt plussið á
sætum og drossiunni innan-
veröri var eitthvað i ætt við
belgmjUka áferöina á Holly-
wood-stjörnu. Hún var öll kol-
svört og gljábrennd hiö ytra
eins og álfakroppur úr Harlem
og það hvftmataði i útistandandi
ljóskerin, þessa töfraspegla
sárinnar sem skyggndust vitt og
breitt um dimmar nætur. HUn
bar sig bezt á botnakstri á
hundrað kilómetra hraða á
sléttunum miklu I Jú-ess-ei i
gamla daga, þegar bláhvftan
reykjarmökkinn lagöi langt
langt aftur af henni eins og
brúðarslör á bráðlátri nútíma-
brúði sem er á haröahlaupum i
eigin hjónasæng eða annarra.”
Ef þetta er ekki skyldara
myndlistenöðru rituöu máli, þá
hefur mér missýnst.
Hann málar á ritvélina.
Þekktur gagnrýnandi sagði
einu sinni um mann sem hafði
reynt aö skrifa fyndna bók fulla
af gáska og grini og þykjustu að
honum tækist verst upp þegar
hann reyndi að vera normal.
Eitthvað likt má segja um
höfundinn örlyg Sigurðsson.
Bestu kaflar bókarinnar eru
einhvers konar ósjálfráð skrift
sbr. dæmin hér að framan. Hitt
eru aöeins venjulegar skemmti-
sögur sem allir gætu samiö eða
næstum þvi allir, ef þeir hefðu
heyrt þær áður (og það hefur
maður stundum).
A6 voru mati er þetta heilleg-
asta bók höfundar til þessa og
það er dauður maður, sem sér
eftir þessu feröalagi til Frans
með örlygi Sigurössyni.
Það er stundum sagt að ör-
lygur sé barn.Stórt barn! Engin
önnur skýring finnst þá á atferli
hans og hegðan.
Má það rétt vera.
En hann er þó a.m.k. sér-
kennilegt barn og er þá ekki átt
við dökkt og mikiö yfirskeggiö
heldur hitt að hann er I rauninni
hrekklaus: gerir hlutina i góðri
trú eða gerir þá ekki — eins og
barn.
Mér er það auövitað ljóst sem
gagnrýnandi aö með þvi að teija
ferðabók örlygs til venjulegra
fagurra bókmennta gæti ég
valdiö herfilegum misskilningi
og vonbrigðum, — spillt fyrir
sölu. Enlesendurhafa ekkertað
óttast. örlygur er 1 þessari bók
upphafinn og fjaöurmagnaður i
sálinni og svifst einskis fremur
enfyrri daginn ogég er viss um
að Rauðvin og reisanmln veröur
ein mest selda „barnabókin” i
ár.
Jónas Guðmundsson.
fólk í listum
INGVAR HELGASON
Vonarlandi v/Sogaveg, simar 84510 og 84510
Ný bók frá Magnúsi Stormi
sem þekktur var undir nafninu
Magnús Stormur. Efni bókarinn-
ar er f rá 60-70 ára tlmabili Ur ævi
Magnúsar. Fyrsti kaflinn fjallar
um nokkrar konur i fornsögum
okkar og er hann ritaöur haustiö
1976, Breyttir timar, Siðalærdóm-
ur Sveinka, Mannjafnaður, Ræða
Jóns Jónssonar, kennara og
bónda á Almenningi frambjóð-
anda Framsóknarflokksins, Jere-
miasarbréf, Þingvisur, Um Þing-
eyrarfeðga og Skrinukostur eru
úr gömlum Stormi. Loks eru kafl-
ar sem nefnast Palladómar,
Listilegur ritdómur, Vikið aö ts-
lendingasögum frá 1974, Skyggnzt
i Njálu og Eftirhreytur og ádeila.
I formála boðar höfundur að
enn sé von á nýrri bók eftir sig.
SJ-Reykjavik. Meðal útgáfubóka hann aldrei að þagna, karlskratt-
Skuggsjár að þessu sinni er Ætlar inn? eftir Magnús Magnússon,
piussteppi
fyrir baðherbergi.

m
mURBBUm
Breidd 85 og 140 cm.
Margirlitir.
Byggingavörur
Sambandsins
Suóurlandsbraut 32 • Símar 82033 82180
Góð laxveiðiá
til leigu
Leigutilboð óskast i
laxveiðiréttindi i Laugardalsá.
Leyfilegur veiðitimi er 225 stangardagar.
Tilboðum sé skilað fyrir 5. desember n.k.
til Sigurjóns Samúelssonar,Hrafnarbjörg-
um, ögurhreppi, N-ísafjarðarsýslu, er
einnig gefur nánari upplýsingar i sima,
um ísafjörð, eftir kl. 19.
Veiðifélag Laugdælinga.